Αρχική Όροι δόμησης, κατασκευής, επιτρεπόμενες χρήσεις γης για κέντρα δεδομένων, χωροταξικές και πολεοδομικές ρυθμίσεις, αξιοποίηση πόρων Πράσινου Ταμείου και λοιπές περιβαλλοντικές και ενεργειακές διατάξειςΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΑ’ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΕΣ ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ Άρθρο 51 Υποχρέωση φύτευσης σε φωτοβολταϊκούς σταθμούς

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΑ’ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΕΣ ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ Άρθρο 51 Υποχρέωση φύτευσης σε φωτοβολταϊκούς σταθμούς

1. Οι κάτοχοι φωτοβολταϊκών σταθμών για τους οποίους εκδίδεται μετά τον χρόνο έκδοσης της απόφασης της παρ. 6 Βεβαίωση ή Βεβαίωση Ειδικών Έργων του άρθρου 10 του ν. 4685/2020 (Α’ 92), καθώς και οι κάτοχοι Εξαιρούμενων Σταθμών φωτοβολταϊκών οι οποίοι είναι υπόχρεοι σε Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών ‘Ορων ή Πρότυπες Περιβαλλοντικές Δεσμεύσεις, μετά την έκδοση της απόφασης της παρ. 6, υποχρεούνται κατά την εγκατάσταση των σταθμών και, σε κάθε περίπτωση, πριν από την ηλέκτρισή τους, σε φύτευση και συντήρηση καθ’ όλη τη διάρκεια της λειτουργίας τους, φυτών συμβατών με τη φυτοκοινωνία της περιοχής, περιμετρικά της εγκατάστασης, αποκλειομένης της χρήσης ειδών του καταλόγου χωροκατακτητικών ξένων ειδών ενωσιακού ή εθνικού ενδιαφέροντος των άρθρων 4 και 12 αντιστοίχως του Κανονισμού 1143/2014 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 22ας Οκτωβρίου 2014 για την πρόληψη και διαχείριση της εισαγωγής και εξάπλωσης χωροκατακτητικών ξένων ειδών (L 317), ύψους μεγαλύτερου των εγκαταστάσεων του φωτοβολταϊκού σταθμού (φωτοβολταϊκά πλαίσια, αντιστροφείς), λαμβάνοντας υπόψη το εδαφικό υπόστρωμα και τη δυνατότητα άρδευσης. Η φύτευση δύναται να επιβληθεί και εντός των σταθμών επί των ορίων διακριτών υποπεριοχών του συνολικού έργου σύμφωνα με την απόφαση της παρ. 6.
2. Η υποχρέωση της παρ. 1 περιλαμβάνεται και εξειδικεύεται στους περιβαλλοντικούς όρους της Απόφασης Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων για τους εν λόγω φωτοβολταϊκούς σταθμούς και η τήρησή της ελέγχεται κατά τη διενέργεια των εκάστοτε περιβαλλοντικών επιθεωρήσεων των έργων.
3. Η υποχρέωση της παρ. 1 καταλαμβάνει, επίσης, υφιστάμενους φωτοβολταϊκούς σταθμούς με Βεβαίωση ή Βεβαίωση Ειδικών Έργων, οι οποίοι δεν έχουν υποβάλλει πλήρες αίτημα για έκδοση της Άδειας Εγκατάστασης, καθώς επίσης και Εξαιρούμενους Σταθμούς, οι οποίοι είναι υπόχρεοι σε Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων ή Πρότυπες Περιβαλλοντικές Δεσμεύσεις και οι οποίοι δεν έχουν υποβάλλει πλήρες αίτημα για Οριστική Προσφορά Σύνδεσης, έως την έκδοση της απόφασης της παρ. 6.
4. Αν, αποκλειστικά για τους σκοπούς του παρόντος, απαιτηθεί τροποποίηση της Βεβαίωσης ή Βεβαίωσης Ειδικών Έργων, της Οριστικής Προσφοράς Σύνδεσης, καθώς και άλλων αδειών/εγκρίσεων, οι αιτήσεις τροποποίησης εξετάζονται κατά προτεραιότητα. Όσον αφορά στην περιβαλλοντική αδειοδότηση έργων κατηγορίας Α της παρ. 1 του άρθρου 1 του ν. 4014/2011 (Α’ 209), η προσαρμογή στις απαιτήσεις του παρόντος συνιστά διαφοροποίηση μικρής κλίμακας, κατά την έννοια της παρ. 1α του άρθρου 6 του ν. 4014/2011.
5. Για φωτοβολταϊκούς σταθμούς που εγκαθίστανται σε δασικές εκτάσεις εφαρμόζεται η δασική νομοθεσία περί φύτευσης, ιδίως ο ν. 998/1979 (Α’ 289).
6. Με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, η οποία εκδίδεται εντός ενός (1) μηνός από τη θέση σε ισχύ του παρόντος, καθορίζεται κάθε θέμα σχετικό με τη φύτευση των φυτών και θάμνων, τα χαρακτηριστικά, το είδος και το ύψος αυτών, οι απαιτούμενες αποστάσεις από την εγκατάσταση, η διαδικασία έγκρισης και ελέγχου με αυτοψία, οι κυρώσεις σε περίπτωση μη τήρησης της υποχρέωσης δυνάμει των περιβαλλοντικών διατάξεων, η παροχή κινήτρων για σταθμούς που προβαίνουν στη σχετική φύτευση υποχρεωτικά σύμφωνα με το παρόν ή κατόπιν δικής τους βούλησης, καθώς και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή του παρόντος. Αν με την ως άνω απόφαση καθορίζονται μη καλλωπιστικά φυτά προς φύτευση, ζητείται η γνώμη της Γενικής Διεύθυνσης Γεωργίας του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. Με την απόφαση του πρώτου εδαφίου δύναται να τίθενται ειδικότερες προβλέψεις ως προς τη φύτευση για έργα που έχουν επιλεγεί ή θα επιλεγούν, έπειτα από συμμετοχή σε ανταγωνιστική διαδικασία υποβολής προσφορών σύμφωνα με τον ν. 4414/2016 (Α΄ 149), καθώς και περιπτώσεις εξαίρεσης από την υποχρέωση της παρ. 1, λόγω της μορφολογίας ή φυσιολογίας του εδάφους.

