Άρθρο 35 Ειδικές κατηγορίες ενισχύσεων – Τροποποίηση άρθρου 12 του ν. 4399/2016

Στο άρθρο 12 του ν. 4399/2016 (Α’ 117), α) στο τέλος του τίτλου προστίθενται οι λέξεις «-Εξουσιοδοτική διάταξη», β) το άρθρο αριθμείται ως παρ. 1, γ) οι περ. δ) και ια) καταργούνται, δ) στην περ. η’ μετά τη λέξη «(Θ.Υ.Κ.Τ.)» προστίθενται οι λέξεις «και σε Οργανωμένους Υποδοχείς Μεταποιητικών και Επιχειρηματικών Δραστηριοτήτων (Ο.Υ.Μ.Ε.Δ.)», ε) προστίθενται περ. ιβ), ιγ), ιδ), και ιε), στ) προστίθεται παρ. 2, και το άρθρο 12 διαμορφώνεται ως εξής:
«Άρθρο 12
Ειδικές κατηγορίες ενισχύσεων – Εξουσιοδοτική διάταξη
1. Ειδικές κατηγορίες ενισχύσεων, όπως αυτές ορίζονται στα επιμέρους καθεστώτα του Ειδικού Μέρους, παρέχονται σε:
α. εξωστρεφείς: μικρομεσαίες επιχειρήσεις, οι οποίες αύξησαν την εξωστρέφειά τους, δηλαδή το λόγο αξίας των εξαγωγών τους προς τον κύκλο εργασιών τους, είτε σε ποσοστό τουλάχιστον 10% κατά μέσο όρο την τελευταία τριετία πριν το έτος υποβολής της αίτησης υπαγωγής του επενδυτικού σχεδίου, είτε σε ποσοστό τουλάχιστον 5% κατά μέσο όρο την τελευταία τριετία πριν το έτος υποβολής της αίτησης υπαγωγής του επενδυτικού σχεδίου, εφόσον οι εξαγωγές τους καταλαμβάνουν περισσότερο από το 70% του κύκλου εργασιών τους το τρίτο έτος πριν το έτος υποβολής της αίτησης υπαγωγής του επενδυτικού σχεδίου, είτε και χωρίς την προϋπόθεση αύξησης της εξωστρέφειάς τους, εφόσον οι εξαγωγές τους καταλαμβάνουν περισσότερο από το 85% του κύκλου εργασιών το τρίτο έτος πριν το έτος υποβολής της αίτησης υπαγωγής του επενδυτικού σχεδίου.
β. καινοτόμες: μικρομεσαίες επιχειρήσεις, των οποίων οι δαπάνες έρευνας και ανάπτυξης έχουν υπερβεί το 10% του συνόλου των λειτουργικών τους δαπανών, για ένα (1) τουλάχιστον έτος από τα τρία τελευταία πριν την υποβολή της αίτησης υπαγωγής στις διατάξεις του παρόντος,
γ. ανεξάρτητες μικρομεσαίες επιχειρήσεις, οι οποίες, μετά την έναρξη ισχύος του νόμου προχωρούν σε διαδικασία συγχώνευσης είτε με απορρόφηση είτε με δημιουργία νέας εταιρείας, αποκλειόμενης ρητά της εξαγοράς,
δ. [Καταργείται].
ε. συνεταιρισμούς, Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις (Κοιν.Σ.Επ.) του N. 4019/2011 (Α` 216), Αγροτικοί Συνεταιρισμοί (ΑΣ), Ομάδες Παραγωγών (ΟΠ), Αγροτικές Εταιρικές Συμπράξεις (ΑΕΣ) του ν. 4384/2016 (Α` 78),
στ. επιχειρήσεις, των οποίων τα επενδυτικά σχέδια υλοποιούνται σε έναν από τους κλάδους Τεχνολογίας, Πληροφορικής, Επικοινωνίας (Τ.Π.Ε.) και αγροδιατροφής, ως κύριο κλάδο δραστηριότητάς τους,
ζ. επιχειρήσεις, οι οποίες επιτυγχάνουν αυξημένη προστιθέμενη αξία, όπως αυτή προσδιορίζεται από την ΕΛΣΤΑΤ κατά το χρόνο της έκδοσης της απόφασης προκήρυξης, σε σχέση με το μέσο όρο του κλάδου τους,
