Στο τέλος του άρθρου 1 του ν. 4001/2011 (Α΄ 179) προστίθεται εδάφιο, ώστε να συμπεριληφθεί στους σκοπούς του εν λόγω νόμου, η ρύθμιση θεμάτων εποπτείας και ελέγχου των παρόχων υπηρεσιών ύδατος και διαχείρισης αστικών αποβλήτων, και το άρθρο 1 διαμορφώνεται ως εξής:
«Άρθρο 1
Σκοπός και πεδίο εφαρμογής
Σκοπός του παρόντος νόμου είναι η ενσωμάτωση στην ελληνική νομοθεσία της Οδηγίας (ΕΕ) 2019/944 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 5ης Ιουνίου 2019 «σχετικά με τους κοινούς κανόνες για την εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και την τροποποίηση της Οδηγίας 2012/27/ΕΕ» (ΕΕ L 158 της 14.06.2019) και της Οδηγίας 2009/73/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 13ης Ιουλίου 2009 «Σχετικά με τους κοινούς κανόνες για την εσωτερική αγορά Φυσικού Αερίου και την κατάργηση της Οδηγίας 2003/55/ΕΚ» (ΕΕ L 211 της 14.8.2009). Οι δραστηριότητες της παραγωγής, αποθήκευσης, σωρευτικής εκπροσώπησης, προμήθειας, εμπορίας, μεταφοράς και διανομής ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς και της παραγωγής, της προμήθειας, της αγοράς, της μεταφοράς, διανομής της αποθήκευσης, της υγροποίησης και της αεριοποίησης υγροποιημένου Φυσικού Αερίου εντός της Ελληνικής Επικράτειας ασκούνται σύμφωνα με τις διατάξεις του νόμου αυτού. Οι δραστηριότητες αυτές είναι κοινής ωφέλειας και τελούν υπό την εποπτεία του κράτους. Επιπροσθέτως, ρυθμίζονται θέματα εποπτείας και ελέγχου των παρόχων υπηρεσιών ύδατος και διαχείρισης αστικών αποβλήτων.».
Σε συνέχεια των εισαγωγικών παρατηρήσεων:
Το ΥΠΕΝ θεωρεί ότι η ΡΑΕ έχει τόσο επιτυχές έργο στον τομέα της ενέργειας (οι χρήστες πάντως δεν το βλέπουν !), που αποφασίζει να της εκχωρήσει τον έλεγχο και εποπτεία και των υπηρεσιών ύδρευσης και αποχέτευσης; Και, επίσης, πως ακριβώς θα ασκεί τις εν λόγω αρμοδιότητές της επί των δημοσίων επιχειρήσεων ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ που έχουν από το Κράτος ιδρυθεί και εξειδικευθεί στην ύδρευση και αποχέτευση εδώ και δεκαετίες ; Με τους τρεις υπαλλήλους που προβλέπεται ότι θα προσληφθούν στη νέα ΡΑΕ ;
Σε συνέχεια των εισαγωγικών παρατηρήσεων επί της αρχής του νομοσχεδίου:
Το ΥΠΕΝ θεωρεί ότι η ΡΑΕ έχει τόσο επιτυχές έργο στον τομέα της ενέργειας (οι χρήστες πάντως δεν το βλέπουν !), που αποφασίζει να της εκχωρήσει τον έλεγχο και εποπτεία και των υπηρεσιών ύδρευσης και αποχέτευσης; Και, επίσης, πως ακριβώς θα ασκεί τις εν λόγω αρμοδιότητές της επί των δημοσίων επιχειρήσεων ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ που έχουν από το Κράτος ιδρυθεί και εξειδικευθεί στην ύδρευση και αποχέτευση εδώ και δεκαετίες ; Με τους τρεις υπαλλήλους που προβλέπεται ότι θα προσληφθούν στη νέα ΡΑΕ ;
Στον τομέα των υδάτων της Χώρας, δεν υπάρχει ούτε και νοείται αγορά νερού και ούτε επιτρέπεται η δραστηριοποίηση κερδοσκοπικών επιχειρήσεων, ώστε να απαιτείται η ρύθμισή τους από Ανεξάρτητη Αρχή.