Σχόλια
  • 13 Νοεμβρίου 2023, 18:13 | Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης (ΕΕΠΦ)

    Η παρούσα ρύθμιση της φύτευσης προφανώς τίθεται στο πλαίσιο του κανόνα του «περιβαλλοντικού ισοζυγίου» για τη διαχείριση και προστασία τόσο του αστικού πρασίνου όσο και της δασικής βλάστησης σε περίπτωση που για τη χωροθέτηση και ανέγερση της εγκατάστασης απαιτείται θυσία βλάστησης. Κατά την άποψή μας, το προτεινόμενο εδώ αντιστάθμισμα σε πράσινο είναι μάλλον αποσπασματικό και ανεπαρκές, στο βαθμό που δεν λαμβάνεται υπόψη ότι το φυσικό περιβάλλον συνιστά ένα ενιαίο σύνολο στοιχείων και οργανισμών που αλληλεπιδρούν δημιουργώντας οικοσυστήματα, ενώ είναι και συνταγματικά κατοχυρωμένο αγαθό.

    Σε κάθε περίπτωση, η Υπ. Απόφαση της παραγράφου 6 που θα εξειδικεύει τις λεπτομέρειες σχετικά με τα πρωτόκολλα φύτευσης και άλλα θέματα (ενδεικτικά, κατάλογοι φυτών, ξενικά και χωροκατακτητικά ειδή, θέματα επικονιαστών, άρδευσης, χρήσης βρόχινου νερού, ενδεχομένως βόσκηση κ.ο.κ.), τους ελέγχους με αυτοψία και τις κυρώσεις, θα πρέπει να είναι αυστηρή και με υψηλή συχνότητα επιθεωρήσεων. Επιπλέον, θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη τις μεταβολές σε τοπικές κλιματικές συνθήκες, πρόσφατα έντονα καιρικά φαινόμενα και να είναι σύμφωνή με την πρόσφατη επιστημονικά γνώση. Ειδάλλως μπορεί να θέσει σε αυξημένο κίνδυνο τα περιβάλλοντα οικοσυστήματα αντί να τα προστατεύσει.

  • 13 Νοεμβρίου 2023, 18:40 | Ελισσάβετ Μπέκου

    Πρόκειται για μια ρύθμιση οριζόντιας εφαρμογής, με γενικό και ασαφές περιεχόμενο, στην οποία επιπροσθέτως εντοπίζονται εφαρμοστικά και άλλα ζητήματα, τα οποία δύναται να μειώσουν τυχόν προστιθέμενη αξία της.
    Σημειώνεται καταρχάς ότι ήδη η ΑΕΠΟ ή οι ΠΠΔ έκαστου έργου δύνανται να θέτουν ειδικούς όρους για φύτευση ή αποκατάσταση του φυσικού περιβάλλοντος ή λήψη αντισταθμιστικών μέτρων, λαμβάνοντας υπ’ όψιν τις ιδιαιτερότητες κάθε έργου και περιοχής. Η τυχόν φύτευση φυτών μεγαλύτερου ύψους από τις εγκαταστάσεις του φ/β σταθμού και μάλιστα περιμετρικά αυτού ευλόγως δύναται να προκαλέσει σκίαση στην εγκατάσταση, με αποτέλεσμα τη μείωση της απόδοσης και της παραγωγής και τελικά την πρόκληση οικονομικής ζημίας στη σχετική επένδυση.
    Επιπροσθέτως εγείρονται ζητήματα ασφαλείας, όπως ενδεικτικά η εμπόδιση του συστήματος συναγερμού του σταθμού, καθώς και πυρασφάλειας, το οποίο βρίσκεται σε πλήρη αντίθεση με το προτεινόμενο άρθρο 53 του υπό διαβούλευση νομοσχεδίου.
    Επίσης, μικρά έργα, όπως οι εξαιρούμενοι σταθμοί επιβαρύνονται με δυσανάλογα κόστη που αφορούν την άρδευση και τη διατήρηση των φυτών και γενικά το κόστος προμήθειας και συντήρησης των φυτών αυξάνει το CAPEX των έργων μειώνοντας αντίστοιχα τα έσοδά τους.
    Περαιτέρω, η ακτινοβολία του φ/β σταθμού δεν διασφαλίζει τη βιωσιμότητα των φυτών, για λόγους που δεν οφείλονται σε υπαιτιότητα του παραγωγού, ο οποίος όμως απειλείται με κυρώσεις σε περίπτωση μη προσήκουσας τήρησης της υποχρέωσης φύτευσης.
    Τέλος, δεν είναι σαφές ούτε προβλέπεται η αρμόδια υπηρεσία που θα γνωμοδοτεί και θα προκαθορίζει τη συμβατότητα των φυτικών ειδών. Ιδίως στις αγροτικές περιοχές όπου εγκαθίστανται πολλοί φ/β σταθμοί και ποικίλλει η φυτοκοινωνία εκάστης περιοχής, η εφαρμογή της προτεινόμενης διάταξης ενδέχεται να είναι δυσχερής ή και αδύνατη.

