Άρθρο 11
Επιτρεπόμενες χρήσεις γης στις ζώνες προστατευόμενων περιοχών του Δικτύου «Φύση 2000»
1. Με την επιφύλαξη της παρ. 5 του παρόντος, στις περιοχές που καθορίζονται ως Ζώνες Απόλυτης Προστασίας της φύσης της περ. α’ της παρ. 4 του άρθρου 19 του ν. 1650/1986 (Α’160), επιτρέπονται οι εξής ειδικές κατηγορίες χρήσεων του άρθρου 1 του π.δ. 59/2018 (Α’ 114), όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 44 του ν. 4685/2020 (Α’ 92):
(1) Κατοικία για προσωπικό ασφαλείας και εργαζομένους μόνο για την εξυπηρέτηση της προστασίας και της βέλτιστης διαχείρισης του προστατευτέου αντικειμένου.
(11) Επιστημονική έρευνα για την προστατευόμενη περιοχή.
(26.12) Γραμμικές υποδομές μεταφορών, ιδίως οδοί κίνησης μηχανοκίνητων οχημάτων, οδοί ήπιας κυκλοφορίας, πεζόδρομοι, ποδηλατόδρομοι, πλατείες, μονοπάτια και θαλάσσιοι διάδρομοι.
(33) Εγκαταστάσεις ύδρευσης, εξαιρουμένης της αφαλάτωσης, εγκαταστάσεις αποθήκευσης και μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας, τηλεπικοινωνιών, σταθμών μέτρησης ατμοσφαιρικής ρύπανσης, θορύβου και μετεωρολογικών παραμέτρων, με τον αναγκαίο εξοπλισμό και τις συναφείς εγκαταστάσεις, υπέργειων ή υπόγειων.
(50) Έργα πρόληψης ή αντιμετώπισης της υφαλμύρωσης των υπογείων υδάτων ή εδαφών.
(51) Έργα προστασίας από διάβρωση, κατολισθήσεις και στήριξη εδαφών.
(53) Έργα που αφορούν την αποκατάσταση και βελτίωση των υδατοαποθεμάτων.
Η ελεύθερη βόσκηση και η ερασιτεχνική αλιεία δύνανται να απαγορεύονται εφόσον αυτό κρίνεται απαραίτητο για τη διασφάλιση της ακεραιότητας της περιοχής ως προς τις οικολογικές της λειτουργίες.
2. Με την επιφύλαξη της παρ. 5 του παρόντος, στις περιοχές που καθορίζονται ως Ζώνες Προστασίας της Φύσης της περ. β’ της παρ. 4 του άρθρου 19 του ν. 1650/1986, επιτρέπονται οι εξής ειδικές κατηγορίες χρήσεων:
(1) Κατοικία για προσωπικό ασφαλείας και εργαζομένους.
(7) Διοίκηση μόνο για τις ανάγκες της Ζώνης ή της προστατευόμενης περιοχής.
(11) Kέντρα έρευνας και επιστημονική έρευνα που αφορούν τη Ζώνη.
(13) Αναψυκτήρια μέχρι πενήντα (50) τετραγωνικά μέτρα (τ.μ.).
(15) Τουριστικά καταλύματα, εγκαταστάσεις ειδικής τουριστικής υποδομής και λοιπές τουριστικές επιχειρήσεις του ν. 4276/2014 (Α’ 155), ήπιας τουριστικής ανάπτυξης, εφόσον εξυπηρετούν λειτουργικά μια ή περισσότερες μορφές θεματικού τουρισμού των άρθρων 4, 6, 13, 14, 15, 19 και 20 του ν. 4582/2018 (Α΄ 208), υπό τις ακόλουθες σωρευτικές προϋποθέσεις:
α. η πραγματοποιούμενη συνολικά δόμηση δεν υπερβαίνει το μηδέν κόμμα μηδέν πέντε (0,05) της επιφάνειας του γηπέδου, και
β. πληρούν ενεργειακά και περιβαλλοντικά κριτήρια της απόφασης της παρ. 1 του άρθρου 34 του ν. 4759/2020 (Α’ 245).
Τα τουριστικά καταλύματα, οι εγκαταστάσεις ειδικής τουριστικής υποδομής και οι λοιπές τουριστικές επιχειρήσεις δύνανται να αναπτύσσονται, υπό τις ως άνω προϋποθέσεις, και σε οργανωμένους υποδοχείς, με την επιφύλαξη της παρ. 2 του άρθρου 9 του ν. 3937/2011 (Α’ 60).
(16) Υπαίθρια στάθμευση μόνο για τη ζώνη.
(24) Αγροτικές εκμεταλλεύσεις εγκαταστάσεις και δραστηριότητες, με εξειδίκευση ανά υποκατηγορίες ανάλογα με τη ζώνη.
(25) Εξορυκτικές δραστηριότητες που διενεργούνται υπόγεια υπό την προϋπόθεση ότι η είσοδος της υπόγειας εκμετάλλευσης βρίσκεται εκτός ζώνης προστασίας της φύσης και ζώνης απολύτου προστασίας της φύσης.
(26) Εγκαταστάσεις Μέσων Μαζικής Μεταφοράς, με εξειδίκευση ανά υποκατηγορίες.
(33) Εγκαταστάσεις ύδρευσης, εξαιρουμένης της αφαλάτωσης, εγκαταστάσεις αποθήκευσης και μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου, τηλεπικοινωνιών, σταθμών φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων, σταθμών μέτρησης ατμοσφαιρικής ρύπανσης, θορύβου και μετεωρολογικών παραμέτρων με τον αναγκαίο εξοπλισμό και συναφείς εγκαταστάσεις, υπέργειων ή υπόγειων.
(34) Εγκαταστάσεις Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ).
(47) Κατασκηνώσεις – Παιδικές εξοχές.
(48.1) Κατασκευές για: α) τη διαμόρφωση του εδάφους, όπως κλίμακες, τοίχοι, διάδρομοι, κεκλιμένα επίπεδα, μηχανικά μέσα κάλυψης υψομετρικών διαφορών, καθώς και κατασκευές για την εξυπηρέτηση ατόμων με αναπηρία ή/και εμποδιζόμενων ατόμων,
β) τον εξωραϊσμό και την αισθητική τους αναβάθμιση, τον εξοπλισμό και την ασφάλειά τους και γενικά κατασκευές για την εξυπηρέτηση του προορισμού των χώρων αυτών,
γ) λυόμενες και προσωρινές κατασκευές,
δ) τη λειτουργία και την εξυπηρέτηση των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς.
(49) Περίπτερα ενημέρωσης και έργα ερμηνείας περιβάλλοντος, ιδίως πινακίδες, αποχωρητήρια, περίπτερα και στέγαστρα.
(50) Έργα πρόληψης ή αντιμετώπισης της υφαλμύρωσης των υπογείων υδάτων ή εδαφών.
(51) Έργα προστασίας από διάβρωση, κατολισθήσεις και στήριξη εδαφών.
(53) Έργα που αφορούν την αποκατάσταση και βελτίωση των υδατοαποθεμάτων.
(54) Πλωτές υποδομές και εγκαταστάσεις θαλάσσιας αναψυχής.
Οι χρήσεις των ειδικών κατηγοριών (1), (7) και (49) επιτρέπονται μόνο για την εξυπηρέτηση της προστασίας και της βέλτιστης διαχείρισης του προστατευτέου αντικειμένου.
Επιτρέπονται επίσης τα ορειβατικά καταφύγια της περ. ηη) της παρ. 3 του άρθρου 1 του ν. 4276/2014, καθώς και δραστηριότητες τύπου αναρρίχησης, η ιππασίας, περιήγησης σε σπήλαια, η κατάβαση ποταμού, ανεμοπορίας με αλεξίπτωτο πλαγιάς ή αιωροπτερισμός.
3. Με την επιφύλαξη της παρ. 5 του παρόντος, στις περιοχές που καθορίζονται ως Ζώνες Διατήρησης Οικοτόπων και ειδών της περ. γ’ της παρ. 4 του άρθρου 19 του ν. 1650/1986, επιτρέπονται οι εξής ειδικές κατηγορίες χρήσεων:
(1) Κατοικία.
(4.1) Μικρές αθλητικές εγκαταστάσεις (κατηγορίες Α1, Α2, Β1, Δ, Ε1).
(4.3) Ειδικές αθλητικές εγκαταστάσεις.
(5) Θρησκευτικοί χώροι.
(8.3). (Περίθαλψη) Εξωνοσοκομειακές Μονάδες Ψυχικής Υγείας.
(8.4) (Περίθαλψη) Μονάδες Πρόληψης και Καταπολέμησης των Εξαρτήσεων.
(12) Εστίαση.
(13) Αναψυκτήρια.
(15) Τουριστικά καταλύματα, εγκαταστάσεις ειδικής τουριστικής υποδομής και λοιπές τουριστικές επιχειρήσεις του ν. 4276/2014, υπό τις ακόλουθες σωρευτικές προϋποθέσεις:
α. η πραγματοποιούμενη συνολικά δόμηση δεν υπερβαίνει το μηδέν κόμμα μηδέν εφτά (0,07) της επιφάνειας του γηπέδου, και
β. πληρούν ενεργειακά και περιβαλλοντικά κριτήρια της απόφασης της παρ. 1 του άρθρου 34 του ν. 4759/2020.
Τα τουριστικά καταλύματα, εγκαταστάσεις ειδικής τουριστικής υποδομής και λοιπές τουριστικές επιχειρήσεις δύνανται να αναπτύσσονται, υπό τις ως άνω προϋποθέσεις, και σε οργανωμένους υποδοχείς, με την επιφύλαξη της παρ. 2 του άρθρου 9 του ν. 3937/2011.
(16) Υπαίθρια στάθμευση μόνο για τη ζώνη.
(22) Επαγγελματικά Εργαστήρια για την επεξεργασία τοπικών προϊόντων του άρθρου 17 του ν. 3982/2011 (Α’ 143).
(24) Αγροτικές εκμεταλλεύσεις, εγκαταστάσεις και δραστηριότητες, με εξειδίκευση ανά υποκατηγορίες ανάλογα με τη Ζώνη.
(25) Εξορυκτικές δραστηριότητες, ιδίως ορυχεία, λατομεία, μεταλλεία, αμμοληψία και ζώνες αναζήτησης, έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων.
(26) Εγκαταστάσεις Μέσων Μαζικής Μεταφοράς, με εξειδίκευση ανά υποκατηγορίες.
(30) Γωνιές ανακύκλωσης και πράσινα σημεία.
(33) Εγκαταστάσεις ύδρευσης, συμπεριλαμβανομένης της αφαλάτωσης, εγκαταστάσεις αποθήκευσης και μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου, τηλεπικοινωνιών, σταθμών φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων, σταθμών μέτρησης ατμοσφαιρικής ρύπανσης, θορύβου και μετεωρολογικών παραμέτρων με τον αναγκαίο εξοπλισμό και συναφείς εγκαταστάσεις, υπέργειων ή υπόγειων.
(34) Εγκαταστάσεις ΑΠΕ.
(35) Πάρκα κεραιών τηλεπικοινωνιών, ραδιοφωνικών και τηλεοπτικών σταθμών.
(47) Κατασκηνώσεις – Παιδικές εξοχές.
(48.1) Κατασκευές για: α) τη διαμόρφωση του εδάφους, όπως κλίμακες, τοίχοι, διάδρομοι, κεκλιμένα επίπεδα, μηχανικά μέσα κάλυψης υψομετρικών διαφορών, καθώς και κατασκευές για την εξυπηρέτηση ατόμων με αναπηρία ή/και εμποδιζόμενων ατόμων,
β) τον εξωραϊσμό και την αισθητική τους αναβάθμιση, τον εξοπλισμό και την ασφάλειά τους και γενικά κατασκευές για την εξυπηρέτηση του προορισμού των χώρων αυτών,
γ) λυόμενες και προσωρινές κατασκευές,
δ) τη λειτουργία και την εξυπηρέτηση των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς.
(48.2) Εγκαταστάσεις: α) κατασκευές δικτύων υποδομής και εγκαταστάσεων κοινής ωφέλειας, μετά των παραρτημάτων αυτών, υπέργειων και υπόγειων,
β) εγκατάσταση σταθμών μέτρησης ατμοσφαιρικής ρύπανσης, θορύβου και μετεωρολογικών παραμέτρων με τον αναγκαίο εξοπλισμό τους,
στ) εγκατάσταση μονάδων αφαλάτωσης και λοιπών συστημάτων επεξεργασίας νερού για την υδροδότηση δημοτικών δικτύων, μετά των συνοδών έργων που απαιτούνται, για την πλήρη λειτουργία αυτών.
(49) Περίπτερα ενημέρωσης και έργα ερμηνείας περιβάλλοντος, ιδίως πινακίδες, αποχωρητήρια, περίπτερα και στέγαστρα.
(50) Έργα πρόληψης ή αντιμετώπισης της υφαλμύρωσης των υπογείων υδάτων ή εδαφών.
(51) Έργα προστασίας από διάβρωση, κατολισθήσεις και στήριξη εδαφών.
(53) Έργα που αφορούν την αποκατάσταση και βελτίωση των υδατοαποθεμάτων.
(54) Πλωτές υποδομές και εγκαταστάσεις θαλάσσιας αναψυχής.
Επιτρέπονται επίσης δραστηριότητες τύπου αναρρίχησης, ιππασίας, περιήγησης σε σπήλαια, κατάβαση ποταμού, ανεμοπορίας με αλεξίπτωτο πλαγιάς ή αιωροπτερισμός.
4. Στις περιοχές που καθορίζονται ως Ζώνες Βιώσιμης Διαχείρισης Φυσικών Πόρων της περ. δ’ της παρ. 4 του άρθρου 19 του ν. 1650/1986, επιτρέπονται οι ειδικές κατηγορίες χρήσεων του άρθρου 1 του π.δ. 59/2018, με εξαίρεση τις εξής ειδικές κατηγορίες χρήσεων:
(23) Βιοτεχνικές και βιομηχανικές εγκαταστάσεις υψηλής όχλησης.
(43) Πίστες αγώνων αυτοκινήτων και μοτοποδηλάτων.
Επιτρέπονται ιδίως η αναρρίχηση, η ιππασία, η περιήγηση σε σπήλαια, η κατάβαση ποταμού, η ανεμοπορία με αλεξίπτωτο πλαγιάς ή αιωροπτερισμό.
5. Για το σύνολο των ζωνών της παρ. 4 του άρθρου 19 του ν. 1650/1986 επιτρέπονται:
α) δράσεις και παρεμβάσεις αποκλειστικά για τη βελτίωση της βιοποικιλότητας και τη διατήρηση του προστατευτέου αντικειμένου,
β) δράσεις και παρεμβάσεις που σχετίζονται με αρχαιολογικούς χώρους και μνημεία, όπως ανασκαφές και εργασίες συντήρησης και αποκατάστασης,
γ) Η ειδική χρήση (52) Ήπια θαλάσσια αναψυχή, η οποία περιλαμβάνει ιδίως κολύμβηση, ιστιοσανίδα, καταδύσεις και υποβρύχια φωτογράφηση.
δ) Η πεζοπορία και η ορειβασία.
5. Οι ειδικές χρήσεις γης των παρ. 1 έως 4, που επιτρέπονται στις προστατευόμενες ζώνες των παραγράφων αυτών, επιλέγονται και εξειδικεύονται ανά προστατευόμενη περιοχή, βάσει της ειδικής περιβαλλοντικής μελέτης της παρ. 2 του άρθρου 21 του ν. 1650/1986, με το προεδρικό διάταγμα της παρ. 3 του άρθρου 21 του ν. 1650/1986.
6. Οι φάροι και οι στρατιωτικές εγκαταστάσεις δεν υπόκεινται σε περιορισμούς χρήσεων γης και χωροθετούνται όπου απαιτείται για την εξυπηρέτηση της ναυσιπλοΐας και της εθνικής άμυνας αντίστοιχα.
Άρθρο 12
Ζώνες προστασίας και διαχείρισης που περιλαμβάνονται στις ειδικές περιβαλλοντικές μελέτες – Τροποποίηση παρ. 4 και 5 άρθρου 19 ν. 1650/1986
Τα δύο τελευταία εδάφια των περ. α, β, γ και δ της παρ. 4 του άρθρου 19 του ν. 1650/1986 (Α’ 160), περί επιτρεπόμενων ειδικών κατηγοριών χρήσεων προστατευόμενων περιοχών, καταργείται, η παρ. 5 αντικαθίσταται και οι παρ. 4 και 5 διαμορφώνονται ως εξής:
«4. Στις περιοχές των παραγράφων 1 και 2 του παρόντος ορίζονται, με το προεδρικό διάταγμα της παρ. 3 του άρθρου 21, μία ή περισσότερες ζώνες προστασίας και διαχείρισης από τις παρακάτω:
α. Ζώνη απόλυτης προστασίας της φύσης: ως ζώνες απόλυτης προστασίας της φύσης ορίζονται εκτάσεις με εξαιρετικά ευαίσθητους τύπους φυσικών οικοτόπων, ή/ και με ενδιαιτήματα εξαιρετικά ευαίσθητων ειδών, των οποίων η παρουσία και αντιπροσωπευτικότητα εκτιμάται ως πολύ υψηλή ή η κατάσταση των οποίων επιτάσσει εξαιρετικά αυστηρή προστασία.
β. Ζώνη προστασίας της φύσης: ως ζώνες προστασίας της φύσης ορίζονται εκτάσεις με τύπους φυσικών οικοτόπων, ή/και με ενδιαιτήματα ειδών, των οποίων η παρουσία και αντιπροσωπευτικότητα εκτιμάται ως υψηλή ή η κατάσταση των οποίων επιτάσσει αυστηρή προστασία. Στις ζώνες αυτές προστατεύεται το φυσικό περιβάλλον από δραστηριότητες ή επεμβάσεις που μπορούν να μεταβάλουν ουσιωδώς προς το χειρότερο τη φυσική κατάσταση, σύνθεση ή εξέλιξή του. Απαγορεύονται ή περιορίζονται, σύμφωνα με τις ειδικότερες ρυθμίσεις της πράξης χαρακτηρισμού της προστατευόμενης περιοχής ή/και του οικείου Σχεδίου Διαχείρισης, δραστηριότητες όταν η άσκησή τους έχει επιπτώσεις που υπονομεύουν τους στόχους διαχείρισης ή την αποτελεσματικότητα των μέτρων διαχείρισης της προστατευόμενης περιοχής.
γ. Ζώνη διατήρησης οικοτόπων και ειδών: ως ζώνες διατήρησης οικοτόπων και ειδών ορίζονται εκτάσεις που υπόκεινται σε κατάλληλη διαχείριση για τη διασφάλιση ικανοποιητικού βαθμού διατήρησης των προστατευτέων αντικειμένων (τύπων φυσικών οικοτόπων και ειδών ενωσιακής σημασίας ή/και εθνικού ενδιαφέροντος) που αυτές φιλοξενούν. Στις Ζώνες Διαχείρισης Οικοτόπων και Ειδών απαγορεύονται ή περιορίζονται, σύμφωνα με τις ειδικότερες ρυθμίσεις της πράξης χαρακτηρισμού της προστατευόμενης περιοχής ή/και του οικείου Σχεδίου Διαχείρισης, δραστηριότητες όταν αυτές είναι σε θέση μεμονωμένα, σωρευτικά με άλλες ή σε συνέργεια με άλλες, να υποβαθμίσουν τον βαθμό διατήρησης προστατευτέου αντικειμένου και ειδικά όταν η υποβάθμιση αυτή δρα αρνητικά στην κατάσταση διατήρησης του προστατευτέου αντικειμένου σε εθνικό επίπεδο.
δ. Ζώνη βιώσιμης διαχείρισης φυσικών πόρων: ως ζώνες βιώσιμης διαχείρισης φυσικών πόρων ορίζονται εκτάσεις προστατευόμενων περιοχών, στις οποίες είναι δυνατό να συνυπάρχει το προστατευτέο αντικείμενο μαζί με σχετικές πολιτισμικές αξίες ή/και ανθρωπογενείς δραστηριότητες που προάγουν τη βιώσιμη διαχείριση φυσικών πόρων ή/και τη βιώσιμη ανάπτυξη, αυτή, δηλαδή, που υπηρετεί την προστασία του περιβάλλοντος, την οικονομική ανάπτυξη, την κοινωνική συνοχή και την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Ανθρωπογενείς δραστηριότητες εντός της ζώνης αυτής, όταν μπορούν να οδηγήσουν σε υποβάθμιση του βαθμού διατήρησης του προστατευτέου αντικειμένου στην προστατευόμενη περιοχή και ιδιαιτέρως της κατάστασης διατήρησης του προστατευτέου αντικειμένου σε εθνικό επίπεδο, υπόκεινται σε κατάλληλες ρυθμίσεις βάσει των σχετικών προβλέψεων της πράξης χαρακτηρισμού της προστατευόμενης περιοχής και του οικείου Σχεδίου Διαχείρισης.
