Άρθρο 32 – Διαγωγή

1. Η συμπεριφορά των μαθητών/τριών, που εκδηλώνεται με οποιοδήποτε τρόπο εντός ή εκτός του σχολείου με πράξεις ή παραλείψεις συνιστά τη διαγωγή τους.
2. Η διαγωγή περιλαμβάνεται μεταξύ των στοιχείων της μαθητικής κατάστασης των μαθητών/τριών που φοιτούν κάθε έτος στο Γυμνάσιο ή Γενικό Λύκειο ή Επαγγελματικό Λύκειο, στα Γυμνάσια ΕΑΕ, στα Λύκεια ΕΑΕ, στα Ενιαία Ειδικά Επαγγελματικά Γυμνάσια-Λύκεια και Ε.Ε.Ε.ΕΚ. και ελέγχεται, χαρακτηρίζεται και καταχωρίζεται στα οικεία βιβλία, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρούσας.
3. Οι μαθητές/τριες οφείλουν να ακολουθούν τους κανόνες που διέπουν τη σχολική ζωή, όπως αυτοί ορίζονται από την κείμενη νομοθεσία και το Πλαίσιο Οργάνωσης της Σχολικής Ζωής (σύμφωνα με όσα προβλέπονται στην παρ. 4 του άρθρου 30). Κάθε πράξη ή παράλειψη που έρχεται σε αντίθεση με αυτούς αποτελεί αντικείμενο παιδαγωγικού ελέγχου και αντιμετωπίζεται με παιδαγωγικά μέσα.
4. Η διαγωγή κάθε μαθητή/τριας χαρακτηρίζεται ως «εξαιρετική», «καλή» ή «μεμπτή» ως εξής:
α) «Εξαιρετική» χαρακτηρίζεται η διαγωγή του/της μαθητή/τριας, όταν τηρεί απολύτως τους κανόνες της σχολικής ζωής.
β) «Καλή» χαρακτηρίζεται η διαγωγή του/της μαθητή/τριας, όταν υπάρχουν παρεκκλίσεις από την τήρηση των κανόνων της σχολικής ζωής.
γ) «Μεμπτή» χαρακτηρίζεται η διαγωγή μαθητή/τριας όταν αυτός/ή αποκλίνει από την προσήκουσα διαγωγή σε βαθμό ανεπίτρεπτο, αλλά κρίνεται ότι είναι δυνατή η επανόρθωση της παρέκκλισης αυτής εντός του ίδιου σχολικού περιβάλλοντος.
δ) Όταν κρίνεται ότι η απόκλιση από την προσήκουσα διαγωγή δεν είναι δυνατόν να επανορθωθεί εντός του ίδιου σχολικού περιβάλλοντος, ο/η μαθητής/τρια υποχρεώνεται σε αλλαγή σχολικού περιβάλλοντος, με τη διαδικασία που περιγράφεται στην περίπτ. δ της παρ. 3 του άρθρου 30, ώστε σε ένα νέο σχολικό περιβάλλον να δοθεί η ευχέρεια βελτίωσης της διαγωγής του.
5. Ο ετήσιος χαρακτηρισμός της διαγωγής των μαθητών/τριών πραγματοποιείται με τη λήξη του Διδακτικού Έτους με ειδική πράξη του Συλλόγου Διδασκόντων/ουσών, ο οποίος αποφαίνεται κατά πλειοψηφία συνεκτιμώντας την εν γένει συμπεριφορά τους στο σχολείο και εκτός αυτού καθώς και τα παιδαγωγικά μέτρα ή τις ηθικές αμοιβές που έχουν καταχωριστεί στα οικεία βιβλία. Κάθε χαρακτηρισμός διαγωγής ως «καλής» ή «μεμπτής» πρέπει να είναι αιτιολογημένος.
6. Στην ίδια πράξη χαρακτηρίζεται και η διαγωγή των μαθητών/τριών των οποίων η φοίτηση χαρακτηρίστηκε ανεπαρκής.
7.
α) Ο χαρακτηρισμός της διαγωγής των μαθητών/τριών της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης έχει παιδαγωγικό χαρακτήρα και αποσκοπεί στον εντοπισμό προβλημάτων συμπεριφοράς και στην καλύτερη παιδαγωγική αντιμετώπισή τους στο πλαίσιο της σχολικής ζωής. Κανένας χαρακτηρισμός που αφορά τη διαγωγή των μαθητών/τριών αυτών δεν αναγράφεται στους τίτλους σπουδών, όπως ιδίως στα απολυτήρια, τα αποδεικτικά απόλυσης και τα κάθε είδους αποδεικτικά και πιστοποιητικά σπουδών.
β) Αποδεικτικά απόλυσης και κάθε είδους αποδεικτικά και πιστοποιητικά σπουδών, που αφορούν μαθητές/τριες που φοίτησαν στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση πριν από την έναρξη ισχύος του παρόντος, εκδίδονται εφεξής χωρίς την αναγραφή του χαρακτηρισμού της διαγωγής.
8. Καμία μεταβολή της διαγωγής μαθητή/τριας δεν μπορεί να γίνει από τον Σύλλογο Διδασκόντων/ουσών μετά την οριστική έξοδό του/της από το σχολείο.