  • 13 Νοεμβρίου 2023, 17:04 | VOLTALIA GREECE Α.Ε.

    To εν λόγω άρθρο στοχεύει στην αντιμετώπιση πιθανής οπτικής όχλησης μιας φωτοβολταϊκής εγκατάστασης, καθώς αναφέρεται «…φύτευση φυτών ύψους μεγαλύτερου των εγκαταστάσεων του φωτοβολταϊκού σταθμού (φωτοβολταϊκά πλαίσια, αντιστροφείς)..». Η εν λόγω πρόβλεψη θέτει τους παρακάτω προβληματισμούς:

    1. Δεν είναι δεδομένο ότι δυνητικά θα υπάρχουν φυτά «…συμβατά με την φυτοκοινωνίας της περιοχής…» σύμφωνα με το σχετικό χωρίο της παραγράφου 1 του εν λόγω άρθρου, τα οποία θα πληρούν τις προδιαγραφές του ελάχιστου ύψους που μπορεί να φτάνει τα 2,8 μ. Για παράδειγμα, σε περίπτωση εγκατάστασης φωτοβολταϊκού συστήματος σε ένα λιβαδικό οικοσύστημα, ή σε έναν βοσκότοπο ή σε έναν φρυγανότοπο, η όποια φύτευση με υψηλή βλάστηση αλλοιώνει το τοπικό οικοσύστημα, επηρεάζει τα οικολογικά του χαρακτηριστικά, πιθανόν το καθιστά πιο ευάλωτο σε κινδύνους σχετικούς με την κλιματική αλλαγή, δημιουργεί απαιτήσεις παρεμβάσεων άρδευσης ίσως και άλλης συντήρησης με αγροχημικά για την διατήρησή του, εντός ενός οικοσυστήματος που δεν είναι κατάλληλο και φιλόξενο για αυτά τα είδη υψηλής βλάστησης. Αφορά δηλαδή μια τεχνητή παρέμβαση που αλλοιώνει περαιτέρω τα χαρακτηριστικά του τοπικού οικοσυστήματος.

    2. Το εν λόγω άρθρο στοχεύει στην μείωση της επίπτωσης στο τοπίο μέσω της απόκρυψης οπτικά της φωτοβολταϊκής εγκατάστασης ενώ στόχος θα έπρεπε να είναι η ένταξή της στο τοπικό τοπίο και ιδίως στο τοπικό οικοσύστημα. Από την εμπειρία εφαρμογής υποχρεωτικών φυτευτικών παρεκβάσεων, στη λογική του εν λόγω άρθρου, έχει παρατηρηθεί ότι αυτές εξαντλούνται στα τυπικώς απαιτούμενα και καταλήγουν σε συστάδες ξερών θάμνων, άχρηστων περιφράξεων και υπολειμμάτων πλαστικών σωλήνων άρδευσης μέσα και γύρω από τα φυσικά οικοσυστήματα στα οποία υποτίθεται οι παρεμβάσεις στοχεύουν να βελτιώσουν.

    3. Η κάθε φωτοβολταϊκή εγκατάστασή έχει μοναδικά χαρακτηριστικά, όπως αναφορικά με την τεχνολογία, την έκταση, το υψόμετρο, το τοπίο, τα τοπικά οικοσυστήματα, την γειτνίαση με πολυσύχναστους ή προστατευόμενους χώρους όπως οικισμούς, αρχαιολογικούς χώρους, πολιτιστικά μνημεία, ιστορικούς τόπους, κύριους οδικούς άξονες και τουριστικές περιοχές, συνεπώς πρέπει να υπάρχει διαφορετική λύση και αντιμετώπιση.

    4. Τίθενται, τέλος, σημαντικά θέματα σχεδιασμού, λειτουργίας, συντήρησης και βιωσιμότητας των φωτοβολταϊκών σταθμών όπως σκιάσεις, άρδευση, ανάγκη συντήρησης, πυροπροστασία να είναι μερικά από αυτά.

