1. Η Αυτοτελής Υπηρεσία Εποπτείας Ο.Τ.Α. μπορεί στο πλαίσιο του έργου της να ενεργεί επιτόπιους ελέγχους προκειμένου να διαμορφώνει ίδια αντίληψη.
2. Με απόφαση του Υπουργού Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης ρυθμίζεται η διαδικασία διεξαγωγής των επιτόπιων ελέγχων.
3. Ο Ελεγκτής Νομιμότητας συντάσσει στο τέλος κάθε έτους έκθεση στην οποία καταγράφει το έργο της Αυτοτελούς Υπηρεσίας Εποπτείας Ο.Τ.Α., της οποίας προΐσταται και ειδικότερα τον αριθμό των πράξεων που ελέγχθηκαν, τις προσφυγές που εξετάσθηκαν και τα ζητήματα εν γένει που απασχόλησαν την υπηρεσία κατά τη διενέργεια της εποπτείας, όπως τυχόν καταγγελίες που υποβλήθηκαν στην υπηρεσία από πρόσωπα για θέματα νομιμότητας. Στην ίδια έκθεση μπορεί να προτείνονται μέτρα, νομοθετικά και άλλα, τα οποία πρέπει να ληφθούν για την αποτελεσματικότερη διενέργεια του ελέγχου νομιμότητας. Η έκθεση υποβάλλεται στον Υπουργό Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης και κοινοποιείται δια του Υπουργού στην Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής των Ελλήνων, στο Συνήγορο του Πολίτη, στην ΚΕΔΕ και στην ΕΝΠΕ. Οι εκθέσεις των Ελεγκτών Νομιμότητας όλων των Αυτοτελών Υπηρεσιών Εποπτείας Ο.Τ.Α. συζητούνται στο Συμβούλιο Ελεγκτών Νομιμότητας το οποίο μπορεί να συντάξει πορίσματα που αφορούν τον έλεγχο νομιμότητας και εν γένει την κρατική εποπτεία στους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης».
Δυνατότητα Προσφυγής κατά των Αποφάσεων του Ελεγκτή Νομιμότητας.
Με το προϋφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο, προβλεπόταν η δυνατότητα Προσφυγής κατά των Αποφάσεων του Γενικού Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης στην Ειδική Επιτροπή του άρθρου 152. Κατ’ αναλογία είναι αναγκαίο να προβλεφθεί η σύσταση και λειτουργία αντίστοιχης Ειδικής Επιτροπής για την Προσφυγή κατά των Αποφάσεων του Ελεγκτή Νομιμότητας, ώστε να μην απευθύνονται όλοι οι Δήμοι, Περιφέρειες κ.λπ. απευθείας στο Διοικητικά Δικαστήρια, κάτι που θα επιφορτίσει ακόμα περισσότερο την Ελληνική Δικαιοσύνη, θα προκαλεί καθυστερήσεις στη λειτουργία των Δήμων που προσφεύγουν στα Δικαστήρια και οικονομική επιβάρυνση των πολιτών που προσφεύγουν στα Δικαστήρια.
Η μη πρόβλεψη τέτοιας Ειδικής Επιτροπής στο Νόμο 3852/2010 («Καλλικράτης») αποτελεί σοβαρό έλλειμμα και πρόβλημα του νόμου αυτού και προτείνουμε τη διόρθωσή του με την προσθήκη σχετικού άρθρου. Προτεινόμενη προσθήκη ενός νέου Άρθρου στο Σ/Ν με την ακόλουθη διατύπωση:
Άρθρο 8Α
Ειδική Επιτροπή
§ 1. Η παράγραφος 3 του άρθρου 230 του ν.3852/2010 αντικαθίσταται ως εξής: «3. Οι αποφάσεις του Ελεγκτή Νομιμότητας προσβάλλονται στην Ειδική Επιτροπή του επόμενου άρθρου και εν συνεχεία στα αρμόδια δικαστήρια με τα ένδικα βοηθήματα που προβλέπονται από την κείμενη νομοθεσία.»
