Άρθρο 2 Διάρθρωση συστήματος χωρικού σχεδιασμού

1. Ο χωρικός σχεδιασμός ασκείται σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο και διακρίνεται, ανάλογα με τον χαρακτήρα του, σε στρατηγικό ή ρυθμιστικό.
2. Στην κατηγορία του στρατηγικού χωρικού σχεδιασμού υπάγονται τα Ειδικά Χωροταξικά Πλαίσια του άρθρου 5 και τα Περιφερειακά Χωροταξικά Πλαίσια του άρθρου 6.
3. Στην κατηγορία του ρυθμιστικού χωρικού σχεδιασμού υπάγονται τα πολεοδομικά σχέδια που εκπονούνται σε τοπική κλίμακα και τα οποία διακρίνονται σε δύο επίπεδα. Στο πρώτο επίπεδο περιλαμβάνονται: α) τα Τοπικά Χωρικά Σχέδια του άρθρου 7 τα οποία ρυθμίζουν τη βιώσιμη χωρική ανάπτυξη και οργάνωση της εδαφικής περιφέρειας ενός ΟΤΑ, και β) τα Ειδικά Χωρικά Σχέδια του άρθρου 8 τα οποία αποτελούν υποδοχείς σχεδίων, έργων και προγραμμάτων ανεξαρτήτως διοικητικών ορίων, Στο δεύτερο επίπεδο περιλαμβάνονται τα Πολεοδομικά Σχέδια Εφαρμογής του άρθρου 10 τα οποία αποτελούν την εξειδίκευση και εφαρμογή του πρώτου επιπέδου.

  • 21 Νοεμβρίου 2016, 13:31 | WWF Ελλάς

    (α) Η 2η παράγραφος θεωρούμε πως χρήζει αναδιατύπωσης, ώστε ο στρατηγικός χωρικός σχεδιασμός να περιλαμβάνει και την Εθνική Χωρική Στρατηγική του άρθρου 3 [πρβλ. και τον ορισμό του στρατηγικού χωρικού σχεδιασμού, στο άρθρο 1 β)]. Εάν δεν είναι αυτή η βούληση του νομοθέτη, θα πρέπει να διασαφηνιστεί ποια είναι η διάρθρωση της σχέσης ανάμεσα στην Εθνική Χωρική Στρατηγική και τον υπόλοιπο στρατηγικό/ρυθμιστικό χωρικό σχεδιασμό. Επίσης, θα πρέπει να διευκρινιστεί ποια είναι η σχέση ανάμεσα στον στρατηγικό/ρυθμιστικό χωρικό σχεδιασμό, και άλλα είδη σχεδιασμού του περιβαλλοντικού (π.χ., σχέδια διαχείρισης λεκανών απορροής ποταμών, προστατευόμενες περιοχές) και μη δικαίου.

    (β) Ούτε από το άρθρο 2, ούτε από τους ορισμούς του άρθρου 1 προκύπτει η ακριβής νομική (και όχι απλώς συστηματική ή γεωγραφική) σχέση ανάμεσα στον «στρατηγικό» και τον «ρυθμιστικό» σχεδιασμό. Μία προβληματική αναφορά στο άρθρο μάλλον συγχέει τα πράγματα περισσότερο: «σύστημα χωρικού σχεδιασμού: το σύνολο των χωροταξικών και πολεοδομικών πλαισίων και σχεδίων … όπως αυτά διαρθρώνονται συστηματικά και ιεραρχούνται σε επίπεδα με βάση την γεωγραφική κλίμακα στην οποία αναφέρονται, την αποστολή και το περιεχόμενό τους». Ειδικότερα δεν προκύπτει με σαφήνεια ότι υπάρχει μία ιεραρχική σχέση ανάμεσα στις δύο βασικές κατηγορίες σχεδιασμών, έτσι ώστε ο κατώτερος να πρέπει να προσαρμοστεί στον ανώτερο. Είναι σαφές ότι και ο στρατηγικός σχεδιασμός μπορεί να περιλαμβάνει και «ειδικότερες ρυθμίσεις αμέσου εφαρμογής» [ρητά έτσι το άρθρο 1 περ. β)], ακόμα και τοπικού χαρακτήρα. Αντιστρόφως, και ο ρυθμιστικός σχεδιασμός μπορεί να περιλαμβάνει «μεσοπρόθεσμους ή και μακροπρόθεσμους» στόχους ανάπτυξης και οργάνωσης του χώρου, και γενικές κατευθύνσεις, και μάλιστα σε σημαντική γεωγραφική έκταση, στον βαθμό που αφορούν την χρήση, την δόμηση και την εκμετάλλευση του εδάφους. Τα παραπάνω δημιουργούν δύσκολα ερμηνευτικά προβλήματα σε περιπτώσεις συγκρούσεων ή αποκλίσεων ανάμεσα στο ρυθμιστικό και τον στρατηγικό σχεδιασμό.