    Λαμβάνοντας υπόψιν τα παραπάνω, προτείνεται:

    • Οι προβλεπόμενες φυτεύσεις να προκύπτουν μετά από σχέδιο φύτευσης που θα λαμβάνει υπόψη τα χαρακτηριστικά του τοπίου και των τοπικών οικοσυστημάτων. Αυτές να μην είναι υποχρεωτικά ψηλής βλάστησης αλλά να διαμορφώνονται με βάση τα χαρακτηριστικά των γειτονικών οικοσυστημάτων (δένδρα, θάμνοι, λιβάδια- βοσκότοποι), ώστε να εντάσσονται αρμονικά στο τοπίο και στα τοπικά οικοσυστήματα, με γνώμονα την μέγιστη δυνατή ένταξή τους σε αυτά και την ελαχιστοποίηση των αναγκών άρδευσης ή άλλης παρέμβασης και φυσικά χωρίς την οποιαδήποτε χρήση αγροχημικών. Θα πρέπει να δίνεται προτεραιότητα στην δημιουργία συστοιχιών φυτοφρακτών με θάμνους και δέντρα τοπικής προέλευσης κατά το δυνατόν, προσαρμοσμένων στις τοπικές εδαφοκλιματικές συνθήκες. Και αυτό στις περιπτώσεις όπου οι φυτοφράχτες μπορούν να εντάσσονται αρμονικά στο ευρύτερο τοπίο και οικοσύστημα. Σκοπός των φυτεύσεων πρέπει να είναι η άμβλυνση των επιπτώσεων του φωτοβολταϊκού πάρκου στο τοπίο και στα τοπικά οικοσυστήματα και όχι η περαιτέρω αύξηση του αποτυπώματός του σε αυτά μέσω άστοχων φυτεύσεων.

    • Το σχέδιο φύτευσης, το οποίο μπορεί να συνοδεύεται από σχετικές φωτορεαλιστικές απεικονίσεις, θα λαμβάνει υπόψιν του την αντιμετώπιση της πιθανής οπτικής όχλησης στοχευμένα από τους προαναφερόμενους πολυσύχναστους και προστατευόμενους χώρους, δηλαδή θα είναι μοναδικό και εξειδικευμένο για κάθε φωτοτοβολταϊκή εγκατάσταση ανάλογα με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της, αποφεύγοντας το περιμετρικό χαρακτήρα φύτευσης που εισάγει τον εν λόγω άρθρο, και αμβλύνοντας τα προαναφερθέντα θέματα σχεδιασμού και λειτουργίας των φωτοβολταϊκών σταθμών. Περαιτέρω, να δίνεται η δυνατότητα να χρησιμοποιούνται και λύσεις τεχνητών φυτοφρακτών ή πράσινου συρματοπλέγματος.

  • 13 Νοεμβρίου 2023, 16:16 | ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΕΤΑΙΡΙΩΝ ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΩΝ

    Με το άρθρο 51 του σχεδίου νόμου, θεσπίζονται για τους κατόχους φωτοβολταϊκών σταθμών υποχρεώσεις για δενδροφύτευση περιμετρικά των έργων, ώστε να περιοριστούν η περιβαλλοντική επιβάρυνση και η οπτική όχληση από την εγκατάσταση των φωτοβολταϊκών συστημάτων. Συγκεκριμένα, υποχρεούνται κατά την εγκατάσταση των σταθμών και, σε κάθε περίπτωση, πριν από την ηλέκτρισή τους, σε φύτευση και συντήρηση καθ’ όλη τη διάρκεια της λειτουργίας τους, φυτών συμβατών με τη φυτοκοινωνία της περιοχής, περιμετρικά της εγκατάστασης, ύψους μεγαλύτερου των εγκαταστάσεων του φωτοβολταϊκού σταθμού (φωτοβολταϊκά πλαίσια, αντιστροφείς), λαμβάνοντας υπόψη το εδαφικό υπόστρωμα και τη δυνατότητα άρδευσης. Η φύτευση δύναται να επιβληθεί και εντός των σταθμών επί των ορίων διακριτών υποπεριοχών του συνολικού έργου.

    Παρόλες τις προφανώς αγαθές προθέσεις της ρύθμισης αυτής, θα θέλαμε να επισημάνουμε τα εξής:

    Η φύτευση σε όλη την περίμετρο δεν είναι συχνά εφικτή. Περισσότερο νόημα έχει η φύτευση τμημάτων της εγκατάστασης, εφόσον φυσικά υπάρχει επαρκής και κατάλληλος χώρος, κάτι που δεν είναι ο κανόνας αλλά η εξαίρεση.

    Η βιωσιμότητα των φυτεύσεων (ακόμη και με γηγενή είδη) δεν είναι πάντα δεδομένη. Η εμπειρία της Ισπανίας η οποία προσπάθησε να εφαρμόσει αντίστοιχα μέτρα, ήδη από το 2010, είναι χαρακτηριστική. Έρευνες έδειξαν ότι η βιωσιμότητα γηγενών μεσογειακών ειδών σε περιφράξεις φωτοβολταϊκών στην Ισπανία κυμαίνεται από 10%-90% ανάλογα με το είδος και τις συνθήκες της περιοχής.

