1. Ο τύπος και το περιεχόμενο της αίτησης-δήλωσης για την έκδοση άδειας χρήσης νερού ή άδειας εκτέλεσης έργου αξιοποίησης υδατικών πόρων καθορίζονται στο παράρτημα ΙV.
2. Τα απαιτούμενα δικαιολογητικά για την έκδοση άδειας εκτέλεσης έργου αξιοποίησης υδατικών πόρων αναφέρονται στο παράρτημα ΙΙ.
3. Τα απαιτούμενα δικαιολογητικά για την έκδοση άδειας χρήσης νερού αναφέρονται στο παράρτημα IΙΙ.
4. Τα απαιτούμενα δικαιολογητικά για την έκδοση ενιαίας άδειας εκτέλεσης έργου αξιοποίησης υδατικών και άδειας χρήσης νερού είναι το σύνολο των δικαιολογητικών των παραρτημάτων ΙΙ και ΙΙΙ.
5. Σε περίπτωση που στα απαιτούμενα δικαιολογητικά περιλαμβάνονται και μελέτες, αυτές συντάσσονται και υπογράφονται από μελετητή που έχει τα νόμιμα προσόντα, σύμφωνα με την κείμενη σχετική νομοθεσία.
Κύριε Υπουργέ
Με αισθήματα έκπληξης και αγανάκτησης υποδέχθηκαν οι συνάδελφοι μας, Γεωλόγοι Μελετητές και Εργολήπτες το υπό διαβούλευση Σχέδιο Κοινής Υπουργικής Απόφασης «Κατηγορίες αδειών χρήσης και εκτέλεσης έργων αξιοποίησης των υδάτων. Διαδικασία και όροι έκδοσης ή τροποποίησης των αδειών, περιεχόμενο και διάρκεια ισχύος τους», που δημοσιεύτηκε την 7/3/2014, με ομολογουμένως ιδιαίτερα σύντομη διάρκεια διαβούλευσης, μόλις μίας εβδομάδας, έως την Παρασκευή 14/3/2014.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με το Άρθρο 5 του Σχεδίου, καθώς και τα Παραρτήματα II και III, η Γεωλογική – Υδρογεωλογική Έκθεση απαλείφεται από τα υποχρεωτικά απαιτούμενα «γενικά δικαιολογητικά» και μεταφέρεται στα «ειδικά δικαιολογητικά», τα οποία ενδέχεται, κατά περίπτωση και κατά την κρίση των αρμόδιων περιφερειακών Διευθύνσεων Υδάτων να απαιτηθούν, με βάση τα προβλεπόμενα στο οικείο Σχέδιο Διαχείρισης Λεκανών απορροής ποταμών κα τις κατά περίπτωση ισχύουσες κανονιστικές διατάξεις.
Με τη ρύθμιση αυτή, ο σχεδιασμός και η προστασία των υπόγειων υδάτων από την υπεράντληση, τη ρύπανση, την υφαλμύρινση και την καταστροφή των υδατικών συστημάτων, η προστασία των υπόγειων υδροφορέων από περαιτέρω υδρογεωλογική και περιβαλλοντική υποβάθμιση, από αντικειμενική ευθύνη και καθήκον της συντεταγμένης πολιτείας και των αρμόδιων δημόσιων υπηρεσιών, μετατρέπεται σε υποκειμενική πρωτοβουλία, κατά περίπτωση και κατά την κρίση των υποστελεχωμένων από εξειδικευμένο επιστημονικό προσωπικό περιφερειακών Διευθύνσεων Υδάτων.
Θα πρέπει να σας επισημάνουμε ότι, ο κλάδος μας είναι ο καθ’ ύλη αρμόδιος στο θέμα των υδρογεωτρήσεων και γενικότερα του υπόγειου υδατικού δυναμικού και έχει άρτια γνώση των προβλημάτων αδειοδοτήσεων, λόγω της μακροχρόνια ενασχόλησης του με αυτά τα ζητήματα. Επιπλέον, το αντικείμενο ενασχόλησης των Γεωλόγων είναι επαγγελματικά κατοχυρωμένο με τα ακόλουθα Προεδρικά Διατάγματα :
1. Π.Δ. 16/14-2-97 (ΦΕΚ-13 Α’) : Επαγγελματική κατοχύρωση πτυχιούχων των Τμημάτων Γεωλογίας των Πανεπιστημίων Αθηνών, Θεσσαλονίκης και Πατρών
2. Π.Δ. 344/29-12-00 (ΦΕΚ 297 Α΄) : Άσκηση του επαγγέλματος του γεωτεχνικού.
