1. Το περιεχόμενο των Σχεδίων Δράσης των Υπουργείων, δηλαδή οι στόχοι, οι δράσεις και τα έργα τους, όπως αυτά έχουν διαμορφωθεί την 15η Νοεμβρίου κάθε έτους, σύμφωνα με την παρ. 7 του άρθρου 52 του ν. 4622/2019 (Α’ 133), ενσωματώνεται υποχρεωτικά στους στόχους των οικείων οργανικών μονάδων, κατά λόγο αρμοδιότητας, σύμφωνα με τη διαδικασία της παρ. 4 του παρόντος.
2. Με απόφασή του, που εκδίδεται έως την 20η Δεκεμβρίου κάθε έτους, ο καθ’ ύλην αρμόδιος Υπουργός δύναται να καθορίζει και να κατανέμει στις οικείες υπηρεσίες επιπρόσθετους των οριζομένων στην παρ. 1 στόχους.
3. Με απόφασή του, που εκδίδεται έως την 20η Δεκεμβρίου κάθε έτους, το όργανο διοίκησης κάθε φορέα, του οποίου οι υπάλληλοι υπάγονται στο άρθρο 6, εκτός των Υπουργείων, καθορίζει και κατανέμει στις οικείες υπηρεσίες τις προτεραιότητες και τους στόχους του για το επόμενο έτος αναφοράς.
4. Σε κάθε ιεραρχικό επίπεδο οι στόχοι εξειδικεύονται και καθορίζονται κατόπιν συνεργασίας και συμφωνίας μεταξύ των προϊσταμένων και των κατά περίπτωση Αξιολογητών τους σύμφωνα με το άρθρο 8. Σε περίπτωση μη επίτευξης συμφωνίας, ο Αξιολογητής αποφασίζει σχετικά. Η διαδικασία εξειδίκευσης και επιμερισμού των στόχων σε όλα τα ιεραρχικά επίπεδα ολοκληρώνεται μέχρι την 15η Ιανουαρίου κάθε έτους.
5. Ορίζεται ελάχιστος υποχρεωτικός αριθμός τριών (3) στόχων ανά οργανική μονάδα σε όλα τα επίπεδα διοίκησης, ενός (1) σε κάθε μία εκ των ακόλουθων κατηγοριών.
α) Παρεχόμενες υπηρεσίες της οργανικής μονάδας.
β) Εσωτερική οργάνωση και λειτουργία της οργανικής μονάδας.
γ) Γνώσεις, δεξιότητες και ικανότητες των υπαλλήλων της οργανικής μονάδας.
6. Με την επιφύλαξη της παρ. 3 του άρθρου 11 και της παρ. 3 του άρθρου 13, ορίζεται ως υποχρεωτικός στόχος στην κατηγορία γ) της παρ. 5 για κάθε προϊστάμενο, ο βαθμός υλοποίησης των Σχεδίων Ανάπτυξης των άμεσα ιεραρχικά υφισταμένων του.
7. Για κάθε στόχο που προκύπτει από τη διαδικασία των παρ. 1 έως 6 καθορίζονται επιπλέον, κατ’ ελάχιστον, οι δείκτες μέτρησης του βαθμού επίτευξής του, καθώς και το χρονοδιάγραμμα υλοποίησής του, σύμφωνα με την παρ. 4.
8. Οι στόχοι δύνανται να αναθεωρηθούν μόνο μία (1) φορά εντός του έτους αναφοράς, τον μήνα Μάιο, κατόπιν συζήτησης για την επισκόπηση της προόδου του άρθρου 11.
9. Οι στόχοι ανά ιεραρχικό επίπεδο και οργανική μονάδα καταχωρίζονται σε ειδική πλατφόρμα της Γενικής Γραμματείας Ανθρώπινου Δυναμικού Δημοσίου Τομέα του Υπουργείου Εσωτερικών.
10. Η καθ’ ύλην αρμόδια για θέματα στοχοθεσίας Γενική Γραμματεία Ανθρώπινου Δυναμικού Δημοσίου Τομέα του Υπουργείου Εσωτερικών διαχειρίζεται την ειδική πλατφόρμα για τη στοχοθεσία της παρ. 10. Επιπλέον, αναλύει στατιστικά δεδομένα, συντάσσει εκθέσεις ανάλυσης δεδομένων, ελέγχει την εφαρμογή της εν γένει διαδικασίας, εντοπίζει διαμορφούμενες τάσεις και ακραίες αποκλίσεις και δύναται να εισηγείται στην αρμόδια κατά περίπτωση Επιτροπή Εποπτείας Αξιολόγησης του άρθρου 16 τη λήψη διορθωτικών μέτρων.
