1. Αγροτικός Συνεταιρισμός (ΑΣ) είναι αυτόνομη ένωση προσώπων, η οποία συγκροτείται εθελοντικά και επιδιώκει, με την αμοιβαία βοήθεια των μελών της, την οικονομική, κοινωνική, πολιτιστική ανάπτυξη και προαγωγή τους, μέσω μιας συνιδιόκτητης και δημοκρατικά διοικούμενης επιχείρησης. ΑΣ είναι οι γεωργικοί, αλιευτικοί, κτηνοτροφικοί, πτηνοτροφικοί, μελισσοκομικοί, σηροτροφικοί, αγροτουριστικοί, αγροβιοτεχνικοί, οικοτεχνικοί και άλλοι συνεταιρισμοί, οποιουδήποτε κλάδου ή δραστηριότητας της αγροτικής οικονομίας. Οι Δασικοί Συνεταιρισμοί και οι Ενώσεις αυτών, δεν εμπίπτουν στις διατάξεις του παρόντος νόμου.
2. Ο ΑΣ είναι νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου και έχει εμπορική ιδιότητα. Αναπτύσσει κάθε είδους δραστηριότητα για την επίτευξη των σκοπών του στο πλαίσιο του νόμου και του καταστατικού του.
3. Για την εκπλήρωση των σκοπών του, ο ΑΣ μπορεί να ιδρύει υποκαταστήματα, παραρτήματα ή γραφεία στο εσωτερικό και το εξωτερικό.
4. Ο ΑΣ μπορεί να συνιστά νομικά πρόσωπα, να συμπράττει με καταναλωτικούς ή άλλους συνεταιρισμούς, με νομικά πρόσωπα του δημόσιου ή ιδιωτικού τομέα, με κοινωφελείς οργανισμούς, με επιχειρήσεις οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ), με συνεταιριστικές οργανώσεις άλλων χωρών και με φυσικά ή νομικά πρόσωπα, στο πλαίσιο της διακρατικής ή και διεπαγγελματικής συνεργασίας.
5. Για θέματα που δεν ρυθμίζονται από τον παρόντα νόμο, εφαρμόζονται συμπληρωματικά και αναλόγως οι διατάξεις του εμπορικού δικαίου και του αστικού κώδικα.
Τα διαρθρωτικά προβλήματα του αγροτικού τομέα έχουν αναλυθεί πολλές φορές, αλλά δυστυχώς καμία αγροτική πολιτική και σχεδιασμός δεν έχει καταφέρει να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά:
Τα προβλήματα της πώλησης των προϊόντων χωρίς καμία επεξεργασία (π.χ. το 65% του ελαιολάδου πωλείται χωρίς τυποποίηση), με συνέπεια το αγροτικό εισόδημα και οι θέσεις εργασίας να είναι περιορισμένες,
την μονοκαλλιέργεια που υπάρχει σε κάποιες περιοχές της χώρας με συνέπεια σε κάποια προϊόντα να έχουμε πλεόνασμα και σε κάποια άλλα έλλειμμα.
Το πολυτεμαχισμό του αγροτικού κλήρου και
Την πολλές φορές αμφισβητούμενη ποιότητα των παραγομένων αγροτικών προϊόντων.
Τα χαμηλά ποσοστά γεννητικότητας και τον γερασμένος σε ηλικία πληθυσμό των αγροτικών περιοχών
Τη χαμηλή εκπαίδευση και κατάρτιση του πληθυσμού του αγροτικού χώρου. Οι αγρότες και οι αγρότισσες δεν υστερούν μόνο στο επίπεδο της τυπικής εκπαίδευσης, αλλά και στο επίπεδο κατάρτισης στα αντικείμενα του αγροτικού τομέα, όπως επίσης και στην χρήση νέων τεχνολογιών και διαδικτύου.
Ο νόμος 2810/2000 για την ίδρυση και λειτουργία αγροτικών συνεταιρισμών όριζε 7 κατ’ ελάχιστον άτομα για την ίδρυση αγροτικού συνεταιρισμού και όπως αποδείχθηκε στην πράξη, οι περισσότεροι αγροτικοί συνεταιρισμοί που ιδρύθηκαν με περιορισμένο αριθμό μελών δεν μπόρεσαν να μακροημερεύσουν και να ανταποκριθούν στα οικονομικά δεδομένα της περιόδου που διανύουμε. Ο νόμος 4015/2011, προσπαθώντας να αντιμετωπίσει την μη οικονομική βιωσιμότητα των συνεταιρισμών όρισε ελάχιστο αριθμό μελών τα 20 άτομα και ελάχιστο συνεταιριστικό κεφάλαιο τα 30.000 Ευρώ.
Η σημερινή πραγματικότητα μετά την εφαρμογή των παραπάνω νόμων, σύμφωνα με τα στοιχεία που ανέφερε ο ίδιος ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, είναι ότι στην χώρα μας είναι καταγεγραμμένοι στην βάση του ΥΠΑΑΤ 1042 συνεταιρισμοί, από τους οποίους μόνο 20 παρουσιάζουν υγιή οικονομικά στοιχεία!