η. επιχειρήσεις, των οποίων το υπαγόμενο επενδυτικό σχέδιο υλοποιείται σε Βιομηχανικές και Επιχειρηματικές Περιοχές (Β.Ε.ΠΕ.), Επιχειρηματικά Πάρκα (Ε.Π.) εξαιρουμένων των Επιχειρηματικών Πάρκων Ενδιάμεσου Βαθμού Οργάνωσης (Ε.Π.Ε.Β.Ο.), Τεχνολογικά Πάρκα και Θύλακες Υποδοχής Καινοτόμων Δραστηριοτήτων (Θ.Υ.Κ.Τ.) και σε Οργανωμένους Υποδοχείς Μεταποιητικών και Επιχειρηματικών Δραστηριοτήτων (Ο.Υ.Μ.Ε.Δ.) και δεν αφορούν σε εκσυγχρονισμό ή επέκταση υφιστάμενων δομών της ενισχυόμενης επιχείρησης.
θ. επιχειρήσεις των οποίων το επενδυτικό σχέδιο υλοποιείται σε ειδικές περιοχές, οι οποίες αναφέρονται στο σχετικό Παράρτημα. Μια περιοχή χαρακτηρίζεται ως ειδική, εφόσον πληροί τουλάχιστον ένα από τα ακόλουθα κριτήρια:
αα. ορεινή περιοχή, σύμφωνα με την κατηγοριοποίηση της ΕΛ.ΣΤΑΤ., εκτός των Δημοτικών Ενοτήτων που συνιστούν μέρος του πολεοδομικού συγκροτήματος της Αθήνας,
ββ. παραμεθόρια περιοχή, δηλαδή περιοχές σε απόσταση τριάντα (30) χιλιομέτρων από τα σύνορα, καθώς και τα νησιά της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου, της νήσου της Σαμοθράκης του Νομού Έβρου και του Νομού Δωδεκανήσων,
γγ. νησιωτική περιοχή, δηλαδή τα νησιά με πληθυσμό μικρότερο των τριών χιλιάδων εκατό (3.100) κατοίκων και
δδ. περιοχές που παρουσιάζουν πληθυσμιακή μείωση, όπως αυτή προκύπτει κατά τα έτη των δύο πιο πρόσφατων απογραφών (2001 και 2011), και αφορά μείωση μόνιμου πληθυσμού άνω του 30%,
ι. επιχειρήσεις των οποίων το επενδυτικό σχέδιο υλοποιείται σε περιοχές με ιδιαίτερα αυξημένες προσφυγικές και μεταναστευτικές ροές και ιδίως: Αγαθονήσι, Κάλυμνος, Καστελόριζο, Κως, Λέρος, Λέσβος, Σάμος, Σύμη, Χίος. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Ανάπτυξης και Επενδύσεων και Μετανάστευσης και Ασύλου μπορούν να επανακαθορίζονται οι ως άνω περιοχές ανάλογα με τις μεταναστευτικές ροές,
ια. [Καταργείται].
ιβ. επιχειρήσεις, των οποίων τα επενδυτικά σχέδια αφορούν σε επαναλειτουργία βιομηχανικών μονάδων, οι οποίες έχουν παύσει τη λειτουργία τους. Για την εφαρμογή της παρούσας η αξία του πάγιου εξοπλισμού της βιομηχανικής μονάδας, η οποία πρόκειται να επαναλειτουργήσει, καλύπτει ποσοστό πενήντα τοις εκατό (50%) τουλάχιστον του ενισχυόμενου κόστους του επενδυτικού σχεδίου,
ιγ. επιχειρήσεις των οποίων τα επενδυτικά σχέδια υλοποιούνται σε κτίρια χαρακτηρισμένα ως διατηρητέα,
ιδ. επιχειρήσεις των οποίων τα επενδυτικά σχέδια αποτελούνται σωρευτικά από δραστηριότητα του πρωτογενούς τομέα και μεταποίηση αυτού,
ιε. μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις, των οποίων τα επενδυτικά σχέδια της περ. γ) της παρ. 4 του άρθρου 7 υλοποιούνται σε ακίνητα του Δημοσίου μέσω μακροχρόνιας μίσθωσης.
2. Με κοινή απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων και του κατά περίπτωση συναρμόδιου Υπουργού μπορεί να εξειδικεύεται περαιτέρω το είδος των επιχειρήσεων της περ. στ) και κάθε άλλο θέμα σχετικό με την εφαρμογή του παρόντος».