Η προαιρετική και κατά περίπτωση απαίτηση της υποβολής Γεωλογικής Έκθεσης καταστρατηγεί την ισχύουσα νομοθεσία που καθιστά υποχρεωτική την παρουσία Γεωλόγου τόσο κατά το σχεδιασμό, όσο και κατά τη διάρκεια της εκτέλεσης έργων υδροληψίας όπως γεωτρήσεις, φρέατα, υδρομαστεύσεις πηγών κλπ. (ΠΔ 344/2000, σχετικό με τα επαγγελματικά δικαιώματα των Γεωλόγων).
Εκπροσωπώντας τον κλάδο των Γεωλόγων της πατρίδας μας, με λύπη μας διαπιστώνουμε ότι, παρά τις δεκάδες επισημάνσεις, τις επιστολές, τα έγγραφα υπομνήματα, τη συμμετοχή στις διαβουλεύσεις των σχεδίων διαχείρισης υδατικών πόρων των υδατικών διαμερισμάτων της χώρας, τις παραστάσεις διαμαρτυρίας των γεωλογικών συλλόγων εδώ και τρία χρόνια, η άποψη του επιστημονικού κόσμου δυστυχώς δεν λήφθηκε υπόψη από τα κυβερνητικά επιτελεία.
Το υπόψη νέο σχέδιο ΚΥΑ έρχεται να εδραιώσει μια κατεύθυνση υποβάθμισης της σημασίας ως πλουτοπαραγωγικής πηγής, αλλά και ως φυσικού αγαθού του υπόγειου υδατικού δυναμικού της πατρίδας μας. Κατεύθυνση στην οποία κινείται άλλωστε και η ΚΥΑ 150559 (ΦΕΚ 1440/16-6-2011) : «Διαδικασίες, όροι και προϋποθέσεις για την χορήγηση αδειών για υφιστάμενα δικαιώματα χρήσης νερού» και οι σχετικές εγκύκλιοι που την ακολούθησαν. Επιβάλλεται να υπενθυμίζουμε ότι, με βάση την ΚΥΑ 150559, απαλείφθηκε από τα απαιτούμενα δικαιολογητικά η υποχρέωση υποβολής τεχνικής γεωλογικής έκθεσης, με συνέπεια να προκληθούν ανυπέρβλητες δυσλειτουργίες στις αρμόδιες υπηρεσίες, με συνέπεια η ΚΥΑ να είναι πρακτικά ανεφάρμοστη έως και σήμερα.
Σύμφωνα με τα παραπάνω, αν και εφόσον πραγματικά επιθυμείτε την ποσοτική και ποιοτική προστασία του υδατικού δυναμικού της χώρας μας, σας ζητάμε να αποδεχθείτε τα εξής αιτήματά μας :
1. Να συμπληρωθεί στο άρθρο 5 (Στοιχεία της Αίτησης – Δικαιολογητικά) της ΚΥΑ, καθώς και στα Παραρτήματα II «Δικαιολογητικά για έκδοση άδειας εκτέλεσης έργου αξιοποίησης υδατικού πόρου» και III «Δικαιολογητικά για έκδοση άδειας χρήσης νερού», παράγραφος, που να περιλαμβάνει : «Τεχνική Γεωλογική Έκθεση, η οποία θα περιλαμβάνει τα οριζόμενα στο Παράρτημα IV, §5 της KYA 43504/2005 και γενικότερα, όσα στοιχεία απαιτούνται να συμπληρωθούν στην Αίτηση – Δήλωση του Παραρτήματος IV.
Γενικά για το ιδιοκτησιακό
Ο έλεγχος ιδιοκτησιακού αποτελεί ένα ιδιαίτερα δύσκολο γραφειοκρατικό εμπόδιο. Αυτός είναι και ένας από τους σημαντικότερους λόγους καθυστέρησης των φακέλων. Οι Δ/νσεις Υδάτων ξοδεύουν άνω του 50% του χρόνου, για τον κάθε φάκελο με τον έλεγχο του ιδιοκτησιακού. Οι υπάλληλοι αντί να αναλώνουν τον χρόνο τους στον έλεγχο της ποσότητας και της ποιότητας των υδάτων, σε σχέση με τα σχέδια διαχείρισης, έχουν γίνει συμβολαιογράφοι. Απαιτείται να βρεθεί μια απλοποιημένη λύση για αυτό το ζήτημα, όπου την ευθύνη για την ακρίβεια των συγκεκριμένων στοιχείων θα τη φέρει ο εκάστοτε αιτών και παράλληλα ευέλικτη (λύση) για συνιδιοκτήτες που προέκυψαν εκ των υστέρων και έχουν και αυτοί δικαίωμα στο έργο.