Το νέο νομοσχέδιο για τους αγροτικούς συνεταιρισμού ακολουθεί και πάλι το «ευέλικτο» επιχειρηματικό μοντέλο, που ενώ είναι ευνοϊκό για άλλες περιπτώσεις, δεν αντιμετωπίζει το μεγάλο πρόβλημα του αγροτικού κόσμου που βιώνει μια από τις χειρότερες οικονομικές κρίσεις. Οι έλληνες παραγωγοί, οικονομικά αδύνατοι οι περισσότεροι, ασυντόνιστοι και ελλιπείς σε εκπαιδευτική και επαγγελματική επάρκεια δεν είναι σε θέση να διαμορφώσουν τις τιμές των αγροτικών προϊόντων. Δεν είναι διαμορφωτές αλλά αποδέκτες τιμών που καθορίζει το εμπόριο αγροτικών προϊόντων που συχνά είναι προσυνενοημένο από τις μεγάλες εταιρείες που το ελέγχουν. Έτσι οι έλληνες καταναλωτές καταβάλλουν συχνά 4-6 φορές μεγαλύτερες τιμές από αυτές που εισπράττουν οι παραγωγοί.
Το νέο νομοσχέδιο θέτει ως ελάχιστο αριθμό μελών τα 10 άτομα (Άρθρο 3), ενώ δεν θέτει και κάποιο ποσό ελάχιστης συνεταιριστικής μερίδας (Άρθρο 8). Οι παθογένειες του παρελθόντος θεωρεί ότι αντιμετωπίζονται με την παρουσίαση επιχειρησιακού πλάνου διάρκειας 3 ετών και υποβολή κάθε χρόνου των οικονομικών καταστάσεων (Άρθρο 19).
Όμως, κατά την άποψη μας, αυτό θα οδηγήσει και πάλι στην ίδρυση συνεταιρισμών που παρά το οικονομικά πλάνα θα οδηγηθούν σε πτώχευση. Ο εξ’ αρχής μεγαλύτερος αριθμός μελών ανά συνεταιριστική οργάνωση μπορεί να διασφαλίσει αφ ενός την επάρκεια προϊόντος για την δημιουργία μιας ελάχιστης κρίσιμης μάζας μεταποίησης και αφετέρου τα πολλά μέλη δημιουργούν μια ασφάλεια στην διαθεσιμότητα προϊόντος προκειμένου να συναφθούν συμβάσεις συνεργασίας. Επίσης, με ένα μεγάλο αριθμό μελών εξασφαλίζεται και υψηλό κεφάλαιο στο συνεταιρισμό ώστε να μπορούν να πραγματοποιηθούν επενδύσεις παραγωγικής κατεύθυνσης και οικονομική ευρωστία της οργάνωσης.
Η αύξηση του ΦΠΑ στα αγροτικά εφόδια (από 13% σε 23%), η μείωση της επιστροφής φόρου στο πετρέλαιο, ο διπλασιασμός της προκαταβολής του φόρου των αγροτών και οι αυξήσεις στο συντελεστή άμεσης φορολογίας (από 13% σε 20% για τα εισοδήματα του 2015 και σε 26% για τα εισοδήματα του 2016), οι όροι για την άσκηση αγροτικής δραστηριότητας αλλάζουν δραματικά προς το χειρότερο.
Με βάση τα παραπάνω και την διαμορφούμενη κατάσταση, το προτεινόμενο σχέδιο νόμου για τους αγροτικούς συνεταιρισμούς, ενώ έχει και θετικές κατευθύνσεις, δεν διαπνέεται προς την κατεύθυνση λύσεων που θα συμβάλλουν στον στόχο της παραγωγικής ανασυγκρότησης της χώρας και σε ένα εναλλακτικό παραγωγικό μοντέλο.
Συγκεκριμένα:
Το νομοσχέδιο προβλέπει την δημιουργία Ταμείου Συνεταιριστικής Εκπαίδευσης (άρθρο 38), το οποίο θα είναι Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου.
Η συγκεκριμένη πρόταση έχει τα ακόλουθα μεινεκτήματα
δεν κινείται σε ολοκληρωμένη αντιμετώπιση της χαμηλής εκπαίδευσης και κατάρτισης των μελών των συνεταιρισμών. Αναφέρει την εκπαίδευση ιδιαίτερα των Διοικητικών και Εποπτικών Συμβουλίων, των Γενικών Διευθυντικών και των λοιπών Διευθυντικών στελεχών και εργαζομένων των ΑΣ σε θέματα συνεταιριστικών αρχών και επαγγελματικής επάρκειας. Σημαντικό είναι να γίνουν δράσεις για την ενημέρωση και εκπαίδευση στη συνεταιριστική «κουλτούρα» των μελών των συνεταιρισμών γιατί εαν αυτοί δεν πειστούν πρώτα για την ορθότητα του εγχειρήματος όσο εκπαιδευμένα στελέχη και να έχουν οι αγροτικοί συνεταιρισμοί δεν θα είναι σε θέση να κρατήσουν τα μέλη και θα οδηγηθούν στην απαξίωση και αποτυχία.
Η δημιουργία ενός ακόμη φορέα εκπαίδευσης στον ήδη υπάρχοντα ΕΛΓΟ Δήμητρα και τα Γεωπονικά πανεπιστήμια και ΤΕΙ το οποίο θα μεγαλώσει το δίκτυο φορέων με αλληλοκαλυπτόμενες αρμοδιότητες και θα αποδυναμώσει κάθε προσπάθεια που ήδη γίνεται. Παράλληλα θα πρέπει να αντιμετωπιστούν και πιθανά γραφειοκρατικά προβλήματα σε χρηματοδοτήσεις (και ήδη κατανεμηθέντα κονδύλια στο ΠΑΑ 2014-2020). Η χρηματοδότηση αυτού του φορέα δεν προσδιορίζεται και με δεδομένο το δημοσιονομικό πλαίσιο δεν θα είναι ευκολο να βρεθούν πόροι.