§ 2. Προστίθεται νέο Άρθρο 230 Α στο Ν. 3852/2010 με την ακόλουθη διατύπωση:
«Άρθρο 230 Α
Ειδική Επιτροπή
1. Στην έδρα κάθε Περιφέρειας συνιστάται τουλάχιστον μία (1) τριμελής Ειδική Επιτροπή που αποτελείται από: α) Έναν (1) δικαστικό λειτουργό των διοικητικών ή πολιτικών Εφετείων, ως πρόεδρο, που ορίζεται με τον αναπληρωτή του, από τον πρόεδρο του οικείου Εφετείου. Σε περίπτωση που στην έδρα της Περιφέρειας δεν έχει ιδρυθεί διοικητικό ή πολιτικό Εφετείο, οι δικαστικοί λειτουργοί προέρχονται από τα αντίστοιχα διοικητικά ή πολιτικά Πρωτοδικεία και υποδεικνύονται από τους προέδρους αυτών. β) Ένα (1) μέλος του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, που ορίζεται με τον αναπληρωτή του, από τον πρόεδρό του. γ) Έναν (1) αιρετό εκπρόσωπο της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων (Π.Ε.Δ.), με τον αναπληρωτή του, οι οποίοι ορίζονται με απόφαση των οικείων διοικητικών συμβουλίων. Η Επιτροπή συγκροτείται με απόφαση του Ελεγκτή Νομιμότητας της οικείας Περιφέρειας. Σε περίπτωση που στην ίδια Περιφέρεια συνιστώνται περισσότερες από μία Ειδικές Επιτροπές, με την ίδια απόφαση, καθορίζεται η τοπική αρμοδιότητα καθεμιάς και η έδρα της. Όταν κρίνεται απόφαση του Ο.Τ.Α., από τον οποίο προέρχεται ο αιρετός εκπρόσωπος της Π.Ε.Δ., αντικαθίσταται υποχρεωτικώς από τον αναπληρωτή του. Καθήκοντα γραμματέα της Ειδικής Επιτροπής ασκεί υπάλληλος της Αυτοτελούς Υπηρεσίας Ελέγχου, που ορίζεται με τον αναπληρωτή του με την απόφαση συγκρότησής της.
2. Η Ειδική Επιτροπή ασκεί έλεγχο νομιμότητας, και εκδίδει απόφαση επί της προσφυγής μέσα σε αποκλειστική προθεσμία τριάντα (30) ημερών από την υποβολή της.
3. Η Ειδική Επιτροπή θεωρείται ότι έχει απαρτία με την παρουσία δύο (2) εκ των μελών της. Σε περίπτωση ισοψηφίας υπερισχύει η ψήφος του προέδρου.
4. Οι αποφάσεις της Ειδικής Επιτροπής προσβάλλονται μόνο στα αρμόδια δικαστήρια.
5. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης και Οικονομίας, η οποία δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, καθορίζεται η αποζημίωση των μελών της Επιτροπής και του Γραμματέα αυτής, σύμφωνα με τις ισχύουσες, κάθε φορά, διατάξεις. Θέματα λειτουργίας της Ειδικής Επιτροπής ρυθμίζονται με απόφαση του Υπουργού Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης
6. Oι αποφάσεις της ειδικής επιτροπής, οι οποίες εκδίδονται σύμφωνα με τις διατάξεις του προηγούμενου άρθρου, κοινοποιούνται στον Ελεγκτή Νομιμότητας και στο Δήμο ή στην Περιφέρεια ή στο νομικό πρόσωπο αυτών, καθώς και σε αυτόν που έχει ασκήσει την προσφυγή. Οι αποφάσεις αυτές δημοσιεύονται υποχρεωτικά με φροντίδα του Δήμου ή της Περιφέρειας με ανάρτηση στο Διαδίκτυο στο κατάστημα του οικείου οργανισμού. Για τις δημοσιεύσεις αυτές συντάσσεται αποδεικτικό ενώπιον δύο (2) μαρτύρων.»
§ 3. Η παράγραφος 1 του άρθρου 231 του ν.3852/2010 αντικαθίσταται ως εξής: «1.΄Ολα τα όργανα των δήμων και των περιφερειών, συλλογικά και μονομελή, τα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου αυτών, οι επιχειρήσεις τους, καθώς και οι σύνδεσμοι έχουν υποχρέωση συμμόρφωσης χωρίς καθυστέρηση προς τις αποφάσεις του Ελεγκτή Νομιμότητας και της Ειδικής Επιτροπής που εκδίδονται σύμφωνα με τα άρθρα 225 έως 230 Α του παρόντος.»
Πολύ σημαντικό άρθρο τόσο για την ουσιαστική και αντικειμενική κρίση όσο και για την ενίσχυση της διασύνδεσης της Τοπικής Αυτοδιοίκησης με το αρμόδιο Υπουργείο. Αυτή η ανατροφοδότηση θα συμβάλει σε μία ουσιαστική αναζωογόνηση της λειτουργίας της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, στην εξάλειψη της διαφθοράς και όλων των κακοδαιμονιών του παρελθόντος.