Πρέπει να προβλέπεται μεγαλύτερη ευελιξία στη δυνατότητα αναθεώρησης των στόχων κατ’ έτος καθώς στην ΕΕΤΤ είναι συχνό το φαινόμενο εμφάνισης σημαντικών και επειγουσών εισροών που δεν προϋπολογίζονται και ανατρέπουν πλήρως τον προγραμματισμό της ΕΕΤΤ και των αξιολογούμενων.
α) Πριν τον καθορισμό των στόχων, βασική προϋπόθεση είναι να υπάρχει η εξασφάλιση της εύρυθμης λειτουργίας των δημόσιων υπηρεσιών, μέσω της κατάλληλης υλικοτεχνικής υποδομής, της παροχής όλων των αναγκαίων μέσων και της πρόσληψης προσωπικού για την κάλυψη των κενών οργανικών θέσεων ώστε να εξασφαλιστεί η ύπαρξη του απαιτούμενου ανθρώπινου δυναμικού που μπορεί να υλοποιήσει τους στόχους. Διαφορετικά, το σύστημα στοχοθεσίας, θα δημιουργήσει προβλήματα στις υπηρεσίες και στις σχέσεις αξιολογητών και των υφισταμένων τους.
β) Επίσης, πρέπει να υπάρχει ένα στρατηγικό πλάνο, τουλάχιστον πενταετίας, και αντίστοιχα ετήσια προγράμματα δράσης για κάθε φορέα. Μέσα σε αυτά πρέπει να αναφέρονται οι στόχοι, μακροχρόνιοι και βραχυπρόθεσμοι, με βάση επιστημονικά τεκμηριωμένους δείκτες καθώς και οι δυνατότητες κάθε φορέα. Απαιτείται η σωστή εκπαίδευση των προϊσταμένων αφενός στη στοχοθεσία, ώστε να γνωρίζουν πώς να μετρήσουν και πώς να επιτύχουν τους στόχους και αφετέρου ως αξιολογητών.
γ) Η αξιολόγηση πρέπει να βασίζεται σε ποσοτικά μόνο αποτελέσματα.
δ) Σχετικά με την παρ. 3, σκόπιμο είναι, εφόσον η στοχοθεσία θα επηρεάζει και την αξιολόγηση του υπαλλήλου, να λαμβάνει χώρα πρώτα διαβούλευση με το προσωπικό, συμπεριλαμβανομένων των διευθυντών και προϊσταμένων τμημάτων, για το κατά πόσον οι τιθέμενοι στόχοι είναι εφικτοί εντός της αξιολογικής περιόδου.
ε) Σχετικά με την παρ. 4, στη στοχοθεσία πρέπει να λαμβάνεται υπόψη η γνώμη/εμπειρία των προϊσταμένων καθώς είναι ικανοί να θέσουν στόχους στην εργασία τους, σε συνεργασία με τη διοίκηση.
στ) Στην παρ. 5 οι αναφερόμενες κατηγορίες είναι γενικές και αόριστες και χρήζουν περαιτέρω εξειδίκευσης. Η κατηγορία «γ) Γνώσεις, δεξιότητες και ικανότητες των υπαλλήλων της οργανικής μονάδας» δεν είναι σαφές τι περιλαμβάνει.
ζ) Σχετικά με την παρ. 8, η δυνατότητα αναθεώρησης των στόχων μόνο μία φορά κατ’ έτος δε λαμβάνει υπόψη τις ενδεχόμενες, μη προγραμματισμένες, αλλά σημαντικές και επείγουσες εισροές ανά διεύθυνση / τμήμα κάθε υπηρεσίας (π.χ. αιτήματα επιχειρήσεων στο πλαίσιο της εμπορικής τους δραστηριοποίησης ή εισερχόμενες επιστολές πολιτών ή/ και αιτήσεις ασφαλιστικών μέτρων) που δεν προϋπολογίζονται και ανατρέπουν πλήρως τον προγραμματισμό της υπηρεσίας και συνεπώς, αντίστοιχα, κάθε αξιολογούμενου. Επομένως, πρέπει να προβλέπεται να υφίσταται περιθώριο αναθεώρησης των στόχων σε περίπτωση απρόβλεπτων, αλλά σημαντικών και επειγουσών εισροών κλπ., είτε να προβλέπεται προαιρετική αναθεώρηση των στόχων σε συντομότερα χρονικά διαστήματα.