Πρόταση του ΓΕΩΤΕΕ Παραρτήματος Κρήτης είναι να αναλάβει ο ΕΛΓΟ Δήμητρα την εκπαιδευση που θα κριθεί απαραίτητη
Στο άρθρο 40 περιγράφεται η δημιουργία της ΔΙΑΓΕΠ ΑΕ, Ανώνυμη Εταιρεία με την επωνυμία «Διαχείριση ακινήτων, γαιών, εξοπλισμών και προϊόντων» (ΔΙΑΓΕΠ ΑΕ).
Η δημιουργία ενός ακόμη φορέα για διαχείριση ακινήτων και μάλιστα ΑΕ που θα επιβαρύνει τον προυπολογισμό και ως ΑΕ δεν θα υφίσταται στους ελέγχους του Υπουργείου θεωρούμε ότι είναι τεχνικά μη αναγκαία και θα δημιουργήσει ακόμα περισσότερα προβλήματα αφού υπάρχουν τόσοι άλλοι φορείς διαχείρισης.
Από την Δ.Ε. ΓΕΩΤΕΕ Παρ/μα Κρήτης
Απόψεις και παρατηρήσεις επί του σχεδίου νόμου «Αγροτικοί Συνεταιρισμοί»
Κε Υπουργέ
Επειδή από τη μελέτη του ανωτέρω νομοσχεδίου διαπιστώνουμε ότι οι επί του θέματος απόψεις μας, τις οποίες παραθέσαμε με την αριθ. 228/20.4.2011 επιστολή μας ,δεν ελήφθησαν υπόψη και επειδή θεωρούμε ότι το θέμα αυτό αφορά ολόκληρο τον κλάδο παραγωγής και διάθεσης των οπωροκηπευτικών προϊόντων (νωπών και μεταποιημένων) μέρος του οποίου είναι και το ιδιωτικό εξαγωγικό εμπόριο το οποίο διακινεί το μεγαλύτερο μέρος των προϊόντων, επιθυμούμε να σας παραθέσουμε εν συντομία τις απόψεις μας και ειδικότερα του δωδεκάτου κεφαλαίου που στόχο έχει την σταθερότητα των τιμών και την εξυγίανση της αγροτοδιατροφικής αλυσίδας μέσω των Διεπαγγελματικών Οργανώσεων (άρθρο 33), των Αγροδιατροφικών Συμπράξεων των Περιφερειών (άρθρο 34), και των Συμβάσεων μελλοντικής πώλησης αγροτικών προϊόντων (άρθρο 35)
Γενικές Παρατηρήσεις
Βασική στόχος της Ελληνικής Πολιτείας για το ελληνικό εμπόριο πρέπει να είναι η αλλαγή ουσιαστικά στις δομές και τον τρόπο λειτουργίας του ώστε να βγει από την κρίση πιο ανταγωνιστικό, πιο εξωστρεφές, σαφώς πιο υγιές και δυναμικό. Αν δεν το πετύχουμε αυτό, θα έχουμε αποτύχει Το τρίπτυχο «λιγότερες ρυθμίσεις, περισσότερος ανταγωνισμός, έξυπνες και στοχευμένες ενισχύσεις του εμπορίου και των επιχειρήσεων» μας εκφράζει πλήρως.
Προκειμένου να επιτευχθεί ο συγκεκριμένος στόχος στον οποίο περιλαμβάνεται και αυτός του υπό διαβούλευση σχεδίου νόμου, υπάρχει ,κατά την γνώμη μας, ανάγκη χάραξης εθνικής στρατηγικής στον γεωργικό τομέα και ειδικότερα του τομέα των οπωροκηπευτικών, στο πλαίσιο της Σύνταξης Σχεδίου Εθνικής Στρατηγικής για τα εξαγόμενα ελληνικά προϊόντα.
Το οικονομικό βάρος του τομέα των φρούτων και των λαχανικών αντιπροσωπεύει έναν μέσο όρο 16,8% της συνολικής γεωργικής παραγωγής της Ε.Ε. των 28 Η σημασία του τομέα είναι ιδιαίτερα υψηλή στην Ελλάδα και ανέρχεται περίπου στο 35% τόσο από άποψης ποσότητας όσο και αξίας. Επί πλέον τα οπωροκηπευτικά αποτελούν το 34% της αξίας των εξαγομένων ελληνικών αγροτικών προϊόντων (1,821 € δις το 2014) και ο όγκος τους ανήλθε σε 2,072 εκατ. τόνους συμβάλλοντας θετικά στο Ισοζύγιο της Χώρας μας .