    Για λόγους ασφαλείας, τυχόν φυτεύσεις δεν θα πρέπει να εμποδίζουν τις δέσμες του συστήματος συναγερμού του σταθμού, ενώ θα πρέπει να διασφαλίζεται επίσης ότι υπάρχει επαρκής χώρος για φύτευση, ώστε τα δένδρα να μη σκιάζουν τα φωτοβολταϊκά πλαίσια επηρεάζοντας αρνητικά την παραγωγή ενέργειας.

    Η ρύθμιση κάνει λόγο για φύτευση ύψους μεγαλύτερου των εγκαταστάσεων του φωτοβολταϊκού σταθμού. Αυτό σημαίνει τη φύτευση δένδρων ύψους μεγαλύτερου των τριών (3) μέτρων. Δένδρα αυτής της κατηγορίας όμως έχουν υψηλό κόστος κτήσης (οι τρέχουσες τιμές δένδρων Κατηγοριών Δ5-Δ8 κυμαίνονται από 45 € έως170 € ανά δένδρο). Δεδομένου ότι οι σταθμοί βρίσκονται στις περισσότερες περιπτώσεις σε απομακρυσμένες περιοχές, απαιτούνται επιπλέον έξοδα για τη μεταφορά και φύτευση. Ανάλογα με το μέγεθος του σταθμού, το κόστος της δενδροφύτευσης μπορεί να επιβαρύνει το συνολικό επενδυτικό κόστος έως και 0,5% για σταθμούς πολύ μεγάλης κλίμακας (άνω των 50 MW) και έως 5% περίπου για μικρούς σταθμούς (ισχύος 500-1.000 kW).

    Μεγάλο πρόβλημα αποτελεί επίσης το πότισμα των δένδρων αυτών. Ένα δένδρο αυτού του ύψους απαιτεί συχνό πότισμα κυρίως κατά την πρώτη διετία από τη μεταφύτευσή του. Η συντριπτική πλειονότητα των σταθμών δεν διαθέτει πρόσβαση σε νερό. Απαιτείται δηλαδή η μεταφορά του με υδροφόρες και μάλιστα με πολύ μεγάλη συχνότητα (ιδανικά ανά εβδομάδα). Αυτό επιβαρύνει το ετήσιο λειτουργικό κόστος ενός σταθμού μικρής κλίμακας κατά 8%-10% περίπου.

    Τα παραπάνω επηρεάζουν το σταθμισμένο κόστος παραγωγής των σταθμών (αύξηση έως και 0,7% για πολύ μεγάλους σταθμούς, και έως 6% περίπου για μικρούς σταθμούς ισχύος 500-1.000 kW) και αυτό θεωρώντας ότι τα δένδρα θα επιβιώσουν στο σύνολό τους και δεν θα χρειαστεί επαναφύτευση, κάτι που δυστυχώς δεν επιβεβαιώνεται από πραγματικές εφαρμογές.

    Θεωρούμε σκόπιμο να προβλεφθεί η φύτευση ως καλή πρακτική. Στο σχέδιο νόμου προβλέπεται “η παροχή κινήτρων για σταθμούς που προβαίνουν στη σχετική φύτευση υποχρεωτικά σύμφωνα με το παρόν ή κατόπιν δικής τους βούλησης”, χωρίς όμως να γίνεται περαιτέρω μνεία για το είδος των κινήτρων.

    Θα πρέπει επίσης να γίνει σαφές ότι η εξαίρεση από φύτευση δεν αφορά μόνο λόγους μορφολογίας ή φυσιολογίας του εδάφους και δυνατότητας άρδευσης, αλλά πρακτικά και όλα τα συστήματα επί κτιρίων ή οργανωμένων υποδοχέων βιομηχανικών δραστηριοτήτων (αυτονόητο μεν, αλλά δεν αναφέρεται στις εξαιρέσεις).

  • 13 Νοεμβρίου 2023, 12:03 | Κ. Μ.