Κύριε Υπουργέ
Με αισθήματα έκπληξης και αγανάκτησης υποδέχθηκαν οι συνάδελφοι μας, Γεωλόγοι Μελετητές και Εργολήπτες το υπό διαβούλευση Σχέδιο Κοινής Υπουργικής Απόφασης «Κατηγορίες αδειών χρήσης και εκτέλεσης έργων αξιοποίησης των υδάτων. Διαδικασία και όροι έκδοσης ή τροποποίησης των αδειών, περιεχόμενο και διάρκεια ισχύος τους», που δημοσιεύτηκε την 7/3/2014, με ομολογουμένως ιδιαίτερα σύντομη διάρκεια διαβούλευσης, μόλις μίας εβδομάδας, έως την Παρασκευή 14/3/2014.
Μετά από λεπτομερή ενασχόληση με το περιεχόμενο του ως άνω Σχεδίου Κοινής Υπουργικής Απόφασης, τα Διοικητικά Συμβούλια των Συλλόγων μας κατέληξαν στη διαπίστωση ότι στο υπό διαβούλευση σχέδιο εμπεριέχονται σοβαρές παραλήψεις, καθώς και ασάφειες. Σημαντικότερη από αυτές είναι η παράληψη της απαίτησης κατάθεσης Γεωλογικής – Υδρογεωλογικής Έκθεσης στα Γενικά Δικαιολογητικά, τόσο για την έκδοση άδειας εκτέλεσης έργου, όσο και για την έκδοση άδειας χρήσης νερού. Η παράληψη αυτή αποτελεί μια αντιεπιστημονική καινοτομία προς οπισθοδρομική κατεύθυνση, δεδομένου ότι η έως και σήμερα υποχρεωτική κατάθεση Γεωλογικής – Υδρογεωλογικής Έκθεσης για την έκδοση άδειας εκτέλεσης έργου αξιοποίησης υδατικού πόρου, επαφίεται πλέον στην κρίση της οικείας Διεύθυνσης Υδάτων της κάθε Περιφέρειας.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με το Άρθρο 5 του Σχεδίου, καθώς και τα Παραρτήματα II και III, η Γεωλογική – Υδρογεωλογική Έκθεση απαλείφεται από τα υποχρεωτικά απαιτούμενα «γενικά δικαιολογητικά» και μεταφέρεται στα «ειδικά δικαιολογητικά», τα οποία ενδέχεται, κατά περίπτωση και κατά την κρίση των αρμόδιων περιφερειακών Διευθύνσεων Υδάτων να απαιτηθούν, με βάση τα προβλεπόμενα στο οικείο Σχέδιο Διαχείρισης Λεκανών απορροής ποταμών κα τις κατά περίπτωση ισχύουσες κανονιστικές διατάξεις.
Με τη ρύθμιση αυτή, ο σχεδιασμός και η προστασία των υπόγειων υδάτων από την υπεράντληση, τη ρύπανση, την υφαλμύρινση και την καταστροφή των υδατικών συστημάτων, η προστασία των υπόγειων υδροφορέων από περαιτέρω υδρογεωλογική και περιβαλλοντική υποβάθμιση, από αντικειμενική ευθύνη και καθήκον της συντεταγμένης πολιτείας και των αρμόδιων δημόσιων υπηρεσιών, μετατρέπεται σε υποκειμενική πρωτοβουλία, κατά περίπτωση και κατά την κρίση των υποστελεχωμένων από εξειδικευμένο επιστημονικό προσωπικό περιφερειακών Διευθύνσεων Υδάτων.
Θα πρέπει να σας επισημάνουμε ότι, ο κλάδος μας είναι ο καθ’ ύλη αρμόδιος στο θέμα των υδρογεωτρήσεων και γενικότερα του υπόγειου υδατικού δυναμικού και έχει άρτια γνώση των προβλημάτων αδειοδοτήσεων, λόγω της μακροχρόνια ενασχόλησης του με αυτά τα ζητήματα. Επιπλέον, το αντικείμενο ενασχόλησης των Γεωλόγων είναι επαγγελματικά κατοχυρωμένο με τα ακόλουθα Προεδρικά Διατάγματα :
1. Π.Δ. 16/14-2-97 (ΦΕΚ-13 Α’) : Επαγγελματική κατοχύρωση πτυχιούχων των Τμημάτων Γεωλογίας των Πανεπιστημίων Αθηνών, Θεσσαλονίκης και Πατρών
2. Π.Δ. 344/29-12-00 (ΦΕΚ 297 Α΄) : Άσκηση του επαγγέλματος του γεωτεχνικού.
Η προαιρετική και κατά περίπτωση απαίτηση της υποβολής Γεωλογικής Έκθεσης καταστρατηγεί την ισχύουσα νομοθεσία που καθιστά υποχρεωτική την παρουσία Γεωλόγου τόσο κατά το σχεδιασμό, όσο και κατά τη διάρκεια της εκτέλεσης έργων υδροληψίας όπως γεωτρήσεις, φρέατα, υδρομαστεύσεις πηγών κλπ. (ΠΔ 344/2000, σχετικό με τα επαγγελματικά δικαιώματα των Γεωλόγων).