5. Στις ζώνες του παρόντος περιλαμβάνονται και περιοχές που υπάγονται σε ειδικό καθεστώς προστασίας, όπως αρχαιολογικοί χώροι και οι ζώνες προστασίας Α’ και Β’ αυτών, Περιοχές Οργανωμένης Τουριστικής Ανάπτυξης, Ειδικά Σχέδια Χωρικής Ανάπτυξης Στρατηγικών Επενδύσεων, Ειδικά Σχέδια Χωρικής Ανάπτυξης Δημοσίων Ακινήτων. Στις ζώνες του παρόντος δεν περιλαμβάνονται περιοχές που βρίσκονται εκτός των ορίων των προστατευόμενων περιοχών, συμπεριλαμβανομένων των περιφερειακών ζωνών των προστατευόμενων περιοχών που έχουν ορισθεί ως οικολογικοί διάδρομοι.».
Άρθρο 13
Ειδικές Περιβαλλοντικές Μελέτες, σχέδια διαχείρισης και καθορισμός χρήσεων γης στις προστατευόμενες περιοχές – Τροποποίηση άρθρου 21 ν. 1650/1986
Στο άρθρο 21 του ν. 1650/1986 (Α’ 160), περί σχεδίων διατήρησης των περιοχών προστασίας: α) στο τέταρτο εδάφιο της παρ. 2 προσδιορίζεται ότι οι επιτρεπόμενες χρήσεις γης δεν είναι προτεινόμενες, αλλά συνδέονται με τις αντίστοιχες ζώνες προστασίας και προστίθεται νέο πέμπτο εδάφιο, β) προστίθενται παρ. 2α, υποπερ. εε στην περ. α της παρ. 3 και παρ. 9, 10 και 11, γ) στην υποπερ. γγ της περ. α της παρ. 3 εξειδικεύεται ότι οι περιορισμοί άσκησης δραστηριοτήτων γίνονται κατ’ εξουσιοδότηση του οικείου προεδρικού διατάγματος, δ) στην παρ. 4 αφαιρούνται οι αναφορές για τα διαλαμβανόμενα, στο προεδρικό διάταγμα χαρακτηρισμού, σχέδια διαχείρισης και τον καθορισμό γειτονικών εκτάσεων, ε) η προθεσμία του τελευταίου εδαφίου της παρ. 6 παρατείνεται, στ) η παρ. 7 αντικαθίσταται, και το άρθρο 21 διαμορφώνεται ως εξής:
«Άρθρο 21
Χαρακτηρισμός περιοχών, στοιχείων ή συνόλων της φύσης και του τοπίου
1. Για την προστασία και τη διατήρηση των περιοχών προστασίας της βιοποικιλότητας και των Εθνικών Πάρκων καταρτίζονται τα σχέδια διαχείρισης της παραγράφου 3 και εκδίδονται τα προεδρικά διατάγματα της παραγράφου 4, κατόπιν της ειδικής περιβαλλοντικής μελέτης της παραγράφου 2.
2. Η Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη αποτελεί την επιστημονική μελέτη τεκμηρίωσης του Προεδρικού Διατάγματος μιας ή περισσότερων προστατευόμενων περιοχών και του Σχεδίου Διαχείρισης κάθε προστατευόμενης περιοχής. Ειδικότερα εστιάζει στον χαρακτηρισμό των προστατευόμενων περιοχών, στις ζώνες που ορίζονται εντός αυτών, στην αναγκαιότητα ή μη θεσμοθέτησης περιφερειακών ζωνών, οικολογικών διαδρόμων, καθώς και στην πρόταση ρύθμισης δραστηριοτήτων και λειτουργιών και πρόβλεψης κατάλληλων μέτρων και δράσεων για τη διατήρηση του προστατευτέου αντικειμένου κάθε προστατευόμενης περιοχής. Η ειδική περιβαλλοντική μελέτη εκπονείται για μία ή περισσότερες προστατευόμενες περιοχές και τίθεται υποχρεωτικά σε δημόσια διαβούλευση. Εξετάζει τις επιπτώσεις που θα έχουν στο περιβάλλον και ειδικότερα στο προστατευτέο αντικείμενο οι όροι και περιορισμοί δραστηριοτήτων που προτείνει, σε συνδυασμό με τις επιτρεπόμενες δραστηριότητες, όπως αυτές θα προκύπτουν από τις χρήσεις γης ανά ζώνη. Στις ζώνες αυτές λαμβάνονται υπόψη οι υφιστάμενες δραστηριότητες και η γειτνίαση με οικισμούς και υπάρχει μέριμνα για την εξυπηρέτηση των λειτουργιών που είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με τον πολεοδομικό ή οικιστικό χαρακτήρα των περιοχών αυτών, καθώς και οι κατευθύνσεις του περιφερειακού χωροταξικού πλαισίου της οικείας περιφέρειας και των ειδικών χωρικών πλαισίων. Επιπλέον, εξετάζει τις συνέπειες εναλλακτικών λύσεων, περιλαμβανομένης και της μηδενικής λύσης.
Η περιοχή που καλύπτει κάθε ειδική περιβαλλοντική μελέτη, η διαδικασία σύνταξης και έγκρισης, όπως και οι προδιαγραφές των ειδικών περιβαλλοντικών μελετών ορίζονται με απόφαση του αρμόδιου οργάνου του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
2α. Το αντικείμενο της ειδικής περιβαλλοντικής μελέτης και του προεδρικού διατάγματος περιλαμβάνει το σύνολο των προστατευόμενων περιοχών, εκτός των περιοχών:
α. για τις οποίες έχουν εκδοθεί Ειδικά Πολεοδομικά Σχέδια, σύμφωνα με τον ν. 4447/2016 (Α’ 241),
β. εντός ορίων οικισμών ή σχεδίου πόλης ή οικισμών προ του 1923, και
γ. εντός οργανωμένων υποδοχέων παραγωγικών δραστηριοτήτων, ιδίως Περιοχών Οργανωμένης Ανάπτυξης Παραγωγικών Δραστηριοτήτων ή Οργανωμένων Υποδοχέων Μεταποιητικών Δραστηριοτήτων.
3. α. Τα σχέδια διαχείρισης περιλαμβάνουν:
αα. τους στόχους διατήρησης και την πιθανή ιεράρχηση προτεραιοτήτων διαχείρισης της προστατευόμενης περιοχής,
ββ. διαχειριστικές δράσεις, παρεμβάσεις και μέτρα που είναι απαραίτητα για να επιτευχθεί ή να διατηρηθεί η ικανοποιητική διατήρηση του προστατευτέου αντικειμένου. Οι σχετικές δράσεις και τα σχετικά μέτρα δύνανται να εξειδικεύονται για επιμέρους στοιχεία του προστατευτέου αντικειμένου ανάλογα με τις οικολογικές τους απαιτήσεις, τον βαθμό διατήρησής τους και τις πιέσεις ή απειλές που αντιμετωπίζουν,
γγ. την εξειδίκευση των όρων και περιορισμών άσκησης δραστηριοτήτων και εκτέλεσης έργων που είναι απαραίτητα για την ικανοποιητική διατήρηση του προστατευτέου αντικειμένου κατ’ εξουσιοδότηση του σχετικού προεδρικού διατάγματος καθώς και, όπου είναι αναγκαίο, τις ειδικότερες μελέτες που πρέπει να εκπονηθούν για την εξειδίκευση ή/και οριστικοποίηση του περιεχομένου προτεινόμενων διαχειριστικών δράσεων και μέτρων,
δδ. τις κατευθύνσεις και τις προτεραιότητες για την υλοποίηση έργων, δράσεων και μέτρων που απαιτούνται για την αποτελεσματική προστασία, διαχείριση και αποκατάσταση των αντικειμένων που προστατεύονται κατά περίπτωση, καθώς και τα κατάλληλα προγράμματα παρακολούθησης του προστατευτέου αντικειμένου και αξιολόγησης της αποτελεσματικότητας του Σχεδίου Διαχείρισης, και
εε. τον προσδιορισμό των έργων και δραστηριοτήτων που δεν ανήκουν στις κατηγορίες Α’ και Β’ της παρ. 1 του άρθρου 1 του ν. 4014/2011 (Α’ 209). Για την έγκρισή αυτών δύναται να προβλέπεται στην απόφαση της περ. β της παρούσας, η διενέργεια δέουσας εκτίμησης επιπτώσεων της παρ. 10 του άρθρου 11 του ν. 4014/2011, σύμφωνα με την παρ. 11 του παρόντος.
Στα σχέδια διαχείρισης περιλαμβάνονται σχέδια δράσης στα οποία εξειδικεύονται τα αναγκαία μέτρα, δράσεις, έργα και προγράμματα, οι φάσεις, το κόστος, οι πηγές και οι φορείς χρηματοδότησής τους, καθώς και το χρονοδιάγραμμα εκτέλεσης τους και οι φορείς εφαρμογής τους.
β. Τα σχέδια διαχείρισης εγκρίνονται με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Τα σχέδια διαχείρισης των περιοχών στις οποίες περιλαμβάνονται ρυθμίσεις που αφορούν στη γεωργική, αλιευτική και υδατοκαλλιεργητική δραστηριότητα, εγκρίνονται με κοινή απόφαση των Υπουργών Περιβάλλοντος και Ενέργειας και Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.
γ. Όπου απαιτείται, με τις αποφάσεις αυτές εξειδικεύονται τα γενικά και ειδικά μέτρα που προβλέπονται στα άρθρα 5 και 6 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης του Τοπίου που κυρώθηκε με το ν. 3827/2010 (Α’ 30).
4. Με προεδρικό διάταγμα, που εκδίδεται με πρόταση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας και μετά από γνώμη της Επιτροπής Φύση 2000, βάσει της αντίστοιχης ειδικής περιβαλλοντικής μελέτης, γίνεται ο χαρακτηρισμός των περιοχών προστασίας της βιοποικιλότητας και των εθνικών πάρκων, η οριοθέτησή τους, καθώς και ο καθορισμός χρήσεων γης και δραστηριοτήτων μέσα στις ανωτέρω προστατευόμενες περιοχές, ανά ζώνη. Με το ως άνω προεδρικό διάταγμα γίνεται ο χαρακτηρισμός περιοχών του Εθνικού Καταλόγου Περιοχών του Ευρωπαϊκού Οικολογικού Δικτύου Natura 2000 που περιλαμβάνονται στην προστατευόμενη περιοχή ως ειδικών ζωνών διατήρησης, ζωνών ειδικής προστασίας ή/και τόπων ενωσιακής σημασίας, εφόσον αυτές δεν έχουν ήδη χαρακτηρισθεί με προηγούμενη πράξη. Όταν στην προστατευόμενη περιοχή περιλαμβάνονται και αγροτικές περιοχές (χερσαίες και υδάτινες) υψηλής φυσικής αξίας, το προεδρικό διάταγμα εκδίδεται με πρόταση των Υπουργών Περιβάλλοντος και Ενέργειας και Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. Με το ίδιο προεδρικό διάταγμα μπορούν να οριοθετούνται οικολογικοί διάδρομοι της περίπτωσης 11 του άρθρου 2 του ν. 3937/2011 (Α’ 60).
5. Αν η εφαρμογή των διατάξεων του παρόντος αφορά σε περιοχές ενδιαφέροντος του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας και των νομικών προσώπων που εποπτεύονται από αυτό, οι οποίες περιλαμβάνουν στρατιωτικές υποδομές και εκτάσεις που χρησιμοποιούνται για σκοπούς εθνικής άμυνας και ασφάλειας, το προεδρικό διάταγμα της παραγράφου 4 προτείνεται και από τον Υπουργό Εθνικής Άμυνας.
6. Για περιοχές, στοιχεία ή σύνολα της φύσης και του τοπίου, για τα οποία αρχίζει η διαδικασία χαρακτηρισμού με προεδρικό διάταγμα και έως ότου εκδοθεί η πράξη χαρακτηρισμού, ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας με απόφασή του, που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, μπορεί να καθορίζει όρους και περιορισμούς για επεμβάσεις και δραστηριότητες που είναι δυνατόν να έχουν βλαπτική επίδραση στις παραπάνω περιοχές, στοιχεία ή σύνολα και να υλοποιεί τα σχέδια δράσης της υποπαραγράφου α’ της παραγράφου 3 και συγκεκριμένες διαχειριστικές δράσεις που αποσκοπούν στη βελτίωση και διατήρηση της κατάστασης των προστατευτέων αντικειμένων. Η ισχύς της υπουργικής αυτής απόφασης δεν μπορεί να υπερβαίνει τα δύο (2) έτη. Αν συντρέχουν εξαιρετικοί λόγοι, η προθεσμία αυτή μπορεί να παρατείνεται, με όμοια υπουργική απόφαση, για τρία (3) ακόμη έτη.
7. Οι χαρακτηρισμοί των καταφυγίων άγριας ζωής και των προστατευομένων τοπίων και φυσικών σχηματισμών, όταν αυτές δεν εμπίπτουν σε περιοχές προστασίας της βιοποικιλότητας και εθνικά πάρκα, γίνεται με απόφαση του αρμοδίου οργάνου του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας είναι δυνατή η επιβολή όρων και περιορισμών στις δραστηριότητες που ασκούνται εντός των περιοχών αυτών.
8. Ειδικά ο χαρακτηρισμός και ο καθορισμός των ορίων και των ζωνών σε προστατευόμενες περιοχές, που περιλαμβάνονται σε ζώνη οικιστικού ελέγχου (ΖΟΕ), γίνεται με την πράξη καθορισμού της ΖΟΕ και με τη διαδικασία του άρθρου 29 του ν. 1337/1983 (Α’ 33), όπως ισχύει.
9. Οι εθνικοί δρυμοί του άρθρου 78 του ν. δ. 86/1969 (Α’ 7) και οι υγρότοποι διεθνούς ενδιαφέροντος του άρθρου 2 της Σύμβασης Ραμσάρ, η οποία κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του ν.δ. 191/1974 (Α’ 350), χαρακτηρίζονται ως εθνικά πάρκα με τη διαδικασία της παρ. 3.
10. Με τα προεδρικά διατάγματα της παρ. 3 προβλέπεται ότι:
α. εξακολουθούν να λειτουργούν νομίμως έργα ή δραστηριότητες, εντός των προστατευόμενων περιοχών, οι οποίες είναι νομίμως αδειοδοτημένες και λειτουργούν, σύμφωνα με τους όρους της άδειάς τους, υπό την προϋπόθεση ότι η παραμονή τους δεν διακινδυνεύει την επίτευξη των στόχων διατήρησης της αντίστοιχης περιοχής, σύμφωνα με τις παρ. 2 και 3 του άρθρου 10 του ν. 4014/2011. Προκειμένου να διαπιστωθεί η συνδρομή της εν λόγω προϋπόθεσης, εφόσον υπάρχει σχετική απαίτηση του σχεδίου διαχείρισης της παρ. 3, ακολουθείται η διαδικασία της παρ. 9 του άρθρου 2 του ν. 4014/2011,
β. υλοποιούνται και λειτουργούν νομίμως έργα ή δραστηριότητες, εντός των προστατευόμενων περιοχών, εάν διαθέτουν Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ), μετά από υποβολή και έγκριση Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) που συνοδεύεται από Ειδική Οικολογική Αξιολόγηση (ΕΟΑ), υπό την προϋπόθεση ότι η παραμονή τους δεν διακινδυνεύει την επίτευξη των στόχων διατήρησης της αντίστοιχης περιοχής, σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 10 του ν. 4014/2011. Προκειμένου να διαπιστωθεί η συνδρομή της εν λόγω προϋπόθεσης, εφόσον υπάρχει σχετική απαίτηση του σχεδίου διαχείρισης της παρ. 3, ακολουθείται η διαδικασία της παρ. 9 του άρθρου 2 του ν. 4014/2011,
γ. υλοποιούνται και λειτουργούν νομίμως έργα ή δραστηριότητες, εντός των προστατευόμενων περιοχών, όταν διαθέτουν ΑΕΠΟ, μετά από υποβολή και έγκριση ΜΠΕ, που δεν συνοδεύεται από ΕΟΑ, υπό την προϋπόθεση ότι η παραμονή τους δεν διακινδυνεύει την επίτευξη των στόχων διατήρησης της αντίστοιχης περιοχής, σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 10 του ν. 4014/2011, κατόπιν υποβολής συμπληρωματικής ΕΟΑ, εντός δεκαοκτώ (18) μηνών από τη θέση σε ισχύ του προεδρικού διατάγματος,
δ. υλοποιούνται και λειτουργούν νομίμως, εντός των προστατευόμενων περιοχών, έργα ή δραστηριότητες που δεν ανήκουν στην κατηγορία Α’ της παρ. 1 του άρθρου 1 του ν. 4014/2011, εάν η παραμονή τους δεν διακινδυνεύει την επίτευξη των στόχων διατήρησης της αντίστοιχης περιοχής. Η διαπίστωση αυτή γίνεται μέσω ΕΟΑ που εγκρίνεται από την αρμόδια Διεύθυνση της οικείας περιφέρειας και περιλαμβάνει τα στοιχεία που ορίζονται στην παρ. 8 του άρθρου 11 του ν. 4014/2011, εφόσον υπάρχει σχετική απαίτηση του σχεδίου διαχείρισης της παρ. 3, εντός ενός (1) έτους από τη θέση σε ισχύ του προεδρικού διατάγματος. Τα ανωτέρω έργα και οι δραστηριότητες των περ. α’ έως δ’ δύνανται να εκσυγχρονίζονται και να επεκτείνονται σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία.
11. Κάθε έργο ή δραστηριότητα που δεν ανήκει στις κατηγορίες Α’ και Β’ της παρ. 1 του άρθρου 1 του ν. 4014/2011, αλλά για την έγκρισή του, ενδέχεται να απαιτείται διενέργεια δέουσας εκτίμησης επιπτώσεων της παρ. 10 του άρθρου 11 του ν. 4014/2011, σύμφωνα με την υποπερ. εε’ της περ. α’ της παρ. 3 του παρόντος, υποβάλλεται σε διαδικασία προελέγχου από τη Γενική Διεύθυνση Χωροταξικής και Περιβαλλοντικής Πολιτικής της οικείας Αποκεντρωμένης Διοίκησης, προκειμένου να εκτιμηθεί αν επηρεάζει σημαντικά την προστατευόμενη περιοχή καθαυτό ή από κοινού με άλλα έργα ή δραστηριότητες, λαμβανομένων υπόψη των στόχων διατήρησης της εν λόγω περιοχής. Για τον σκοπό αυτό, ο φορέας του έργου ή της δραστηριότητας υποβάλλει στη Γενική Διεύθυνση Χωροταξικής και Περιβαλλοντικής Πολιτικής της οικείας Αποκεντρωμένης Διοίκησης, συνοπτική περιγραφή του έργου ή της δραστηριότητας. Η Γενική Διεύθυνση Χωροταξικής και Περιβαλλοντικής Πολιτικής, εντός αποκλειστικής προθεσμίας τριάντα (30) ημερών, αποφασίζει αν απαιτείται διενέργεια δέουσας εκτίμησης επιπτώσεων, άλλως τεκμαίρεται ότι το έργο ή η δραστηριότητα δεν επηρεάζει σημαντικά την προστατευόμενη περιοχή. Η δέουσα εκτίμηση επιπτώσεων υποβάλλεται στη Μονάδα Διαχείρισης Προστατευόμενης Περιοχής (ΜΔΠΠ) του άρθρου 34 του ν. 4685/2020 (Α’ 92), βάσει των προδιαγραφών της υπό στοιχεία 52983/1952/23.9.2013 απόφασης του Υπουργού Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής (Β’ 2436). Εάν προκύπτει από την ΕΟΑ ότι ενδέχεται να κινδυνεύει η ακεραιότητα της προστατευόμενης περιοχής, η ΜΔΠΠ, με απόφαση του προϊσταμένου της, εκδίδει όρους για την υλοποίηση του εξεταζόμενου έργου ή δραστηριότητας, προκειμένου να διασφαλίσει ότι δεν παραβλάπτεται η ακεραιότητα της προστατευόμενης περιοχής.».
Άρθρο 14
Απλοποίηση ειδικών κατηγοριών χρήσεων γης – Τροποποίηση άρθρων 1, 2, 4, 6, 7, 14 και 15 π.δ. 59/2018
1. Οι ειδικές κατηγορίες χρήσεων γης της περ. «26.12» της παρ. ΙΙ του άρθρου 1 και των άρθρων 2, 4, 6, 7, 14 και 15 του π.δ. 59/2018 (Α’ 114), όπως προστέθηκαν με την παρ. 2γ του άρθρου 44 του ν. 4685/2020 (Α’ 92), εξειδικεύονται και διαμορφώνονται ως εξής:
«(26.12) Γραμμικές υποδομές μεταφορών, ιδίως οδοί κίνησης μηχανοκίνητων οχημάτων, οδοί ήπιας κυκλοφορίας, πεζόδρομοι, ποδηλατόδρομοι, πλατείες, μονοπάτια και θαλάσσιοι διάδρομοι.».