  • 9 Σεπτεμβρίου 2021, 20:36 | ΣΕΣΜΑ

    Σύμφωνα με το σχέδιο νόμου και συγκεκριμένα το Άρθρο 35 αυτού που αφορά την τροποποίηση του άρθρου 12, καταργείται η περίπτωση δ του Άρθρου 12. Εξαιρούνται δηλαδή με την παρούσα τροποποίηση του Ν.4399/2016 από τις ειδικές κατηγορίες ενισχύσεων οι επιχειρήσεις που αύξησαν το προσωπικό τους την τελευταία τριετία, όπως ίσχυε έως σήμερα. Σε μια δυσμενή συγκυρία για τη χώρα και για την Ευρώπη που τα κράτη στηρίζουν τις επιχειρήσεις για την διατήρηση της απασχόλησης, θα πρέπει τουλάχιστον όσες επιχειρήσεις έχουν αυξήσει την απασχόλησή τους να ενισχύονται και να επιβραβεύονται με κάποιο τρόπο.

    Στην ανάλυση συνεπειών της ρύθμισης αναφέρει ότι διευρύνονται οι κατηγορίες παροχής ειδικών ενισχύσεων. Στην πραγματικότητα όμως καταργώντας την περίπτωση δ του Άρθρου 12 εξαιρεί πλήθος επιχειρήσεων οι οποίες στήριξαν ενεργά την ελληνική οικονομία εν μέσω της υγειονομικής κρίσης με την αύξηση του προσωπικού τους.

    Αντί να καταργηθεί η περίπτωση δ θα πρέπει να προστεθούν περιπτώσεις που να αφορούν την αύξηση του προσωπικού, π.χ. αύξηση του προσωπικού της επιχείρησης κατά 10% μετά την ολοκλήρωση του επενδυτικού σχεδίου, δίνοντας κίνητρο για προσλήψεις προσωπικού και αποδοτικότητα του νόμου στην πραγματική οικονομία.

    Παράλληλα, στην περίπτωση στ. του Άρθρου 12 θα πρέπει να προστεθούν και επιχειρήσεις, των οποίων τα επενδυτικά σχέδια υλοποιούνται στον κλάδο του Τουρισμού.

    Έμμεσα, ή άμεσα ο κλάδος της Μεταποίησης περιλαμβάνεται στις περισσότερες περιπτώσεις ειδικών ενισχύσεων (εξωστρεφής, ΒΙΠΕ, επαναλειτουργία μεταποιητικών, αγροδιατροφή κλπ.) και μάλιστα με βάση τη δημόσια διαβούλευση προβλέπεται νέο καθεστώς ενισχύσεων αποκλειστικά για την Μεταποίηση. Ο έτερος κλάδος καθοριστικής στήριξης της ελληνικής οικονομίας που είναι ο Τουρισμός, και χρειάζεται ιδιαίτερη ενίσχυση την περίοδο που διανύουμε, δεν μπορεί να συμπεριληφθεί σχεδόν σε καμία από τις Ειδικές κατηγορίες ενισχύσεων (εκτός αν το επενδυτικό σχέδιο υλοποιείται σε ειδικές περιοχές), καθώς δεν θεωρείται ούτε εξωστρεφής δραστηριότητα παρότι το 90% των εσόδων του προέρχεται από ταξιδιώτες του εξωτερικού.

    Σύμφωνα με τον ΓΑΚ 651/2014, σημείο 32, ο Τουρισμός συμπεριλαμβάνεται μαζί με την Ευρυζωνικότητα και την αγροδιατροφή στους τομείς που διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην περιφερειακή ανάπτυξη και μάλιστα απαλλάσσονται από την υποχρέωση κοινοποίησης. Ως εκ τούτου στην περίπτωση στ εφόσον περιλαμβάνονται η αγροδιατροφή και οι ΤΠΕ θα πρέπει να συμπεριληφθεί και ο Τουρισμός.

    Θα πρέπει λοιπόν να προστεθεί και αυτός ο τομέας δραστηριότητας στις ειδικές κατηγορίες ενισχύσεων και να έχει δικαίωμα λήψης επιδότησης. Μετά από δυο χρόνια κλειστών ξενοδοχειακών μονάδων, λόγω της πανδημίας της COVID 19 η ενίσχυση της φορολογικής απαλλαγής για τις επιχειρήσεις του τουρισμού δεν είναι θελκτική μιας και η όποια επάνοδο στην κερδοφορία θα καθυστερήσει τουλάχιστον μια πενταετία και ρευστότητα για την υλοποίηση νέων επενδύσεων δεν υπάρχει.