Η συμβολαιακή καλλιέργεια μπορεί να αποτελέσει σοβαρή αντίδραση στις διαγραφόμενες αρνητικές εξελίξεις στην ΕΕ. Αυτό περιγράφεται στις γενικές και αόριστες θέσεις της Ε.Ε. για προώθηση μιας στενότερης συνεργασίας των παραγωγών με τους εμπόρους – εξαγωγείς και κυρίως για ορισμένα προϊόντα, όπως τα λαχανικά η γενικότερα για τα προϊόντα που η παραγωγή τους απευθύνεται μόνο στην εγχώρια κατανάλωση. Για το σύνολο όμως των προϊόντων την ώθηση αυτή υποδεικνύει ο τρόπος αγορών και παραγγελιών των αλυσίδων προς τους εμπόρους – εξαγωγείς για μακροχρόνια προγράμματα φορτώσεων και κυρίως για την ανάγκη ύπαρξης αυστηρού προγραμματισμού των φορτώσεων και της τροφοδοσίας των καταστημάτων , γεγονός που θα καθιστά ολοένα και περισσότερο δύσκολη την αποδοχή και εκτέλεση τους από τους εμπόρους – εξαγωγείς χωρίς την συνεργασία των παραγωγών. Στην περίπτωση αυτή η συνεργασία θα πρέπει να επιδιωχθεί να γίνει μέσω διεπαγγελματικών συνεννοήσεων και ανταλλαγής πληροφόρησης και παρακολούθησης των αγορών. Απόψεις που διατυπώθηκαν για υιοθέτηση πρακτικών (τοπικές αγορές-δημοπρατήρια) , όπου δεν ελέγχεται η παραγωγή και το εμπόριο και που έχουν αποτύχει και εγκαταλείφθηκαν, εγκυμονούν κινδύνους απώλειας του κατακτηθέντος μεριδίου μας στα προγράμματα των αλυσίδων λιανικής.
Με έμφαση τονίζουμε τη σημαντική και αλματώδη αύξηση της παρουσίας των προϊόντων μας που ήδη συντελείται στις απαιτητικές αγορές της διευρυμένης Ευρώπης. Αλλά και στις αναδυόμενες αγορές των χωρών της τ. Ανατολικής Ευρώπης και του τεράστιου χώρου των χωρών της τέως Σοβιετικής Ένωσης , τα προϊόντα μας στηριζόμενα στην ποιότητά τους αλλά και στο συγκριτικό πλεονέκτημα της εγγύτητας προς τις αγορές αυτές αυξάνουν σταθερά και ανάλογα με την αυξητική τάση των αγορών αυτών, την παρουσία τους.
Αναλυτικές κατ άρθρο Παρατηρήσεις
Τις αναλυτικές απόψεις παρατηρήσεις μας διατυπώνουμε – παραθέτουμε επί των επί μέρους άρθρων για : α) τις Διεπαγγελματικές Οργανώσεις β) τις Αγροδιατροφικές Συμπράξεις της Περιφέρειας και γ) των Συμβάσεων μελλοντικής πώλησης αγροτικών προϊόντων
Στhν διάθεσή σας για κάθε διευκρίνηση
Για τον
ΣΥΝΔΕΣΜΟ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΕΞΑΓΩΓΗΣ,
ΔΙΑΚΙΝΗΣΗΣ ΦΡΟΥΤΩΝ ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΧΥΜΩΝ
INCOFRUIT – (HELLAS)
Με εντολή & εξουσιοδότηση Δ.Σ.
Γεώργιος Πολυχρονάκης
Οι προτάσεις και παρατηρήσεις μας είναι επηρεασμένες από την οργάνωση και λειτουργία του »ΑΓΡΟΤΙΚΟΥ ΠΤΗΝΟΤΡΟΦΙΚΟΥ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΥ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ -Η ΠΙΝΔΟΣ» ο οποίος λειτουργεί 60 χρόνια , αποτελείται από 450 μέλη πτηνοτρόφους ,απασχολεί 1000 εργαζόμενους , έχει κύκλο εργασιών 200 εκατ. , συνεταιριστική μερίδα 15.000 € και σύνολο ιδίων κεφαλαίων 37.500.000 €.
Ο παρόν νόμος όπως και οι προηγούμενοι αντιμετωπίζουν όλους τους συνεταιρισμούς με το ίδιο θεσμικό πλαίσιο.Διαφορετικά λειτουργεί ένας αγροτικός συνεταιρισμός με 1.000 € κεφάλαια και 10.000 € κύκλο εργασιών και διαφορετικά ένας κλαδικός συνεταιρισμός με 40 εκατ. ίδια κεφάλαια και 200 εκατ. κύκλο εργασιών , ο οποίος έχει να αντιμετωπίσει τον ανταγωνισμό μεγάλων ιδιωτικών επιχειρήσεων ελληνικών ή μη .Πρέπει να δίνεται η δυνατότητα σ’ αυτους τους συνεταιρισμούς να λειτουργουν με ιδιωτικονομικά κριτήρια. Πρέπει σε αρκετά θέματα να υπάρχει η δυνατότητα τα καταστατικά να προσαρμόζονται με τα αντίστοιχα ανωνύμων εταιρειών.
Όπως αναφέρεται και παραπάνω (22 Νοεμβρίου 2015, 09:34 | Βαγγέλης Δημητρίου) οι αλιευτικοί συνεταιρισμοί που εκμεταλλεύονται λιμνοθάλασσες και λιμναίες εκτάσεις θα πρέπει να αναφέρονται ως ειδική περίπτωση συνεταιρισμών έτσι ώστε να είναι δυνατή η διφοροποίηση του νόμου σε θέματα όπως ο ελάχιστος αριθμός των μελών,οι προϋποθέσεις εγγραφής μέλους κλπ
Κατά την άποψή μας κάθε νέος νόμος οφείλει κατ’ αρχήν να λαμβάνει υπ’ όψιν του και να κινείται εντός του πλαισίου των επτά Συνεταιριστικών Αρχών που αποτελούν τις κατευθυντήριες γραμμές με τις οποίες θέτουν σε εφαρμογή τις Αξίες τους, Αρχές που υιοθετήθηκαν στο συνέδριο της Διεθνούς Συνεταιριστικής Συμμαχίας (I.C.A.)στο Μάντσεστερ το 1995 έχουν αναγνωρισθεί από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ και αποτελούν πλέον συνταγματική υποχρέωση της χώρας μας.