    Καταρχάς χαιρετίζω την νομοθετική πρωτοβουλία του άρθρου 51 για υποχρέωση φύτευσης σε φωτοβολταϊκούς σταθμούς.
    Τα (επίγεια) φωτοβολταϊκά πάρκα με μεγάλη επιφάνεια κάλυψης εδάφους, κυρίως των κατηγοριών Α1 και Α2, εγκαθίστανται σε παραπάνω από ένα αγροτεμάχια καταλαμβάνοντας σημαντικό αριθμό στρεμμάτων γεωργικής γης και δη καλλιεργούμενης γης με μη αρδευόμενες καλλιέργειες (ακόμα και της τάξης των χιλιάδων στρεμμάτων). Ωστόσο, στην ελληνική ύπαιθρο, όπου κυριαρχεί ο μικρός και πολυτεμαχισμένος κλήρος, είναι σύνηθες μεταξύ των ορίων των αγροτεμαχίων αλλά και εντός των αγροτεμαχίων να υπάρχει τόσο ξυλώδη όσο και μη ξυλώδη βλάστηση, ειδικότερα σε αγροτεμάχια που γειτνιάζουν με δασικές εκτάσεις ή/και βρίσκονται σε υψόμετρο, συνθέτοντας ένα μοναδικό αγροτικό τοπίο υψηλής περιβαλλοντικής αξίας. Η ετερογένεια του αγροτικού τοπίου δύναται να φιλοξενήσει πλούσια πανίδα και δη εντομοπανίδα (π.χ. επικονιαστές) με σημαντική συνεισφορά στις υπηρεσίες του αγρο-οικοσυστήματος και στην ενίσχυση της βιοποικιλότητας γενικότερα [1,2]. Δεδομένης της συνήθης πρακτικής για αποψίλωση της φυσικής βλάστησης των γεωργικών γαιών για την εγκατάσταση των φωτοβολταϊκών πλαισίων και την υλοποίηση των συνοδών εργασιών (π.χ. υπόγεια καλωδίωση, οικίσκοι ελέγχου κ.α.), θεωρώ χρήσιμο να προτείνω τα εξής:
    1. Να αποτελεί υποχρέωση η διατήρηση και ενίσχυση των ΥΠΑΡΧΟΥΣΩΝ δομών φυσικής βλάστησης στις γεωργικές γαίες τόσο περιμετρικά αλλά κυρίως εντός του αδειοδοτημένου πολυγώνου εγκατάστασης του φωτοβολταϊκού σταθμού, ορίζοντας εν δυνάμει αποστάσεις ασφαλείας για την εγκατάσταση των πάνελ. Ως δομές φυσικής βλάστησης νοούνται όλα εκείνα τα στοιχεία της χλωρίδας που αποτελούν μέρους του αγροτικού τοπίου όπου θα φιλοξενηθούν σε μακροχρόνια βάση οι φωτοβολταϊκοί σταθμοί, όπως ενδεικτικά αναφέρονται τα εξής:
    i. Μεμονωμένα δένδρα ή συστάδες δένδρων ή θάμνων
    ii. Μεμονωμένες δενδροστοιχίες
    iii. Θαμνοστοιχίες
    iv. Φυτοφράχτρες
    2. Η προτεινόμενη από το σχέδιο νόμου φύτευση γηγενών δένδρων (ή/και θάμνων), είτε περιμετρικά είτε κατά τόπους εντός του πολυγώνου εγκατάστασης του φωτοβολταϊκού σταθμού, να αποτελεί δεύτερη επιλογή, η οποία να ενεργοποιείται στην περίπτωση όπου δεν υπάρχουν ήδη φυτά στο γήπεδο εγκατάστασης του φωτοβολταϊκού σταθμού. Εναλλακτικά, θα μπορούσε να είναι συμπληρωματική της πρώτης επιλογής με σκοπό την ενίσχυση των υπαρχουσών δομών φυσικής βλάστησης.
    3. Να αποτελεί υποχρέωση η φύτευση ή/και διατήρηση (αν υπάρχουν) ετήσιων ή πολυετών γηγενών ειδών φυτών-ξενιστών (μη ξυλώδη) των επικονιαστών εντόμων περιμετρικά αλλά κυρίως κατά τόπους ή κατά μήκος των διαδρόμων εντός του πολυγώνου εγκατάστασης του φωτοβολταϊκού σταθμού [3, 4]. Κατά αυτόν τον τρόπο δημιουργούνται οι προϋποθέσεις για τον περιορισμό της απώλειας ή/και του κατακερματισμού των ενδιαιτημάτων των διάφορων σταδίων του βιολογικού κύκλου των επικονιαστών εντόμων. Σε αντίθετη περίπτωση, η αύξηση, διατήρηση ή/και ποικιλομορφία των αποκομμένων (από την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών σταθμών μεγάλης κλίμακας) πληθυσμών εντόμων, επικονιαστών και μη, καθίσταται επισφαλής [5,6] .
    Τα προτεινόμενα μέτρα θεωρώ ότι θα συμβάλουν τόσο στη μείωση της οπτικής όχλησης (π.χ. πανδεσία χρωμάτων των ανθοφόρων φυτών-ξενιστών) όσο και στην έγκαιρη προσαρμογή στη στρατηγική της βιοποικιλότητας για το 2030 μέσω της διατήρησης και της ενίσχυσης της βιοποικιλότητας και δη των επικονιαστών εντόμων, των οποίων οι πληθυσμοί συρρικνώνονται σε παγκόσμιο επίπεδο τη στιγμή που το 75% των παγκόσμιων ειδών καλλιεργειών τροφίμων εξαρτώνται από την επικονίαση. Συνεπώς, η καθολική εφαρμογή μέτρων για τη δημιουργία όσο το δυνατόν φιλικότερων προς τη βιοποικιλότητα φωτοβολταϊκών σταθμών με τη μικρότερη δυνατή οπτική όχληση (στόχοι προτεινόμενου άρθρου 51) αποτελεί επιτακτική ανάγκη. Ωστόσο, η επίτευξη των εν λόγω στόχων προϋποθέτει μια ολιστική προσέγγιση κατά τον σχεδιασμό, υλοποίηση και έλεγχο των προτεινόμενων μέτρων [7].