  • 16 Νοεμβρίου 2017, 14:17 | Μαρία Μπ.

    Θεωρώ ότι διαγωγή χρειάζεται να παραμείνει με κάποια μορφή στο σχολείο, ώστε να δίνεται το μήνυμα τόσο στους μαθητές όσο και στους γονείς ότι το σχολείο δεν ενδιαφέρεται μόνο για την επίδοση των μαθητών αλλά και για τη διαγωγή-συμπεριφορά τους, μια και δεν είναι επιμορφωτικός αλλά παιδαγωγικός φορέας.
    Νομίζω ότι αντί για χαρακτηρισμούς, θα ήταν χρήσιμο στον έλεγχο προόδου του μαθητή ανά τετράμηνο να αναγράφονται οι αμοιβές και οι ποινές του μαθητή.

  • 12 Νοεμβρίου 2017, 21:01 | X.M.

    Αδυνατώ να κατανοήσω τι ρόλο παίζει ο χαρακτηρισμός της διαγωγής σε έναν μαθητή/μια μαθήτρια της Γ’ Γυμνασίου που η διαγωγή του/της θα χαρακτηριστεί «καλή» ή «μεμπτή». Αν ο μαθητής/η μαθήτρια έχει παραβατική συμπεριφορά, τότε έχουν γίνει ήδη πολλές συζητήσεις μαζί του/της, έχει «τιμωρηθεί», όλα αυτά τα γνωρίζει. Ποιος είναι στην προκειμένη περίπτωση ο παιδαγωγικός χαρακτήρας του χαρακτηρισμού της διαγωγής; Αφού δεν αναγράφεται σε κανένα τίτλο (και σωστά υποθέτω, αν λάβουμε υπόψη τις τραυματικές εμπειρίες του παρελθόντος) τότε γιατί να συνεδριάζει ο Σύλλογος των Διδασκόντων στο τέλος του Μαΐου και αιτιολογημένα (σημαίνει ντοκουμέντα, επιχειρήματα… φαντάζεστε τι θα γίνεται σε ένα σχολείο με 100 μαθητές της Γ Γυμνασίου) να χαρακτηρίζει τη διαγωγή ενός μαθητή/μιας μαθήτριας με τον χαρακτηρισμό «καλή» ή «μεμπτή»; Αν αντικειμενικά κριθούν σύμφωνα με τα κριτήρια που θέτονται από το νομοσχέδιο τότε ένας ικανός αριθμός θα έχει διαγωγή «κοσμία» και «μεμπτή». Και αφού ο χαρακτηρισμός της διαγωγής δεν αναγράφεται σε κανένα τίτλο σπουδών, τότε τι νόημα έχει η παράγραφος 8 (Καμία μεταβολή της διαγωγής μαθητή/τριας δεν μπορεί να γίνει από τον Σύλλογο Διδασκόντων/ουσών μετά την οριστική έξοδό του/της από το σχολείο.); Προτείνω, ή ο χαρακτηρισμός της διαγωγής να μην υπάρχει σε τάξεις που οι μαθητές/μαθήτριες παίρνουν απολυτήριο τίτλο ή να καταργηθεί εντελώς. Ούτως ή άλλως ασχολούμαστε με τη συμπεριφορά και τη διαγωγή των παιδιών για τρία ολόκληρα χρόνια (στο Γυμνάσιο), συζητάμε, επιβάλουμε αν χρειαστεί ποινές και οποιοσδήποτε χαρακτηρισμός πέρα της «εξαιρετικής» διαγωγής την κύρια επίπτωση που μπορεί να έχει, είναι να στιγματίσει το παιδί.