Δεν θα υπεισέλθουμε σε γενική κρίση του σχεδίου νόμου, αφού είναι αρμοδιότητα άλλων οριζόντιων οργανώσεων και σχετικές παρατηρήσεις θα γίνουν και με την συμμετοχή της ΚΕΟΣΟΕ η οποία ταυτόχρονα συνεργάζεται με ειδική νομικό για το θέμα αυτό.
Πέραν όμως των εξειδικευμένων παρατηρήσεων για τις προβλεπόμενες ΚΕΑΣ του άρθρου 31 του σχεδίου νόμου που παραθέτουμε, δεν μπορούμε να μην εστιάσουμε στην παρεμβατικότητα του νόμου σε θέματα που οφείλουν να ρυθμίζονται από τα καταστατικά των συνεταιρισμών και για τα οποία κάθε επιχείρηση του αστικού κώδικα είναι ελεύθερη να αποφασίζει.
Συνεπώς το νέο σχέδιο νόμου θα πρέπει να παρέχει στους συνεταιρισμούς ένα πλαίσιο ευέλικτο και αναπτυξιακό.
Άρθρο 1.
Ο βασικός σκοπός ίδρυσης και λειτουργίας ενός συνεταιρισμού είναι στην πραγματικότητα η προστασία της παραγωγής των μελών του, δεν ιδρύουμε έναν συνεταιρισμό για να κάνουμε κέρδος αλλά για να προσπαθήσουμε να πετύχουμε μία καλύτερη τιμή για την παραγωγή μας, για να αποφύγουμε την εκμετάλλευση από τους μεσάζοντες και τους ιδιώτες εμπόρους, αυτοί έχουν ως σκοπό το κέρδος και συνεπώς καταπιέζουν τον παραγωγό με στόχο να πάρουν πιο φθηνά την παραγωγή του.
Έχει συνεπώς δίκιο ο Λουκάς Μπρέχας (18.11.15 00,59) όσον αφορά το εμπορικό δίκαιο και την διαφοροποίηση κέρδους με πλεόνασμα, το πλεόνασμα όταν θα υπάρχει πρέπει να διατίθεται βάσει του καταστατικού στα μέλη του βάσει των συνδιαλλαγών τους με τον Συνεταιρισμό, οι συνδιαλλαγές θα πρέπει να είναι :
1. Η αξία των προσκομισθέντων προϊόντων.
2. Η αξία των εφοδίων που αγόρασαν οι συνέταιροι.
3. Η αξία των υπηρεσιών που παρέχει ο Συνσμός στα μέλη του, πχ όργωμα, ψέκασμα.
4. Η αξία της προσωπικής εργασίας που προσφέρουν τα μέλη στον Συνσμό.
Και οι συναλλαγές με τρίτους πρέπει να εξετασθούν, ουσιαστικά ο Συν/σμός δεν έχει λόγω να συναλλάσσεται με τρίτους παρά μόνον άμα χρειάζεται κάτι για να πετύχει τον σκοπό του, για παράδειγμα ένας συν/σμός συγκεντρώνει τις ελιές των μελών του, τις επεξεργάζεται, τις τυποποιεί και τις διαθέτει στην αγορά, αν όμως έρθει μία κακή χρονιά που τα μέλη του δεν έχουν παραγωγή τότε αναγκαστικά θα πρέπει να αγοράσει από τρίτους για να διατηρήσει τους πελάτες για το μέλλον.
Η παρέμβαση αυτή στη διαβούλευση του παρόντος νομοσχεδίου, γίνεται προκειμένου να εκφραστεί η αγωνία για την εξέλιξη του συνεταιριστικού κινήματος αλλά και η παράλληλη αγωνία πολλών ανθρώπων που το υπηρετούν και το υπηρέτησαν στο παρελθόν.
Από μια πρώτη ανάγνωση, προκύπτει το συμπέρασμα πως οι άλλοτε τριτοβάθμιες συνεταιριστικές οργανώσεις δεν αναφέρονται σε κανένα σημείο. Επισημαίνεται αυτό όχι μόνον ως πρώην και νυν εργαζόμενοι σε μια από αυτές (ΕΛΑΙΟΥΡΓΙΚΗ) αλλά και ως εκδήλωση αγωνίας, όπως προαναφέρθηκε, για την συνολική πορεία των συνεταιρισμών στη χώρα. Το πρώτο αβίαστο συμπέρασμα είναι ότι ρίχνονται στον κάδο της εκκαθάρισης ως κολυμπήθρα ξεπλύματος του «ένδοξου» παρελθόντος.
Επί αυτών υπάρχουν δύο επισημάνσεις. Η πρώτη σχετίζεται με όσους εργάζονται ή εργάστηκαν σε αυτές και μέσα στη δίνη της οικονομικής κρίσης και των σωρευμένων χρόνιων προβλημάτων, κατάφεραν με υπέρμετρες προσωπικές θυσίες να τις κρατήσουν όρθιες. Κατάφεραν να εξακολουθούν να υπάρχουν στο χάρη της πρωτογενούς παραγωγής και στην αγορά, μέσω των άλλοτε κραταιών τους εμπορικών σημάτων. Επιπλέον, εξαιτίας των οικονομικών συγκυριών, επιχείρησαν σε ένα κατακερματισμένο χώρο, να εκπροσωπήσουν αξιοπρεπώς τους Έλληνες παραγωγούς.