    Επιπλέον των προαναφερόμενων προτείνεται να προστεθεί παράγραφος μέσω της οποία θα εντάσσονται στις ειδικές κατηγορίες ενισχύσεων και επενδυτικά σχέδια που εξασφαλίζουν την χρηματοδότηση του επενδυτικού σχεδίου είτε μέσω ιδίων κεφαλαίων, είτε μέσω εξασφαλισμένου τραπεζικού δανείου ώστε να προωθηθούν τα ώριμα χρηματοδοτικά επενδυτικά σχέδια. Ειδικά στις περιπτώσεις του εγκεκριμένου δανεισμού η έγκριση της τράπεζας διασφαλίζει σε μεγάλο βαθμό τη βιωσιμότητα του επενδυτικού σχεδίου.

    Τέλος, η περίπτωση ιδ που προστέθηκε θα είχε νόημα να συμπεριληφθεί μόνο αν περιλαμβάνονταν και οι περιπτώσεις δευτερογενούς μεταποίησης (μη γεωργικό προϊόν). Δηλαδή η παράγραφος θα πρέπει να διαμορφωθεί ως εξής:
    «ιδ. Επιχειρήσεις των οποίων τα επενδυτικά σχέδια αποτελούνται σωρευτικά από δραστηριότητα του πρωτογενούς τομέα και μεταποίηση αυτού ακόμα και αν μετά την μεταποίηση προκύπτει μη γεωργικό προϊόν.»

  • – Αγροδιατροφή. Να προστεθούν στους ΚΑΔ της αγροδιατροφής (άρθρο 12) δραστηριότητες που συνδέονται άμεσα με την παραγωγή τροφίμων, όπως η παραγωγή ζωοτροφών (π.χ. 01.19.1 Καλλιέργεια κτηνοτροφικών φυτών).
    – Να συμπεριληφθεί στο άρθρο 12 όλη η περιοχή της Θράκης ανεξαρτήτως της απόστασης από τα σύνορα καθώς πρόκειται για μια πλήρως αποβιομηχανοποιημένη περιοχή με ένα από τα κατώτερα κατά κεφαλήν ΑΕΠ στην Ευρώπη.

  • Εναλλακτικά, προτείνεται όσες επιχειρήσεις δεν δύνανται να ενταχθούν στο άρθρο 12 του Ν. 4399/16, να λαμβάνουν το 100% του προβλεπόμενου ποσοστού του ΧΠΕ, ενώ όσες έχουν τη δυνατότητα να ενταχθούν στις ειδικές κατηγορίες του άρθρου να λαμβάνουν επιπρόσθετη επιχορήγηση του προβλεπόμενου ποσού ενίσχυσης του νέου ΧΠΕ και σε κάθε περίπτωση όχι άνω των ανώτατων οριζόμενων ποσοστών ενίσχυσης του ΧΠΕ.

  • Με το άρθρο 35 όπως αυτό αναθεωρείται, καταργείται η περίπτωση δ, της παραγράφου 1 του άρθρου 12 του Ν. 4399/16 «ειδικές κατηγορίες ενισχύσεων» που αφορά στην ενίσχυση του 100% του ποσοστού επιχορήγηση του ΧΠΕ για επιχειρήσεις που έχουν παρουσιάσει αύξηση 10% στην απασχόληση τη τελευταία 3ετία από τον χρόνο υποβολής του επενδυτικού σχεδίου. Η συγκεκριμένη διάταξη θεωρείται άδικη κυρίως για επιχειρήσεις οι οποίες εντός της υγειονομικής κρίσης του Covid – 19, όχι μόνο δεν έχουν μειώσει το προσωπικό τους αλλά έχουν πετύχει αύξηση της απασχόλησης και θα πρέπει να υπάρξει ειδική μέριμνα για παραμονή αυτών των επιχειρήσεων στο άρθρο 12 του Ν. 4399/16. Στο κριτήριο αύξησης του προσωπικού θα μπορούσε να υπολογίζεται το προσωπικό για τις 3 κλεισμένες χρήσεις, όπως γίνεται και με τα υπόλοιπα κριτήρια αξιολόγησης (εξαγωγές, οικονομικά κριτήρια κλπ) και όχι με βάση τα ΕΜΕ του τελευταίου 12μηνου, πριν τον μήνα υποβολής της αίτησης υπαγωγής