  • 12 Νοεμβρίου 2017, 01:11 | Ιωάννης Μπερνιδάκης

    Διαγωγή μαθητών
    1. Η συμπεριφορά μαθητών, που εκδηλώνεται με οποιονδήποτε τρόπο, με διάφορες δράσεις και πράξεις, συνιστά τη διαγωγή αυτών.
    2. Στα πλαίσια του διαπαιδαγωγητικού έργου του σχολείου, η διαγωγή περιλαμβάνεται μεταξύ των στοιχείων της εύρυθμης λειτουργίας της σχολικής κοινότητας, ελέγχεται, χαρακτηρίζεται και καταχωρίζεται στα οικεία βιβλία σύμφωνα με τις διατάξεις της απόφασης αυτής.
    3. Η διαγωγή των μαθητών διέπεται από τις γενικότερες αρχές και αξίες, στις οποίες βασίζεται η λειτουργία του σχολείου και της κοινωνίας. Διέπεται από τους κανόνες που καθορίζονται από το Σύνταγμα, τις Διεθνείς Συμβάσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα και το κοινοτικό δίκαιο.
    4. Οι γενικές αρχές και αξίες που κάνουν αποδεκτή τη διαγωγή των μαθητών, ως δικαίωμα και υποχρέωση ταυτόχρονα. Επιγραμματικά αναφέρονται:
    Όλοι οι μαθητές έχουν ίσα δικαιώματα και υποχρεώσεις.
    Καθένας έχει δικαίωμα να αναπτύσσει ελεύθερα την προσωπικότητα τους εφόσον δεν προσβάλλει τα δικαιώματα των άλλων.
    Όλοι οι μαθητές απολαμβάνουν την απόλυτη προστασία της ζωής, της τιμής και της ελευθερίας τους, χωρίς διάκριση εθνικότητας, φυλής, φύλου, γλώσσας, θρησκευτικών είτε πολιτικών πεποιθήσεων.
    Καθένας έχει δικαίωμα προστασίας από τη συλλογή, επεξεργασία και χρήση, ιδίως με ηλεκτρονικά μέσα, των προσωπικών του δεδομένων. Τυχόν παραβίαση, εκτός της σχολικής παραβατικότητας, εμπίπτει και στην αντιμετώπιση από τους νόμους του κράτους.
    Η ελευθερία της θρησκευτικής συνείδησης είναι απαραβίαστη. Η άσκηση της λατρείας δεν επιτρέπεται να προσβάλει τα ήθη. Ο προσηλυτισμός απαγορεύεται.
    Καθένας μπορεί να εκφράζει και να διαδίδει προφορικά, γραπτά και δια του τύπου τους στοχασμούς του χωρίς να προσβάλει τους άλλους
    5. Η διαμόρφωση μιας πολυπολιτισμικής κοινωνίας οδηγεί στην αμφισβήτηση ηθικών αξιών που δεν είναι αποδεκτές για το σύνολο του πληθυσμού. Είναι απαραίτητο να τονίζονται πλευρές της αποδεκτής διαγωγής, η οποία πρέπει να στηρίζεται στον σεβασμό των πολιτιστικών ιδιαιτεροτήτων μέσα σε πλαίσια που εξυπηρετούν την προσπάθεια για την εξυπηρέτηση των σκοπών του σχολείου όπως αυτές καθορίζονται από το συγκεκριμένο πολιτικοκοινωνικό» γίγνεσθαι».
    Η λειτουργία και δράση των μαθητών πρέπει να σέβεται τα ατομικά και συλλογικά δικαιώματα.