    ΑΝΑΦΟΡΕΣ
    [1] A new deal for pollinator COM (2023)35.
    [2] Duarte, G. T., Santos, P. M., Cornelissen, T. G., Ribeiro, M. C., & Paglia, A. P. (2018). The effects of landscape patterns on ecosystem services: meta-analyses of landscape services. Landscape Ecology, 33, 1247-1257.
    [3] Blaydes, H., Potts, S. G., Whyatt, J. D., & Armstrong, A. (2021). Opportunities to enhance pollinator biodiversity in solar parks. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 145, 111065.
    [4] Blaydes, H., Gardner, E., Whyatt, J. D., Potts, S. G., & Armstrong, A. (2022). Solar park management and design to boost bumble bee populations. Environmental Research Letters, 17(4), 044002.
    [5] Dolezal, A. G., Torres, J., & O’Neal, M. E. (2021). Can solar energy fuel pollinator conservation?. Environmental entomology, 50(4), 757-761.
    [6] Arcadis Belgium. 2020. Business and nature working together: Action by the energy sector to protect wild pollinators. Technical guidance prepared by Arcadis for the European Commission under contract No 07.0202/2018/795538/SER/ENV.D.2 “Technical support related to the implementation of the EU Pollinators Initiative”.
    [7] Carvalho, F., Treasure, L., Robinson, S. J., Blaydes, H., Exley, G., Hayes, R., … & Armstrong, A. (2023). Towards a standardized protocol to assess natural capital and ecosystem services in solar parks. Ecological Solutions and Evidence, 4(1), e12210.

  • 13 Νοεμβρίου 2023, 12:15 | ΕΛΙΚΑ Α.Ε.

    Προτείνεται η σχετική υποχρέωση να μην ισχύει για τα έργα που διαθέτουν σήμερα Βεβαίωση Παραγωγού καθώς η υλοποίηση φύτευσης με τις αναφερόμενες στη παράγραφο 1 προδιαγραφές είναι πολύ πιθανό να ανατρέψει τον σχεδιασμό που έχει ήδη γίνει για τους εν λόγω φωτοβολταϊκούς σταθμούς (περιορισμούς στην χωροθέτηση των εγκαταστάσεων λόγω σκιάσεων κλπ), θέτοντας παράλληλα σε σημαντικό κίνδυνο ακόμη και την οικονομική βιωσιμότητα αυτού, δεδομένης της μείωσης της εγκατεστημένης ισχύος σε συνδυασμό με την αύξηση του κόστους η οποία προβλέπεται να προκύψει.

  • 10 Νοεμβρίου 2023, 21:03 | ΝΤΑΚΟΣ ΜΠΑΜΠΙΣ

    ΣΥΜΦΩΝΩ ΜΕ ΤΗ ΔΕΝΔΡΟΦΥΤΕΥΣΗ ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΤΑ ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΙΚΑ, ΑΛΛΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΠΡΟΒΛΕΨΕΤΕ ΚΑΙ ΤΙΣ ΑΠΟΣΤΑΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΑ ΣΠΙΤΙΑ. ΔΥΣΤΥΧΩΣ ΑΥΤΟ ΔΕΝ ΤΗΡΕΙΤΑΙ ΚΑΙ ΕΓΚΡΙΝΟΥΝ ΑΔΕΙΕΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΙΚΩΝ ΔΙΠΛΑ ΑΚΡΙΒΩΣ ΣΤΑ ΣΠΙΤΙΑ, ΜΕ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ Η ΑΞΙΑ ΚΑΤΟΙΚΙΑΣ ΚΟΝΤΑ ΣΕ ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΙΚΑ ΝΑ ΠΕΣΕΙ ΚΑΤΑΚΟΡΥΦΑ. ΕΙΝΑΙ ΑΠΑΡΑΔΕΚΤΟ ΝΑ ΒΛΕΠΕΙΣ ΩΡΑΙΑ ΣΠΙΤΙΑ ΚΑΙ ΔΙΠΛΑ ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΙΚΑ. ΝΑ ΒΓΑΙΝΕΙΣ ΣΤΟ ΜΠΑΛΚΟΝΙ ΣΟΥ ΝΑ ΑΠΟΛΑΥΣΕΙΣ ΤΗ ΦΥΣΗ ΚΑΙ ΑΝΤΙ ΑΥΤΟΥ ΝΑ ΒΛΕΠΕΙΣ ΤΑ ΓΥΑΛΙΑ ΣΤΑ 20 ΜΕΤΡΑ!!! ΤΑ ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΙΚΟ ΕΙΝΑΙ ΜΙΑ ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ, ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΟΜΩΣ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ.
    Η ΠΡΟΤΑΣΗ ΕΙΝΑΙ ΟΛΑ ΤΑ ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΑ ΝΑ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΘΟΥΝ ΕΚΤΟΣ ΑΤΤΙΚΗΣ, ΣΤΗ ΛΑΥΡΕΩΤΙΚΗ ΕΧΟΥΝ ΔΟΘΕΙ ΠΟΛΛΕΣ ΑΔΕΙΕΣ ΚΑΙ ΣΕ ΛΙΓΟ ΦΘΑΝΟΥΝ ΣΤΟ ΣΟΥΝΙΟ.
    ΔΕΝ ΤΗΡΟΥΝΤΑΙ ΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ, ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΚΑΝΕΝΑΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΚΑΙ ΟΛΟΙ ΑΥΘΑΙΡΕΤΟΥΝ.