  • 8 Σεπτεμβρίου 2021, 14:05 | ΠΟΛΥΞΕΝΗ ΚΡΑΜΑΡΗ

    Στο σχέδιο νόμου και συγκεκριμένα στο άρθρο 35 καταργείται η περίπτωση ‘δ’ του άρθρου 12 του Ν.4399/99. Δηλαδή εξαιρούνται από τις ειδικές κατηγορίες ενισχύσεων οι επιχειρήσεις που αύξησαν την απασχόληση τους σε ποσοστό τουλάχιστον 10% την τελευταία τριετία πριν την αίτηση υπαγωγής.
    Ύστερα από μια 10ετία συνεχούς ύφεσης και συνυπολογίζοντας την τελευταία διετία με την κρίση της πανδημίας θα έπρεπε να ληφθεί σοβαρά υπόψη η επιβράβευση τουλάχιστον των επιχειρήσεων σε όλους του κλάδους της οικονομίας οι οποίες όχι μόνο διατήρησαν τις θέσεις εργασίας αλλά και προχώρησαν στην δημιουργία νέων θέσεων απασχόλησης συμβάλλοντας στη μείωση της ανεργίας και στην συγκράτηση άρτια εκπαιδευμένου επιστημονικού προσωπικού να παραμείνουν στον τόπο τους.
    Με τον νέο νόμο θα πρέπει τουλάχιστον οι επιχειρήσεις που συμβάλουν σε αυτό το μείζον θέμα της ανεργίας να δοθεί το κίνητρο της επιχορήγησης όπως προβλεπόταν στο άρθρο 12 του Ν.4399.

    Επίσης η περίπτωση η του άρθρου 12 του Ν.4399 θα πρέπει να επανακαθοριστεί για τις ΜΜΕ επιχειρήσεις που το επενδυτικό τους σχέδιο υλοποιείται σε (Β.Ε.ΠΕ), (Ε.Π.) και (Θ.Υ.Κ.Τ.) να μπορούν να υλοποιήσουν επενδυτικό σχέδιο επέκτασης ή εκσυγχρονισμού των υφιστάμενων υποδομών τους και όχι να προχωρήσουν στη δημιουργία νέας οικονομικής δραστηριότητας. Έχει παρατηρηθεί αξιόλογες επιχειρήσεις με σημαντική συμβολή στην οικονομία να μην μπορούν να κάνουν χρήση των ενισχύσεων και κατ επέκταση να οδηγούνται σε μαρασμό.

  • 7 Σεπτεμβρίου 2021, 18:42 | ΣΩΤΗΡΗΣ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΠΟΥΛΟΣ

    Σύμφωνα με το σχέδιο νόμου και συγκεκριμένα το Άρθρο 35 αυτού που αφορά την τροποποίηση του άρθρου 12, καταργείται η περίπτωση δ του Άρθρου 12. Εξαιρούνται δηλαδή με την παρούσα τροποποίηση του Ν.4399/2016 από τις ειδικές κατηγορίες ενισχύσεων οι επιχειρήσεις που αύξησαν το προσωπικό τους την τελευταία τριετία, όπως ίσχυε έως σήμερα. Σε μια δυσμενή συγκυρία για τη χώρα και για την Ευρώπη που τα κράτη στηρίζουν τις επιχειρήσεις για την διατήρηση της απασχόλησης, θα πρέπει τουλάχιστον όσες επιχειρήσεις έχουν αυξήσει την απασχόληση τους να ενισχύονται και να επιβραβεύονται με κάποιο τρόπο.
    Στην ανάλυση συνεπειών της ρύθμισης αναφέρει ότι διευρύνονται οι κατηγορίες παροχής ειδικών ενισχύσεων. Στην πραγματικότητα όμως καταργώντας την περίπτωση δ του Άρθρου 12 εξαιρεί πλήθος επιχειρήσεων οι οποίες στήριξαν ενεργά την ελληνική οικονομία εν μέσω της υγειονομικής κρίσης με την αύξηση του προσωπικού τους.
    Αντί να καταργηθεί η περίπτωση δ θα πρέπει να προστεθούν περιπτώσεις που να αφορούν την αύξηση του προσωπικού, π.χ. αύξηση του προσωπικού της επιχείρησης κατά 10% μετά την ολοκλήρωση του επενδυτικού σχεδίου, δίνοντας κίνητρο για προσλήψεις προσωπικού και αποδοτικότητα του νόμου στην πραγματική οικονομία.
    Παράλληλα, στην περίπτωση στ. του Άρθρου 12 θα πρέπει να προστεθεί και ο κλάδος του Τουρισμού.
    Έμμεσα ή άμεσα ο κλάδος της Μεταποίησης περιλαμβάνεται στις περισσότερες περιπτώσεις ειδικών ενισχύσεων (εξωστρεφής, ΒΙΠΕ, επαναλειτουργία μεταποιητικών, αγροδιατροφή κλπ) και μάλιστα με βάση τη δημόσια διαβούλευση προβλέπεται νέο καθεστώς ενισχύσεων αποκλειστικά για την Μεταποίηση. Ο έτερος κλάδος στήριξης της ελληνικής οικονομίας που είναι ο Τουρισμός, και χρειάζεται ιδιαίτερη ενίσχυση την περίοδο που διανύουμε, δεν μπορεί να συμπεριληφθεί σχεδόν σε καμία από τις Ειδικές κατηγορίες ενισχύσεων (εκτός αν το επενδυτικό σχέδιο υλοποιείται σε ειδικές περιοχές), καθώς δεν θεωρείται ούτε εξωστρεφής δραστηριότητα παρότι το 90% των εσόδων του προέρχεται από ταξιδιώτες του εξωτερικού.
    Σύμφωνα με τον ΓΑΚ 651/2014 σημείο 32, ο Τουρισμός συμπεριλαμβάνεται μαζί με την Ευρυζωνικότητα και την αγροδιατροφή στους τομείς που διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην περιφερειακή ανάπτυξη και μάλιστα απαλλάσσονται από την υποχρέωση κοινοποίησης. Ως εκ τούτου στην περίπτωση στ εφόσον περιλαμβάνονται η αγροδιατροφή και οι ΤΠΕ θα πρέπει να συμπεριληφθεί και ο τουρισμός.
    Θα πρέπει λοιπόν να προστεθεί και αυτός ο τομέας δραστηριότητας στις ειδικές κατηγορίες ενισχύσεων και να έχει δικαίωμα λήψης επιδότησης. Μετά από δυο χρόνια κλειστών ξενοδοχειακών μονάδων, λόγω της πανδημίας του Covid 19 η ενίσχυση της φορολογικής απαλλαγής για τις επιχειρήσεις του τουρισμού δεν είναι θελκτική μιας και η όποια επάνοδο στην κερδοφορία θα καθυστερήσει τουλάχιστον μια πενταετία και ρευστότητα για την υλοποίηση νέων επενδύσεων δεν υπάρχει.
    Επιπλέον των προαναφερόμενων προτείνεται να προστεθεί παράγραφος μέσω της οποία θα εντάσσονται στις ειδικές κατηγορίες ενισχύσεων και επενδυτικά σχέδια που εξασφαλίζουν την χρηματοδότηση του έργου είτε μέσω ιδίων κεφαλαίων, είτε μέσω εξασφαλισμένου τραπεζικού δανείου ώστε να προωθηθούν τα ώριμα χρηματοδοτικά επενδυτικά σχέδια . Ειδικά στις περιπτώσεις του εγκεκριμένου δανεισμού η έγκριση της τράπεζας διασφαλίζει σε μεγάλο βαθμό τη βιωσιμότητα του επενδυτικού σχεδίου.
    Τέλος, η περίπτωση ιδ που προστέθηκε θα είχε νόημα να συμπεριληφθεί μόνο αν περιλαμβάνονταν και οι περιπτώσεις δευτερογενούς μεταποίησης (μη γεωργικό προϊόν) . Δηλαδή η παράγραφος θα πρέπει να διαμορφωθεί ως εξής:
    ιδ. Επιχειρήσεις των οποίων τα επενδυτικά σχέδια αποτελούνται σωρευτικά από δραστηριότητα του πρωτογενούς τομέα και μεταποίηση αυτού ακόμα και αν μετά την μεταποίηση προκύπτει μη γεωργικό προϊόν