Η δεύτερη επισήμανση, αφορά στο γεγονός ότι, παρόλο που υπήρχαν οι προϋποθέσεις, ακριβώς λόγω του κατακερματισμού και των μικροσυμφερόντων, δεν κατέστη δυνατό, η προώθηση των προϊόντων να έχει αντίκρυσμα στο σύνολο ή έστω σε ένα μεγάλο μέρος των παραγωγών.Αυτό οφείλεται εξ’ άλλου, στην παντελή, από την πλευρά της πολιτείας, έλλειψη κεντρικής πολιτικής κια κυρίως κλαδικής, ανά προϊόν, πολιτικής.
Κορυφαίο παράδειγμα, η ύπαρξη εκατοντάδων brand names(εμπορικών ονομάτων) που χρησιμοποιούνται για το ελαιόλαδο, έναντι ενός ελαχίστου αντίστοιχου αριθμού για το ισπανικό ελαιόλαδο.
Προσπάθειες χρόνων προς αυτή τη κατεύθυνση έπεσαν στο κενό. Το εντελώς αντίθετο παράδειγμα μπορεί να δει κανείς στους αντίστοιχους γαλακτοκομικούς συνεταιρισμούς του βορρά της Ευρώπης( Ολλανδία, Δανία), που λειτουργούν ως πολυεθνικές επιχειρήσεις.
Οι αφορισμοί, οι λοιδορίες και οι αποκλεισμοί, εξαιτίας ενός ομολογουμένως όχι και τόσο «ηθικού», σε πολλές περιπτώσεις, παρελθόντος, δεν σημαίνει ότι όλα μπορούν να μπουν στο χωνευτήρι ενός νόμου.
Μπορεί κανείς να αντιπαραβάλει πως πραγματικά αυτό αποτελεί μια λύση, πράγμα όμως που οδηγεί σε μακροχρόνιες διαδικασίες με τραγικές συνέπειες τόσο για τους απασχολούμενους, νυν και πρώην, και προμηθευτές, όσο και για το ίδιο το κράτος και τις διάφορες εκφάνσεις του(Εφορία, ασφαλιστικά ταμεία κ.λ.π). Πολύ δε περισσότερο, όταν μιλάμε για απαξιωμένες περιουσίες, ενίοτε δε και ανύπαρκτες. Σε κάθε περίπτωση, η μελέτη και η σωστή εκτίμηση μιας δεδομένης ιστορικότητας μπορεί να συμβάλλει σ’ έναν σοφότερο νόμο.
Η εποχή μας, αν και στη παρούσα φάση είναι εξαιρετικά δύσκολη οικονομικά, δίνει ευκαιρίες κυρίως μέσω ευρωπαϊκών κονδυλίων και προγραμμάτων ή ακόμα μέσω χρηματοοικονομικών εργαλείων, για την αξιοποίηση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων των φορέων διαχείρισης των ελληνικών αγροτικών προϊόντων όχι στη λογική και πάλι του κατακερματισμού αλλά της ομογενοποίησης, ώστε το μέρος να γίνει όλον.
Τέλος, είναι σκόπιμο να εξεταστεί και η ανθρώπινη πλευρά, καθώς ως εργαζόμενοι, πρώην και νυν, βρεθήκαμε επί σειρά ετών (5 και πλέον χρόνια) να διεκδικούμε και να προσπαθούμε να κατοχυρώσουμε νομικά, τον κόπο μας που περιλαμβάνει δεδουλευμένες (και φορολογημένες!) αμοιβές, αποζημιώσεις κ.λ.π και που αθροιστικά ξεπερνούν το 1.2 εκ ευρώ!
Θυμίζω, πως η πρώτη πράξη νομοθετικού περιεχομένου, της τότε νέας κυβέρνησης (Ιανουάριος 2015), αφορούσε στην πληρωμή των εργαζομένων της ΕΒΖ.
Φοβούμενοι πως οι κόποι μιας ολόκληρης ζωής, κινδυνεύουν να χαθούν, ακριβώς επειδή στηρίξαμε για πάνω από 25 δύσκολα χρόνια τη συνεταιριστική ιδέα με τεράστιο προσωπικό και οικονομικό κόστος, και που εξακολουθούμε να πληρώνουμε βαρύ, παρακαλώ να λάβετε σοβαρά υπόψη σας την παρέμβαση αυτή
Ειδική περίπτωση στις κατηγορίες του παρόντος νόμου όπως αναλύεται σε επιμέρους άρθρα, είναι οι αλιευτικοί συνεταιρισμοί, οι οποίοι εκμεταλλεύονται λιμνοθαλάσσιες και λιμναίες εκτάσεις, δεδομένου ότι τα μέλη τους συνεκμεταλλεύονται δημόσια έκταση (κατ’ αναλογία με τους δασικούς συνεταιρισμούς) και δεν συνεισφέρουν με την προσωπική τους παραγωγή όπως οι γεωργοί ή οι κτηνοτρόφοι.