  • 9 Νοεμβρίου 2023, 18:55 | Χρίστος Τσαντήλας

    Η ρύθμιση για την υποχρέωση φύτευσης περιμετρικά στις εγκαταστάσεις των ΦΒΣ φυτών μη χωροκατακτητικών φυτών με σκοπό τον περιορισμό της περιβαλλοντικής επιβάρυνσης και της οπτικής όχλησης, συνιστά εμπαιγμό στο τεράστιο πρόβλημα που δημιουργεί η πολιτική μέσω της οποίας αφαιρούνται τεράστιες εκτάσεις παραγωγικής γεωργικής γης σε όφελος μεγάλης κλίμακας ΦΒΣ, τα οποία ΘΑ ΕΠΡΕΠΕ ΝΑ ΕΠΙΤΡΕΠΟΝΤΑΙ ΜΟΝΟ ΣΕ ΜΗ ΓΕΩΡΓΙΚΕΣ ΓΑΙΕΣ Ή ΓΑΙΕΣ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΗΔΗ ΕΡΗΜΟΠΟΙΗΘΕΙ. Εκείνο που απαιτείται είναι:
    Να καταργηθούν όλοι οι νόμοι που είναι αντίθετοι με το πνεύμα του άρθρου 24 του Συντάγματος (ενδεικτικά ν. 4178/2013) και να εφαρμοσθούν άμεσα οι νόμοι που προβλέπουν την προστασία της γεωργικής γης (ν.2945/2001).
    Η χρήση των ΑΠΕ και ιδιαίτερα τα ΦΒΣ πρέπει να προωθηθούν, αλλά η εγκατάστασή τους πρέπει να γίνει σε Μη Γεωργική Γη, η οποία στην Ελλάδα καλύπτει πολλά εκατομμύρια στρέμματα.

  • 9 Νοεμβρίου 2023, 18:43 | Κ.Φ.

    Φωτοβολταϊκοί σταθμοί που έχουν αιτηθεί όρους σύνδεσης με το Σύστημα πριν την έναρξη ισχύος της Υ.Α. 84014/7123 του Αυγούστου του 2022 και εντάσσονται στις κατηγορίες Α και Β, να εξαιρεθούν από την υποχρεωτική εφαρμογή αυτού του άρθρου. Τα έργα αυτά περιμένουν τους όρους σύνδεσης σχεδόν 2 χρόνια, αντί για 2 μήνες, και κάθε λίγο και λιγάκι προστήθεται και κάποιο επιπλέον απροβλεπτο κόστος ή πρόβλημα.

  • 9 Νοεμβρίου 2023, 10:51 | ΚΟΛΥΒΟΔΙΑΚΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ

    Πριν από λίγο καιρό η Εφορεία Αρχαιοτήτων της περιοχής μας απέρριψε χωροθέτηση μικρού φωτοβολταϊκού συστήματος 5 KW ( 18 τμ σε επιφάνεια) στον περιβάλλοντα χώρο κατοικίας σε περιοχή ΕΚΤΟΣ οριοθετημένου αρχαιολογικού χώρου, με το σκεπτικό ότι ήταν σε οπτική επαφή με μνημείο (μικρό μεσαιωνικό κάστρο). Το συγκεκριμένο φωτοβολταϊκό σύστημα θα ήταν η μόνη πηγή ενέργειας της κατοικίας με μηδενικό περιβαλλοντικό αποτύπωμα χωρίς να επιβαρύνεται το περιβάλλον με την κατανάλωση από το δίκτυο και η περιοχή με κολόνες, επίτονα, εναέρια καλώδια κλπ. Αντί της θέσης αυτής πρότεινε άλλη θέση μέσα στην ιδιοκτησία, ακατάλληλη όμως για την σωστή απόδοση του φωτοβολταϊκού συστήματος.
    Πρότασή μας είναι στο παρόν νομοσχέδιο να προβλεφθεί, σε περιοχές ΕΚΤΟΣ οριοθετημένων αρχαιολογικών χώρων, η δυνατότητα φύτευσης τέτοιων μικρών φωτοβολταϊκών συστημάτων, χωροθετούμενων σε κατάλληλη θέση εντός της ιδιοκτησίας από πλευράς απόδοσης του συστήματος, έτσι ώστε να μην υπάρχει οπτική επαφή με αρχαιότητες που υπάρχουν στη περιοχή, κατόπιν σύμφωνης γνώμης των κατά τόπους υπηρεσιών της Εφορείας Αρχαιοτήτων.

  • 31 Οκτωβρίου 2023, 09:05 | Basiliy

    Έπρεπε από χρόνια μπράβο

Σχόλια