2. Η ειδική κατηγορία χρήσεων γης «33» της παρ. ΙΙ του άρθρου 1 του π.δ. 59/2018, όπως προστέθηκε με την παρ. 2δ του άρθρου 44 του ν. 4685/2020, επικαιροποιείται και διαμορφώνεται ως εξής:
«33. Εγκαταστάσεις παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ορυκτά καύσιμα, εγκαταστάσεις ύδρευσης συμπεριλαμβανομένης της αφαλάτωσης, εγκαταστάσεις αποθήκευσης και μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου, τηλεπικοινωνιών, σταθμών φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων, σταθμών μέτρησης ατμοσφαιρικής ρύπανσης, θορύβου και μετεωρολογικών παραμέτρων με τον αναγκαίο εξοπλισμό και συναφείς εγκαταστάσεις.».
Άρθρο 15
Καταργούμενες διατάξεις
1. Η παρ. 4 του άρθρου 18 του ν. 1650/1986 (Α’ 160), περί οργάνωσης μέτρων προστασίας της βιοποικιλότητας, ανά ζώνες, καταργείται.
2. Καταργούνται οι κάτωθι ειδικές κατηγορίες χρήσεων του π.δ. 59/2018, όπως αυτό τροποποιήθηκε με το άρθρο 44 του ν. 4685/2020 (Α’ 92):
α) 26.12.1. έως και 26.12.7. της περίπτωσης ΙΙ του άρθρου 1, όπως προστέθηκαν με την περ. γ της παρ. 2 του άρθρου 44 του ν. 4685/2020,
β) (26.12.1) έως και (26.12.5) του άρθρου 2, όπως προστέθηκαν με την περ. α της παρ. 3 του άρθρου 44 του ν. 4685/2020,
γ) (26.12.1) έως και (26.12.5) του άρθρου 4, όπως προστέθηκαν με την περ. β της παρ. 5 του άρθρου 44 του ν. 4685/2020,
δ) (26.12.1) έως και (26.12.5) του άρθρου 6, όπως προστέθηκαν με την παρ. 7 του άρθρου 44 του ν. 4685/2020,
ε) (26.12.1) έως και (26.12.5) της παρ. 2 του άρθρου 7, όπως τέθηκαν με την περ. α της παρ. 8 του άρθρου 44 του ν. 4685/2020,
στ) (26.12.1) έως και (26.12.7) του άρθρου 14, όπως προστέθηκαν με την περ. α της παρ. 15 του άρθρου 44 του ν. 4685/2020 και
ζ) (26.12.1) έως και (26.12.7) του άρθρου 15, όπως προστέθηκαν με την παρ. 16 του άρθρου 44 του ν. 4685/2020.
3. Η ειδική κατηγορία χρήσεων «(36) Στρατιωτικές εγκαταστάσεις» της παρ. ΙΙ του άρθρου 1 και του άρθρου 13 του π.δ. 59/2018, όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 44 του ν. 4685/2020, καταργείται.
4. Η ειδική κατηγορία χρήσεων «(55) Φάροι» της παρ. ΙΙ του άρθρου 1 του π.δ. 59/2018, όπως προστέθηκε με την παρ. 2 του άρθρου 44 του ν. 4685/2020,καταργείται.
5. Τα άρθρα 14α, 14β, 14γ και 14δ του π.δ. 59/2018, περί προστατευτικών ζωνών, όπως προστέθηκαν με την παρ. 18 του άρθρου 44 του ν. 4685/2020, καταργούνται.
6. Τα άρθρα 1 έως και 11 και 21 του ν. 4519/2018 (Α’ 25), περί διαχείρισης προστατευόμενων περιοχών, καταργούνται.
Διαφωνώ με το παρόν νομοσχέδιο. Σε μια περίοδο που η ανάγκη λήψης μέτρων για την προστασία του περιβάλλοντος είναι επιτακτική, το νομοσχέδιο αυτό θα συμβάλει μονο στην καταστροφή των περιοχών NATURA και στην υποβάθμιση του φυσικού πλούτου της χώρας μας.
Διαφωνώ κάθετα με οποιαδήποτε παρέμβαση στην φύση, συνεπαγωγικά και με το παρόν νομοσχέδιο.
Άρθρο 11 – Επιτρεπόμενες χρήσεις γης στις ζώνες προστατευόμενων περιοχών του Δικτύου «Φύση 2000»
Με το άρθρο 11 του σχεδίου νόμου προτείνονται αλλαγές στο υφιστάμενο νομικό πλαίσιο που ουσιαστικά επιδεινώνουν το προστατευτικό καθεστώς σε όλες τις κατηγορίες ζωνών προστασίας και ιδίως σε αυτές της αυστηρής προστασίας, ενισχύοντας τον προβληματικό χαρακτήρα των διατάξεων που είναι σήμερα σε ισχύ.
Θυμίζουμε ότι η εισαγωγή του συστήματος καθορισμού χρήσεων γης με βάση την πολεοδομική νομοθεσία για τις χρήσεις γης (π.δ. 59/2018), η οποία έγινε με τον ν. 4685/2020, είχε ιδιαίτερα σοβαρά προβλήματα, τα οποία είχαμε εκτενώς σχολιάσει τόσο στο πλαίσιο της δημόσιας διαβούλευσης (https://contentarchive.wwf.gr/images/pdfs/sholia_gi_to_ns_exihronismos_per_vomothesias.pdf) όσο και κατά τη νομοπαρασκευαστική διαδικασία για το τότε νομοσχέδιο στη βουλή (https://contentarchive.wwf.gr/images/pdfs/sholia_vs_eksihronismos_per_nomothesias.pdf).
Συνοπτικά, τα κυριότερα προβλήματα είναι η συμπερίληψη ιδιαίτερα επιβαρυντικών χρήσεων ανά ζώνη (με «κορωνίδα» την εξόρυξη υδρογονανθράκων), η ελλιπής συνολικά διαβάθμιση του προστατευτικού καθεστώτος στις 4 κατηγορίες ζωνών προστασίας, και ο συγκερασμός ανάμεσα σε χρήσεις γης και δραστηριότητες-έργα, ο οποίος δυσχεραίνει σημαντικά τη χρήση των βασικών εργαλείων για την θωράκιση και διαχείριση των προστατευόμενων περιοχών (προεδρικά διατάγματα και σχέδια διαχείρισης). Όπως θα φανεί στις παρατηρήσεις μας που ακολουθούν, το νέο νομοσχέδιο επιδεινώνει αντί να επιλύει αυτά τα προβλήματα.
Συγχρόνως, το νέο νομοσχέδιο αποτελεί μια σημαντική αλλαγή του υφιστάμενου συστήματος ενώ βρίσκεται σε εξέλιξη, και μάλιστα υποτίθεται ότι ολοκληρώνεται, το σημαντικό έργο εκπόνησης των ειδικών περιβαλλοντικών μελετών, προεδρικών διαταγμάτων και σχεδίων διαχείρισης για το σύνολο του δικτύου Natura 2000 στην χώρα μας. Ήδη διαπιστώνεται, με βάση τις τρεις πρώτες μελέτες του έργου που έχουν τεθεί σε διαβούλευση, ότι ο ορισμός χρήσεων γης, αλλά και η ίδια η ζώνωση των περιοχών, γίνεται με διαφορετικό τρόπο από μελέτη σε μελέτη, ενώ συγχρόνως οι συγκεκριμένες προτάσεις των μελετών παρουσιάζουν διάφορα προβλήματα, σημαντικό μέρος των οποίων εκπορεύεται από καθαυτές τις αδυναμίες του νέου συστήματος, και αυτά τα προβλήματα επιχειρείται να επιλυθούν με ετερογενή και αποσπασματικό τρόπο. Προκαλεί, επομένως, εύλογες ανησυχίες τόσο το γεγονός της αλλαγής επί το χείριστον του προβληματικού αυτού συστήματος, όσο και η διαφαινόμενη αδυναμία των αλλαγών να συμβάλλουν αποτελεσματικά στην επίλυση των προβλημάτων εφαρμογής που έχουν διαπιστωθεί.
Τέλος, όπως θα φανεί και στα σχόλια που ακολουθούν, η χώρα έχει τη σημαντική υποχρέωση που εκπορεύεται από τη νέα στρατηγική για τη βιοποικιλότητα της ΕΕ να εντάξει το 10% του χερσαίου και θαλάσσιου χώρου της σε καθεστώς αυστηρής προστασίας. Όμως οι εδώ προτεινόμενες διατάξεις αποδυναμώνουν σε σημαντικό βαθμό το καθεστώς προστασίας στις ζώνες απόλυτης προστασίας και στις ζώνες προστασίας της φύσης, επομένως είναι σχεδόν βέβαιο ότι η Ελλάδα δεν θα μπορέσει να ανταποκριθεί με ουσιαστικό και αποτελεσματικό τρόπο στις ενωσιακές της υποχρεώσεις.
Σε ό,τι αφορά καθαυτές τις διατάξεις που προτείνονται:
Στις ζώνες απόλυτης προστασίας της φύσης διευρύνονται οι χρήσεις και οι δραστηριότητες που είναι ασύμβατες με το αναγκαίο καθεστώς αυστηρής προστασίας, καθώς προστίθεται η ειδική κατηγορία χρήσεων (33) «Εγκαταστάσεις ύδρευσης, εξαιρουμένης της αφαλάτωσης, εγκαταστάσεις αποθήκευσης και μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας, τηλεπικοινωνιών, σταθμών μέτρησης ατμοσφαιρικής ρύπανσης, θορύβου και μετεωρολογικών παραμέτρων, με τον αναγκαίο εξοπλισμό και τις συναφείς εγκαταστάσεις, υπέργειων ή υπόγειων», καθώς και οι δραστηριότητες της ελεύθερης βόσκησης και της ερασιτεχνικής αλιείας.
Μάλιστα οι δύο τελευταίες εισάγονται με μια άκρως προβληματική διατύπωση: «Η ελεύθερη βόσκηση και η ερασιτεχνική αλιεία δύνανται να απαγορεύονται εφόσον αυτό κρίνεται απαραίτητο για τη διασφάλιση της ακεραιότητας της περιοχής ως προς τις οικολογικές της λειτουργίες». Δηλαδή ουσιαστικά επιτρέπεται η ελεύθερη βόσκηση ή η ερασιτεχνική αλιεία, χωρίς να τίθενται ειδικότερες προϋποθέσεις (π.χ. παραπομπή στις κανονιστικές προβλέψεις του π.δ. ή του σ.δ. της προστατευόμενης περιοχής, ή έστω στη σχετική ε.π.μ. ή άλλες ειδικές μελέτες) και προβλέπεται η δυνητική τους απαγόρευση εάν αυτό κριθεί απαραίτητο «για τη διασφάλιση της ακεραιότητας της περιοχής», και πάλι χωρίς να τίθενται ειδικότερες ουσιαστικές ή διαδικαστικές προϋποθέσεις (ποιος, με βάση ποια κριτήρια και στο πλαίσιο ποιας διαδικασίας θα κρίνει εάν διασφαλίζεται ή όχι η ακεραιότητα της περιοχής, κι ακόμα πώς θα σχετίζεται αυτή η κρίση με μέτρα που θα έχουν προσδιοριστεί από τα νομικά εργαλεία που προβλέπει ο νόμος για την προστασία και τη διαχείριση της ζώνης;).
Εξίσου προβληματική είναι η αντικατάσταση των –καταργούμενων σε άλλη διάταξη του νομοσχεδίου (άρθρο 14, παρ. 1)- τριψήφιων ειδικών κατηγοριών περί γραμμικών υποδομών με τη διψήφια κατηγορία (26.12) «Γραμμικές υποδομές μεταφορών, ιδίως οδοί κίνησης μηχανοκίνητων οχημάτων, οδοί ήπιας κυκλοφορίας, πεζόδρομοι, ποδηλατόδρομοι, πλατείες, μονοπάτια και θαλάσσιοι διάδρομοι». Όχι μόνο ενισχύεται ακόμα περισσότερο ο προβληματικός χαρακτήρας της πρόβλεψης, σε περιοχές αυστηρής προστασίας, γραμμικών υποδομών όπως οδοί, ποδηλατόδρομοι, μονοπάτια και θαλάσσιοι διάδρομοι κίνησης σκαφών (αυτές τις υποδομές προβλέπει ο νόμος ως ισχύει), αλλά και προστίθενται οι οδοί ήπιας κυκλοφορίας (χρήση η οποία έχει κυρίως πολεοδομική λογική), οι πεζόδρομοι (που επίσης έχουν νόημα στον πολεοδομημένο χώρο – άραγε τι σκοπό εξυπηρετούν οι πεζόδρομοι, που μάλιστα είναι διακριτοί σε σχέση με τα μονοπάτια, σε αμιγώς φυσικές περιοχές;) και οι πλατείες (των οποίων η συμπερίληψη σε φυσικές περιοχές και μάλιστα αυστηρής προστασίας επίσης δεν έχει κανένα απολύτως νόημα). Ακόμα χειρότερα, η κατάργηση των -συγκεκριμένων- τριψήφιων χρήσεων και η χρήση του όρου «ιδίως» στη νέα διατύπωση είναι ακόμα περισσότερο προβληματική, καθώς σημαίνει ότι μπορεί να υπάρχουν γραμμικές υποδομές μεταφορών που δεν περιλαμβάνονται στη συγκεκριμένη απαρίθμηση τύπων υποδομών. Δημιουργείται, επομένως, ασάφεια και αδυναμία εφαρμογής της εν λόγω διάταξης – με τη διοίκηση και τα δικαστήρια να καλούνται για ακόμα μία φορά να κάνουν ερμηνεία απλών, φαινομενικά, διατάξεων του νόμου.
Επίσης, ενδεικτική κυβερνητικής πρόθεσης για υποβάθμιση του αυστηρού προστατευτικού καθεστώτος είναι η κατάργηση της πρόβλεψης του π.δ. 59/2018 (άρθρο 14α ως ισχύει), σύμφωνα με την οποία «οι χρήσεις των ειδικών κατηγοριών (1), (7), (26.12.1), (26.12.4), (26.12.7), (26.12.8), (48.2) και (49) επιτρέπονται μόνο για την εξυπηρέτηση της προστασίας και της βέλτιστης διαχείρισης του προστατευτέου αντικειμένου». Με την αφαίρεση αυτής της πρόβλεψης, γίνεται σαφές ότι η ανάπτυξη αυτών των χρήσεων και δραστηριοτήτων εντός της συγκεκριμένης κατηγορίας ζωνών μπορεί να γίνεται για λόγους άσχετους με την προστασία, επιβεβαιώνοντας έτσι την καταστρατήγηση του σκοπού ορισμού των ζωνών προστασίας -και δη της ζώνης αυστηρής προστασίας- εντός των προστατευόμενων περιοχών. [Σημειωτέον, η συγκεκριμένη διατύπωση στην ισχύουσα διάταξη έχει νομοτεχνικά σφάλματα, αφού αναφέρεται σε ειδικές κατηγορίες χρήσεων που δεν περιλαμβάνονται στην απαρίθμηση χρήσεων του συγκεκριμένου άρθρου].
Συνολικά, οι προτεινόμενες ως άνω αλλαγές επιδεινώνουν την ήδη προβληματική συμπερίληψη χρήσεων στις ζώνες απόλυτης προστασίας σύμφωνα με το π.δ. 59/2018 και το προβληματικό πλαίσιο που εισήγαγε ο ν. 4685/2020. To καθεστώς που δημιουργούν όχι μόνο είναι σε πλήρη αντίθεση με τις διεθνώς αποδεκτές πρακτικές, οι οποίες εκπορεύονται από την Διεθνή Ένωση για τη Διατήρηση της Φύσης (IUCN), αλλά και είναι αντίθετες με τα χαρακτηριστικά και τον σκοπό που ορίζει ο νόμος για τις ζώνες απόλυτης προστασίας [«εκτάσεις με εξαιρετικά ευαίσθητους τύπους φυσικών οικοτόπων, ή/ και με ενδιαιτήματα εξαιρετικά ευαίσθητων ειδών, των οποίων η παρουσία και αντιπροσωπευτικότητα εκτιμάται ως πολύ υψηλή ή η κατάσταση των οποίων επιτάσσει εξαιρετικά αυστηρή προστασία» – άρθρο 19 (4) (α) ν. 1650/1986].
Σημειώνεται επίσης ότι η προαναφερόμενη ειδική χρήση (33), τροποποιούμενη ως υφίσταται σε άλλο σημείο του ίδιου νομοσχεδίου, έχει διαφορετική διατύπωση, σύμφωνα με την οποία οι επιμέρους χρήσεις που περιλαμβάνονται είναι ακόμα πιο ασύμβατες με σκοπούς προστασίας, καθώς προστίθεται οι «εγκαταστάσεις παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ορυκτά καύσιμα» (άρθρο 14, παρ. 2). Πρόκειται δυστυχώς για μία απτή επιβεβαίωση της προχειρότητας η οποία διέπει όχι μόνο την συνολική προσέγγιση του νομοσχεδίου αλλά ακόμα και τη νομοτεχνική επεξεργασία του από την επισπεύδουσα αρχή.
Ασύμβατες χρήσεις προστίθενται -και μάλιστα σε μεγαλύτερο εύρος- και στις ζώνες προστασίας της φύσης, τη δεύτερη σε σειρά κατηγορία ζωνών ως προς τη διαβάθμισης του καθεστώτος προστασίας. Εδώ, εκτός από τις προαναφερόμενες εγκαταστάσεις ύδρευσης, ηλ. ενέργειας κ.λπ., προβλέπονται επίσης:
Πλήθος τουριστικών χρήσεων (καταλύματα, εγκαταστάσεις ειδικής τουριστικής υποδομής κ.ά.). Ωστόσο ο προσδιορισμός αυτών των χρήσεων με τη συχνά χρησιμοποιούμενη, παντελώς ασαφή, χωρίς νομική υπόσταση και εν τέλει προσχηματική έννοια της «ήπιας τουριστικής ανάπτυξης», καθώς και η προϋπόθεση της λειτουργικής τους διασύνδεσης με μορφές θεματικού τουρισμού (τουρισμό υπαίθρου ή γαστρονομίας, αθλητικό ή πολιτιστικό ή θρησκευτικό ή εκπαιδευτικό τουρισμό) στερείται σαφήνειας, σκοπιμότητας και τεκμηρίωσης. Επιπρόσθετα, οι λοιπές προϋποθέσεις που εισάγει η προτεινόμενη διάταξη (χαμηλός συντελεστής δόμησης 0,05 και υψηλή ενεργειακή αποδοτικότητα), παρότι περιορίζουν την κλίμακα των επεμβάσεων, δεν αναιρούν την ασυμβατότητα της χωροθέτησης δραστηριοτήτων σημαντικού αποτυπώματος σε ζώνες υψηλής προστασίας, ιδιαίτερα αν ληφθεί υπόψη τόσο ότι υφίσταται σημαντική τάση ανάπτυξης τέτοιου είδους εγκαταστάσεων (και άρα μεγέθυνση των σχετικών πιέσεων και απειλών για τις περιοχές), όσο και ότι οι εγκαταστάσεις αυτές συνοδεύονται από σημαντικά έργα υποδομής (που με σειρά τους δύναται, σωρευτικά, να υποβαθμίσουν το υψηλό καθεστώς προστασίας).
Υπόγειες εξορυκτικές δραστηριότητες, με την προϋπόθεση «ότι η είσοδος της υπόγειας εκμετάλλευσης βρίσκεται εκτός ζώνης προστασίας της φύσης και ζώνης απολύτου προστασίας της φύσης». Μοιάζει σαν οι συντάκτες του νομοσχεδίου να θεωρούν ότι μόνο η είσοδος ή γενικά το επιφανειακό τμήμα των εξορυκτικών πεδίων έχει περιβαλλοντικές επιπτώσεις και δύναται να επηρεάσει τα προστατευτέα αντικείμενα (!). Ωστόσο, δύσκολα μπορεί κάποιος να αμφισβητήσει ότι δεν πρόκειται για τραγική έλλειψη βασικών γνώσεων, αλλά για σκόπιμη και σκανδαλώδη προσπάθεια να επιτρέπονται οι εξορύξεις (υδρογονανθράκων, ορυκτών πόρων κ.λπ) σε ζώνες προστασίας της φύσης.
Εγκαταστάσεις Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ), οι οποίες επίσης δεν συμβατές με το καθεστώς υψηλής προστασίας στις ζώνες αυτής της κατηγορίας.