Εκπροσωπώντας τον κλάδο των Γεωλόγων της πατρίδας μας, με λύπη μας διαπιστώνουμε ότι, παρά τις δεκάδες επισημάνσεις, τις επιστολές, τα έγγραφα υπομνήματα, τη συμμετοχή στις διαβουλεύσεις των σχεδίων διαχείρισης υδατικών πόρων των υδατικών διαμερισμάτων της χώρας, τις παραστάσεις διαμαρτυρίας των γεωλογικών συλλόγων εδώ και τρία χρόνια, η άποψη του επιστημονικού κόσμου δυστυχώς δεν λήφθηκε υπόψη από τα κυβερνητικά επιτελεία.
Το υπόψη νέο σχέδιο ΚΥΑ έρχεται να εδραιώσει μια κατεύθυνση υποβάθμισης της σημασίας ως πλουτοπαραγωγικής πηγής, αλλά και ως φυσικού αγαθού του υπόγειου υδατικού δυναμικού της πατρίδας μας. Κατεύθυνση στην οποία κινείται άλλωστε και η ΚΥΑ 150559 (ΦΕΚ 1440/16-6-2011) : «Διαδικασίες, όροι και προϋποθέσεις για την χορήγηση αδειών για υφιστάμενα δικαιώματα χρήσης νερού» και οι σχετικές εγκύκλιοι που την ακολούθησαν. Επιβάλλεται να υπενθυμίζουμε ότι, με βάση την ΚΥΑ 150559, απαλείφθηκε από τα απαιτούμενα δικαιολογητικά η υποχρέωση υποβολής τεχνικής γεωλογικής έκθεσης, με συνέπεια να προκληθούν ανυπέρβλητες δυσλειτουργίες στις αρμόδιες υπηρεσίες, με συνέπεια η ΚΥΑ να είναι πρακτικά ανεφάρμοστη έως και σήμερα.
Κύριε Υπουργέ
Οι σύλλογοι μας, εκπροσωπώντας πλέον των 1.000 ιδιωτών μελετητών και εργοληπτών δημόσιων και ιδιωτικών τεχνικών έργων, δηλώνουν κατηγορηματικά ότι η σύνταξη Υδρογεωλογικής – Γεωλογικής Έκθεσης για κάθε έργο αξιοποίησης υπόγειων υδάτων είναι αναγκαία και απαραίτητη για τους παρακάτω λόγους :
• η παρουσία Γεωλόγου, τόσο κατά το σχεδιασμό, όσο και κατά τη διάρκεια της εκτέλεσης έργων υδροληψίας, πέρα από το ότι είναι προβλεπόμενη από τη σχετική ισχύουσα νομοθεσία (ΠΔ 344/2000), είναι αντίστοιχη της αναγκαίας και επιβεβλημένης ύπαρξης μηχανικού για τη μελέτη, το σχεδιασμό, καθώς και την εκτέλεση οιουδήποτε τεχνικού έργου, για αυτό άλλωστε πρέπει να θεσμοθετηθεί, σε αναλογία με ότι ισχύει για τους μηχανικούς, η ευθύνη του Γεωλόγου για την ορθή μελέτη, σχεδιασμό και κατασκευή του έργου υδροληψίας (τήρηση σχετικών προδιαγραφών).
• η εκτέλεση έργου υδροληψίας, που βασίζεται σε σχετική Γεωλογική Έκθεση και συνοδεύεται από επίβλεψη Γεωλόγου, όχι μόνο δεν αυξάνει το κόστος κατασκευής του έργου, αντιθέτως το ελαττώνει, καθώς προκρίνεται η βέλτιστη οικονομοτεχνική λύση και επιτυγχάνεται η μέγιστη δυνατή απόδοση του έργου, ενώ παράλληλα τηρούνται οι υφιστάμενοι περιβαλλοντικοί περιορισμοί και οι ισχύουσες κανονιστικές διατάξεις. Αποφεύγονται έτσι οι κατασκευαστικές αστοχίες που συνεπάγονται μεγάλες απώλειες απόδοσης των έργων υδροληψίας, μειώσεις της ωφέλιμης διάρκειας ζωής των έργων και τελικά αχρήστευσή τους.
• η σύνταξη πρόσφατης, ειδικής για το υπό μελέτη και εκτέλεση έργο Γεωλογικής – Υδρογεωλογικής Έκθεσης, στα πλαίσια των διαδικασιών της έκδοσης άδειας εκτέλεσης έργου και χρήσης νερού, συντελεί αποφασιστικά στη συγκέντρωση αξιόπιστων στοιχείων (περιοδικές διακυμάνσεις στάθμης, είδος, τύπος, δυναμικότητα υδροφόρου συστήματος, επίδραση του έργου και ενδεχόμενες επιπτώσεις του σε γειτονικά έργα υδροληψίας, στο υπόγειο υδατικό δυναμικό, σε επιφανειακά ύδατα ή οικοσυστήματα), την περίοδο έκδοσης της άδειας και χρήσης του έργου, στοιχεία που αποτελούν αναγκαία προϋπόθεση για τη δημιουργία αξιόπιστης βάσης δεδομένων στα πλαίσια των μελετών σχεδιασμού διαχείρισης υδατικών πόρων σε επίπεδο λεκανών απορροής.
