1. Ο διαχειριστικός, λογιστικός και οικονομικός έλεγχος των ετήσιων χρηματοοικονομικών καταστάσεων των ΑΣ και, αν συντρέχει περίπτωση, των ενοποιημένων ετήσιων χρηματοοικονομικών καταστάσεων, διενεργείται ετησίως, με την επιφύλαξη της παραγράφου 2, από έναν (1) τουλάχιστον ελεγκτή ή ελεγκτικό γραφείο του ν. 3693/2008 (Α΄ 174), όσον αφορά τους ΑΣ για τους οποίους συντρέχουν οι προϋποθέσεις τακτικού ελέγχου των χρηματοοικονομικών καταστάσεων των ανωνύμων εταιρειών από τους ελεγκτές αυτούς, σύμφωνα με τους ν. 4336/2015 (Α΄ 94) και 4308/2014 (Α’ 251). Στους λοιπούς ΑΣ διενεργείται από έναν (1) τουλάχιστον ελεγκτή που έχει άδεια άσκησης οικονομολογικού επαγγέλματος, σύμφωνα με το πδ 475/1991 (Α΄ 176), όπως ισχύει.
2. Οι ΑΣ που έχουν λιγότερα από τριάντα (30) μέλη φυσικά πρόσωπα και ο ετήσιος κύκλος εργασιών τους είναι μέχρι πενήντα χιλιάδες (50.000) ευρώ, μπορούν να υποβάλλουν τις ετήσιες χρηματοοικονομικές καταστάσεις τους στον έλεγχο της παραγράφου 1 κάθε τρεις (3) συνεχόμενες διαχειριστικές χρήσεις σωρευτικά.
3. Δεν μπορούν να ορισθούν ελεγκτές μέλη και υπάλληλοι του ΑΣ που ελέγχεται ή νομικού προσώπου οποιασδήποτε μορφής που συνδέεται με τον ΑΣ.
4. Οι ελεγκτές και ισάριθμοι αναπληρωτές τους ορίζονται από την προηγούμενη τακτική γενική συνέλευση του ΑΣ, πλην των ελεγκτών της πρώτης εταιρικής χρήσης, οι οποίοι ορίζονται από το καταστατικό. Η αμοιβή των ελεγκτών ορίζεται με την απόφαση ορισμού τους ή από το καταστατικό. Οι ελεγκτές μπορούν να επαναδιορίζονται σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία και υποχρεούνται να υποβάλλουν το πόρισμα του ελέγχου μαζί με τις απαραίτητες πληροφορίες στο διοικητικό συμβούλιο του ελεγχόμενου ΑΣ, το αργότερο τριάντα (30) ημέρες πριν από τη γενική συνέλευση.
5. Το διοικητικό συμβούλιο του ελεγχόμενου ΑΣ υποχρεούται να ανακοινώσει το πόρισμα του ελέγχου της παραγράφου 4 στην πρώτη μετά τον έλεγχο γενική συνέλευση των μελών του. Οι ελεγκτές υποβάλλουν αντίγραφο του πορίσματος και στην αρμόδια αρχή. Το διοικητικό συμβούλιο υποχρεούται να καλεί εγγράφως τον ελεγκτή πέντε (5) τουλάχιστον ημέρες πριν από τη συνεδρίαση της γενικής συνέλευσης, για να παρίσταται σε αυτήν. Ο ελεγκτής υποχρεούται να παρίσταται στη γενική συνέλευση και να παρέχει οποιαδήποτε πληροφορία ή διευκρίνιση του ζητηθεί. Αν από το πόρισμα του ελέγχου υπάρχουν ενδείξεις ότι έχουν τελεστεί πράξεις, που τιμωρούνται από τις διατάξεις του Ποινικού Κώδικα ή ειδικών ποινικών νόμων, οι ελεγκτές υποχρεούνται εντός δέκα (10) ημερών να υποβάλλουν το πόρισμά τους στην αρμόδια Εισαγγελική Αρχή και να αναφέρουν στον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων τις παραβάσεις του νόμου ή του καταστατικού.
6. Ο ΑΣ που ελέγχεται υποχρεούται να θέτει στη διάθεση των ελεγκτών κατάλληλο χώρο, όλα τα λογιστικά αρχεία (βιβλία) και τα στοιχεία (παραστατικά) και να παρέχουν κάθε πληροφορία που χρειάζεται ο ελεγκτής για την εκτέλεση του έργου του.
Οι ελεγκτές ελέγχουν ιδίως:
α) Τη νομιμότητα των αποφάσεων και των πράξεων των θεσμικών οργάνων του ΑΣ.
β) Τη λογιστική τάξη και ιδίως αν τηρήθηκαν οι αρχές και κανόνες της λογιστικής επιστήμης.
