Άρθρο 71 Αρμόδια κεντρική αρχή για την εφαρμογή των άρθρων 34Α έως 34Θ του Κώδικα νομοθεσίας για την προστασία των αρχαιοτήτων και εν γένει της πολιτιστικής κληρονομιάς – Τροποποίηση άρθρου 34Γ Κώδικα νομοθεσίας για την προστασία των αρχαιοτήτων και εν γένει της πολιτιστικής κληρονομιάς

 

Στο εισαγωγικό εδάφιο του άρθρου 34Γ του Κώδικα νομοθεσίας για την προστασία των αρχαιοτήτων και εν γένει της πολιτιστικής κληρονομιάς (ν. 4858/2021, Α’ 220), περί της αρμόδιας κεντρικής αρχής για την επιστροφή πολιτιστικών αγαθών, μετά από τη λέξη «Διεύθυνσης» διαγράφονται οι λέξεις «Διαχείρισης Εθνικού Αρχείου Μνημείων», καθώς και το σημείο στίξης «,» μετά από τη λέξη «Μνημείων», και το άρθρο 34Γ διαμορφώνεται ως εξής:
«Άρθρο 34Γ
Αρμόδια κεντρική αρχή
(άρθρα 4 εδάφιο πρώτο, 5 περ. 1 έως 6, 17 παρ. 1 της Οδηγίας 2014/60/ΕΕ)
Αρμόδια κεντρική αρχή του Ελληνικού Κράτους για την εφαρμογή των άρθρων 34Α έως 34Θ ορίζεται το Τμήμα Τεκμηρίωσης και Προστασίας Πολιτιστικών Αγαθών της Διεύθυνσης Τεκμηρίωσης και Προστασίας Πολιτιστικών Αγαθών του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, το οποίο έχει τις εξής αρμοδιότητες:
α) Αναζητά, μετά από αίτηση κράτους μέλους, συγκεκριμένο πολιτιστικό αγαθό που έχει απομακρυνθεί παράνομα από το έδαφός του, καθώς επίσης την ταυτότητα του νομέα ή του κατόχου του. Η αίτηση αυτή πρέπει να περιλαμβάνει κάθε πληροφορία χρήσιμη προς διευκόλυνση της έρευνας σχετικά, ιδίως, με το πού βρίσκεται πράγματι ή εικάζεται ότι βρίσκεται το πολιτιστικό αγαθό.
β) Απευθύνει κοινοποίηση στα ενδιαφερόμενα κράτη μέλη σε περίπτωση ανακάλυψης πολιτιστικού αγαθού στην ελληνική Επικράτεια, εάν ευλόγως μπορεί να συναχθεί ότι το εν λόγω αγαθό απομακρύνθηκε παράνομα από το έδαφος άλλου κράτους μέλους.
γ) Διευκολύνει τις αρμόδιες αρχές του αιτούντος κράτους μέλους να εξακριβώσουν αν το εν λόγω αγαθό αποτελεί πολιτιστικό αγαθό. Εάν η εξακρίβωση δεν γίνει μέσα σε προθεσμία έξι (6) μηνών από την κοινοποίηση στο ενδιαφερόμενο κράτος μέλος, που προβλέπεται στην παρ. 2, δεν εφαρμόζονται οι παρ. 4 και 5.
δ) Λαμβάνει, αν χρειαστεί, και σε συνεργασία με το ενδιαφερόμενο κράτος μέλος, τα αναγκαία μέτρα για την υλική συντήρηση του πολιτιστικού αγαθού.
ε) Εμποδίζει με την λήψη ασφαλιστικών μέτρων, κάθε πράξη με την οποία το πολιτιστικό αγαθό μπορεί να διαφύγει από τη διαδικασία επιστροφής.
στ) Μεσολαβεί μεταξύ του νομέα ή του κατόχου και του αιτούντος κράτους μέλους για την επιστροφή του πολιτιστικού αγαθού. Για τον σκοπό αυτόν μπορεί, με την επιφύλαξη του άρθρου 34Δ, να υποβληθεί η αίτηση στην κρίση διαιτητικής επιτροπής, εφόσον το αιτούν κράτος μέλος και ο νομέας ή ο κάτοχος δώσουν ρητή συγκατάθεση. Η Επιτροπή αποτελείται από τον νομικό σύμβουλο του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού ή άλλον νομικό σύμβουλο, υποδεικνυόμενο από τον Πρόεδρο του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους ως πρόεδρο και από δύο διαιτητές, εκ των οποίων ο ένας υποδεικνύεται από το αιτούν κράτος μέλος, και ο άλλος από τον νομέα ή κάτοχο και αποφασίζει, σύμφωνα με τις περί διαιτησίας διατάξεις του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, όπως ισχύουν. Τα έξοδα της διαιτησίας και η αμοιβή του προέδρου, των διαιτητών και του γραμματέα ορίζονται με απόφαση της Επιτροπής, προκαταβάλλονται δε από το επισπεύδον μέρος και επιβάλλονται εν όλω ή εν μέρει τελικώς στο ηττώμενο μέρος.
ζ) Απευθύνει αίτηση προς τα κράτη μέλη, αναζητώντας συγκεκριμένο πολιτιστικό αγαθό που έχει απομακρυνθεί παράνομα από το ελληνικό έδαφος, καθώς επίσης και την ταυτότητα του νομέα ή του κατόχου του.
η) Διευκολύνει το κράτος μέλος, το οποίο γνωστοποίησε στις ελληνικές αρχές την ύπαρξη στο έδαφός του πολιτιστικού αγαθού, που έχει απομακρυνθεί παράνομα από το ελληνικό έδαφος, να εξακριβώσει, εάν το εν λόγω αγαθό αποτελεί πολιτιστικό αγαθό, που υπάγεται στο πεδίο εφαρμογής του παρόντος νόμου.
θ) Προβαίνει στις απαραίτητες ενέργειες για την άσκηση αγωγής ενώπιον του αρμόδιου δικαστηρίου του κράτους μέλους, στο έδαφος του οποίου βρίσκεται πολιτιστικό αγαθό, που έχει παράνομα απομακρυνθεί από το ελληνικό έδαφος.
ι) Υποβάλλει στην Επιτροπή της Ευρωπαϊκής Ένωσης έως τις 18.12.2020 και στη συνέχεια κάθε πέντε (5) έτη έκθεση σχετικά με την εφαρμογή των άρθρων 34Α-34Θ και της Οδηγίας 2014/60/ΕΕ.».