• η συλλογή και δημιουργία βάσης δεδομένων με αξιόπιστα υδρογεωλογικά στοιχεία, όπως τα προαναφερόμενα, είναι απαραίτητη προϋπόθεση για τη δημιουργία Εθνικού Μητρώου Υδρογεωτρήσεων.
Κύριε Υπουργέ
Σύμφωνα με τα παραπάνω, αν και εφόσον πραγματικά επιθυμείτε την ποσοτική και ποιοτική προστασία του υδατικού δυναμικού της χώρας μας, σας ζητάμε να αποδεχθείτε τα εξής αιτήματά μας :
1. Να συμπληρωθεί στο άρθρο 5 (Στοιχεία της Αίτησης – Δικαιολογητικά) της ΚΥΑ, καθώς και στα Παραρτήματα II «Δικαιολογητικά για έκδοση άδειας εκτέλεσης έργου αξιοποίησης υδατικού πόρου» και III «Δικαιολογητικά για έκδοση άδειας χρήσης νερού», παράγραφος, που να περιλαμβάνει : «Τεχνική Γεωλογική Έκθεση, η οποία θα περιλαμβάνει τα οριζόμενα στο Παράρτημα IV, §5 της KYA 43504/2005 και γενικότερα, όσα στοιχεία απαιτούνται να συμπληρωθούν στην Αίτηση – Δήλωση του Παραρτήματος IV.
Επιφυλασσόμαστε για την άσκηση κάθε νόμιμου δικαιώματος του έναντι πάσης ελληνικής και ευρωπαϊκής δικαστικής εξουσίας, όπως αυτό απορρέει από την υπάρχουσα νομοθεσία για την προάσπιση των επαγγελματικών δικαιωμάτων των μελών μας.
Επαναλαμβάνουμε για άλλη μια φορά ότι είμαστε στη διάθεση σας και θεωρούμε απαραίτητη μία συνάντηση ανταλλαγής απόψεων.
Για το Δ.Σ. του ΣΥΝ.ΓΕ.Μ.Ε.
Ο Πρόεδρος ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΑΡΓΥΡΙΟΥ Ο Γραμματέας ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΒΛΑΧΟΠΟΥΛΟΣ
Για το Δ.Σ. του ΠΑ.ΣΥ.Γ.Ε.Δ.Ε. Ο Πρόεδρος Ευθύμιος Σπυρίδης Ο Γραμματέας Ισαάκ Ελευθεριάδης
Αναφέρετε στο έντυπο της αίτησης ότι τα στοιχεία συμπληρώνονται από τον αιτούντα με τη βοήθεια της υπηρεσίας υποδοχής κάτι που δεν είναι πραγματικά εφικτό.
Ούτε ο ενδιαφερόμενος ούτε η υπηρεσία υποδοχής είναι αρμόδιοι για τα τεχνικά χαρακτηριστικά του σημείου υδροληψίας.
Παραρτημα V
1. β)ιδιωτικό συμφωνητικό μίσθωσης , δε μας ενδιαφέρει η χρονική διάρκεια ;
Σε περίπτωση έλλειψης των ανωτέρω
δ)»υπευθυνη δηλωση του ιδιοκτήτη για την παραχώρηση της χρήσης του σημείου της υδροληψίας ή /και των χώρων όπου γίνεται η χρήση ύδατος,συνοδευόμενη από το παραστατικό βεβαίωσης τίτλου ιδιοκτησίας»τι θέλετε να πείτε; (δεν έχει τίτλο, πως θα συνοδεύεται η υπεύθυνη δήλωση από παραστατικό βεβαίωσης τίτλου)
α. Παράρτημα IV – Αίτηση Δήλωση
αα. Παράγραφος 5.2. σημείο δ’
αντί: Αριθμός / χωρητικότητα δεξαμενών (κ.μ.)
να γραφεί «χωρητικότητα δεξαμενών, ή κλωβών, κατά περίπτωση, σε κ.μ.».
ββ. Να προστεθεί παράγραφος 6.3 «ποιότητα» με τις απαιτούμενες μετρήσεις (κατά κατηγορία έργου και επί του προκειμένου για τις υδατοκαλλιέργειες), τις οποίες και μόνο θα απαιτούν οι αρμόδιες αρχές, από τους φορείς των έργων.