γ) Την οικονομική κατάσταση του ΑΣ, που προκύπτει από τον έλεγχο των ετήσιων χρηματοοικονομικών καταστάσεων, την έκθεση πεπραγμένων διαχείρισης του διοικητικού συμβουλίου και την έκθεση των νόμιμων ελεγκτών. Στο πόρισμα πρέπει να προσδιορίζεται η πορεία της οικονομικής κατάστασης του ΑΣ στο πλαίσιο των καταστατικών του σκοπών και των ετήσιων προγραμμάτων δράσης του.
δ) Τη διαχειριστική τάξη, όσον αφορά τη νομιμότητα μόνο της πραγματοποίησης των δαπανών και αποσκοπεί κυρίως στη διαπίστωση τυχόν ατασθαλιών, καταχρήσεων ή άλλων παραβάσεων που έχουν διαπραχθεί και τον εντοπισμό των υπεύθυνων.
7. α) Ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων μπορεί να ζητήσει από τους ελεγκτές έκτακτο έλεγχο του ΑΣ.
β) Οι ελεγκτές, με αίτησή τους προς το διοικητικό συμβούλιο, μπορεί να ζητήσουν τη σύγκληση έκτακτης γενικής συνέλευσης, αναφέροντας σε αυτήν τα προς συζήτηση θέματα. Το Διοικητικό Συμβούλιο συγκαλεί υποχρεωτικά τη γενική συνέλευση μέσα σε ένα (1) μήνα, από την υποβολή της αίτησης, με θέματα ημερήσιας διάταξης, τα αναφερόμενα στην αίτηση.
8. Με απόφαση του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων ρυθµίζονται ειδικά θέµατα, τεχνικές λεπτομέρειες και διαδικαστικά θέµατα για την εφαρμογή του παρόντος άρθρου.
Να γίνει διαχωρισμός ανάμεσα σε ελεγκτές του Υπουργείου, σε ορκωτούς ελεγκτές και απλούς ελεγκτές.
Οι ορκωτοί δεν δέχονται έλεγχο νομιμότητας αποφάσεων και έλεγχο της έκθεσης πεπραγμένων διαχείρισης του Δ.Σ.
Υπάρχουν πολλές ασάφειες.
Να προστεθεί παράγραφος : »Οι ορκωτοί ελεγκτές να χορηγούν και φορολογικό πιστοποιητικό όπως στις Α.Ε.»
Οι τακτικοί εξωτερικοί συνεταιριστικοί ελέγχοι στις περισσότερες χώρες γίνονται αν 2 και όχι 1 έτος.
Οι επιθεωρητές λαμβάνουν συνεταιριστική εκπαίδευση διότι δεν κάνουν μόνο οικονομικούς ελέγχους αλλά ελέγχουν εάν ο ελεγχόμενος συνεταιρισμός εξυπηρετεί τους κοινωνικούς σκοπούς του συνεταιρισμού προς τα μέλη τους, Εάν δεν υπάρχει συνεταιριστική εκπαίδευση των επιθεωρητών δεν υπάρχει περίπτωση να επιτύχουν τον σκοπό τους οι συνεταιρισμοί όπως και στο παρελθόν
Πιστεύουμε ότι το Υπουργείο θα πρέπει να προετοιμάσει την συνεταιριστική εκπαίδευση των Επιθεωρητών, υπάρχουν εγχειρίδια όπως του Διεθνούς Γραφείου Εργασίας (ILO) (δείτε σχετικά http://www.diktio-kapa.dos.gr/keimena/odigosAudit.pdf)
Ο εξωτερικός συνεταιριστικός έλεγχος σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές για την συνεταιριστική νομοθεσία του ILO σελίδα 36-39
«Το γεγονός ότι οι στόχοι των συνεταιριστών διαφέρουν από τα καθαρά οικονομικά συμφέροντα της εταιρείας μετόχων πρέπει ιδιαιτέρως να λαμβάνεται υπόψη.
Ο έλεγχος ενός συνεταιρισμού κατά συνέπεια δεν θα μπορούσε να γίνει μόνο στη βάση των λογιστικών εγγράφων. Οι ελεγκτές πρέπει να ελέγχουν κατά πόσον οι γενικοί στόχοι, που θέτουν τα μέλη, έχουν επιτευχθεί ή τουλάχιστον έχουν προωθηθεί, και ότι οι αποφάσεις της διοίκησης ελήφθησαν σε συμμόρφωση με αυτούς (διαχειριστικός έλεγχος, προκειμένου να διαπιστωθεί ισορροπία με τους κοινωνικούς σκοπούς παράλληλα με τους χρηματοπιστωτικούς ή οικονομικούς). Η εμπεριστατωμένη εξέταση των πρακτικών των συνεδριάσεων του διοικητικού συμβουλίου μπορεί να δώσει χρήσιμες πληροφορίες. Πρέπει να ζητείται η γνώμη και οι συμβουλές των μελών πριν την κατάρτιση της τελικής έκθεσης τους. Σε γενικές γραμμές, ο ελεγκτής πρέπει να έχει πρόσβαση σε όλο το υλικό, εγκαταστάσεις και πρόσωπα που είναι σε θέση να τον ενημερώσουν σχετικά με τις δραστηριότητες του συνεταιρισμού. Ο εξωτερικός ελεγκτής θα έχει επίσης πρόσβαση στα ευρήματα των εσωτερικών ελεγκτών.