Είναι λάθος η άποψη ότι ο συνεταιρισμός είναι κρατική επιχείρηση, γιατί νομίζω έτσι αντιμετωπίζεται το θέμα. Ο συνεταιρισμός είναι ιδιωτική επιχείρηση με μετόχους που έχουν όμως τα ίδια ποσοστα(μερίδες).και πρέπει να λειτουργεί με τους κανόνες εμπορικής επιχείρησης και σύμφωνα με το εμπορικό δίκιο. Όλα τα υπόλοιπα τα ρυθμίζει το καταστατικό και οκανονισμος λειτουργίας. Φτιάξτε ένα πλαισιο νόμου και μετά ο κάθε συνεταιρισμός να κάνει αυτό που θέλει σύμφωνα με τα προϊόντα που έχει και τις ανάγκες του συνεταιρισμού.
Σχετικά με το άρθρο 3. Προτείνεται να έχουν την δυνατότητα οι αγροτικοί συνεταιρισμοί να ιδρύουν και εσωτερικά ανεξάρτητα τμήματα για την επίτευξη των κοινωνικών και πολιτιστικών σκοπών του σύμφωνα με τον ορισμό του αγροτικού συνεταιρισμού ( άρθρο 1 ) όπου δεν έχει μόνο οικονομικές δραστηριότητες
Στην παράγραφο 5 προτείνεται η διευκρίνηση ότι το εμπορικό δίκαιο ισχύει για τις συναλλαγές του συνεταιρισμού με τρίτους και όχι με τα μέλη του, καθώς οι συναλλαγές μαζί τους δεν φέρνει κέρδος σύμφωνα με το εμπορικό δίκαιο αλλά πλεόνασμα
Στην παράγραφο 4 η μορφή της σύμπραξης με άλλους συνεταιρισμούς αφορά μορφές κεφαλαιακού τύπου που δεν είναι σύμφωνες με τις συνεταιριστικές αρχές που η χώρα μας είναι υποχρεωμένη να εφαρμόσει αποδεχόμενη την Σύσταση 193/2002 της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας (ILO). Προτείνεται η δυνατότητα δημιουργία μεικτών συνεταιρισμών αγροτικών με καταναλωτικούς και άλλους τύπους αστικών συνεταιρισμών με την μορφή των ΚΠΕΑΣ και ΚΕΑΣ του άρθρου 31 και με την εφαρμογή του διοικητικού και οικονομικού μοντέλου που εφαρμόζετε στον παρόν νόμ.ο
Το άρθρο 1 σύμφωνα με τον τίτλο του αναφέρετε στον «Ορισμό- Σκοπό – Νομική μορφή» ενός αγροτικού συνεταιρισμού παρόλα αυτά αναφέρετε μόνο στον ορισμό του ( παράγραφος 1) και όχι στον σκοπό του.
Παράδειγμα σκοπού από την συνεταιριστική ισπανική νομοθεσία:
Αγροτικές Συνεργατικές Εταιρείες είναι εκείνες οι οποίες συγκεντρώνουν ως μέλη κατόχους γεωργικών εκμεταλλεύσεων, δασικών, κτηνοτροφικών ή μικτών και έχουν ως αντικείμενο την εμπορία των παραγόμενων προϊόντων τους, την προμήθεια τους με εφόδια, πρώτες ύλες και εξοπλισμό, την μεταποίηση των προϊόντων τους και την προσφορά υπηρεσιών ή εκτελούν δραστηριότητες οι οποίες αποσκοπούν στη βελτίωση οποιουδήποτε κοινωνικοοικονομικού τομέα, των γεωργικών εκμεταλλεύσεων των μελών, της Συνεργατικής Εταιρείας ή της διαβίωσης στην ύπαιθρο.
Η αναφορά του σκοπού ενός αγροτικού συνεταιρισμού κρίνεται απαραίτητο να ορίζεται από τον νόμο για την διευκόλυνση της σύστασής τους από το Ειρηνοδικείο και γιατί έχουν παρατηρηθεί συνεταιρισμοί οι οποίοι συστήνονται από αγρότες με άλλους μη αγροτικούς σκοπούς η λειτουργία των οποίων έχει εγκριθεί από τα Δικαστήρια
Τα σχόλια μου θα είναι γενικότερα πάνω στη λειτουργία των ΑΣ ώστε τα λάθη του παρελθόντος να μην επαναληφθούν. Με 12 χρόνια εμπειρίας σε ΕΑΣ και Ομάδα Παραγωγών οφείλω να καταθέσω τα παρακάτω σοβαρά θέματα:
– Οι Συνεταιρισμοί και οι Ομάδες Παραγωγών οι οποίες προβλέπονται από τον Ευρωπαϊκό Κανονισμό δεν πρέπει να έχουν καμία σχέση μεταξύ τους. Η Διοίκηση του ΑΣ δεν σημαίνει αυτόματα και Ειδική Διαχειριστική Επιτροπή της Ομάδας Παραγωγών ενός προϊόντος του ΑΣ. Ο Ευρωπαϊκός Κανονισμός προβλέπει εκλογική διαδικασία για την διαχείριση, μόνο από παραγωγούς του προϊόντος και όχι «αυταπάγγελτα» και με «τυπικές διαδικασίες» από την Διοίκηση του ΑΣ. Δυστυχώς λόγω των ενισχύσεων οι οποίες έρχονταν και έρχονται μέσω των Ομάδων Παραγωγών (Ο.Π.) και υπό την ανέχεια του κρατικού – κομματικού μηχανισμού οι Διοικήσεις των ΑΣ και ΕΑΣ γρήγορα ανέλαβαν τα ηνία των ΟΠ κατά παράβαση της πρόβλεψης του ΕΚ.