Επίσης, όπως και στις ζώνες απόλυτης προστασίας, έτσι και στις ζώνες προστασίας της φύσης απαλείφεται η υφιστάμενη πρόβλεψη για συμπερίληψη χρήσεων «μόνο για την εξυπηρέτηση της προστασίας και της βέλτιστης διαχείρισης του προστατευτέου αντικειμένου»
Στις ζώνες διατήρησης οικοτόπων και ειδών, παρά τη σκόπιμη αφαίρεση ορισμένων ειδικών χρήσεων που προβλέπει το ισχύον π.δ. (κοινωνική πρόνοια, εκπαίδευση, πολιτιστικές εγκαταστάσεις, διοίκηση, εμπορικά καταστήματα, υπεραγορές και γραφεία), απαλείφεται η υφιστάμενη πρόβλεψη για το επιτρεπτό ορισμένων κατηγοριών χρήσεων (κατοικία, αθλητικές εγκαταστάσεις) μόνο για περιοχές εντός σχεδίου ή εντός οικισμού, αλλά και καταργούνται οι περιορισμοί για την επιφάνεια ορισμένων άλλων χρήσεων (εστίαση και αναψυκτήρια). Οι δύο αυτές αλλαγές, σε συνδυασμό με την προσθήκη των τουριστικών χρήσεων και των εγκαταστάσεων ύδρευσης κ.λπ. όπως στις παραπάνω κατηγορίες ζωνών, επιδεινώνουν ακόμα περισσότερο το ήδη προβληματικό συνονθύλευμα χρήσεων και καταστρατηγούν το σκοπό ορισμού των ζωνών προστασίας.
Στις ζώνες βιώσιμης διαχείρισης φυσικών πόρων διατηρείται η προβληματική συμπερίληψη των συνόλου των ειδικών κατηγοριών χρήσεων γης, ενώ επιπρόσθετα καταργούνται οι περιορισμοί που υπάρχουν για εγκαταστάσεις μεγάλης κλίμακας (π.χ. αεροδρόμια, εμπορικές εκθέσεις, ιππόδρομοι, καζίνο κ.ά. – επιτρέπονται μόνο εντός σχεδίου ή εντός οικισμού).
Διαφωνώ με το παρόν νομοσχέδιο. Όχι απλά δεν συμβάλει καθόλου στην προστασία της φύσης, αλλά έχει καταστροφική επίδραση στις προστατευόμενες περιοχές και φέρνει τη χώρα σε αντίθετη τροχιά από την ευρωπαϊκή περιβαλλοντική νομοθεσία.
Η διαβούλευση αυτή είναι προσχηματική. Δίνετε μόνο μια βδομάδα για να σχολιάσουμε ένα νομοσχέδιο 95 άρθρων. Ζητώ σε όλα τα νομοσχέδια να προβλέπεται αρκετός χρόνος για τον δημόσιο διάλογο, προκειμένου να αντιμετωπιστούν με αποτελεσματικό και δίκαιο τρόπο οι μείζονες περιβαλλοντικές προκλήσεις του καιρού μας.
Διαφωνώ με το παρόν νομοσχέδιο. Όχι απλά δεν συμβάλει καθόλου στην προστασία της φύσης, αλλά έχει καταστροφική επίδραση στις προστατευόμενες περιοχές και φέρνει τη χώρα σε αντίθετη τροχιά από την ευρωπαϊκή περιβαλλοντική νομοθεσία.
Η διαβούλευση αυτή είναι προσχηματική. Δίνετε μόνο μια βδομάδα για να σχολιάσουμε ένα νομοσχέδιο 95 άρθρων. Ζητώ σε όλα τα νομοσχέδια να προβλέπεται αρκετός χρόνος για τον δημόσιο διάλογο, προκειμένου να αντιμετωπιστούν με αποτελεσματικό και δίκαιο τρόπο οι μείζονες περιβαλλοντικές προκλήσεις του καιρού μας.
«Διαφωνώ με το παρόν νομοσχέδιο. Όχι απλά δεν συμβάλει καθόλου στην προστασία της φύσης, αλλά έχει καταστροφική επίδραση στις προστατευόμενες περιοχές και φέρνει τη χώρα σε αντίθετη τροχιά από την ευρωπαϊκή περιβαλλοντική νομοθεσία.
Η διαβούλευση αυτή είναι προσχηματική. Δίνετε μόνο μια βδομάδα για να σχολιάσουμε ένα νομοσχέδιο 95 άρθρων. Ζητώ σε όλα τα νομοσχέδια να προβλέπεται αρκετός χρόνος για τον δημόσιο διάλογο, προκειμένου να αντιμετωπιστούν με αποτελεσματικό και δίκαιο τρόπο οι μείζονες περιβαλλοντικές προκλήσεις του καιρού μας».
Διαφωνώ με το παρόν νομοσχέδιο. Όχι απλά δεν συμβάλει καθόλου στην προστασία της φύσης, αλλά έχει καταστροφική επίδραση στις προστατευόμενες περιοχές και φέρνει τη χώρα σε αντίθετη τροχιά από την ευρωπαϊκή περιβαλλοντική νομοθεσία.
Η διαβούλευση αυτή είναι προσχηματική. Δίνετε μόνο μια βδομάδα για να σχολιάσουμε ένα νομοσχέδιο 95 άρθρων. Ζητώ σε όλα τα νομοσχέδια να προβλέπεται αρκετός χρόνος για τον δημόσιο διάλογο, προκειμένου να αντιμετωπιστούν με αποτελεσματικό και δίκαιο τρόπο οι μείζονες περιβαλλοντικές προκλήσεις του καιρού μας
Διαφωνώ ριζικά με το παρόν νομοσχέδιο. Όχι απλά δεν συμβάλει καθόλου στην προστασία της φύσης, αλλά έχει καταστροφική επίδραση στις προστατευόμενες περιοχές NATURA, κατακερματίζοντας μέχρι πρότινος αμόλυντες περιοχές και θέτοντας άμεσα σε κίνδυνο πολλές περιοχές εκθέτοντάς τες σε κάθε μορφή βαριάς εκμετάλλευσης ακόμα και εξορυκτικής, με ανυπολόγιστες και άμεσες συνέπειες για την βιοποικιλότητα και την ποιότητα ζωής των ανθρώπων κυρίως των τοπικών κοινωνιών. Επιπλέον, το νομοσχέδιο δεν είναι σύμφωνο με την ευρωπαϊκή περιβαλλοντική νομοθεσία με αποτέλεσμα η χώρα, για άλλη μια φορά, να κινδυνεύει να υποχρεωθεί σε καταβολή προστίμων για την μη τήρηση της περιβαντολογικής νομοθεσίας.
Δυστυχώς, η προσχηματική αυτή διαβούλευση δεν δίνει τον απαραίτητο χρόνο για να μελετηθούν και να σχολιαστούν επαρκώς όλα τα άρθρα του εν λόγω νομοσχεδίου.
Με το συγκεκριμένο νομοσχέδιο, ο υπουργός επιχειρεί μεταξύ άλλων:
Την αλλοίωση των περιοχών απόλυτης προστασίας, επιτρέποντας κατασκευή πλατειών, ερασιτεχνική αλιεία, ελεύθερη βόσκηση, εγκαταστάσεις τηλεπικοινωνιών, κλπ.
Την επιβάρυνση όλων των προστατευόμενων περιοχών Natura 2000, προβλέποντας (σε όσες δεν επιτρεπόταν) κατασκευή τουριστικών καταλυμάτων, εγκατάσταση ΑΠΕ, μεταλλεία και εξορύξεις υδρογονανθράκων.
Την υποβάθμιση των μελετών περιβαλλοντικών επιπτώσεων (ΜΠΕ), καθώς προβλέπει ότι οι αξιολογητές των ΜΠΕ θα αμείβονται απευθείας από τους φορείς των έργων που ελέγχουν.
Την διακωμώδηση της έννοιας της διαβούλευσης, απαιτώντας από τους πολίτες να μελετήσουν και να σχολιάσουν μέσα σε μόλις μία εβδομάδα ένα νομοσχέδιο 95 άρθρων.
Άρθρο 13:
Για το θέμα των Ειδικών Περιβαλλοντικών Μελετών και το τρόπο που αυτές πρέπει να υπηρετούν τη περιβαλλοντική προστασία και τη βιώσιμη ανάπτυξη έχουμε εκφράσει αναλυτικά στις απόψεις μας και κατά το χρόνο θέσπισης των σχετικών διατάξεων πριν 2 έτη και με πολλές άλλες ευκαιρίας. Στην παρούσα επιλέγουμε να αναφερθούμε σε ένα μόνο θέμα:
Η παράγραφος 10 θέτει σε κίνδυνο νομίμως λειτουργούντα ή αδειοδοτημένα έργα κατά παράβαση κάθε έννοιας ασφάλειας δικαίου. Ο κίνδυνος της αδικίας και της υπερβολής είναι ακόμα μεγαλύτερος αν ληφθεί υπόψη η εμπειρία από τις έως τώρα ΕΠΜ, που διέπονται από αυθαίρετη και μη τεκμηριωμένη αρνητική προδιάθεση για τα αιολικά πάρκα. Για αυτό θα πρέπει η παρ. 10 να αναδιατυπωθεί ως εξής:
«10. Με τα προεδρικά διατάγματα της παρ. 3 προβλέπεται ότι:
α. εξακολουθούν να λειτουργούν νομίμως έργα ή δραστηριότητες, εντός των προστατευόμενων περιοχών, οι οποίες είναι νομίμως αδειοδοτημένες και λειτουργούν, σύμφωνα με τους όρους της άδειάς τους,
β. υλοποιούνται και λειτουργούν νομίμως έργα ή δραστηριότητες, εντός των προστατευόμενων περιοχών, εάν διαθέτουν Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ), μετά από υποβολή και έγκριση Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) που συνοδεύεται από Ειδική Οικολογική Αξιολόγηση (ΕΟΑ)»
Απαράδεκτη υποβάθμιση της εννοιας «απόλυτης προστασίας της φύσης» αντίθετη με το πνεύμα της οδηγιας της ΕΕ που οδηγεί στην απαξίωση των οικοσυστημικων υπηρεσιων με μεγαλο κοστος τελικα και για το κρατος συνεπώς και για τον καθε πολιτη. Καλώ τους υπευθυνους να λαβουν υποψιν τους το συνολο των προτασεων των ειδικων επιστημονων και οικολογικων οργανωσεων ωστε το συνολο των διαταξεω να ευθυγραμμιστει με το πνευμα της ΕΕ στο πλαισιο της προστασιας, της διατήρησης και αποκαταστασης των οικοσυστηματων και της βιοποικιλοτητας γενικα και ειδικα στο 10% της ελληνικής επικρατειας το οποιο χρήζει της ορθης εννοιας της αυστηρης προστασιας.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ’ ΧΡΗΣΕΙΣ ΓΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ (άρθρα 11-15)
Μετά από προσεκτική ανάγνωση των άρθρων του Κεφαλαίου Γ, παρατηρούμε τα εξής:
(Α) Ζώνη Απολύτου προστασίας:
1. Ορισμένες από τις δυνητικά επιτρεπόμενες χρήσεις στη ζώνη αυτή συνιστούν δραστηριότητες οι οποίες εμπίπτουν σε διαδικασία εκτίμησης περιβαλλοντικών επιπτώσεων (π.χ. τεχνητός εμπλουτισμός). Η κατάταξη αυτών των δραστηριοτήτων σχετίζεται με στοιχεία της δυναμικότητάς τους.
2. Κάποια από τα παραπάνω αναφερόμενα έργα είναι ιδιαίτερα σύνθετα (π.χ. εγκαταστάσεις αποθήκευσης και μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας), και δεν υπάρχει πρόνοια για τα συνοδά τους έργα (έργα οδοποιίας, έργα υδροληψίας, έργα επεξεργασίας νερού κ.ά.), με αποτέλεσμα να μην είναι σαφές ποια στοιχεία τους επιτρέπονται και ποια όχι.
3. Δεν τίθενται πολεοδομικοί περιορισμοί, για τη δόμηση στις επιτρεπόμενες δραστηριότητες. Δημιουργείται προβληματισμός για το κατά πόσον κάποιες δραστηριότητες θα μπορούν να διογκώνονται υπέρμετρα.
Θα πρέπει τα παραπάνω να διατυπώνονται με συγκεκριμένο, αναλυτικό και οριστικό τρόπο
(Β) Ζώνες Προστασίας της Φύσης
1. Δεν αναφέρεται κανενός είδους τεκμηρίωση για τον επιλεγόμενο συντελεστή δόμησης. Δεν υπάρχει αιτιολογική έκθεση ούτε εμπειρογνωμοσύνη που να υποστηρίζει τη σχετική επιλογή.
2. Δεν γίνεται καμία μνεία για τις συνοδές εγκαταστάσεις που τυχόν επιτρέπονται ή απαγορεύονται
3. Δεν είναι σαφές αν στις επιτρεπόμενες χρήσεις υπάγονται και οι τουριστικοί λιμένες
4. Δεν είναι σαφές αν στους οργανωμένους υποδοχείς εντάσσονται και τα ΕΣΧΑΔΑ και ΕΣΧΑΣΕ, τα επιχειρηματικά πάρκα κ.λπ.
Θα πρέπει τα παραπάνω να διατυπώνονται με συγκεκριμένο, αναλυτικό και οριστικό τρόπο
(Γ) Ζώνες Διατήρησης Οικοτόπων και ειδών
1. Δεν είναι σαφές γιατί εξαιρούνται οι λοιπές κατηγορίες μονάδων υγείας π.χ. 8.1 (8.1. Πρωτοβάθμιες υπηρεσίες υγείας χωρίς νοσηλεία) και 8.2. (Δευτεροβάθμιες και τριτοβάθμιες υπηρεσίες υγείας που περιλαμβάνουν νοσηλεία)
2. Δεν αναφέρεται κανενός είδους τεκμηρίωση για τον επιλεγόμενο συντελεστή δόμησης, πώς αυτός σχετίζεται με τον αντίστοιχο της ζώνης προστασίας της φύσης και πώς (αν) λειτουργεί συμπληρωματικά στην περιβαλλοντική προστασία. Δεν υπάρχει αιτιολογική έκθεση ούτε εμπειρογνωμοσύνη που να υποστηρίζει τη σχετική επιλογή.
3. Δεν είναι σαφές αν στους οργανωμένους υποδοχείς εντάσσονται και τα ΕΣΧΑΔΑ και ΕΣΧΑΣΕ, τα επιχειρηματικά πάρκα κ.λπ.
Θα πρέπει τα παραπάνω να διατυπώνονται με συγκεκριμένο, αναλυτικό και οριστικό τρόπο
(Δ) Ζώνες Βιώσιμης Διαχείρισης Φυσικών Πόρων
1. Δεν καθίσταται σαφές εάν επιτρέπονται οι οργανωμένοι υποδοχείς στις ζώνες αυτές και πώς αυτοί προσδιορίζονται.
Θα πρέπει τα παραπάνω να διατυπώνονται με συγκεκριμένο, αναλυτικό και οριστικό τρόπο
(Ε) Γενικές παρατηρήσεις
1. Στο Άρθρο 12, παρ. 5 αναφέρεται ότι: στις ζώνες του παρόντος περιλαμβάνονται και περιοχές που υπάγονται σε ειδικό καθεστώς προστασίας, όπως αρχαιολογικοί χώροι και οι ζώνες προστασίας Α’ και Β’ αυτών, Περιοχές Οργανωμένης Τουριστικής Ανάπτυξης, Ειδικά Σχέδια Χωρικής Ανάπτυξης Στρατηγικών Επενδύσεων, Ειδικά Σχέδια Χωρικής Ανάπτυξης Δημοσίων Ακινήτων. […]».
Δεν είναι σαφές αν η αναφορά σημαίνει ότι ο προσδιορισμός ζώνης πρέπει να λαμβάνει υπ΄ όψιν την ύπαρξη τέτοιων περιοχών και με ποιον τρόπο.
Για λόγους ασφάλειας δικαίου θα πρέπει αυτό να διευκρινιστεί με απόλυτο τρόπο και επιπλέον να ληφθεί μέριμνα για μεταβατικές διατάξεις, από την έκδοση του νόμου μέχρι την έκδοση του εκάστοτε ΠΔ, που θα δεσμεύουν την διοίκηση να εξετάζει τις επενδυτικές προτάσεις με βάση τα εκάστοτε ισχύοντα.
2. Στο άρθρο 12, και σε σχέση με την «τροποποίηση παρ. 4 και 5 άρθρου 19 ν. 1650/1986», παρατηρούμε ότι για τον προσδιορισμό μιας εκ των ζωνών απαιτείται η τεκμηρίωση για την πιθανή επίπτωση της κάθε ανθρωπογενούς δραστηριότητας στο προστατευτέο αντικείμενο της περιοχής. Η προσέγγιση αυτή:
(α) δημιουργεί ένα υπέρμετρο βάρος στον μελετητή ΕΠΜ, να εκτιμήσεις όλες τις πιθανές επιπτώσεις για κάθε δραστηριότητα και για κάθε μέγεθος δραστηριότητας επί του προστατευτέου αντικειμένου και
(β) προκαταλαμβάνει το αποτέλεσμα της Δέουσας Εκτίμησης, η οποία σχετίζεται με την κάθε περίπτωση δραστηριότητας ξεχωριστά.
Για λόγους ασφάλειας δικαίου και εφαρμογής της ενωσιακής νομοθεσίας, θα πρέπει η χωροθέτηση αυτοτελών δραστηριοτήτων να μπορεί να επιτρέπεται μετά από Δέουσα Εκτίμηση και διαδικασία ΜΠΕ/ΑΕΠΟ, χωρίς να τίθενται εκ των προτέρων πολεοδομικοί περιορισμοί οι οποίοι «προδικάζουν» το αποτέλεσμα. Ως εκ τούτου θα πρέπει να ορίζονται μόνο οι επιτρεπόμενες χρήσεις και όχι τα ποσοτικά χαρακτηριστικά τους (συντελεστές δόμησης, δυναμικότητες κ.λπ.).
3. Στο Άρθρο 13, παρ. 10 προβλέπονται μεταβατικές διατάσεις για τα ΠΔ της σχετικής παρ. 3. Ωστόσο δεν προβλέπονται μεταβατικές διατάξεις για τον χρόνο από την ψήφιση του εν λόγω νόμου μέχρι την έκδοση αυτών των ΠΔ.
Για λόγους ασφάλειας δικαίου θα πρέπει αυτό να διευκρινιστεί με απόλυτο τρόπο και επιπλέον να ληφθεί μέριμνα για μεταβατικές διατάξεις, από την έκδοση του νόμου μέχρι την έκδοση του εκάστοτε ΠΔ, που θα δεσμεύουν την διοίκηση να εξετάζει τις επενδυτικές προτάσεις με βάση τα εκάστοτε ισχύοντα.
Επίσης, για λόγους ασφάλειας δικαίου θα πρέπει να προβλεφθούν στα ΠΔ μεταβατικές διατάξεις για υποβολές στη διοίκηση αιτημάτων για ΕΣΧΑΣΕ, ΕΣΧΑΔΑ, οργανωμένους υποδοχείς και στρατηγικές επενδύσεις. Με δεδομένο ότι οι αδειοδότηση των εν λόγω δραστηριοτήτων απαιτεί πολύ χρόνο (1-2 έτη), απαιτείται να προσδιορίζεται το καθεστώς αδειοδότησης στην έναρξη με οριστικό τρόπο.
Άρθρο 11 Επιτρεπόμενες χρήσεις γης στις ζώνες προστατευόμενων περιοχών του Δικτύου «Φύση 2000», Άρθρο 12 Ζώνες προστασίας και διαχείρισης που περιλαμβάνονται στις ειδικές περιβαλλοντικές μελέτες – Τροποποίηση παρ. 4 και 5 άρθρου 19 ν. 1650/1986, Άρθρο 13 Ειδικές Περιβαλλοντικές Μελέτες, σχέδια διαχείρισης και καθορισμός χρήσεων γης στις προστατευόμενες περιοχές – Τροποποίηση άρθρου 21 ν. 1650/1986
Με την προτεινόμενη διάταξη, η οποία εξακολουθεί να στηρίζει το δίπολο καθορισμού της ταυτότητας των προστατευόμενων περιοχών όσον αφορά το χαρακτηρισμό τους αφενός και τις επιτρεπόμενες χρήσεις αφετέρου, επιχειρείται μια ανεπίτρεπτη διεύρυνση των επιτρεπόμενων χρήσεων και δραστηριοτήτων εντός ζωνών απολύτου προστασίας και προστασίας της φύσης, και ιδίως επιχειρείται στις τελευταίες να νομιμοποιηθεί: α) η ανάπτυξη τουριστικών καταλυμάτων, β) οι εξορυκτικές δραστηριότητες, γ) η εγκατάσταση ΑΠΕ. Αντίστοιχες προβλέψεις εισάγονται και για τις ζώνες διατήρησης οικοτόπων και ειδών, με ακόμα πιο δυσμενείς όρους, οι οποίες σε καμία περίπτωση δεν συνάδουν με τον χαρακτηρισμό των περιοχών αυτών ως προστατευόμενων. Είναι δε αξιοσημείωτο ότι στις κατευθύνσεις που έχει παράσχει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, οι χρήσεις που προβλέπονται για τις περιοχές απολύτου προστασίας είναι απολύτως περιορισμένες και ήπιες.