Οι δημόσιες επιχειρήσεις ύδρευσης και αποχέτευσης είναι κοινωφελείς, εκπληρώνουν δημόσιο και μη κερδοσκοπικό σκοπό και υπόκεινται υποχρεωτικά στον άμεσο και αποτελεσματικό έλεγχο του Δημοσίου, δια της κατοχής τουλάχιστον της πλειοψηφίας του μετοχικού τους κεφαλαίου από αυτό.
Η μεταφορά κρίσιμων αποφασιστικών, ελεγκτικών και κυρωτικών αρμοδιοτήτων στον τομέα των υδάτων σε Ρυθμιστική Αρχή, η οποία δεν υπάγεται ούτε καν στην εποπτεία του Δημοσίου και οι πράξεις της είναι άμεσα εκτελεστές και πλήρως ανέλεγκτες από τον αρμόδιο Υπουργό, συνιστά από την πλευρά του Κράτους απεμπόλιση εξουσίας του σε δημόσια αγαθά και απώλεια δημοσίου ελέγχου.
Σε καμιά περίπτωση δεν προκύπτει από την Ευρωπαϊκή ή την Εθνική νομοθεσία η υποχρέωση θεσμοθέτησης ρυθμιστικής αρχής για τον τομέα των υδάτων στην Ελλάδα. Το γεγονός αυτό από μόνο του καταδεικνύει ότι το παρόν νομοσχέδιο όχι μόνο δεν είναι απαραίτητο για την λειτουργία του τομέα, αλλά αποτελεί μία βίαιη παρέμβαση τροποποίησης του νομικού πλαισίου η οποία έχει σαν αποτέλεσμα την καταστρατήγηση βασικών όρων της νομοθεσίας που αφορά τις Δημοτικές Επιχειρήσεις Ύδρευσης Αποχέτευσης και τη δημιουργία ενός ασαφούς νομικού πλαισίου που έρχεται σε αντίθεση ακόμη και με αποφάσεις των ανώτατων δικαστηρίων της χώρας μας.
Οι Δημοτικές Επιχειρήσεις Ύδρευσης και Αποχέτευσης, διαθέτουν πλήρη νομική, διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια και ο έλεγχος και λειτουργία τους μέχρι σήμερα είναι σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία. Έτσι παρέχονται υψηλής ποιότητας ανταποδοτικές υπηρεσίες διαχείρισης νερού στους πολίτες των Δήμων της Ελληνικής Επικράτειας
Στο άρθρο 5 του σχεδίου νόμου περί θεσμοθέτησης νέων αρχών κατά την άσκηση αρμοδιοτήτων επί των υδάτων και των αστικών αποβλήτων, σχετικά με διαφανείς διαδικασίες για την παροχή των εν λόγω υπηρεσιών ή την μέγιστη δυνατή ποιότητά τους, θεωρούμε ότι τίθεται το άρθρο αυτό εκ του περισσού, καθώς οι αρχές αυτές διέπουν όλα αυτά τα χρόνια τις διαδικασίες που ακολουθούνται στις ΔΕΥΑ, εξασφαλίζοντας τη συμμόρφωση με τη νομοθεσία για το πόσιμο νερό
Τονίζουμε ότι ο έλεγχος προβλέπεται ήδη νομοθετικά και για τις ΔΕΥΑ. Ασκείται δε πολλαπλώς έλεγχος που διασφαλίζει τη διαφάνεια και τη νομιμότητα στη λήψη των όποιων αποφάσεων των ΔΣ των ΔΕΥΑ, καθώς και των Δημοτικών Συμβουλίων που τις εγκρίνουν πχ. τιμολογιακή πολιτική. Εφαρμόζονται ευθέως διατάξεις που διέπουν τις διαγωνιστικές διαδικασίες και τις αναθέσεις σύμφωνα με τα ισχύοντα στον ευρύτερο δημόσιο τομέα, ελέγχονται τέλος οι αποφάσεις τους από δημόσιες ανεξάρτητες αρχές, όπως Ελεγκτικό Συνέδριο, Εθνική Αρχή Διαφάνειας κλπ.