Ένα από τα βασικά προβλήματα που αντιμετωπίζονται σήμερα, είναι αυτό των μετρήσεων, καθόσον οι αρμόδιες αρχές απαιτούν μετρήσεις κατά την κρίση τους και πολλές φορές περιττές και διαφορετικές κατά περίπτωση (διαφορετικές, τόσο μεταξύ κεντρικών και περιφερειακών υπηρεσιών, όσο και μεταξύ υπηρεσιών Περιβάλλοντος και Υδάτων).
Οι απαιτούμενες μετρήσεις, βέβαια, θα πρέπει να καθορισθούν μετά από συνεργασία με αρμόδιο ερευνητικό φορέα και εκπροσώπους των επαγγελματικών οργανώσεων.
ΝΙΚΟΣ ΑΝΑΓΝΟΠΟΥΛΟΣ
ΠΡΟΕΔΡΟΣ & Δ/ΝΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ
Στα δικαιολογητικά έκδοσης άδειας εκτέλεσης έργου αξιοποίησης υδατικών πόρων δεν αναφέρεται υποχρεωτικά η σύνταξη ΓΕΩΛΟΓΙΚΗ-ΥΔΡΟΓΕΩΛΟΓΙΚΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ. Πρόκειται για μία άστοχη παράληψη, καθώς είτε πρόκειται για υπόγειο είτε για επιφανειακό έργο υδροληψίας είναι αδιανόητη η μη καταγραφή των υφιστάμενων γεωλογικών – υδρογεωλογικών στοιχείων που καθορίζουν τα τεχνικά χαρακτηριστικά του επικείμενου έργου (βάθος, διάμετρος, στάθμη υπόγειου υδροφόρου ορίζοντα, εκτιμώμενη παροχή, όρια λεκανών τροφοδοσίας πηγών, υπόγειο δυναμικό και παροχή πηγής κλπ).
Με δεδομένη την ασάφεια των Σχεδίων Διαχείρισης με τα πολλά προβλήματα και λάθη που παρουσιάζουν ως προς τα γεωλογικά στοιχεία τα όριά τους και την μεγάλη – ευρεία κλίμακα αναφοράς που έχουν (στηρίζονται σε γεωλογικούς χάρτες του ΙΓΜΕ κλίμακας 1/50.000) η ΓΕΩΛΟΓΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ εξετάζει με σαφήνεια και σε τοπικό επίπεδο τα γεωλογικά στοιχεία του υποβάθρου, τα στοιχεία του υπό εκμετάλλευση υδροφόρου ορίζοντα, τα στοιχεία υδρολογικού και υδρογεωλογικού ισοζυγίου, τη Λεκάνη Απορροής και το Υπόγειο & Επιφανειακό Υδατικό σύστημα σύμφωνα με τα Εγκεκριμένα Διαχειριστικά Σχέδια, τα ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ του επικείμενου έργου (βάθος διάτρησης, διάμετρος διάτρησης και σωλήνωσης, αναμενόμενο βάθος υδροφορίας, είδος υδροφορίας).
Συμπληρωματικά της παραπάνω μελέτης θα πρέπει να είναι ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗ και η ΤΕΧΝΙΚΗ ΓΕΩΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ στην οποία θα αναφέρεται από τον επιβλέποντα ΓΕΩΛΟΓΟ το τελικό βάθος της γεώτρησης, η διάμετρος διάτρησης – διεύρυνσης, η λιθολογική τομή της γεώτρησης, το είδος του υδροφόρου ορίζοντα (υπό πίεση, ελεύθερος, μερικώς υπό πίεση), το βάθος των υδροφόρων στρωμάτων, το βάθος τοποθέτησης των φιλτροσωλήνων, η στάθμη ηρεμίας, η στάθμη άντλησης, στοιχεία δοκιμαστικής άντλησης για τον προσδιορισμό βέλτιστης παροχής και προσδιορισμό των υδραυλικών παραμέτρων του υδροφορέα, ποιοτικά χαρακτηριστικά του υπόγειου νερού, η προτεινόμενη ισχύς αντλητικού συγκροτήματος και το είδος του (πομώνα, υποβρύχιο κλπ).