  • 21 Νοεμβρίου 2016, 11:13 | μαρω ευαγγελιδου

    2. Αρ 2 η έννοια “διαρθρωση του συστηματος χωρικού σχεδιασμού” δεν μπορεί να εξαντλείται στην (αναγκαία προφανώς) διάκριση των επιπέδων σχεδίων. Πρέπει αυτά να ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΗΘΟΎΝ ΜΕ ΤΑ ΕΠΙΠΕΔΑ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ και να διαφανεί η πρόθεση /πολιτική επιλογή του ΣΝ για ένα αποκεντρωμένο σύστημα (όπως αναφέρεται στην εισηγητική έκθεση). Ο ν 4269 επεχείρησε την αποκατάσταση του ανορθολογισμού που επικρατούσε στο επίπεδο του πολεοδομικού /ρυθμιστικού σχεδιασμού (με την συγκέντρωση των κανονιστικών ρυθμίσεων στο ΤΧΣ, την πρόβλεψη έγκρισης του με ΠΔ και την αποκέντρωση του ρυμοτομικού /πρωην Πολεοδομικής μελέτης ή σχεδιο πόλεως προς την Α.Δ. ) αλλά ταυτοχρόνως ανέτρεψε την συμβατή επιλογή του 2479 ως προς την κατανομή των αρμοδιοτητων και επέφερε έναν υπερυγκετρωτισμό: Ο 2479 προέβλεπε ότι η πρωτη εφαρμογή των ΠΠΧΣΑΑ θα εγκρινόταν από τον υπουργό και στην συνεχεια μπορούσε να μεταβιβαστει η αρμοδιότητα στην περιφέρεια, και παράλληλα προέβλεπε την συσταση επιτροπών παρακολουθησης με συμμετοχή τοπικών φορέων αλλά υπό το Υπουργείο. Αντίστοιχα ο 2508/97 αντεληφθη την σημασία της παρακολουθησης της εφαρμογής των ΓΠΣ και προέβλεψε την σύσταση φορέων (υπόμορφήν ΝΠΔΔ ή επιτροπών) υπό την Νοαρχία, πρόβλεψη που ποτέ δεν ενεργοποιήθηκε.
    Αντίθετα ούτε ο 4269 ούτε το υπό διαβουλευση ΣΝ φαίνεται να αντιλαμβάνονται την σημασία που έχει η ΑΠΟΔΟΣΗΣ ΤΗΣ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΑΑΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ, δηλαδή του ρόλου του επισπευδοντα /υπεύθυνου για την υλοποίηση του προγραμματος εφαρμογής των σχεδίων ΣΤΑ ΑΙΡΕΤΆ ΌΡΓΑΝΑ ΠΟΥ ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΟΎΝ ΣΤΗΝ ΧΩΡΙΚΉ ΑΡΜΟΔΙΌΤΗΤΑ ΚΆΘΕ ΣΧΕΔΊΟΥ: στην περιφέρεια τα ΠΧΠ και στον Δήμο τα ΤΧΣ.
    Στην περίπτωση αυτή ο ρόλος του ΥΠΕΝ δεν περιορίζεται αλλά αντίθετα αναβαθμίζεται σε επιτελικού τύπου παρακολουθηση της εφαρμογής της πολιτικής σχεδιασμού (monitoring), ρόλος που ασκείται υποτυπωδώς και αποσπασπατικά μέχρι σήμερα. Μ’ αυτη την έννοια το “Παρατηρητήριο Δόμησης” που εισάγεται με άλλο ΣΝ που βγηκε πρόσφατα στην διαβούλευση, θα μπορούσε να μετονομαστεί σε “Παρατηρητήριο Χωρικού Σχεδιασμού και εφαρμογής του”, να προσανατολιστεί κυρίως στο θέμα της ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ ΕΦΑΡΜΟΓΉΣ του σχεδιασμού, να ενισχυθεί σε αρμοδιότητες και να ενταχθεί στο σύστημα χωρικού σχεδιασμού.

  • 21 Νοεμβρίου 2016, 10:38 | Τάνια Βεζυριαννίδου, Αρχιτέκτων Μηχανικός στη Διεύθυνση ΠΕΧΩΣΧ Αν.Μακεδονίας-Θράκης της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Μακεδονίας-Θράκης

    Απαιτείται η δημιουργία διοικητικού μηχανισμού ελέγχου της συμβατότητας των επιμέρους πλαισίων και σχεδίων, πριν την έγκρισή τους, έτσι ώστε να βελτιωθεί η λειτουργικότητα και αποδοτικότητα του συνολικού συστήματος χωρικού σχεδιασμού. Η έλλειψη σχετικών διοικητικών μηχανισμών έχει ως αποτέλεσμα το ζήτημα της επίλυσης τυχόν αντιθέσεων μεταξύ των επιμέρους σχεδίων να παραπέμπεται στην κρίση του ΣτΕ, το οποίο καλείται για μια ακόμα φορά να αναπληρώσει την ελλείπουσα προληπτική παρέμβαση της Διοίκησης στο πεδίο αυτό.

  • Προτείνεται αποσαφήνιση, και τονισμός, του ρόλου του Περιφερειακών Χωροταξικών Πλαισίων τα οποία αποτελούν την εξειδίκευση της Εθνικής Χωρικής Στρατηγικής. Τα Ειδικά Χωροταξικά Πλαίσια είναι κυρίως θεματικά και χωρικά εντοπισμένα (πχ διαπεριφερειακά) ή/και αφορούν ζητήματα μείζονος σημασίας.