    6. Να σέβεται:
    – Τη προσπάθεια του σχολείου για τη συμβολή στην ολόπλευρη , αρμονική και ισόρροπη ανάπτυξη των διανοητικών και ψυχοσωματικών δυνάμεων όλων των μαθητών, ώστε ανεξάρτητα από φύλο και καταγωγή, να έχουν τη δυνατότητα να εξελιχθούν σε ολοκληρωμένες προσωπικότητες και να ζήσουν αρμονικά.
    – Τη προσπάθεια να γίνονται ελεύθεροι , υπεύθυνοι, δημοκρατικοί πολίτες, να υπερασπίζονται την εθνική ανεξαρτησία, την εδαφική ακεραιότητα της χώρας και τη δημοκρατία.
    – Το να καλλιεργούν και να αναπτύσσουν αρμονικά το πνεύμα και το σώμα τους, τις κλίσεις, τα ενδιαφέροντα και τις δεξιότητές τους.
    – Το να αποκτούν, μέσα από τη σχολική τους αγωγή, κοινωνική ταυτότητα και συνείδηση
    – Το να αναπτύσσουν δημιουργική και κριτική σκέψη και αντίληψη συλλογικής προσπάθειας και συνεργασίας, ώστε να αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες και με την υπεύθυνη συμμετοχή τους να συντελούν αποφασιστικά στην πρόοδο του κοινωνικού συνόλου και στην ανάπτυξη της πατρίδας μας.
    – Να κατανοούν τη σημασία της τέχνης, της επιστήμης και της τεχνολογίας, να σέβονται τις ανθρώπινες αξίες
    – Να αναπτύσσουν πνεύμα φιλίας και συνεργασίας με όλους τους λαούς της γης
    – Να σέβονται την προσωπικότητα όλων των εμπλεκόμενων στην εκπαιδευτική κοινότητα.
    Οι μαθητές σέβονται, υπερασπίζονται και κάνουν σωστή χρήση των παρεχόμενων από το δημόσιο υποδομών (κτίρια, εργαστήρια, εξοπλισμό, βιβλία, σχολικά μέσα).
    Να είναι στα πλαίσια της εξασφάλισης όλων των αναγκαίων προϋποθέσεων και μέσων για την απρόσκοπτη λειτουργία των σχολείων, της δημιουργίας του απαραίτητου παιδαγωγικού κλίματος με την ανάπτυξη αρμονικών διαπροσωπικών σχέσεων στο σχολείο και στη τάξη και με το σεβασμό προς την προσωπικότητα του κάθε μαθητή, καθηγητή και γονέα.
    Η δράση τους και οι ενέργειες τους να εμφορούνται από πνεύμα που να καλλιεργεί και να αναπτύσσει τις γνωστικές και νοητικές ικανότητες των μαθητών, τη συναισθηματική καλλιέργεια για την αποδοχή αρχών που στηρίζουν τις πανανθρώπινες αξίες και θα επηρεάσουν τη συμπεριφορά τους, ώστε να διαμορφώσουν θετική στάση για τη ζωή και την συμβολή τους στην πρόοδο και διαρκή αλλαγή της κοινωνίας, της καλλιέργειας και διεύρυνσης των ψυχοκινητικών ικανοτήτων του μαθητή για την απόκτηση δεξιοτήτων και την ομαλή ένταξη στην κοινωνία..