Δεν είναι σαφές από τη διάταξη εάν και σε ποιο βαθμό θα ληφθούν υπόψιν τα αποτελέσματα των ΕΠΜ, και τι θα συμβεί σε περίπτωση αντικρουόμενων θέσεων. Ωστόσο, με τη συνδυαστική θεώρηση των άρθρων 11, 12 και 13, φαίνεται ότι τα αποτελέσματα των ΕΠΜ δεν θα ληφθούν υπόψη για την επιλογή και εξειδίκευση, κατά περίπτωση, για τις χρήσεις γης για κάθε προστατευόμενη περιοχή, ενώ δίδεται προβάδισμα στα περιφερειακά και ειδικά χωρικά πλαίσια. Κάθε δε αναφορά σε περιοχές άνευ δρόμων και «Απάτητα βουνά» δεν φαίνεται να έχει καμία σημασία, αφού οι δρόμοι επιτρέπονται πια και στις περιοχές απολύτου προστασίας της φύσης. Αν προσθέσει κανείς και την παρεκτροπή του αρ. 218 ν. 4782/2021 για την οποία οι περιβαλλοντικές οργανώσεις είχαν μιλήσει στο παρελθόν (βλ. Το ράβε-ξήλωνε των περιοχών του δικτύου Natura 2000 στην Ελλάδα, διαθέσιμο στο https://www.ornithologiki.gr/el/enhmerwsh-ekpaideush/enimerosi/ta-nea-mas/106-natura-2001) τότε το μέλλον των προστατευόμενων περιοχών συσκοτίζεται ακόμα περισσότερο.
Το γενικότερο ζήτημα της συμβατότητας των χρήσεων γης με τη φύση και τον προορισμό των προστατευόμενων περιοχών αποτελεί ένα μάλλον πολύπλοκο θέμα, που καλείται να επιλύσει τα ζητήματα που ανακύπτουν κατά τη συνάντηση των πολεοδομικών ρυθμίσεων με εκείνες που αφορούν την προστασία του περιβάλλοντος. Πέραν των όποιων φιλοδοξιών, η Πολιτεία καλείται να νομοθετήσει και να θεσπίσει διατάξεις οι οποίες θα είναι σύμφωνες με την ενωσιακή περιβαλλοντική νομοθεσία, και ιδίως με τις διατάξεις της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, της Ευρωπαϊκής Στρατηγικής για τη Βιοποικιλότητα 2020-2030, που απαιτεί αυστηρό καθεστώς προστασίας σε ποσοστό 10% επί των προστατευόμενων περιοχών, της νομοθεσίας υπό διαμόρφωση για την αποκατάσταση της φύσης έως το 2050. Μέχρις στιγμής, στις ολοκληρωμένες ΕΠΜ, το ποσοστό των περιοχών που περιλαμβάνεται στη ζώνη απολύτου προστασίας της φύσης είναι ελάχιστο, πολύ μακριά από το 10%, και αν προσθέσει κανείς ότι ακόμα και σε αυτές τις ζώνες επιχειρείται να επιτραπούν χρήσεις ασύμβατες με το χαρακτήρα αυτών, τότε η Ελλάδα απομακρύνεται ακόμα περισσότερο από το στόχο.
Εδώ παρατίθενται ορισμένες ειδικότερες επισημάνσεις:
– Ειδικότερα η πρόβλεψη του ν/σ για εξαίρεση από το αντικείμενο της ειδικής περιβαλλοντικής μελέτης και του αντίστοιχου προεδρικού διατάγματος των περιοχών εντός ορίων οικισμών ή σχεδίου πόλης ή οικισμών προ του 1923, θα πρέπει να κάνει ειδική μνεία για αμφιλεγόμενες περιπτώσεις όπως αυτή που αφορά την παράνομη δόμηση στο Μεγάλο Πάπιγκο εντός δήθεν ορίων οικισμού (βλ. Μεγάλο Πάπιγκο: Η ανομία χωρίς όρια συνεχίζεται!, διαθέσιμο στο https://ornithologiki.gr/el/enhmerwsh-ekpaideush/enimerosi/ta-nea-mas/1503-megalo-papigko-i-anomia-xoris-oria-synexizetai). .
– Η πρόβλεψη για τη μετατροπή των υγροτόπων διεθνούς ενδιαφέροντος του άρθρου 2 της Σύμβασης Ραμσάρ, η οποία κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του ν.δ. 191/1974 (Α’ 350), σε εθνικά πάρκα με τη διαδικασία της παρ. 3, θα πρέπει να συνοδεύεται από ειδική μνεία ότι αυτό θα λάβει χώρα με τη συνοδεία των ειδικών ρυθμίσεων που ίσχυαν για τις περιοχές Ραμσάρ πχ απαγόρευση εγκαταστάσεων ΑΠΕ σύμφωνα με το Ειδικό Χωροταξικό ΑΠΕ, όχι μόνο στον Πυρήνα του Πάρκου αλλά σε όλη την έκταση κατά τα προηγουμένως ισχύοντα.
– Η προτεινόμενη πρόσθετη πρόβλεψη της νέας παραγράφου 10 στο αρ. 21 ν. 1650/1986 ορίζει ότι για ήδη λειτουργούντα νομίμως έργα ή δραστηριότητες, εντός των προστατευόμενων περιοχών, οι οποίες είναι νομίμως αδειοδοτημένες και λειτουργούν, σύμφωνα με τους όρους της άδειάς τους, η εξακολούθηση της λειτουργίας τους προβλέπεται υπό την προϋπόθεση ότι η παραμονή τους δεν διακινδυνεύει την επίτευξη των στόχων διατήρησης της αντίστοιχης περιοχής, σύμφωνα με τις παρ. 2 και 3 του άρθρου 10 του ν. 4014/2011. Προκειμένου να διαπιστωθεί η συνδρομή της εν λόγω προϋπόθεσης, εφόσον υπάρχει σχετική απαίτηση του σχεδίου διαχείρισης της παρ. 3, ακολουθείται η διαδικασία της παρ. 9 του άρθρου 2 του ν. 4014/2011, δλδ η διαδικασία των τακτικών ή έκτακτων περιβαλλοντικών επιθεωρήσεων, οι οποίες ως αποτέλεσμα δύνανται να έχουν μόνον την τροποποίηση των περιβαλλοντικών όρων ή την επιβολή πρόσθετων. Η προτεινόμενη διάταξη κρίνεται ανεπαρκής, και ο νομοθέτης οφείλει να επιφυλαχθεί υπέρ της δυνατότητάς του να ανακαλεί άδειες λειτουργίας (ΑΕΠΟ) ήδη λειτουργούντων δραστηριοτήτων, εάν αυτές έρχονται σε καταφανή αντίθεση με τους στόχους διατήρησης της περιοχής.
«Διαφωνώ με το παρόν νομοσχέδιο. Όχι απλά δε συμβάλει στην προστασία της φύσης, αλλά έχει καταστροφική επίδραση στις προστατευόμενες περιοχές και φέρνει τη χώρα σε αντίθετη τροχιά από την ευρωπαϊκή περιβαλλοντική νομοθεσία.
Η διαβούλευση αυτή είναι προσχηματική. Δίνεται μόνο μια βδομάδα για να σχολιάσουμε ένα νομοσχέδιο 95 άρθρων. Θα έπρεπε σε όλα τα νομοσχέδια να προβλέπεται αρκετός χρόνος για τον δημόσιο διάλογο, προκειμένου να αντιμετωπιστούν με αποτελεσματικό και δίκαιο τρόπο οι μείζονες περιβαλλοντικές προκλήσεις του καιρού μας».
«Διαφωνώ με το παρόν νομοσχέδιο. Όχι απλά δεν συμβάλει καθόλου στην προστασία της φύσης, αλλά έχει καταστροφική επίδραση στις προστατευόμενες περιοχές και φέρνει τη χώρα σε αντίθετη τροχιά από την ευρωπαϊκή περιβαλλοντική νομοθεσία.
Η διαβούλευση αυτή είναι προσχηματική. Δίνετε μόνο μια βδομάδα για να σχολιάσουμε ένα νομοσχέδιο 95 άρθρων. Ζητώ σε όλα τα νομοσχέδια να προβλέπεται αρκετός χρόνος για τον δημόσιο διάλογο, προκειμένου να αντιμετωπιστούν με αποτελεσματικό και δίκαιο τρόπο οι μείζονες περιβαλλοντικές προκλήσεις του καιρού μας».
«Διαφωνώ με το παρόν νομοσχέδιο. Όχι απλά δεν συμβάλει καθόλου στην προστασία της φύσης, αλλά έχει καταστροφική επίδραση στις προστατευόμενες περιοχές και φέρνει τη χώρα σε αντίθετη τροχιά από την ευρωπαϊκή περιβαλλοντική νομοθεσία.
Η διαβούλευση αυτή είναι προσχηματική. Δίνετε μόνο μια βδομάδα για να σχολιάσουμε ένα νομοσχέδιο 95 άρθρων. Ζητώ σε όλα τα νομοσχέδια να προβλέπεται αρκετός χρόνος για τον δημόσιο διάλογο, προκειμένου να αντιμετωπιστούν με αποτελεσματικό και δίκαιο τρόπο οι μείζονες περιβαλλοντικές προκλήσεις του καιρού μας».
Σχόλιο στο Άρθρο 13 – τροποποίηση του άρθρου 21 του ν. 1650/1986
Παράγραφος 2: Με το προτεινόμενο νομοσχέδιο, προστίθεται στο περιεχόμενο των ΕΠΜ η εξής διάταξη: «στις ζώνες αυτές λαμβάνονται υπόψη οι υφιστάμενες δραστηριότητες και η γειτνίαση με οικισμούς και υπάρχει μέριμνα για την εξυπηρέτηση των λειτουργιών που είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με τον πολεοδομικό ή οικιστικό χαρακτήρα των περιοχών αυτών, καθώς και οι κατευθύνσεις του περιφερειακού χωροταξικού πλαισίου της οικείας περιφέρειας και των ειδικών χωρικών πλαισίων». Η διάταξη αυτή έρχεται σε αντίθεση με την οδηγία 92/43/ΕΟΚ και ειδικότερα με το άρθρο 6 παρ. 1 το οποίο προβλέπει ότι τα αναγκαία μέτρα διατήρησης «ανταποκρίνονται στις οικολογικές απαιτήσεις των τύπων φυσικών οικοτόπων του παραρτήματος Ι και των ειδών του παραρτήματος ΙΙ, τα οποία απαντώνται στους τόπους». Τα μέτρα αυτά περιλαμβάνουν τόσο τη ζώνωση όσο και τις ρυθμίσεις και τα μέτρα εντός των ζωνών. Η λήψη υπόψη των υφιστάμενων δραστηριοτήτων καθώς και του υφιστάμενου πολεοδομικού και χωροταξικού σχεδιασμού αντίκειται στον κύριο σκοπό χαρακτηρισμού και προστασίας των περιοχών αυτών που είναι η διατήρηση φυσικών οικοτόπων και ειδών. Δημιουργείται συνεπώς ένα καθεστώς κατά το οποίο οι υφιστάμενες δραστηριότητες και άλλες χωροταξικές/πολεοδομικές προβλέψεις κατευθύνουν την επιλογή των ζωνών και των μέτρων, ενώ θα έπρεπε, αντίστροφα, η επιλογή των ζωνών και των μέτρων να στηρίζεται, όπως άλλωστε προβλέπει η οδηγία, στις οικολογικές απαιτήσεις και ανάγκες των προστατευτέων αντικειμένων.
Παράγραφος 2 α: Η διάταξη αυτή εξαιρεί από την ΕΠΜ περιοχές για τις οποίες έχουν εκδοθεί Ειδικά Πολεοδομικά Σχέδια σύμφωνα με τον ν. 4447/2016, εντός ορίων οικισμών ή σχεδίου πόλης ή οικισμών προ του 1923 και εντός οργανωμένων υποδοχέων παραγωγικών δραστηριοτήτων ιδίως ΠΟΑΠΔ ή Οργανωμένων Υποδοχέων Μεταποιητικών Δραστηριοτήτων. Η οριζόντια και χωρίς περαιτέρω αξιολόγηση εξαίρεση των περιοχών αυτών από τις ΕΠΜ οδηγεί σε ένα αποσπασματικό καθεστώς προστασίας και στη λήψη μέτρων που δεν ανταποκρίνονται στις οικολογικές ανάγκες της περιοχής αλλά αντανακλούν προϋφιστάμενα καθεστώτα πολεοδομικού και χωροταξικού σχεδιασμού ανεξάρτητα από το αν αυτά συνάδουν με τους στόχους διατήρησης των ειδών και τον σκοπό προστασίας και διατήρησης των προστατευτέων αντικειμένων.
Παράγραφος 4: Θετική κρίνεται η αφαίρεση της φράσης «και λαμβάνοντας υπόψη το αντίστοιχο σχέδιο διαχείρισης» με την οποία είχε δημιουργηθεί σύγχυση για τη χρονική σειρά έκδοσης των π.δ. και των σ.δ. Όπως είχαμε τονίσει σε σχετική δημοσίευσή μας στο νομικό περιοδικό «Νόμος + Φύση», τα προεδρικά διατάγματα αποτελούν κρίσιμα εργαλεία για τη συμμόρφωσης της χώρας μας με την οδηγία 92/43/ΕΟΚ και θα πρέπει να εκδοθούν πριν από τα σ.δ. Καθίσταται λοιπόν σαφές λαμβάνοντας υπόψη και την προτεινόμενη παράγραφο 3 (α) (γγ) του άρθρου 21 του ν. 1650/2020 («εξειδίκευση των όρων και περιορισμών άσκησης δραστηριοτήτων και εκτέλεσης έργων που είναι απαραίτητα για την ικανοποιητική διατήρηση του προστατευτέου αντικειμένου κατ’ εξουσιοδότηση του σχετικού π.δ. καθώς και, όπου είναι αναγκαίο, τις ειδικότερες μελέτες που πρέπει να εκπονηθούν για την εξειδίκευση ή και οριστικοποίηση του περιεχομένου προτεινόμενων διαχειριστικών δράσεων και μέτρων»), ότι τα προεδρικά διατάγματα θα πρέπει να εκδοθούν πριν από τα σχέδια διαχείρισης. Για να διασφαλιστεί η ορθή ερμηνεία των διατάξεων, προτείνεται η διάταξη για τα προεδρικά διατάγματα να μεταφερθεί στην παράγραφο 3 και αυτή για τα σχέδια διαχείρισης στην παράγραφο 4.
Το προτεινόμενο νομοσχέδιο αφαιρεί από τη διάταξη αυτή την αναφορά στον «καθορισμό γειτονικών εκτάσεων της παραγράφου 4 του άρθρου 18, όπου αυτό είναι αναγκαίο» και στον καθορισμό των χρήσεων γης και δραστηριοτήτων στις γειτονικές εκτάσεις. Ο καθορισμός ζωνών και άλλων περιοχών εκτός των ορίων των προστατευόμενων περιοχών στις οποίες ρυθμίζονται δραστηριότητες που δημιουργούν πιέσεις και αποτελούν απειλή για τα προστατευόμενα αντικείμενα αποτελεί κρίσιμο στοιχείο της διαμόρφωσης των αναγκαίων μέτρων διατήρησης όπως απαιτεί η οδηγία 92/43/ΕΟΚ και η εθνική νομοθεσία. Με την αφαίρεση των σχετικών διατάξεων φαίνεται να εκλείπει η νομική βάση για τη ρύθμιση δραστηριοτήτων και άλλων χρήσεων εκτός των ορίων των π.π. με τα π.δ. και τα σ.δ. κατόπιν σχετικής τεκμηρίωσης από την ΕΠΜ, μειώνοντας έτσι το καθεστώς προστασίας.
Όπως έχει άλλωστε τονίσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στον οδηγό της για την ερμηνεία και εφαρμογή του άρθρου 6 (1) της οδηγίας 92/43/ΕΟΚ, «η υποχρέωση είναι να θεσπιστούν τα αναγκαία μέτρα διατήρησης, ανεξάρτητα από το αν τα εν λόγω μέτρα εφαρμόζονται σε μεμονωμένους τόπους, ή ακόμη, σε ορισμένες περιπτώσεις, και εκτός των ορίων των τόπων ή σε πολλαπλούς τόπους» (Ανακοίνωση της Επιτροπής «Διαχείριση των τόπων του δικτύου Natura 2000 Οι διατάξεις του άρθρου 6 της οδηγίας 92/43/ΕΟΚ για τους οικοτόπους» (Βρυξέλλες, 21.11.2018 C(2018) 7621 final) σελ. 21). Αντίστοιχη υποχρέωση σχετικά με τη χωρική διάσταση των μέτρων υπάρχει και στο πλαίσιο της εφαρμογής του άρθρου 6 παρ. 2 (για ΕΖΔ και ΖΕΠ): «ενδέχεται να απαιτείται η εφαρμογή μέτρων εκτός της ΕΖΔ εάν τα εξωτερικά συμβάντα ενδέχεται να έχουν επιπτώσεις στα είδη και στους οικοτόπους εντός της ΕΖΔ» (ibid, σελ. 30).
Παράγραφος 3 (εε) και παράγραφος 11
Το νομοσχέδιο προβλέπει τη σύνδεση μεταξύ του σχεδίου διαχείρισης και της διαδικασίας διενέργειας δέουσας εκτίμησης των επιπτώσεων έργων που δεν ανήκουν στις κατηγορίες Α και Β του ν. 4014/2011. Με τον τρόπο αυτό φαίνεται ότι το ΥΠΕΝ προσπαθεί να ανταποκριθεί σε μια σημαντική έλλειψη της εθνικής νομοθεσίας για τη δέουσα εκτίμηση των έργων που δεν ανήκουν στις κατηγορίες Α και Β, ζήτημα το οποίο έχει εγείρει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στη διαδικασία EU Pilot (EUP(2021)9806) που έχει εκκινήσει κατά της Ελλάδας για μη ορθή εφαρμογή του άρθρου 6 παρ. 3 της οδηγίας. Ειδικότερα, το προωθούμενο άρθρο 21 (3) (εε) του ν. 1650/1986 προβλέπει ότι η υπουργική απόφαση έγκρισης του σχεδίου διαχείρισης δύναται να περιλαμβάνει πρόβλεψη για τη διενέργεια δέουσας εκτίμησης όπως περιγράφεται στην παράγραφο 11 του ίδιου άρθρου. Οι προβλέψεις αυτές όχι μόνο δεν επιτυγχάνουν την ορθή ενσωμάτωση του άρθρου 6 παρ. 3 της οδηγίας αλλά δημιουργούν σύγχυση σε ό,τι αφορά τη διαδικασία αδειοδότησης/έγκρισης των έργων αυτών από τις αρμόδιες αρχές. Ειδικότερα:
Δεν προβλέπονται σαφή κριτήρια βάσει των οποίων θα αξιολογηθεί κατά την εκπόνηση του σ.δ. ποια έργα ή δραστηριότητες ενδεχομένως να υπάγονται στο πεδίο εφαρμογής της παρ. 10 του άρθρου 21 του ν. 1650/1986. Η πρόβλεψη αυτή έρχεται σε αντίθεση με το άρθρο 6 παρ. 3 της οδηγίας που απαιτεί τη διενέργεια μιας ad hoc διαδικασίας screening (προελέγχου) που θα κρίνει κατά περίπτωση κατά πόσο το συγκεκριμένο έργο (ή σχέδιο) μπορεί ενδεχομένως να επηρεάσει σημαντικά την περιοχή.
Η παράγραφος 11 προβλέπει μια διαδικασία προελέγχου η οποία ξεκινά με κατάθεση αίτησης από τον φορέα του έργου ή της δραστηριότητας στη Γενική Διεύθυνση Χωροταξικής και Περιβαλλοντικής Πολιτικής της οικείας Αποκεντρωμένης Διοίκησης η οποία και αποφασίζει αν απαιτείται η διενέργεια δέουσας εκτίμησης. Είναι ασαφές πώς θα γίνει η διαδικασία αυτή ενώ δεν γίνεται καμία αναφορά στο ενδεχόμενο συμβολής άλλων φορέων όπως π.χ. των αρμόδιων οργάνων για τις προστατευόμενες περιοχές, ήτοι ΜΔΠΠ/ΟΦΥΠΕΚΑ. Τέλος η πρόβλεψη ότι τεκμαίρεται ότι το έργο δεν επηρεάζει σημαντικά την προστατευόμενη περιοχή μετά από άπρακτη παρέλευση της 30ήμερης προθεσμίας δεν διασφαλίζει την εκτίμηση των επιπτώσεων κατά τη διαδικασία screening (προελέγχου), όπως απαιτείται από το άρθρο 6 παρ. 3 της οδηγίας.