Έχει κριθεί δε και νομολογιακά παγίως από τον ΑΠ ότι με το άρθρο 1 § 1 του ν. 1069/1980 «Περί κινήτρων δια την ίδρυσιν Επιχειρήσεων Υδρεύσεως και Αποχετεύσεως» (Α’ 191), όπως ίσχυε πριν την αντικατάστασή του με το άρθρο 1 του ν. 4483/2017, προβλέφθηκε για την άσκηση των πάσης φύσεως δραστηριοτήτων του κυκλώματος ύδρευσης και αποχέτευσης οικιστικών κέντρων της χώρας (με εξαίρεση τις πόλεις των Αθηνών, Θεσσαλονίκης και Βόλου και των μειζόνων περιοχών τους), η δυνατότητα της σύστασης σε κάθε δήμο ή κοινότητα ενιαίων επιχειρήσεων ύδρευσης και αποχέτευσης, οι οποίες αποτελούν ίδια νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου (ΝΠΙΔ) κοινωφελούς χαρακτήρα, διεπόμενα από τους κανόνες της ιδιωτικής οικονομίας, εφόσον δεν ορίζεται διαφορετικά από το νόμο, λειτουργούν με τη μορφή δημοτικής ή κοινοτικής επιχείρησης και διέπονται ως προς τη διοίκηση, οργάνωση, εκτέλεση, λειτουργία, συντήρηση των έργων της αρμοδιότητάς τους καθώς και τις πηγές της χρηματοδότησής τους από τις διατάξεις του νόμου αυτού, εφαρμοζόμενων κατά τα λοιπά των διατάξεων του Δημοτικού και Κοινοτικού Κώδικα…. Οι επιχειρήσεις αυτές ύδρευσης και αποχέτευσης, διαθέτουν πλήρη νομική, διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια…».
Συνεπώς, με τις διατάξεις που προτείνονται στα άρθρα του νομοσχεδίου σχετικά με τις αρμοδιότητες της νέας αυτής αρχής, τη σύνθεση της και τη λειτουργία της επέρχεται πλήρης κατάργηση των ουσιαστικών αρμοδιοτήτων των ΔΣ των ΔΕΥΑ, καθώς και αρμοδιοτήτων των Δημοτικών Συμβουλίων που τα ελέγχουν, δημιουργούνται δε αντικρουόμενες διατάξεις, οι οποίες έμμεσα επιδιώκουν να καταργήσουν ισχύουσες διατάξεις.
Επιπροσθέτως, με το εν λόγω νομοσχέδιο, εφόσον ψηφιστεί, θα τεθούν σε ισχύ αντίθετες διατάξεις, που με την πολυνομία αυτή θα δημιουργήσουν εύλογα σύγχυση και θα επιφέρουν σε δεύτερο χρόνο την πλήρη διάλυση των δημοτικών επιχειρήσεων ύδρευσης και αποχέτευσης, οι οποίες επιτελούν δια νόμου κοινωφελή σκοπό και διαχειρίζονται δημόσιο αγαθό.
Η αναφορά στο σχέδιο νόμου μέρος Β΄Κεφάλαιο Α΄ περί ενσωμάτωσης στην ελληνική νομοθεσία Ευρωπαϊκών Οδηγιών, αφορούν σε υποχρεώσεις της χώρας μας σχετικά με τους κανόνες του φυσικού αερίου και της ηλεκτρικής ενέργειας, χωρίς να γίνεται καμία αναφορά, οπότε δεν υπάρχει καμία υποχρέωση με βάση Ευρωπαϊκές Οδηγίες για επιπρόσθετη ρύθμιση θεμάτων εποπτείας και ελέγχου των παρόχων υπηρεσιών ύδατος από τη Ρυθμιστική Αρχή.