Η σύνταξη της ΓΕΩΛΟΓΙΚΗΣ-ΥΔΡΟΓΕΩΛΟΓΙΚΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ για την έκδοση άδειας εκτέλεσης έργου, ο ΟΡΙΣΜΟΣ ΓΕΩΛΟΓΟΥ ως επιβλέποντα κατασκευής του έργου και η υποβολή της ΤΕΧΝΙΚΗΣ ΓΕΩΛΟΓΙΚΗΣ ΕΚΘΕΣΗΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ θα πρέπει να είναι ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗ, καθώς:
1. είναι ο πλέον αρμόδιος για τον εντοπισμό της ορθότερης θέσης ανόρυξης με το μεγαλύτερο ποσοστό επιτυχίας (εντοπισμού υδροφορίας),
2. έχει την σχετική εμπειρία για την επίβλεψη και ορθότερη εκτέλεση των εργασιών που θα εξασφαλίσουν τη βέλτιστη και μακροχρόνια λειτουργία του έργου και τις περιβαλλοντικές δεσμεύσεις που τυχόν προκύπτουν,
3. προστατεύει τον φορέα από άσκοπες ασύμφορες οικονομικά εργασίες,
3. είναι ο πλέον αρμόδιος να ενημερώσει την υπηρεσία για τα νέα στοιχεία που αφορούν τα υδρογεωλογικά χαρακτηριστικά της περιοχής, ώστε να ληφθούν υπόψη στα Σχέδια Διαχείρισης και μελλοντικές αναθεωρήσεις ή διορθώσεις.
Σε συνέχεια των παραπάνω θα πρέπει το ΥΠΕΚΑ σε συνεργασία με της Αποκεντρωμένες Δ/νσης Υδάτων να θεσπίσουν ειδικές προδιαγραφές των παραπάνω Υδρογεωλογικών και Γεωλογικών Μελετών.
Ο Σύλλογος Ελλήνων Γεωλόγων θεωρεί σοβαρή και ουσιώδη παράλειψη σχετικά με την Υδρογεωλογική Τεχνική Έκθεση.
Με λίγα λόγια, η έκθεση που μέχρι σήμερα η σύνταξή της ήταν απαραίτητη για την αδειοδότηση των έργων υδροληψίας υπόγειων υδάτων, εις το εξής επαφίεται στην, κατά περίπτωση κρίση, των Περιφερειακών Δ/νσεων Υδάτων.
Θεωρούμε ότι η Υδρογεωλογική – Τεχνική Έκθεση για κάθε έργο αξιοποίησης υπόγειων υδάτων (υδρογεωτρήσεις, πηγάδια, υδρομαστεύσεις πηγών κλπ.) είναι αναγκαία και απαραίτητη για ουσιαστικούς λόγους διαχείρισης των υδατικών πόρων συνολικά και ειδικά στα πλαίσια της εφαρμογής της Οδηγίας 2000/60.
Η σύνταξη Υδρογεωλογικής – Τεχνικής Έκθεσης για κάθε έργο αξιοποίησης υδατικών πόρων και ιδιαίτερα των υπογείων υδάτων είναι προϋπόθεση για τη δημιουργία του Μητρώου Υδρογεωτρήσεων, διότι μια τέτοια έκθεση περιέχει τα βασικά και αναγκαία στοιχεία για τη συμπλήρωσή του. Αν δεν προηγηθεί η σχετική μελέτη και σύνταξη της Υδρογεωλογικής – Τεχνικής Έκθεσης, από πού θα αντληθούν τα απαραίτητα στοιχεία όπως:
α) το είδος του υδροφόρου που αντλείται (καρστικό, προσχωματικό, ρωγμώδες, μικτό),
β) ο τύπος του υδροφόρου (ελεύθερος, υπό πίεση, επάλληλοι, μικτοί κλπ.),
γ) η δυναμικότητα του υδροφορέα, το ποσοτικό και ποιοτικό καθεστώς του συγκεκριμένου υδροφόρου που θα αντλεί το συγκεκριμένο έργο,
δ) τα υδρογεωλογικά δεδομένα όπως βάθος στάθμης (χαμηλής και υψηλής περιόδου), ετήσια και υπερετήσια διακύμανση της.
ε) η επίδραση της υδροληψίας σε άλλα περιμετρικά υδροληπτικά έργα και οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις στο υπόγειο υδατικό δυναμικό και πιθανά σε επιφανειακά ύδατα ή οικοσυστήματα που επηρεάζουν.
στ) τα υδρογεωλογικά δεδομένα όπως η λιθολογική αλληλουχία των σχηματισμών που διατρήθηκαν, τα υδρογεωλογικά τους χαρακτηριστικά, η υδροφορία κατά τη διάτρηση κλπ.
ζ) τα τεχνικά στοιχεία του υδροληπτικού έργου όπως βάθος διάτρησης, βάθος τοποθέτησης φιλτροσωλήνων, βάθος τοποθέτησης αντλητικού συγκροτήματος κλπ.
Είναι προφανές και έχει καταδειχθεί ότι χωρίς τα παραπάνω στοιχεία, όλο το σύστημα ποσοτικής και ποιοτικής προσέγγισης στα πλαίσια της διαχείρισης των υδατικών πόρων σε επίπεδο λεκάνης απορροής θα στερείται των βασικών δεδομένων και θα είναι ευάλωτο ως αναξιόπιστο.