Η διάταξη αυτή προβλέπει ότι η δέουσα εκτίμηση υποβάλλεται στη ΜΔΠΠ του ΟΦΥΠΕΚΑ βάσει των προδιαγραφών για τις ΕΟΑ των έργων κατηγορίας Β, η οποία αποφασίζει (με απόφαση του προϊσταμένου της) επί της αξιολόγησης αυτής. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει επισημάνει, στο πλαίσιο της διαδικασίας Pilot, ότι η διαφοροποίηση των προδιαγραφών της ΕΟΑ μεταξύ κατηγορίας έργων Α και Β δεν είναι συμβατή με το άρθρο 6 παρ. 3 της οδηγίας 92/43/ΕΟΚ. Στη διάταξη αυτή δεν υπάρχει καμία πρόβλεψη για δημόσια διαβούλευση για την ΕΟΑ και τη δέουσα εκτίμηση, παρά τις αντίθετες προβλέψεις του άρθρου 6 παρ. 3 της οδηγίας όπως έχει ερμηνευθεί από το Δικαστήριο της ΕΕ σε συνδυασμό με τη διεθνή σύμβαση του Ααρχους (C-243/15). Επιπλέον, σε ευθεία αντίθεση με την οδηγία 92/43/ΕΟΚ, η οποία προβλέπει ότι δεν δύναται να εγκριθεί ένα έργο όταν παραβλάπτει την ακεραιότητα του τόπου, η συγκεκριμένη διάταξη προβλέπει ότι η απόφαση του ΜΔΠΠ αφορά μόνο στην «έκδοση όρων για την υλοποίηση του εξεταζόμενου έργου ή δραστηριότητας προκειμένου να διασφαλίσει ότι δεν παραβλάπτεται η ακεραιότητα της προστατευόμενης περιοχής» και όχι στην απόρριψή του. Επιπλέον, δεν καθίσταται σαφές από τη διάταξη αυτή πώς η απόφαση της ΜΔΠΠ θα δημιουργήσει ένα πλαίσιο υποχρεωτικότητας σε ό,τι αφορά τη συμμόρφωση του φορέα του έργου/δραστηριότητας με τους όρους που έχουν τεθεί. Σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στον ν. 4685/2020, ούτε η ΜΔΠΠ αλλά ούτε και ο ΟΦΥΠΕΚΑ έχουν την αρμοδιότητα έκδοσης πράξεων με αναγκαστική ισχύ (εκτελεστές διοικητικές πράξεις) οι οποίες αφενός δεσμεύουν τους διοικούμενους και αφετέρου δύνανται να προσβληθούν από ενδιαφερόμενους φορείς στο πλαίσιο διοικητικών και δικαστικών διαδικασιών. Τέλος, δεν υπάρχει πρόβλεψη για το πώς συνδέεται η προωθούμενη διαδικασία προελέγχου με τη διαδικασία αδειοδότησης ή έγκρισης των έργων αυτών από τις αρμόδιες αρχές στο πλαίσιο της κείμενης νομοθεσίας, δημιουργώντας με τον τρόπο αυτό σύγχυση και ανασφάλεια δικαίου σε ό,τι αφορά την ανάπτυξη και υλοποίηση έργων εντός των περιοχών Natura 2000.
Η συγκεκριμένη διάταξη προωθεί μια αποσπασματική και άκρως προβληματική εφαρμογή της διαδικασίας της δέουσας εκτίμησης για να καλύψει ένα σημαντικό κενό του ν. 4014/11 σε σχέση με τα έργα που δεν υπάγονται στις κατηγορίες Α και Β. Η ορθή ενσωμάτωση του άρθρου 6 παρ. 3 της οδηγίας θα πρέπει να γίνει κατά τρόπο ολοκληρωμένο και σαφή για όλα τα έργα και σχέδια εντός και εκτός των περιοχών του δικτύου Natura προκειμένου να ενισχυθεί η ασφάλεια δικαίου τόσο για τους φορείς των έργων αλλά και τις δημόσιες υπηρεσίες που διαχειρίζονται τις διαδικασίες αυτές.
Στην πρόταση που καταθέσαμε μαζί με τη «Νόμος και Φύση» τον Μάρτιο 2022 στο ΥΠΕΝ παρουσιάζουμε ένα ολοκληρωμένο και συνεκτικό νομικό πλαίσιο για την ορθή ενσωμάτωση του άρθρου 6 παρ. 3 της οδηγίας 92/43/ΕΟΚ. Την πρότασή μας μπορείτε να δείτε εδώ.
Παράγραφος 10 (α-δ). Η διάταξη αυτή φαίνεται να διευρύνει το πεδίο εφαρμογής μιας ήδη προβληματικής διάταξης που ενσωματώθηκε στο άρθρο 21 του ν. 1650/2020 με τον ν. 4685/2020. Η παραπομπή της αξιολόγησης της συμβατότητας των υφιστάμενων και των αδειοδοτημένων έργων και δραστηριοτήτων σε μεταγενέστερο στάδιο με εργαλεία που αφορούν την περιβαλλοντική αδειοδότηση (άρθρο 9 παρ. 2 του ν. 4014/2011), και βάσει ασαφών προβλέψεων στο σχέδιο διαχείρισης, καταστρατηγεί το προστατευτικό καθεστώς των περιοχών και οδηγεί σε ανασφάλεια δικαίου συγχέοντας τις διατάξεις του ν. 1650/2020 (για τις ΕΠΜ και την έκδοση π.δ.) με τις διατάξεις για την περιβαλλοντική αδειοδότηση. Με τη διάταξη αυτή, δημιουργείται ουσιαστικά ένα προδιαγεγραμμένο καθεστώς για τις προστατευόμενες περιοχές που περιλαμβάνει υφιστάμενες και αδειοδοτημένες δραστηριότητες και έργα ανεξάρτητα από την αξιολόγηση και επιστημονική τεκμηρίωση των οικολογικών αναγκών και απαιτήσεων που αποτελεί το αντικείμενο των ΕΠΜ.
Παράγραφος 10 (α) Σύμφωνα με την προωθούμενη τροποποίηση, η διαδικασία για να κριθεί αν η εξακολούθηση λειτουργίας έργων ή δραστηριοτήτων εντός των προστατευόμενων περιοχών «δεν διακινδυνεύει την επίτευξη των στόχων διατήρησης της αντίστοιχης περιοχής» δεν εφαρμόζεται σε όλα τα έργα/δραστηριότητες αλλά μόνο «εφόσον υπάρχει σχετική απαίτηση του σχεδίου διαχείρισης». Η πρόβλεψη αυτή είναι ασαφής και δεν γίνεται καμία αναφορά στη δυνατότητα μεταβατικού σταδίου για την απομάκρυνση έργων ή δραστηριοτήτων που δεν συνάδουν με την ανάγκη προστασίας και τους στόχους διατήρησης της περιοχής.
Παράγραφος 10 (β-δ): Οι νέες αυτές διατάξεις επεκτείνουν το πεδίο εφαρμογής της διαδικασίας που προβλέπεται στο ισχύον άρθρο 21 παρ. 10 του ν. 1650/1986 (όπως τροποποιήθηκε με τον ν. 4685/2020) στην υλοποίηση και λειτουργία έργων που διαθέτουν ΑΕΠΟ (συνοδευόμενη ή όχι από ΕΟΑ) ή κάποια άλλη έγκριση βάσει μιας μελλοντικής και ασαφούς διαδικασίας. Η αξιολόγηση της συμβατότητας των έργων/δραστηριοτήτων με τους στόχους διατήρησης των προστατευτέων αντικειμένων θα πρέπει να λάβει χώρα στο πλαίσιο της εκπόνησης της ΕΠΜ και να προβλεφθούν ρητά ρυθμίσεις για τα εν λόγω έργα και δραστηριότητες. Η αξιολόγηση και οι σχετικές ρυθμίσεις δεν θα πρέπει να στηρίζονται σε ad hoc αποσπασματικές μελλοντικές διαδικασίες που επιτρέπουν την υλοποίηση και λειτουργία μεμονωμένων έργων ή δραστηριοτήτων σε αντίθεση με την ανάγκη για ένα συνεκτικό καθεστώς προστασίας για το σύνολο της περιοχής Natura 2000.
Ειναι γελοιο να μιλάμε έστω και ήπια χρήση των περιοχών Natura γιατι όπως καλά ξέρουμε το ήπια θα γίνει κατάχρηση σε όλα τα επίπεδα. Ας αφήσουμε στη φύση έστω το ελάχιστο που της αναλογεί χωρίς την ανθρώπινη επέμβαση/παρέμβαση. Διαφωνώ με αυτό το νομοσχέδιο, επίσης το να λέει το υπουργείο μια εβδομάδα για δημόσια διαβούλευση είναι σκέτη κοροιδια.
Διαφωνώ με το παρόν νομοσχέδιο. Όχι απλά δεν συμβάλει καθόλου στην προστασία της φύσης, αλλά έχει καταστροφική επίδραση στις προστατευόμενες περιοχές και φέρνει τη χώρα σε αντίθετη τροχιά από την ευρωπαϊκή περιβαλλοντική νομοθεσία. Εν μέσω μείζονος καταστροφών του περιβάλλοντος
Διαφωνώ με το παρόν νομοσχέδιο. Όχι απλά δεν συμβάλει καθόλου στην προστασία της φύσης, αλλά έχει καταστροφική επίδραση στις προστατευόμενες περιοχές και φέρνει τη χώρα σε αντίθετη τροχιά από την ευρωπαϊκή περιβαλλοντική νομοθεσία.
Η διαβούλευση αυτή είναι προσχηματική. Δίνετε μόνο μια βδομάδα για να σχολιάσουμε ένα νομοσχέδιο 95 άρθρων. Ζητώ σε όλα τα νομοσχέδια να προβλέπεται αρκετός χρόνος για τον δημόσιο διάλογο, προκειμένου να αντιμετωπιστούν με αποτελεσματικό και δίκαιο τρόπο οι μείζονες περιβαλλοντικές προκλήσεις του καιρού μας.
ΕΝ ΤΕΛΕΙ ΠΟΣΟ ΠΙΣΩ ΘΕΛΟΥΜΕ ΝΑ ΠΑΕΙ Η ΧΩΡΑ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ?
Θέλετε να αλλοιώσετε τις περιοχές απόλυτης προστασίας επιτρέποντας κατασκευή κατοικιών, πλατειών, ερασιτεχνική αλιεία, ελεύθερη βόσκηση, εγκαταστάσεις τηλεπικοινωνιών, Εξορυκτικές δραστηριότητες, αναψυκτήρια, μέσα μαζικής μεταφοράς και άλλα που υπάρχουν στις ΠΟΛΕΙΣ. Απαράδεκτο ! Μετά από τον εξαιρετικό νόμο για τα ζώα περίμενα μεγαλύτερη προσπάθεια και καλύτερα αποτελέσματα για τον περιβαλλοντικό νόμο. Μπορείτε να τον κάνετε καλύτερο βγάζοντας απαράδεκτα σχέδια όπως αυτό.
Διαφωνώ με το παρόν νομοσχέδιο. Όχι απλά δεν συμβάλει καθόλου στην προστασία της φύσης, αλλά έχει καταστροφική επίδραση στις προστατευόμενες περιοχές και φέρνει τη χώρα σε αντίθετη τροχιά από την ευρωπαϊκή περιβαλλοντική νομοθεσία.
Η διαβούλευση αυτή είναι προσχηματική. Δίνετε μόνο μια βδομάδα για να σχολιάσουμε ένα νομοσχέδιο 95 άρθρων. Ζητώ σε όλα τα νομοσχέδια να προβλέπεται αρκετός χρόνος για τον δημόσιο διάλογο, προκειμένου να αντιμετωπιστούν με αποτελεσματικό και δίκαιο τρόπο οι μείζονες περιβαλλοντικές προκλήσεις του καιρού μας
Στην παρ.2 του άρθρου 11 και εντός της ζώνης προστασίας της φύσης προβλέπονται οι εξορυκτικές δραστηριότητες (κατηγορία 25) που διενεργούνται υπόγεια, υπό την προϋπόθεση ότι η είσοδος της υπόγειας εκμετάλλευσης βρίσκεται εκτός ζώνης προστασίας της φύσης και ζώνης απολύτου προστασίας της φύσης.
Ο Σύνδεσμός μας προτείνει την αναδιαμόρφωση του συγκεκριμένου άρθρου ως προς τις εξορυκτικές δραστηριότητες (κατηγορία 25) ως ακολούθως:
«Εξορυκτικές δραστηριότητες που διενεργούνται αποκλειστικά υπόγεια, υπό την προϋπόθεση ότι οι αποθέσεις της υπόγειας εκμετάλλευσης βρίσκονται εκτός ζώνης προστασίας της φύσης και ζώνης απολύτου προστασίας της φύσης, χωρίς άλλες επιφανειακές επεμβάσεις, πλην των ελάχιστα απαιτούμενων έργων προσπέλασης και λειτουργικής υποστήριξης έμπροσθεν της εισόδου των στοών.»
Με την συγκεκριμένη τροποποίηση, δεν θίγεται η συνοχή των Ζωνών Προστασίας της Φύσης, καθώς τα προπαρασκευαστικά έργα (διανοίξεις οδών προσπέλασης, κάθετων μετώπων) είναι πολύ μικρής κλίμακας και επέμβασης. Με αυτό τον τρόπο, δύναται να αξιοποιηθούν τα ιδιαίτερα μαρμαροφόρα κοιτάσματα της χώρας, εφόσον εντοπιστούν σε ζώνες προστασίας της φύσης, προάγοντας στον μέγιστο βαθμό τη βιώσιμη διαχείριση φυσικών πόρων και τη βιώσιμη ανάπτυξη, υπηρετώντας παράλληλα την προστασία του περιβάλλοντος και συμβάλλοντας στην οικονομική ανάπτυξη. Να ληφθεί υπόψη ότι για την εγκατάσταση των ΑΠΕ επιτρέπονται τα προαπαιτούμενα προπαρασκευαστικά έργα που θεωρούνται αντίστοιχης κλίμακας επέμβασης
Κοινή ανακοίνωση 11 οργανώσεων για το νομοσχέδιο του ΥΠΕΝ.
Το νομοσχέδιο που ανακοίνωσε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστας Σκρέκας, την περασμένη εβδομάδα σηματοδοτεί ακόμα μία σοβαρή υποβάθμιση του θεσμικού πλαισίου προστασίας του περιβάλλοντος και διατήρησης της βιοποικιλότητας.
Σε μια πρωτοφανώς μικρής διάρκειας και εμφανώς προσχηματική διαβούλευση που λήγει αύριο 13/7 το πρωί, το νομοσχέδιο επιχειρεί μεταξύ άλλων:
– Την ακόμα εντονότερη αλλοίωση του διεθνώς αποδεκτού θεσμού των αυστηρά προστατευόμενων περιοχών (κατηγορία στην οποία η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ζητά από τα κράτη μέλη να εντάξουν τουλάχιστον το 10% της επικράτειας). Συγκεκριμένα, επιτρέπει εντός των ορίων τους ακόμα περισσότερες δραστηριότητες που είναι ασύμβατες με κάθε έννοια αυστηρής προστασίας, όπως η κατασκευή πλατειών και «γραμμικών υποδομών μεταφορών» (δηλαδή δρόμων), οι εγκαταστάσεις αποθήκευσης και μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας και τηλεπικοινωνιών, η ερασιτεχνική αλιεία και η βόσκηση, κλπ.
– Την εξ αρχής επιβάρυνση όλων των ζωνών προστασίας των προστατευόμενων περιοχών Natura 2000 με νέες χρήσεις που δεν προβλέπονταν από το έτσι κι αλλιώς προβληματικό ισχύον καθεστώς. Χαρακτηριστικά, στις ζώνες προστασίας της φύσης (δεύτερη σε αυστηρότητα ζώνη προστασίας) προβλέπονται πλέον η κατασκευή και λειτουργία τουριστικών καταλυμάτων και άλλων τουριστικών υποδομών, εγκαταστάσεων ΑΠΕ, καθώς και κατασκηνώσεων, ενώ σε όλες τις κατηγορίες (πλην της “απόλυτης” προστασίας) προβλέπονται πλέον εξορυκτικές δραστηριότητες, συμπεριλαμβανομένων των εξορύξεων υδρογονανθράκων.
– Την περαιτέρω υποβάθμιση του ήδη αναξιόπιστου θεσμού των μελετών περιβαλλοντικών επιπτώσεων (ΜΠΕ), καθώς προβλέπει ότι οι αξιολογητές των ΜΠΕ θα αμείβονται απευθείας από τους φορείς των έργων που ελέγχουν, δημιουργώντας έτσι μια υπαλληλική σχέση, με ό,τι αυτό συνεπάγεται, η οποία ακυρώνει την ανεξαρτησία που πρέπει (σύμφωνα και με τη νομοθεσία της ΕΕ) να περιβάλλει το σύστημα αξιολόγησης των περιβαλλοντικών μελετών.
– Να διακωμωδήσει την έννοια της δημόσιας διαβούλευσης, απαιτώντας από τους ενδιαφερόμενους να μελετήσουν και να σχολιάσουν μέσα σε μόλις μία εβδομάδα ένα νομοσχέδιο 95 άρθρων. Μάλιστα, το υπουργείο στην πορεία μείωσε την προθεσμία για κατάθεση σχολίων κατά μισή μέρα, εμπαίζοντας ενδιαφερόμενους πολίτες και φορείς και καταστρατηγώντας το δικαίωμά τους να συμμετέχουν στη διαδικασία.
Το νομοσχέδιο προεξοφλεί, επίσης, το περιεχόμενο των προεδρικών διαταγμάτων που η Ελλάδα σκανδαλωδώς καθυστερεί εδώ και 10 χρόνια να εκδώσει για την προστασία των περιοχών Natura 2000, προβλέποντας αποσπασματικές διαδικασίες για τη συνέχιση υφιστάμενων και την υλοποίηση νέων έργων και δραστηριοτήτων ανεξάρτητα από τις προβλέψεις των προεδρικών διαταγμάτων και τις οικολογικές ανάγκες οικοτόπων και ειδών. Αυτό παραβιάζει ευθέως τη νομοθεσία της ΕΕ για την προστασία της φύσης, η οποία δίνει προτεραιότητα στη διατήρηση της βιοποικιλότητας και επιβάλλει τη θέσπιση των κατάλληλων μέτρων, ώστε να αποφεύγεται η υποβάθμιση των φυσικών οικοσυστημάτων και των προστατευόμενων ειδών.
Η αλλαγή της νομοθεσίας θα καθυστερήσει ακόμη περισσότερο την ολοκλήρωση των ήδη απαράδεκτα καθυστερημένων ΕΠΜ που είναι απαραίτητες για την έκδοση των προεδρικών διαταγμάτων.
Μόλις πριν μερικούς μήνες, στο παγκόσμιο συνέδριο της Διεθνούς Ένωσης για την Προστασία της Φύσης (IUCN), η κυβέρνηση δεσμεύτηκε «να γίνει πρωταθλήτρια στην πλήρη εφαρμογή της νομοθεσίας της ΕΕ για την προστασία του περιβάλλοντος», τονίζοντας «πως η ανακήρυξη του καθεστώτος προστασίας για όλες τις περιοχές Natura 2000 θα ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του 2022, μέσω μιας απολύτως διαφανούς και συμπεριληπτικής διαδικασίας». To νομοσχέδιο αυτό κάνει ακριβώς το αντίθετο! Από την ψήφιση του νόμου 4685/2020 και μετά, η χώρα ζει μια πρωτοφανή και συνεχή πορεία αποψίλωσης της νομοθεσίας προστασίας των πυρήνων βιοποικιλότητας, ενώ έχει καταδικαστεί από το Δικαστήριο της ΕΕ για τις αδικαιολόγητες και χρόνιες παραβιάσεις της οδηγίας για τις περιοχές Natura 2000.
Η κυβέρνηση και το αρμόδιο για τη φύση υπουργείο θα πρέπει να σταθούν στο ύψος της ευθύνης που έχουν για αποτελεσματική θωράκιση της χώρας από την κλιματική και οικολογική κρίση.
Οι περιβαλλοντικές οργανώσεις ζητούν από την κυβέρνηση και το υπουργείο να αποσύρουν τα κεφάλαια του νομοσχεδίου που αφορούν στην περιβαλλοντική αδειοδότηση και τις προστατευόμενες περιοχές. Η κυβέρνηση οφείλει να προχωρήσει άμεσα στην εκπλήρωση των υποχρεώσεών της που απορρέουν από τη νομοθεσία της ΕΕ για τη βιοποικιλότητα και να ολοκληρώσει χωρίς άλλες καθυστερήσεις και παλινωδίες τη θεσμική θωράκιση των περιοχών Natura 2000.