– Στο ίδιο πλαίσιο η άσκηση της εμπορίας των προϊόντων (συγκέντρωση, τυποποίηση, προώθηση) σε ένα διεθνές πεδίο με απίστευτο ανταγωνισμό για μια θέση στην αγορά δεν είναι εύκολο να ασκηθεί από ανθρώπους που έχουν μάθει να παράγουν στο χωράφι όπου εκεί ξέρουν να κάνουν πολύ καλά τη δουλειά τους. Πολλοί εξ αυτών αναλάμβαναν καθήκοντα και αρκούνταν στη χονδρική συγκέντρωση και στην απλή προώθηση σε οργανωμένα ιδιωτικά τυποποιητήρια παρότι διέθεταν τις απαραίτητες υποδομές (Ψυγεία, διαλογητήρια κλπ). Μάλιστα πολλοί εξ αυτών ολοκληρώνοντας τη θητεία τους και αποκτώντας εμπειρίες και επαφές εμπορίας διέπρεψαν ή διαπρέπουν ακόμα ως μεσίτες εμπόρων (ενάντια στα συμφέροντα δηλαδή της Οργάνωσης) ή γίνανε ακόμα και οι ίδιοι έμποροι. Γνωρίζουμε όλοι πολύ καλά σήμερα πόσο υστερεί γενικά η χώρα στον τομέα της τυποποίησης και προώθησης των προϊόντων. Βιώνουμε επίσης καθημερινά την αγωνία και τις απεγνωσμένες προσπάθειες των παραγωγών να εκτιμήσουν μόνοι τους τι είναι καλύτερο να παράγουν και πως να το διαθέσουν. Αποτέλεσμα να πέφτουν πολλές φορές σε λάθος εκτιμήσεις και να γίνονται συχνά θύματα ιδιωτών εμπόρων. Η άσκηση της κατάλληλης αγροτικής πολιτικής (Σχεδιασμός παραγωγής, διακίνησης κλπ) μπορεί να γίνει μόνο μέσα από οργανωμένες Ομάδες Παραγωγών οι οποίες θα πρέπει να διαχειρίζονται τα προϊόντα από την παραγωγή τους μέχρι το ράφι με κατάλληλο marketing. Στο ίδιο πλαίσιο σταδιακά πρέπει να κτιστεί σχέση εμπιστοσύνης με τα μέλη και να καλλιεργηθεί η παιδεία για τις υποχρεώσεις τους μέσα στην Ομάδα. Με λίγα λόγια πρέπει να υπάρξει πλήρης εφαρμογή του Ευρωπαϊκού Κανονισμού όπου μέσα προβλέπονται όλα αυτά. Οι παλιοί Συνεταιρισμοί (ΕΑΣ και ΑΣ) με ελάχιστες εξαιρέσεις «πτώχευσαν» με όλες τις έννοιες (οικονομικές, ιδεολογικές κλπ). Το κτίσιμο πρέπει να γίνει από την αρχή βασιζόμενο κυρίως στον Ευρωπαϊκό Κανονισμό περί Ομάδων Παραγωγών.
– Τέλος παρότι ξεφεύγει από το θέμα των ΑΣ, βασιζόμενος πάνω στο σχόλιο της κ.Ιωαννίδου Ελένης για την αναγνώριση προϋπηρεσίας στο Δημόσιο και όχι μόνο από τους Συνεταιρισμούς θα συμφωνήσω απόλυτα. Όλοι οι υπάλληλοι όπου κι αν εργάζονταν πριν μεταφέρουν εμπειρίες (λιγότερες ή περισσότερες ο καθένας) τις οποίες χρησιμοποιούν στη νέα του δουλειά προς το συμφέρον του Δημοσίου. Διαπιστώνω πολλές φορές μάλιστα ότι οι εμπειρίες αυτές είναι πολύ περισσότερες από αυτές άλλων οι οποίες τους αναγνωρίζονται λόγω προϋπηρεσίας σε κάποιον από τους διάφορους και με διαφορετικά αντικείμενα φορείς του Δημοσίου.
Σε αυτό το Νόμο για τους Αγροτικούς Συνεταιρισμούς είναι ευκαιρία ο Υπουργός να αποκαταστήσει και μιά αδικία που γίνετια εδώ και χρόνια εις βάρος των υπαλλήλων Γεωπόνων που εργαστηκαν στο παρελθον σε Αγροτικούς Συνεταιρισμούς και τώρα εργαζονται στο δημόσιο. Δυστυχώς με ειδική διάταξη νόμου αναγνωρίζεται για μισθολογική εξελιξη ως προυπηρεσία των γεωπόνων που εργαστηκαν σε Α.Σ. μονο μιας μερίδας αυτών που πληρωνονταν από ενα ειδικό λογαριαασμό λιπάσματα του Υπουργείου. Ολων των υπολοιπων γεωπόνων που εργαστηκαν σε Α.Σ. δεν αναγνωρίζεται.
Θα μπορούσε τωρα λοιπον σε αυτο το νομο σε μια διάταξη να αποκαταστηση ο Υπουργος την αδικία αυτη. και να αναγνωρίζονται όλα τα χρόνια υπηρεσίας στους αγροτικούς συνεταιρισμούς οχι μονο για συνταξη αλλά και για μισθολογική κλπ εξέλιξη εφοσον προσλήφθησαν και εργάζονται στο δημόσιο