Επιπρόσθετα στο άρθρο 4 του νομοσχεδίου προτείνεται η τροποποίηση του άρθρου 1 του νόμου 4001/2011 προκειμένου να συμπεριληφθεί στους σκοπούς του νόμου αυτού «η ρύθμιση θεμάτων εποπτείας και ελέγχου των παρόχων υπηρεσιών ύδατος και διαχείρισης αστικών αποβλήτων» αναλαμβάνοντας ουσιαστικά η νέα Αρχή τη λειτουργία και τον έλεγχο των ΔΕΥΑ, αντίθετα με όσα ισχύουν στο ν.1069/80 και τον κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων
στο τέλος του παρόντος άρθρου, η τελευταία πρόταση που λέει «Επιπροσθέτως, ρυθμίζονται θέματα εποπτείας και ελέγχου των παρόχων υπηρεσιών ύδατος και διαχείρισης αστικών αποβλήτων» προτείνω να γραφεί ως » Επιπροσθέτως, ρυθμίζονται θέματα εποπτείας και ελέγχου των παρόχων υπηρεσιών ύδατος και διαχείρισης αστικών στερεών αποβλήτων» δεδομένου ότι τα αστικά υγρά απόβλητα-λύματα περιλαμβάνονται στις υπηρεσίες ύδατος (ύδρευση-αποχέτευση) και πρέπει να διευκρινίζεται ότι τα αστικά απόβλητα είναι τα αστικά στερεά απόβλητα.
στο τέλος του παρόντος άρθρου, η τελευταία πρόταση που λέει «Επιπροσθέτως, ρυθμίζονται θέματα εποπτείας και ελέγχου των παρόχων υπηρεσιών ύδατος και διαχείρισης αστικών αποβλήτων» προτείνω να γραφεί ως » Επιπροσθέτως, ρυθμίζονται θέματα εποπτείας και ελέγχου των παρόχων υπηρεσιών ύδατος και διαχείρισης αστικών στερεών αποβλήτων» δεδομένου ότι τα αστικά υγρά απόβλητα-λύματα περιλαμβάνονται στις υπηρεσίες ύδατος (ύδρευση-αποχέτευση) και πρέπει να διευκρινίζεται ότι τα αστικά απόβλητα είναι τα αστικά στερεά απόβλητα.
«Οι δραστηριότητες της παραγωγής, αποθήκευσης, σωρευτικής εκπροσώπησης, προμήθειας, εμπορίας, μεταφοράς και διανομής ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς και της παραγωγής, της προμήθειας, της αγοράς, της μεταφοράς, διανομής της αποθήκευσης, της υγροποίησης και της αεριοποίησης υγροποιημένου Φυσικού Αερίου εντός της Ελληνικής Επικράτειας ασκούνται σύμφωνα με τις διατάξεις του νόμου αυτού. Οι δραστηριότητες αυτές είναι κοινής ωφέλειας και τελούν υπό την εποπτεία του κράτους».
ΕΡΩΤΗΣΗ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΣΥΝΤΑΚΤΕΣ ΤΟΥ ΠΑΡΟΝΤΟΣ.
1. Σε ποιό παράλληλο σύμπαν είδαν οι συντάκτες του παρόντος, αντικείμενα υπό την εποπτεία του κράτους – και υποκείμενα σε υποτιθέμενους ελεγκτικούς φορείς οι οποίοι υφίστανται μόνο στα χαρτιά – να αποτελούν αντικείμενο πραγματικών ελέγχων ή πραγματικής εποπτείας;;;
Καθότι η παραπάνω έκφραση είναι – στην καλύτερη των περιπτώσεων – μισή αλήθεια, ορθότερη έκφραση των παραπάνω είναι η εξής:
«Οι δραστηριότητες αυτές είναι κοινής ωφέλειας και τελούν υπό την εποπτεία του κράτους, δηλαδή θα παραμείνουν ουσιαστικά ανεξέλεγκτες προκειμένου για την περαιτέρω εκμετάλλευση του κοινού από κερδοσκοπικά συμφέροντα».
Επιτελους