Οι περιβαλλοντικές οργανώσεις:
ΑΝΙΜΑ
ΑΡΧΕΛΩΝ
Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού
Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης
Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία
Εταιρία Προστασίας Πρεσπών
Καλλιστώ
Οικολογική Εταιρεία Ανακύκλωσης
Greenpeace
MEDASSET
WWF Ελλάς
Εξαιρετικό το Νομοσχέδιο και ιδιαίτερα το Άρθρο 11 με το οποίο καθορίζονται αναλυτικά οι επιτρεπόμενες χρήσεις γης στις Ζώνες Προστασίας του Δικτύου «Φύση 2000», ώστε να καταστεί πληρέστερη και ορθολογικότερη η κατανομή τους μεταξύ των Ζωνών, στη βάση του χαρακτήρα κάθε περιοχής. Έτσι επιτυγχάνεται η βιώσιμη ανάπτυξη των προστατευόμενων περιοχών με την παράλληλη προστασία της φύσης και των φυσικών πόρων.
Διαφωνώ, καθώς είναι τουλάχιστον δεδομένο ότι οι προστατευμένες περιοχές πρέπει να προστατεύονται και να διατηρούνται ασφαλείς. Επίσης το διάστημα μιας εβδομάδας είναι ανεπαρκής χρόνος για τη σωστή μελέτη όλων των άρθρων.
Εξαιρετικό το Νομοσχέδιο και ιδιαίτερα το Άρθρο 11 σύμφωνα με το οποίο οι Ζώνες Προστασίας της Φύσης (ΖΠΦ) και οι Ζώνες Βιώσιμης Διαχείρισης Φυσικών Πόρων (ΖΒΔΦΠ) των προστατευόμενων περιοχών είναι δυνατό να συνυπάρχουν με σχετικές πολιτισμικές αξίες ή/και ανθρωπογενείς δραστηριότητες που προάγουν τη βιώσιμη διαχείριση φυσικών πόρων ή/και τη βιώσιμη ανάπτυξη, αυτή, δηλαδή, που υπηρετεί την προστασία του περιβάλλοντος, την οικονομική ανάπτυξη, την κοινωνική συνοχή και την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.
Το Νομοσχέδιο επιφέρει την βιώσιμη ανάπτυξη των προστατευόμενων περιοχών με παράλληλη προστασία της φύσης και των φυσικών πόρων
Διαφωνώ με το παρόν νομοσχέδιο. Όχι απλά δεν συμβάλει καθόλου στην προστασία της φύσης, αλλά έχει καταστροφική επίδραση στις προστατευόμενες περιοχές και φέρνει τη χώρα σε αντίθετη τροχιά από την ευρωπαϊκή περιβαλλοντική νομοθεσία.
Η διαβούλευση αυτή είναι προσχηματική. Δίνετε μόνο μια βδομάδα για να σχολιάσουμε ένα νομοσχέδιο 95 άρθρων. Ζητώ σε όλα τα νομοσχέδια να προβλέπεται αρκετός χρόνος για τον δημόσιο διάλογο, προκειμένου να αντιμετωπιστούν με αποτελεσματικό και δίκαιο τρόπο οι μείζονες περιβαλλοντικές προκλήσεις του καιρού μας».
Διαφωνώ με το παρόν βιαστικό νομοσχέδιο. Πρέπει να δοθεί περισσότερη έμφαση στην προστασία της φύσης και σαφήνεια στις επιτρεπόμενες δραστηριότητες. Η προστασία της βιοποικιλότητας και οι προστατευόμενες περιοχές είναι υψίστης σημασίας για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και την ενίσχυση της ανθεκτικότητας απέναντι σε ακραία καιρικά φαινόμενα.
Προέχει να ολοκληρωθούν άμεσα τα ειδικά σχέδια διαχείρισης για όλες τις ΖΕΠ καθώς και η αναθεώρηση του αναχρονιστικού Ειδικού Χωροταξικού Πλαισίου για τις ΑΠΕ του 2008, το οποίο καθόλου δεν ανταποκρίνεται στις σύγχρονες ανάγκες και στις κλιματικές και επιστημονικές εξελίξεις! Όσον αφορά στις ΑΠΕ, χρειάζεται presorting μηχανισμός για τις άδειες παραγωγής που δίνονται, ανάλογα με τις ανάγκες για ΑΠΕ σύφμωνα με το ΕΣΕΚ και τους ευρωπαικούς στόχους, την υφιστάμενη κατανομή των ΑΠΕ ανά την χώρα και την προτεραιοποίηση μη προστατευόμενων και βιομηχανικών περιοχών.
Επίσης, χρειάζεται περισσότερη ενημέρωση, προώθηση, χρηματοδότηση και κίνητρα για τον σχηματισμό ενεργειακών κοινοτήτων απο απλούς πολίτες και δήμους, ακόμη και για αιολικά.
Η διαβούλευση αυτή, ακόμη, είναι προσχηματική. Μια βδομάδα για ένα νομοσχέδιο 95 άρθρων δεν αρκεί. Πρέπει σε όλα τα νομοσχέδια να δίδεται αρκετός χρόνος για τον δημόσιο διάλογο.
1. Άρθρο 11 παράγραφος 1: Αναφέρεται ότι «Η ελεύθερη βόσκηση και η ερασιτεχνική αλιεία δύνανται να απαγορεύονται εφόσον αυτό κρίνεται απαραίτητο για τη διασφάλιση της ακεραιότητας της περιοχής ως προς τις οικολογικές της λειτουργίες».
Στη λίστα των επιτρεπόμενων χρήσεων για τις Ζώνες Απόλυτη Προστασίας της Φύσης δεν υπάρχουν οι χρήσεις: (24.8) Βόσκηση και (24.9) Αλιεία (ερασιτεχνική και επαγγελματική)
Απαιτείται λοιπόν αποσαφήνιση για το αν οι χρήσεις αυτές επιτρέπονται στις Ζώνες Απόλυτη Προστασίας της Φύσης και δύναται να απαγορευτούν, αφού σε διαφορετική περίπτωση η διατύπωση «Η ελεύθερη βόσκηση και η ερασιτεχνική αλιεία δύνανται να απαγορεύονται …… λειτουργίες», δεν μπορεί να έχει εφαρμογή.
2. Άρθρο 11 παράγραφος 2: Θεωρούμε ότι η χρήση: (5) Θρησκευτικοί χώροι θα πρέπει να επιτρέπεται στις Ζώνες Προστασίας της Φύσης
3. Άρθρο 11 παράγραφος 3: Στη λίστα των επιτρεπόμενων χρήσεων γης για τις Ζώνες Διατήρησης Οικοτόπων και Ειδών δεν περιλαμβάνονται χρήσεις των κατηγοριών:
(2) Κοινωνική Πρόνοια
(3) Εκπαίδευση
(4) Πολιτιστικές Εγκαταστάσεις
(5) Διοίκηση
(10) Εμπόριο και παροχή προσωπικών υπηρεσιών
(11) Γραφεία/ Κέντρα Έρευνας/ Θερμοκοιτίδες Επιχειρήσεων
Η απαγόρευση των χρήσεων αυτών στις Ζώνες Διατήρησης Οικοτόπων και Ειδών θα πρέπει να επανεξεταστεί
4. Θα πρέπει να αποσαφηνιστεί αν οι χρήσεις των κατηγοριών (48.1) και (48.2) οι οποίες επιτρέπονται με εξειδικεύσεις στις Ζώνες Προστασίας της Φύσης, στις Ζώνες Διατήρησης Οικοτόπων και Ειδών και στις Ζώνες Βιώσιμης Διαχείρισης Φυσικών Πόρων συνδέονται με το άρθρο 20 του ΝΟΚ, σύμφωνα με το οποίο οι χρήσεις αυτές συνδέονται με τους κοινόχρηστους των οικισμών. Καθώς οι εκτάσεις εντός ορίων οικισμών δεν αποτελούν αντικείμενο των Ειδικών Περιβαλλοντικών Μελετών η αποσαφήνιση αυτή είναι απαραίτητη.
5. Στις Ζώνες Προστασίας της Φύσης επιτρέπεται η χρήση «(15) Τουριστικά καταλύματα, εγκαταστάσεις ειδικής τουριστικής υποδομής και λοιπές τουριστικές επιχειρήσεις του ν. 4276/2014 (Α’ 155), ήπιας τουριστικής ανάπτυξης, εφόσον εξυπηρετούν λειτουργικά μια ή περισσότερες μορφές θεματικού τουρισμού των άρθρων 4, 6, 13, 14, 15, 19 και 20 του ν. 4582/2018 (Α΄ 208), υπό τις ακόλουθες σωρευτικές προϋποθέσεις: α. η πραγματοποιούμενη συνολικά δόμηση δεν υπερβαίνει το μηδέν κόμμα μηδέν πέντε (0,05) της επιφάνειας του γηπέδου, και β. πληρούν ενεργειακά και περιβαλλοντικά κριτήρια της απόφασης της παρ. 1 του άρθρου 34 του ν. 4759/2020 (Α’ 245).
Τα τουριστικά καταλύματα, οι εγκαταστάσεις ειδικής τουριστικής υποδομής και οι λοιπές τουριστικές επιχειρήσεις δύνανται να αναπτύσσονται, υπό τις ως άνω προϋποθέσεις, και σε οργανωμένους υποδοχείς, με την επιφύλαξη της παρ. 2 του άρθρου 9 του ν. 3937/2011 (Α’ 60).»
Όπως προκύπτει επιτρέπονται οι τουριστικές εγκαταστάσεις εφόσον εξυπηρετούν λειτουργικά:
α. τον αθλητικό τουρισμό σε μια ζώνη που δεν επιτρέπονται οι αθλητικές εγκαταστάσεις
β. τον πολιτιστικό τουρισμό σε μια ζώνη που δεν επιτρέπονται οι πολιτιστικές εγκαταστάσεις
γ. τον τουρισμό γαστρονομίας σε μια ζώνη που δεν επιτρέπεται η εστίαση
δ. τον θρησκευτικό – προσκυνηματικό τουρισμό σε μια ζώνη που δεν επιτρέπονται οι θρησκευτικοί χώροι
ε. τον εκπαιδευτικό τουρισμό σε μια ζώνη που δεν επιτρέπονται οι εγκαταστάσεις εκπαίδευσης, συνεδριακά κέντρα κ.α.
στ. τον τουρισμό υγείας σε μια ζώνη που δεν επιτρέπονται εγκαταστάσεις υγείας.
Κρίνεται απαραίτητη η επαναδιατύπωση της χρήσης (15) για τις Ζώνες Προστασίας της Φύσης προκειμένου να μην υπάρχουν οι αντιφάσεις που περιγράφηκαν πιο πάνω.
6. Τέλος κρίνεται απαραίτητη η επανεξέταση της συμβατότητας ορισμένων χρήσεων με τη φύση των ζωνών υψηλής προστασίας, ήτοι των Ζωνών Απόλυτης προστασίας της Φύσης και των Ζωνών Προστασίας της Φύσης). Χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν οι δρόμοι κίνησης μηχανοκίνητων οχημάτων και οι οδοί ήπιας κυκλοφορίας στις Ζώνες Απόλυτης Προστασίας της Φύσης, καθώς και οι εγκαταστάσεις αποθήκευσης και μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας, τηλεπικοινωνιών κ.α. στις ίδιες ζώνες.
Διαφωνώ με το παρόν νομοσχέδιο. Όχι απλά δεν συμβάλει καθόλου στην προστασία της φύσης, αλλά έχει καταστροφική επίδραση στις προστατευόμενες περιοχές και φέρνει τη χώρα σε αντίθετη τροχιά από την ευρωπαϊκή περιβαλλοντική νομοθεσία.
Η διαβούλευση αυτή είναι προσχηματική. Δίνετε μόνο μια βδομάδα για να σχολιάσουμε ένα νομοσχέδιο 95 άρθρων. Ζητώ σε όλα τα νομοσχέδια να προβλέπεται αρκετός χρόνος για τον δημόσιο διάλογο, προκειμένου να αντιμετωπιστούν με αποτελεσματικό και δίκαιο τρόπο οι μείζονες περιβαλλοντικές προκλήσεις του καιρού μας.
1. Άρθρο 11 παράγραφος 1: Αναφέρεται ότι «Η ελεύθερη βόσκηση και η ερασιτεχνική αλιεία δύνανται να απαγορεύονται εφόσον αυτό κρίνεται απαραίτητο για τη διασφάλιση της ακεραιότητας της περιοχής ως προς τις οικολογικές της λειτουργίες».
Στη λίστα των επιτρεπόμενων χρήσεων για τις Ζώνες Απόλυτη Προστασίας της Φύσης δεν υπάρχουν οι χρήσεις: (24.8) Βόσκηση και (24.9) Αλιεία (ερασιτεχνική και επαγγελματική)
Απαιτείται λοιπόν αποσαφήνιση για το αν οι χρήσεις αυτές επιτρέπονται στις Ζώνες Απόλυτη Προστασίας της Φύσης και δύναται να απαγορευτούν, αφού σε διαφορετική περίπτωση η διατύπωση «Η ελεύθερη βόσκηση και η ερασιτεχνική αλιεία δύνανται να απαγορεύονται …… λειτουργίες», δεν μπορεί να έχει εφαρμογή.
2. Άρθρο 11 παράγραφος 2: Θεωρούμε ότι η χρήση: (5) Θρησκευτικοί χώροι θα πρέπει να επιτρέπεται στις Ζώνες Προστασίας της Φύσης
3. Άρθρο 11 παράγραφος 3: Στη λίστα των επιτρεπόμενων χρήσεων γης για τις Ζώνες Διατήρησης Οικοτόπων και Ειδών δεν περιλαμβάνονται χρήσεις των κατηγοριών:
(2) Κοινωνική Πρόνοια
(3) Εκπαίδευση
(4) Πολιτιστικές Εγκαταστάσεις
(5) Διοίκηση
(10) Εμπόριο και παροχή προσωπικών υπηρεσιών
(11) Γραφεία/ Κέντρα Έρευνας/ Θερμοκοιτίδες Επιχειρήσεων
Η απαγόρευση των χρήσεων αυτών sτις Ζώνες Διατήρησης Οικοτόπων και Ειδών θα πρέπει να επανεξεταστεί
4. Θα πρέπει να αποσαφηνιστεί αν οι χρήσεις των κατηγοριών (48.1) και (48.2) οι οποίες επιτρέπονται με εξειδικεύσεις στις Ζώνες Προστασίας της Φύσης, στις Ζώνες Διατήρησης Οικοτόπων και Ειδών και στις Ζώνες Βιώσιμης Διαχείρισης Φυσικών Πόρων συνδέονται με το άρθρο 20 του ΝΟΚ, σύμφωνα με το οποίο οι χρήσεις αυτές συνδέονται με τους κοινόχρηστους των οικισμών. Καθώς οι εκτάσεις εντός ορίων οικισμών δεν αποτελούν αντικείμενο των Ειδικών Περιβαλλοντικών Μελετών η αποσαφήνιση αυτή είναι απαραίτητη.
5. Στις Ζώνες Προστασίας της Φύσης επιτρέπεται η χρήση «(15) Τουριστικά καταλύματα, εγκαταστάσεις ειδικής τουριστικής υποδομής και λοιπές τουριστικές επιχειρήσεις του ν. 4276/2014 (Α’ 155), ήπιας τουριστικής ανάπτυξης, εφόσον εξυπηρετούν λειτουργικά μια ή περισσότερες μορφές θεματικού τουρισμού των άρθρων 4, 6, 13, 14, 15, 19 και 20 του ν. 4582/2018 (Α΄ 208), υπό τις ακόλουθες σωρευτικές προϋποθέσεις: α. η πραγματοποιούμενη συνολικά δόμηση δεν υπερβαίνει το μηδέν κόμμα μηδέν πέντε (0,05) της επιφάνειας του γηπέδου, και β. πληρούν ενεργειακά και περιβαλλοντικά κριτήρια της απόφασης της παρ. 1 του άρθρου 34 του ν. 4759/2020 (Α’ 245).
Τα τουριστικά καταλύματα, οι εγκαταστάσεις ειδικής τουριστικής υποδομής και οι λοιπές τουριστικές επιχειρήσεις δύνανται να αναπτύσσονται, υπό τις ως άνω προϋποθέσεις, και σε οργανωμένους υποδοχείς, με την επιφύλαξη της παρ. 2 του άρθρου 9 του ν. 3937/2011 (Α’ 60).»
Όπως προκύπτει επιτρέπονται οι τουριστικές εγκαταστάσεις εφόσον εξυπηρετούν λειτουργικά:
α. τον αθλητικό τουρισμό σε μια ζώνη που δεν επιτρέπονται οι αθλητικές εγκαταστάσεις
β. τον πολιτιστικό τουρισμό σε μια ζώνη που δεν επιτρέπονται οι πολιτιστικές εγκαταστάσεις
γ. τον τουρισμό γαστρονομίας σε μια ζώνη που δεν επιτρέπεται η εστίαση
δ. τον θρησκευτικό – προσκυνηματικό τουρισμό σε μια ζώνη που δεν επιτρέπονται οι θρησκευτικοί χώροι
ε. τον εκπαιδευτικό τουρισμό σε μια ζώνη που δεν επιτρέπονται οι εγκαταστάσεις εκπαίδευσης, συνεδριακά κέντρα κ.α.
στ. τον τουρισμό υγείας σε μια ζώνη που δεν επιτρέπονται εγκαταστάσεις υγείας.
Κρίνεται απαραίτητη η επαναδιατύπωση της χρήσης (15) για τις Ζώνες Προστασίας της Φύσης προκειμένου να μην υπάρχουν οι αντιφάσεις που περιγράφηκαν πιο πάνω.
6. Τέλος κρίνεται απαραίτητη η επανεξέταση της συμβατότητας ορισμένων χρήσεων με τη φύση των ζωνών υψηλής προστασίας, ήτοι των Ζωνών Απόλυτης προστασίας της Φύσης και των Ζωνών Προστασίας της Φύσης). Χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν οι δρόμοι κίνησης μηχανοκίνητων οχημάτων και οι οδοί ήπιας κυκλοφορίας στις Ζώνες Απόλυτης Προστασίας της Φύσης, καθώς και οι εγκαταστάσεις αποθήκευσης και μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας, τηλεπικοινωνιών κ.α. στις ίδιες ζώνες.
«Διαφωνώ με το παρόν νομοσχέδιο. Όχι απλά δεν συμβάλει καθόλου στην προστασία της φύσης, αλλά έχει καταστροφική επίδραση στις προστατευόμενες περιοχές και φέρνει τη χώρα σε αντίθετη τροχιά από την ευρωπαϊκή περιβαλλοντική νομοθεσία.
Η διαβούλευση αυτή είναι προσχηματική. Δίνετε μόνο μια βδομάδα για να σχολιάσουμε ένα νομοσχέδιο 95 άρθρων. Ζητώ σε όλα τα νομοσχέδια να προβλέπεται αρκετός χρόνος για τον δημόσιο διάλογο, προκειμένου να αντιμετωπιστούν με αποτελεσματικό και δίκαιο τρόπο οι μείζονες περιβαλλοντικές προκλήσεις του καιρού μας».
Διαφωνώ με το παρόν νομοσχέδιο. Όχι απλά δεν συμβάλει καθόλου στην προστασία της φύσης, αλλά έχει καταστροφική επίδραση στις προστατευόμενες περιοχές και φέρνει τη χώρα σε αντίθετη τροχιά από την ευρωπαϊκή περιβαλλοντική νομοθεσία.
Η διαβούλευση αυτή είναι προσχηματική. Δίνετε μόνο μια βδομάδα για να σχολιάσουμε ένα νομοσχέδιο 95 άρθρων. Ζητώ σε όλα τα νομοσχέδια να προβλέπεται αρκετός χρόνος για τον δημόσιο διάλογο, προκειμένου να αντιμετωπιστούν με αποτελεσματικό και δίκαιο τρόπο οι μείζονες περιβαλλοντικές προκλήσεις του καιρού μας
Διαφωνώ με το παρόν νομοσχέδιο. Όχι απλά δεν συμβάλει καθόλου στην προστασία της φύσης, αλλά έχει καταστροφική επίδραση στις προστατευόμενες περιοχές και φέρνει τη χώρα σε αντίθετη τροχιά από την ευρωπαϊκή περιβαλλοντική νομοθεσία.
Η διαβούλευση αυτή είναι προσχηματική. Δίνετε μόνο μια βδομάδα για να σχολιάσουμε ένα νομοσχέδιο 95 άρθρων. Ζητώ σε όλα τα νομοσχέδια να προβλέπεται αρκετός χρόνος για τον δημόσιο διάλογο, προκειμένου να αντιμετωπιστούν με αποτελεσματικό και δίκαιο τρόπο οι μείζονες περιβαλλοντικές προκλήσεις του καιρού μας.