Η διαδικασία της αδειοδότησης έχει ως βασική παράμετρο την αξιολόγηση της δυναμικότητας του υδροφόρου συστήματος κατά το χρόνο έκδοσης της άδειας και όχι για την κατάσταση που ήταν αυτό πριν από 5 ή πριν από 10 χρόνια. Αυτό επιτυγχάνεται με τα στοιχεία που θα περιλαμβάνει η πρόσφατη – ειδική υδρογεωλογική μελέτη για το συγκεκριμένο έργο και για τη συγκεκριμένη περιοχή.
Ας αντιμετωπίσουμε το θέμα της διαχείρισης και προστασίας των υπόγειων υδατικών πόρων χωρίς λαϊκισμούς (περί δήθεν αύξησης του κόστους με τη συμμετοχή γεωλόγου κλπ.) αλλά με σοβαρότητα και αξιοπιστία. Η υπεύθυνη παρουσία Γεωλόγου στο σχεδιασμό, την επίβλεψη της κατασκευής και την καταγραφή των αποτελεσμάτων κάθε υδροληπτικού έργου είναι προς όφελος ουσιαστικό αλλά και οικονομικό και του ίδιου του ιδιοκτήτη – χρήστη του έργου. Πολλά υδροληπτικά έργα και κυρίως υδρογεωτρήσεις και υδρομαστεύσεις πηγών παρουσιάζουν μεγάλες κατασκευαστικές αστοχίες που φθάνουν σε απώλειες απόδοσης της τάξης του 50% ή και περισσότερο, μέχρι και την αχρήστευσή τους. Πρόκειται για έργα που κοστίζουν μερικές χιλιάδες έως και δεκάδες χιλιάδες ευρώ.
Ο σωστός σχεδιασμός και η επίβλεψη της κατασκευής των έργων από υπεύθυνο Γεωλόγο αποτελεί βασική προϋπόθεση για την αντιμετώπιση τεχνικών προβλημάτων μεγάλου ρίσκου και κόστους. Για την κατανόηση του θέματος ας συγκριθεί το θέμα με την αναγκαιότητα του μηχανικού στο σχεδιασμό και την επίβλεψη κατασκευής ενός κτιρίου ή τις καταστροφικές συνέπειες σε αυθαίρετα κτίρια που κατασκευάζονται χωρίς συμμετοχή μηχανικών.
Θεωρούμε επίσης σημαντικό να θεσμοθετηθεί και η αντίστοιχη ευθύνη του Γεωλόγου (όπως στην περίπτωση των μηχανικών) για τη σωστή κατασκευή του έργου υδροληψίας καθώς και η πρόβλεψη κυρώσεων ή ποινών σε περιπτώσεις που διαπιστωθούν αναληθή στοιχεία, μη τήρηση τεχνικών προδιαγραφών κλπ.
Τονίζουμε με έμφαση ότι η Υδρογεωλογική – Τεχνική Έκθεση κάθε έργου είναι αναγκαία και απαραίτητη όχι για συντεχνιακούς ή επαγγελματικούς λόγους, αλλά για ουσιαστικούς λόγους συνολικής διαχείρισης των υδατικών πόρων.
Ξενοφών Σταυρόπουλος
Αντιπρόεδρος ΣΕΓ
Οι γεωτρήσεις/φρέατα αποτελούν σημαντικά τεχνικά έργα επέμβασης στους υδατικούς πόρους.
Προτείνεται στα δικαιολογητικά για την αδεια εκτέλεσης έργου και την χρήση νερού να υπάρχει υπεύθυνη δήλωση γεωλόγου ότι αναλαμβάνει/έχει ήδη κάνει την επίβλεψη των εργασιών ανόρυξης, δοκιμαστικής άντλησης ή και εξοπλισμού της γεώτρησης.
Με αυτόν τον τρόπο θα εξασφαλίζεται η ορθότητα των στοιχείων που θα υποβάλλονται στην υπηρεσία, αφού οι επαγγελματίες γεωλόγοι υπόκεινται στον πειθαρχικό έλεγχο του ΓΕΩΤΕΕ για την τήρηση της επιστημονικής/ επαγγελματικής δεοντολογίας.
Στην πρόσφατη ΚΥΑ 171923 (ΦΕΚ 3071Β/3-12-2013)σχετικά με τις ΠΠΔ Υδραυλικών Έργων, οι υδρογεωτρήσεις και οι υδρομαστεύσεις πηγών (κατηγορίας Β) εξαιρούνται από την γνωμοδότηση της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας. Στο παρόν σχέδιο νόμου, η έγκριση της Αρχαιολογίας είναι απαραίτητο δικαιολογητικό για όλες τις κατηγορίες υδρογεωτρήσεων. Δε θα ήταν πιο ουσιαστικό, οι δυο νομοθεσίες να έχουν την ίδια αντιμετώπιση σε ένα χρονοβόρο ζήτημα, όπως το θέμα των γνωμοδοτήσεων;