    Στάσεις, κίνητρα, συναισθήματα που προσανατολίζουν την εσωτερική διάθεση και την εξωτερική πράξη προς τις γενικής αποδοχής ηθικές αξίες, οι οποίες εφαρμοζόμενες εξασφαλίζουν τα δικαιώματα των ατόμων και της κοινωνίας, πρέπει να ενισχύονται.
    7. Πράξεις, δράσεις και μορφές που ενδεχομένως υιοθετούνται και εφαρμόζονται από μαθητή/τρια, όπως:
    α) Οι παραβιάσεις των παραπάνω αρχών, αξιών, του συντάγματος, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των σκοπών της εκπαίδευσης.
    β) Να είναι Αγενής είτε να έχει εχθρική συμπεριφορά
    γ) Να προκαλεί σε κάποιον φυσική είτε κοινωνική απομόνωση
    δ) Να επιτίθεται σε κάποιον άμεσα
    ε) Να έχει αλαζονική συμπεριφορά και να απαντάει με βρισιές και υποτιμητικές εκφράσεις που προσβάλουν την αξιοπρέπεια και προσωπικότητα του άλλου.
    στ) Να διασπείρει κακεντρεχείς φήμες για κάποιον
    ζ) Να αμαυρώνει την κοινωνική εικόνα κάποιου, να καταστρέφει τα αντικείμενα του, είτε το προϊόν της εργασίας του.
    η) Να προβαίνει σε παράνομες πράξεις όπως καθορίζονται και τιμωρούνται από τη δικαιοσύνη.
    θ) Να συμμετέχει στην εφαρμογή τακτικών Bullying, με στοχοποίηση συμμαθητών του η άλλων νέων, όπως:
    – Να υποτιμά τις σκέψεις και τα συναισθήματα του στόχου, στην εκπαιδευτική διαδικασία και τις άλλες συλλογικές δράσεις.
    – Να κατηγορεί άδικα συμμαθητή του για «λάθη», που στην πραγματικότητα δεν έχει κάνει
    – Να ενθαρρύνει συμμαθητές του να στρέφονται κατά του στόχου.
    – Να απομονώνει το στόχο από τους συμμαθητές του.
    – Να φωνάζει μπροστά σε άλλους με σκοπό να ταπεινώσει το στόχο.
    – Να εκδικείται το στόχο όταν αυτός απευθύνεται σε καθηγητή είτε στη διοίκηση του σχολείου.
    – Να σαμποτάρει τη συνεισφορά του στόχου σε μια ομαδική προσπάθεια.
    – Να κατηγορεί το στόχο, βασιζόμενοι στο φύλο, τη φυλή, την προφορά, τη γλώσσα, είτε κάποια σωματική δυσλειτουργία.
    – Να επηρεάζει τη διαδικασία αξιολόγησης λέγοντας ψέματα για το στόχο, κ.α., όπως καθορίζονται από τις σχετικές επιστημονικές μελέτες,
    πρέπει να αντιμετωπίζονται άμεσα από το σύλλογο διδασκόντων, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις.

    8. Κανένας δεν τιμωρείται χωρίς αιτιολογημένη απόφαση.

    Τιμητικές διακρίσεις- Γενικές διατάξεις
    1. Στους μαθητές των ΕΠΑ.Λ. που διακρίνονται για τη διαγωγή τους, είτε για την επίδοσή τους στα μαθήματα, απονέμονται τιμητικές διακρίσεις.
    2. Αντίστοιχες τιμητικές διακρίσεις απονέμονται στους μαθητές για πράξεις αυτοθυσίας είτε πράξεις και δράσεις που εκφράζουν πνεύμα εξαιρετικά ανιδιοτελούς προσφοράς, αλληλεγγύης, φιλαλληλίας.