Οι ελεγκτές δεν θα πρέπει να περιορίζουν τη δραστηριότητά τους σε εκείνη ενός εκ των υστέρων έλεγχο, αλλά επίσης, θα πρέπει να δώσουν συμβουλές για το πώς θα βελτιωθεί η διαχείριση και η διοίκηση του συνεταιρισμού. Η πιθανή σύγκρουση μεταξύ των ρολών της εποπτείας και της προώθησης δεν έχει οδηγήσει σε σημαντικά προβλήματα σε χώρες όπου ο εν λόγω έλεγχος πραγματοποιείται εδώ και χρόνια.»
τα καθήκοντα των ελεγκτών
v. Οι ελεγκτές ελέγχουν και συμβουλεύουν για την βέλτιστη προώθηση των παρακάτω θεμάτων:
-Τη νομιμότητα των αποφάσεων και των πράξεων των θεσμικών οργάνων του συνεταιρισμού
-Τη λογιστική τάξη και τήρηση των κανόνων της λογιστικής επιστήμης
-Την οικονομική κατάσταση του συνεταιρισμού, που προκύπτει από τον έλεγχο των ετήσιων οικονομικών καταστάσεων, τα στοιχεία του ισολογισμού, κλπ. Στο πόρισμα πρέπει να προσδιορίζεται η πορεία της οικονομικής κατάστασης του συνεταιρισμού, στο πλαίσιο του καταστατικού τους και του ετησίου προγράμματος δράσης
-Τη διαχειριστική τάξη, όσον αφορά τη νομιμότητα της πραγματοποίησης των δαπανών και αποσκοπεί κυρίως στη διαπίστωση τυχόν διαπραχθεισών ατασθαλιών, καταχρήσεων ή άλλων παραβάσεων και τον εντοπισμό των υπευθύνων.
– Την εκπλήρωση των καταστατικών σκοπών και αποφάσεων των Γενικών Συνελεύσεων για την κάλυψη κοινωνικών αναγκών των μελών
θα πρέπει οι ΑΣ να τηρούν τρίτης κατηγορίας βιβλία και να συμμορφώνονται με τα διεθνή λογιστικά πρότυπα.
Ελεγχος να μπορεί να γίνει μόνο από ορκωτούς ελεγκτές που δεν σχετίζονται με οποιονδήποτε τρόπο με τους ελεγχόμενους συνεταιρισμούς ή το αντικείμενο τους και σχέση με ανταγωνιστικές επιχειρήσεις ή φορείς.
Θα αναφερθώ στο άρθρο 20 του σχεδίου νόμου που αναφέρεται στον έλεγχο των ετήσιων χρηματοοικονομικών καταστάσεων των Αγροτικών Συνεταιρισμών και θα διατυπώσω την εξής παρατήρηση :
Στην παρ. 1 του άρθρου 20 του σχεδίου νόμου, αναφέρεται ότι ο έλεγχος διενεργείται από έναν (1) τουλάχιστον ελεγκτή ή ελεγκτικό γραφείο του ν. 3693/2008 (Α΄ 174), όσον αφορά τους Α.Σ. για τους οποίους συντρέχουν οι προϋποθέσεις τακτικού ελέγχου των χρηματοοικονομικών καταστάσεων των ανωνύμων εταιρειών από τους ελεγκτές αυτούς, σύμφωνα με τους ν. 4336/2015 (Α΄ 94) και 4308/2014 (Α’ 251), ενώ στους λοιπούς Α.Σ. διενεργείται από έναν (1) τουλάχιστον ελεγκτή που έχει άδεια άσκησης οικονομολογικού επαγγέλματος, σύμφωνα με το πδ 475/1991 (Α΄ 176), όπως ισχύει.
Όμως, σύμφωνα με την υποπαράγραφο Α1 της παραγράφου Α του άρθρου 2 Ν. 4336/2015 καταργούνται οι διατάξεις του Ν. 2190/1920 για τον έλεγχο των ετήσιων οικονομικών καταστάσεων ανωνύμων εταιρειών από ελεγκτές πτυχιούχους ανωτάτων σχολών, που είναι μέλη του Οικονομικού Επιμελητηρίου Ελλάδος και κάτοχοι άδειας επαγγέλματος Λογιστή – Φοροτεχνικού Α’ τάξεως του Ν.2515/1997. Ο τακτικός έλεγχος (υποχρεωτικός ή προαιρετικός) θα γίνεται πλέον μόνον από νόμιμους ελεγκτές ή από ελεγκτικά γραφεία του Ν. 3693/2008. Κατ’ αντιστοιχία και για τους Αγροτικούς Συνεταιρισμούς ο τακτικός έλεγχος θα πρέπει να διευκρινιστεί ότι θα διενεργείται μόνο από νόμιμους ελεγκτές ή από ελεγκτικά γραφεία του Ν. 3693/2008.