Διαφωνώ με το παρόν νομοσχέδιο. Όχι απλά δεν συμβάλει καθόλου στην προστασία της φύσης, αλλά έχει καταστροφική επίδραση στις προστατευόμενες περιοχές και φέρνει τη χώρα σε αντίθετη τροχιά από την ευρωπαϊκή περιβαλλοντική νομοθεσία.
Η διαβούλευση αυτή είναι προσχηματική. Δίνετε μόνο μια βδομάδα για να σχολιάσουμε ένα νομοσχέδιο 95 άρθρων. Ζητώ σε όλα τα νομοσχέδια να προβλέπεται αρκετός χρόνος για τον δημόσιο διάλογο, προκειμένου να αντιμετωπιστούν με αποτελεσματικό και δίκαιο τρόπο οι μείζονες περιβαλλοντικές προκλήσεις του καιρού μας.
Διαφωνώ με το παρόν νομοσχέδιο. Όχι απλά δεν συμβάλει καθόλου στην προστασία της φύσης, αλλά έχει καταστροφική επίδραση στις προστατευόμενες περιοχές και φέρνει τη χώρα σε αντίθετη τροχιά από την ευρωπαϊκή περιβαλλοντική νομοθεσία.
Η διαβούλευση αυτή είναι προσχηματική. Δίνετε μόνο μια βδομάδα για να σχολιάσουμε ένα νομοσχέδιο 95 άρθρων. Ζητώ σε όλα τα νομοσχέδια να προβλέπεται αρκετός χρόνος για τον δημόσιο διάλογο, προκειμένου να αντιμετωπιστούν με αποτελεσματικό και δίκαιο τρόπο οι μείζονες περιβαλλοντικές προκλήσεις του καιρού μας.
Σπυριδάκης Ιωάννης
Διαφωνώ με το παρόν νομοσχέδιο. Όχι απλά δεν συμβάλει καθόλου στην προστασία της φύσης, αλλά έχει καταστροφική επίδραση στις προστατευόμενες περιοχές και φέρνει τη χώρα σε αντίθετη τροχιά από την ευρωπαϊκή περιβαλλοντική νομοθεσία.
Η διαβούλευση αυτή είναι προσχηματική. Δίνετε μόνο μια βδομάδα για να σχολιάσουμε ένα νομοσχέδιο 95 άρθρων. Ζητώ σε όλα τα νομοσχέδια να προβλέπεται αρκετός χρόνος για τον δημόσιο διάλογο, προκειμένου να αντιμετωπιστούν με αποτελεσματικό και δίκαιο τρόπο οι μείζονες περιβαλλοντικές προκλήσεις του καιρού μας
Κε Υπουργέ Περιβάλλοντος και Ενέργειας, διαφωνώ ριζικά με το παρόν νομοσχέδιο. Όχι απλά δεν συμβάλει καθόλου στην προστασία της φύσης, αλλά έχει καταστροφική επίδραση στις προστατευόμενες περιοχές και φέρνει τη χώρα σε αντίθετη τροχιά από την ευρωπαϊκή περιβαλλοντική νομοθεσία. Η χώρα της θάλασσας, του ήλιου και της φυσικής ομορφιάς δίνεται βορά στο κάθε «είδους» ιδιωτικό κέρδος! Η διαβούλευση αυτή είναι πέρα ως πέρα, προσχηματική. Στον ελάχιστο χρόνο της μιας βδομάδας, είναι προδήλως αδύνατον να διερευνηθεί και να σχολιαστεί νομοσχέδιο 95 άρθρων! Η ένδειξη από μέρους σας, αλλά και από την κυβέρνηση, καλών προθέσεων και συνεργατικής πολιτικής, απαιτούν σε όλα τα νομοσχέδια να προβλέπεται επαρκής χρόνος για δημόσιο διάλογο (κατ’ ελάχιστον έξι μηνών), προκειμένου να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά και δίκαια οι μείζονες περιβαλλοντικές προκλήσεις του καιρού μας, όσο αυτό είναι εφικτό.
Διαφωνώ με το παρόν νομοσχέδιο. Όχι απλά δεν συμβάλει καθόλου στην προστασία της φύσης, αλλά έχει καταστροφική επίδραση στις προστατευόμενες περιοχές και φέρνει τη χώρα σε αντίθετη τροχιά από την ευρωπαϊκή περιβαλλοντική νομοθεσία.
Η διαβούλευση αυτή είναι προσχηματική. Δίνετε μόνο μια βδομάδα για να σχολιάσουμε ένα νομοσχέδιο 95 άρθρων. Ζητώ σε όλα τα νομοσχέδια να προβλέπεται αρκετός χρόνος για τον δημόσιο διάλογο, προκειμένου να αντιμετωπιστούν με αποτελεσματικό και δίκαιο τρόπο οι μείζονες περιβαλλοντικές προκλήσεις του καιρού μας
Διαφωνώ με το παρόν νομοσχέδιο. Όχι απλά δεν συμβάλει καθόλου στην προστασία της φύσης, αλλά έχει καταστροφική επίδραση στις προστατευόμενες περιοχές και φέρνει τη χώρα σε αντίθετη τροχιά από την ευρωπαϊκή περιβαλλοντική νομοθεσία.
Η διαβούλευση αυτή είναι προσχηματική. Δίνετε μόνο μια βδομάδα για να σχολιάσουμε ένα νομοσχέδιο 95 άρθρων. Ζητώ σε όλα τα νομοσχέδια να προβλέπεται αρκετός χρόνος για τον δημόσιο διάλογο, προκειμένου να αντιμετωπιστούν με αποτελεσματικό και δίκαιο τρόπο οι μείζονες περιβαλλοντικές προκλήσεις του καιρού μας
«Διαφωνώ με το παρόν νομοσχέδιο. Όχι απλά δεν συμβάλει καθόλου στην προστασία της φύσης, αλλά έχει καταστροφική επίδραση στις προστατευόμενες περιοχές και φέρνει τη χώρα σε αντίθετη τροχιά από την ευρωπαϊκή περιβαλλοντική νομοθεσία.
Η διαβούλευση αυτή είναι προσχηματική. Δίνετε μόνο μια βδομάδα για να σχολιάσουμε ένα νομοσχέδιο 95 άρθρων. Ζητώ σε όλα τα νομοσχέδια να προβλέπεται αρκετός χρόνος για τον δημόσιο διάλογο, προκειμένου να αντιμετωπιστούν με αποτελεσματικό και δίκαιο τρόπο οι μείζονες περιβαλλοντικές προκλήσεις του καιρού μας».
«Διαφωνώ με το παρόν νομοσχέδιο. Όχι απλά δεν συμβάλει καθόλου στην προστασία της φύσης, αλλά έχει καταστροφική επίδραση στις προστατευόμενες περιοχές και φέρνει τη χώρα σε αντίθετη τροχιά από την ευρωπαϊκή περιβαλλοντική νομοθεσία.
Η διαβούλευση αυτή είναι προσχηματική. Δίνετε μόνο μια βδομάδα για να σχολιάσουμε ένα νομοσχέδιο 95 άρθρων. Ζητώ σε όλα τα νομοσχέδια να προβλέπεται αρκετός χρόνος για τον δημόσιο διάλογο, προκειμένου να αντιμετωπιστούν με αποτελεσματικό και δίκαιο τρόπο οι μείζονες περιβαλλοντικές προκλήσεις του καιρού μας».
Διαφωνώ κάθετα με το παρόν σχέδιο νόμου το οποίο έρχεται σε πλήρη αντιπαράθεση με αυτά που ζητάει η Ε.Ε. Ουσιαστικά δεν αφήνει τίποτα ανέγγιχτο στη φύση,όλα μπορούν να ιδιωτικοποιήθουν. Το καλύτερο είναι ότι οι εταιρείες οι ίδιες θα ορίζουν τους ιδιώτες ελεγκτές μελετών περιβαλλοντικών επιπτώσεων και αυτοί θα πληρώνονται απευθείας από τον ιδιώτη που ελέγχουν!!
«Διαφωνώ με το παρόν νομοσχέδιο. Όχι απλά δεν συμβάλει καθόλου στην προστασία της φύσης, αλλά έχει καταστροφική επίδραση στις προστατευόμενες περιοχές και φέρνει τη χώρα σε αντίθετη τροχιά από την ευρωπαϊκή περιβαλλοντική νομοθεσία.
Η διαβούλευση αυτή είναι προσχηματική. Δίνετε μόνο μια βδομάδα για να σχολιάσουμε ένα νομοσχέδιο 95 άρθρων. Ζητώ σε όλα τα νομοσχέδια να προβλέπεται αρκετός χρόνος για τον δημόσιο διάλογο, προκειμένου να αντιμετωπιστούν με αποτελεσματικό και δίκαιο τρόπο οι μείζονες περιβαλλοντικές προκλήσεις του καιρού μας».
«Διαφωνώ με το παρόν νομοσχέδιο. Όχι απλά δεν συμβάλει καθόλου στην προστασία της φύσης, αλλά έχει καταστροφική επίδραση στις προστατευόμενες περιοχές και φέρνει τη χώρα σε αντίθετη τροχιά από την ευρωπαϊκή περιβαλλοντική νομοθεσία.
Η διαβούλευση αυτή είναι προσχηματική. Δίνετε μόνο μια βδομάδα για να σχολιάσουμε ένα νομοσχέδιο 95 άρθρων. Ζητώ σε όλα τα νομοσχέδια να προβλέπεται αρκετός χρόνος για τον δημόσιο διάλογο, προκειμένου να αντιμετωπιστούν με αποτελεσματικό και δίκαιο τρόπο οι μείζονες περιβαλλοντικές προκλήσεις του καιρού μας».
«Διαφωνώ με το παρόν νομοσχέδιο. Όχι απλά δεν συμβάλει καθόλου στην προστασία της φύσης, αλλά έχει καταστροφική επίδραση στις προστατευόμενες περιοχές και φέρνει τη χώρα σε αντίθετη τροχιά από την ευρωπαϊκή περιβαλλοντική νομοθεσία.
Η διαβούλευση αυτή είναι προσχηματική. Δίνετε μόνο μια βδομάδα για να σχολιάσουμε ένα νομοσχέδιο 95 άρθρων. Ζητώ σε όλα τα νομοσχέδια να προβλέπεται αρκετός χρόνος για τον δημόσιο διάλογο, προκειμένου να αντιμετωπιστούν με αποτελεσματικό και δίκαιο τρόπο οι μείζονες περιβαλλοντικές προκλήσεις του καιρού μας».
Προσωπικά, διαφωνώ σε πολλά σημεία. Γιατί να αλλάξει η νομοθεσία στις περιοχές Natura 2000; Εξυπηρετεί την προστασία της φύσης το να διευρυνθούν οι δραστηριότητες που επιτρέπονται σε αυτές; Δυσκολεύομαι να το πιστέψω.
Επίσης, ο χρόνος που δίνεται για να μελετήσουμε ως πολίτες όλα αυτά τα άρθρα είναι ελάχιστος κατά την άποψή μου.
Είναι κρίμα η φύση και το περιβάλλον να αντιμετωπιζονται τόσο επιπόλαια.
Άρθρο 11 Επιτρεπόμενες χρήσεις γης στις ζώνες προστατευόμενων περιοχών του Δικτύου «Φύση 2000», Άρθρο 12 Ζώνες προστασίας και διαχείρισης που περιλαμβάνονται στις ειδικές περιβαλλοντικές μελέτες – Τροποποίηση παρ. 4 και 5 άρθρου 19 ν. 1650/1986, Άρθρο 13 Ειδικές Περιβαλλοντικές Μελέτες, σχέδια διαχείρισης και καθορισμός χρήσεων γης στις προστατευόμενες περιοχές – Τροποποίηση άρθρου 21 ν. 1650/1986
Με την προτεινόμενη διάταξη, η οποία εξακολουθεί να στηρίζει το δίπολο καθορισμού της ταυτότητας των προστατευόμενων περιοχών όσον αφορά το χαρακτηρισμό τους αφενός και τις επιτρεπόμενες χρήσεις αφετέρου, επιχειρείται μια ανεπίτρεπτη διεύρυνση των επιτρεπόμενων χρήσεων και δραστηριοτήτων εντός ζωνών απολύτου προστασίας και προστασίας της φύσης, και ιδίως επιχειρείται στις τελευταίες να νομιμοποιηθεί: α) η ανάπτυξη τουριστικών καταλυμάτων, β) οι εξορυκτικές δραστηριότητες, γ) η εγκατάσταση ΑΠΕ. Αντίστοιχες προβλέψεις εισάγονται και για τις ζώνες διατήρησης οικοτόπων και ειδών, με ακόμα πιο δυσμενείς όρους, οι οποίες σε καμία περίπτωση δεν συνάδουν με τον χαρακτηρισμό των περιοχών αυτών ως προστατευόμενων. Είναι δε αξιοσημείωτο ότι στις κατευθύνσεις που έχει παράσχει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, οι χρήσεις που προβλέπονται για τις περιοχές απολύτου προστασίας είναι απολύτως περιορισμένες και ήπιες.
Δεν είναι σαφές από τη διάταξη εάν και σε ποιο βαθμό θα ληφθούν υπόψιν τα αποτελέσματα των ΕΠΜ, και τι θα συμβεί σε περίπτωση αντικρουόμενων θέσεων. Ωστόσο, με τη συνδυαστική θεώρηση των άρθρων 11, 12 και 13, φαίνεται ότι τα αποτελέσματα των ΕΠΜ δεν θα ληφθούν υπόψη για την επιλογή και εξειδίκευση, κατά περίπτωση, για τις χρήσεις γης για κάθε προστατευόμενη περιοχή, ενώ δίδεται προβάδισμα στα περιφερειακά και ειδικά χωρικά πλαίσια. Κάθε δε αναφορά σε περιοχές άνευ δρόμων και «Απάτητα βουνά» δεν φαίνεται να έχει καμία σημασία, αφού οι δρόμοι επιτρέπονται πια και στις περιοχές απολύτου προστασίας της φύσης. Αν προσθέσει κανείς και την παρεκτροπή του αρ. 218 ν. 4782/2021 για την οποία οι περιβαλλοντικές οργανώσεις είχαν μιλήσει στο παρελθόν (βλ. Το ράβε-ξήλωνε των περιοχών του δικτύου Natura 2000 στην Ελλάδα, διαθέσιμο στο https://www.ornithologiki.gr/el/enhmerwsh-ekpaideush/enimerosi/ta-nea-mas/106-natura-2001) τότε το μέλλον των προστατευόμενων περιοχών συσκοτίζεται ακόμα περισσότερο.
Το γενικότερο ζήτημα της συμβατότητας των χρήσεων γης με τη φύση και τον προορισμό των προστατευόμενων περιοχών αποτελεί ένα μάλλον πολύπλοκο θέμα, που καλείται να επιλύσει τα ζητήματα που ανακύπτουν κατά τη συνάντηση των πολεοδομικών ρυθμίσεων με εκείνες που αφορούν την προστασία του περιβάλλοντος. Πέραν των όποιων φιλοδοξιών, η Πολιτεία καλείται να νομοθετήσει και να θεσπίσει διατάξεις οι οποίες θα είναι σύμφωνες με την ενωσιακή περιβαλλοντική νομοθεσία, και ιδίως με τις διατάξεις της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, της Ευρωπαϊκής Στρατηγικής για τη Βιοποικιλότητα 2020-2030, που απαιτεί αυστηρό καθεστώς προστασίας σε ποσοστό 10% επί των προστατευόμενων περιοχών, της νομοθεσίας υπό διαμόρφωση για την αποκατάσταση της φύσης έως το 2050. Μέχρις στιγμής, στις ολοκληρωμένες ΕΠΜ, το ποσοστό των περιοχών που περιλαμβάνεται στη ζώνη απολύτου προστασίας της φύσης είναι ελάχιστο, πολύ μακριά από το 10%, και αν προσθέσει κανείς ότι ακόμα και σε αυτές τις ζώνες επιχειρείται να επιτραπούν χρήσεις ασύμβατες με το χαρακτήρα αυτών, τότε η Ελλάδα απομακρύνεται ακόμα περισσότερο από το στόχο.
Εδώ παρατίθενται ορισμένες ειδικότερες επισημάνσεις:
– Ειδικότερα η πρόβλεψη του ν/σ για εξαίρεση από το αντικείμενο της ειδικής περιβαλλοντικής μελέτης και του αντίστοιχου προεδρικού διατάγματος των περιοχών εντός ορίων οικισμών ή σχεδίου πόλης ή οικισμών προ του 1923, θα πρέπει να κάνει ειδική μνεία για αμφιλεγόμενες περιπτώσεις όπως αυτή που αφορά την παράνομη δόμηση στο Μεγάλο Πάπιγκο εντός δήθεν ορίων οικισμού (βλ. Μεγάλο Πάπιγκο: Η ανομία χωρίς όρια συνεχίζεται!, διαθέσιμο στο https://ornithologiki.gr/el/enhmerwsh-ekpaideush/enimerosi/ta-nea-mas/1503-megalo-papigko-i-anomia-xoris-oria-synexizetai). .
– Η πρόβλεψη για τη μετατροπή των υγροτόπων διεθνούς ενδιαφέροντος του άρθρου 2 της Σύμβασης Ραμσάρ, η οποία κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του ν.δ. 191/1974 (Α’ 350), σε εθνικά πάρκα με τη διαδικασία της παρ. 3, θα πρέπει να συνοδεύεται από ειδική μνεία ότι αυτό θα λάβει χώρα με τη συνοδεία των ειδικών ρυθμίσεων που ίσχυαν για τις περιοχές Ραμσάρ πχ απαγόρευση εγκαταστάσεων ΑΠΕ σύμφωνα με το Ειδικό Χωροταξικό ΑΠΕ, όχι μόνο στον Πυρήνα του Πάρκου αλλά σε όλη την έκταση κατά τα προηγουμένως ισχύοντα.
– Η προτεινόμενη πρόσθετη πρόβλεψη της νέας παραγράφου 10 στο αρ. 21 ν. 1650/1986 ορίζει ότι για ήδη λειτουργούντα νομίμως έργα ή δραστηριότητες, εντός των προστατευόμενων περιοχών, οι οποίες είναι νομίμως αδειοδοτημένες και λειτουργούν, σύμφωνα με τους όρους της άδειάς τους, η εξακολούθηση της λειτουργίας τους προβλέπεται υπό την προϋπόθεση ότι η παραμονή τους δεν διακινδυνεύει την επίτευξη των στόχων διατήρησης της αντίστοιχης περιοχής, σύμφωνα με τις παρ. 2 και 3 του άρθρου 10 του ν. 4014/2011. Προκειμένου να διαπιστωθεί η συνδρομή της εν λόγω προϋπόθεσης, εφόσον υπάρχει σχετική απαίτηση του σχεδίου διαχείρισης της παρ. 3, ακολουθείται η διαδικασία της παρ. 9 του άρθρου 2 του ν. 4014/2011, δλδ η διαδικασία των τακτικών ή έκτακτων περιβαλλοντικών επιθεωρήσεων, οι οποίες ως αποτέλεσμα δύνανται να έχουν μόνον την τροποποίηση των περιβαλλοντικών όρων ή την επιβολή πρόσθετων. Η προτεινόμενη διάταξη κρίνεται ανεπαρκής, και ο νομοθέτης οφείλει να επιφυλαχθεί υπέρ της δυνατότητάς του να ανακαλεί άδειες λειτουργίας (ΑΕΠΟ) ήδη λειτουργούντων δραστηριοτήτων, εάν αυτές έρχονται σε καταφανή αντίθεση με τους στόχους διατήρησης της περιοχής.
Διαφωνώ με το παρόν νομοσχέδιο. Όχι απλά δεν συμβάλει καθόλου στην προστασία της φύσης, αλλά έχει καταστροφική επίδραση στις προστατευόμενες περιοχές και φέρνει τη χώρα σε αντίθετη τροχιά από την ευρωπαϊκή περιβαλλοντική νομοθεσία. Εν μέσω μείζονος καταστροφών και υποβάθμισης του περιβάλλοντος, παγκοσμίως και κυρίως στην Ελλάδα, αυτό το νομοσχέδιο έρχεται να επιδεινώσει δραματικά την κατάσταση. Αγγίζει τα όρια του εγκληματικού.
Η διαβούλευση αυτή είναι προσχηματική. Δίνετε μόνο μια βδομάδα για να σχολιάσουμε ένα νομοσχέδιο 95 άρθρων. Ζητώ σε όλα τα νομοσχέδια να προβλέπεται αρκετός χρόνος για τον δημόσιο διάλογο, προκειμένου να αντιμετωπιστούν με αποτελεσματικό και δίκαιο τρόπο οι μείζονες περιβαλλοντικές προκλήσεις του καιρού μας.