    Είδη τιμητικών διακρίσεων – Προϋποθέσεις απονομής
    1. Σε μαθητές που πέτυχαν γενικό βαθμό ετήσιας προόδου «άριστα», απονέμεται μετά από απόφαση του Συλλόγου των διδασκόντων «Αριστείο Προόδου» με την επίδοση ειδικού διπλώματος.
    2. Στον πρώτο μαθητή από κάθε τάξη ή τμήμα τάξης που πέτυχε τουλάχιστον γενικό ετήσιο βαθμό «λίαν καλώς» απονέμεται, μετά από απόφαση του Συλλόγου των διδασκόντων, «Βραβείο Προόδου» με επίδοση ειδικού διπλώματος. Σε περίπτωση ισοβαθμίας απονέμεται σε όλους τους ισοβαθμήσαντες ισότιμο αντίστοιχο «Βραβείο Προόδου».
    3. Στους μαθητές που διακρίθηκαν για την ανιδιοτελή προσφορά τους, είτε για τις πράξεις και δράσεις τους, απονέμεται με απόφαση του Συλλόγου των διδασκόντων δημόσιος έπαινος ενώπιον του συνόλου των μαθητών και των διδασκόντων καθηγητών.
    Επιπλέον, στους μαθητές αυτούς, ο σύλλογος διδασκόντων δύναται να τους απαλλάξει από όλες τις τυχόν κυρώσεις που έχουν επιβληθεί σε αυτούς και τις συνέπειές τους.
    4. Ο τύπος και οι διαστάσεις των υπό του παρόντος άρθρου προβλεπομένων ειδικών διπλωμάτων καθορίζονται με απόφαση του Υπουργού Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων.

    Απονομή τιμητικών διακρίσεων
    Οι κατά τις διατάξεις του προηγούμενου άρθρου τιμητικές διακρίσεις απονέμονται σε επίσημη τελετή κατά την ημέρα του εορτασμού της 28ης Οκτωβρίου και της Εορτής της Σημαίας, στην οποία καλούνται να παραστούν εκπρόσωποι φορέων της εκπαιδευτικής κοινότητας, της τοπικής αυτοδιοίκησης, οι γονείς και οι κηδεμόνες των μαθητών, ή σε τελετή απονομής πτυχίων και απολυτηρίων, ή σε ανάλογη επίσημη εκδήλωση του σχολείου.

  • 11 Νοεμβρίου 2017, 21:47 | Ανδριανός Παππάς

    Θα μπορούσε να καταργηθεί εντελώς ο χαρακτηρισμός διαγωγής. Είναι απομεινάρι του παρελθόντος και ειδικά εφόσον δεν θα αναγράφεται σε κανένα έγγραφο, είναι και άχρηστο πλέον.

  • 10 Νοεμβρίου 2017, 21:31 | Παναγιώτης Κοσμόπουλος

    Αξιότιμε/η κύριε/κυρία,

    Σχετικά με τη «διαγωγή»:

    1. Δεν νομίζω ότι έχει κάποιο νόημα ούτε όπως ισχύει ούτε όπως προτείνετε.

    2. Ζητάμε να αξιολογήσουμε τη διαγωγή ενός μαθητή που δρα και αντιδρά σε ένα περιβάλλον που απουσιάζει παντελώς η συστηματική και επιστημονική αξιολόγηση!

    3. Μόνο σε περιπτώσεις εμφάνισης συμπεριφοράς που παρεκκλίνει έντονα και συστηματικά έχει νόημα η ύπαρξη μηχανισμού επισήμανσης και αντιμετώπισης αυτής και όχι απλώς ο χαρακτηρισμός του μαθητή με «μεμπτή ή κοσμία διαγωγή».

    Άλλωστε, οι «ταμπέλες» ασκούν βία και πιθανόν δημιουργούν συμπλέγματα απρόβλεπτα στην ενήλικη ζωή…

    Ευχαριστώ για την προσοχή σας.

    Με εκτίμηση,
    Πάνος Κοσμόπουλος.