  • Το κεφάλαιο Γ εισάγει διορθώσεις και αλλαγές στον Ν. 4858/2021 “Κύρωση Κώδικα νομοθεσίας για την προστασία των αρχαιοτήτων και εν γένει της πολιτιστικής κληρονομιάς”. Θυμίζουμε ότι η κωδικοποίηση αυτή εισήχθη στη Βουλή χωρίς καμία προηγούμενη συζήτηση ή γνώμη των Υπηρεσιών του ΥΠΠΟΑ.
    Όπως επισήμανε τότε ο ΣΕΑ, “εύλογα απορεί κανείς γιατί ένα τόσο σοβαρό νομοθέτημα, που αφορά την κωδικοποίηση διατάξεων της αρχαιολογικής νομοθεσίας οι οποίες εκπορεύονται από το άρθρο 24 του Συντάγματος, εισάγεται με κατεπείγοντα τρόπο στη Βουλή, σε μία και μόνη συνεδρίαση της αρμόδιας Επιτροπής στις 11/11/2021, ενώ το κείμενο του νομοθετήματος ήταν έτοιμο από τον Μάρτιο 2021. Σύμφωνα με τα αναφερόμενα από την Κεντρική Επιτροπή Κωδικοποίησης, το τελικό κείμενο του σχεδίου Κώδικα της νομοθεσίας που αφορά τις Αρχαιότητες και εν γένει την πολιτιστική κληρονομιά είχε παραδοθεί στην Υπουργό Πολιτισμού και Αθλητισμού στις 24/3/2021, αλλά δόθηκε στη δημοσιότητα μόλις 2 μέρες πριν, με τρόπο ώστε να μην μπορεί να γίνει επαρκής συζήτηση και επεξεργασία. Επισημαίνουμε ότι το νομοθέτημα δεν δόθηκε ούτε στις αρμόδιες Γενικές Διευθύνσεις και Διευθύνσεις του ΥΠΠΟΑ και στο προσωπικό τους, που είναι το πλέον αρμόδιο, για να επεξεργαστούν την κωδικοποίηση. Πρόκειται για μια καινοφανή διαδικασία, η οποία έχει οδηγήσει σε προφανή λάθη αλλά και παρεμβάσεις στον Ν. 3028/02 που εμφανίζονται ως απλή «κωδικοποίηση».” (https://www.sea.org.gr/details.php?id=1208)
    Το ότι η πολιτική ηγεσία έρχεται με νέο νομοθέτημα να “διορθώσει” κάποια από τα λάθη αυτά (και μάλιστα επιλεκτικά, και όχι όλα) αποδεικνύουν τα όσα αναφέραμε στην ως άνω επιστολή μας προς την Βουλή, καθώς και την “νομοθετική αξιοπιστία” των συντακτών των προηγούμενων νομοθετημάτων και του παρόντος σχεδίου νόμου.