Δεν υπάρχει πειστικός λόγος μείωσης της σημασίας της επίτευξης συναίνεσης μεταξύ προϊσταμένων και υφισταμένων, με εξάντληση κάθε περιθωρίου γι αυτό. Η συναινετική στοχοθεσία συνιστά τον μείζονα τρόπο παρακίνησης και ενεργοποίησης των στελεχών. Όλα τα προηγμένα διοικητικά κράτη το επιτυγχάνουν εδώ και χρόνια, όπως και οι διεθνικές εταιρίες όπου οι υπάλληλοι χωρίζονται με σημαντικές διαφορές και όμως μπορούν να ομονοούν.
Στην παράγραφο 4, του άρθρου 10 αναφέρεται ότι «Σε κάθε ιεραρχικό επίπεδο οι στόχοι εξειδικεύονται και καθορίζονται κατόπιν συνεργασίας και συμφωνίας μεταξύ των προϊσταμένων και των κατά περίπτωση Αξιολογητών τους σύμφωνα με το άρθρο 8. Σε περίπτωση μη επίτευξης συμφωνίας, ο Αξιολογητής αποφασίζει σχετικά. …»
Υπάρχει κάποιος λόγος που η στοχοθεσία δεν λαμβάνει υπόψη τη γνώμη/εμπειρία των ιεραρχικά υφιστάμενων και καθορίζεται εκ των άνω; Κατά τη γνώμη μου τα στελέχη της δημόσιας διοίκησης που έχουν προσληφθεί με διαδικασίες ΑΣΕΠ (και όχι μόνον) διαθέτουν τόσο τα τυπικά όσο και του ουσιαστικά προσόντα τα οποία τους καθιστούν ικανούς να θέσουν στόχους στην εργασία τους, σε συνεργασία πάντοτε με όλη την ιεραρχία της διοίκησης!
Για να αποφευχθούν φαινόμενα επιλεκτικής μεταχείρισης –άρα και αξιολόγησης:
Η θητεία κάθε Επιτροπής ή άλλου οργάνου με επιλεκτική συμμετοχή υπαλλήλων (στο εξής: Επιτροπή) να μην υπερβαίνει τα δύο έτη.
Το πρώτο δεκαήμερο του Ιουνίου κάθε έτους να αποστέλλεται από τη Διεύθυνση Προσωπικού του Φορέα (Δήμου, Περιφέρειας,..) προς όλες τις Υπηρεσίες υπενθύμιση για τη σύσταση Επιτροπών.
Το πρώτο δεκαήμερο του Ιουλίου κάθε έτους, να αποστέλλεται στη Διεύθυνση Προσωπικού του Φορέα από κάθε Αρμόδιο Όργανο Σύστασης Επιτροπής, οι Επιτροπές που πρόκειται να συσταθούν, ο αριθμός των μελών των Επιτροπών και τα τυπικά προσόντα συμμετοχής βάσει ισχύουσας νομοθεσίας.
Την 1η Αυγούστου κάθε έτους, να αποστέλλεται από τη Διεύθυνση Προσωπικού ενημερωτικό email σε όλους τους υπαλλήλους του Φορέα, για τις Επιτροπές που πρόκειται να συσταθούν και για τα απαιτούμενα τυπικά προσόντα συμμετοχής σε κάθε Επιτροπή, καθώς και για τις ενδεχόμενες απολαβές ή προνόμια. Επίσης να αναγράφεται ο ηλεκτρονικός τρόπος υποβολής των αιτημάτων εκδήλωσης ενδιαφέροντος για κάθε Επιτροπή μέσω πλατφόρμας.
Οι υπάλληλοι να δημιουργούν λογαριασμό και να εισέρχονται στην πλατφόρμα εκδήλωσης ενδιαφέροντος με το υπηρεσιακό email τους και κωδικό της επιλογής τους. Η πλατφόρμα να είναι διαθέσιμη από την 1η Αυγούστου.
Στις 5 π.μ. του 1ου Σαββάτου του Σεπτεμβρίου κάθε έτους να αναρτώνται οι προσκλήσεις εκδήλωσης ενδιαφέροντος για κάθε Επιτροπή. Η επιλογή να γίνεται σε κοινό αρχείο με τσεκάρισμα.
Από τους ενδιαφερόμενους να δημιουργείται Κατάλογος ανά Επιτροπή, από τον οποίο θα αντλούνται τα μέλη των Επιτροπών του επόμενου διαστήματος με κυλιόμενο τρόπο βάσει του α.α. δήλωσης ενδιαφέροντος. Κάθε υπάλληλος να μπορεί να έχει μόνο έναν α.α. για κάθε Επιτροπή. Κάθε νέα σύσταση Επιτροπής να ακολουθεί τον Κατάλογο, είτε πρόκειται για αντικατάσταση μέλους, είτε πρόκειται για νέα Επιτροπή.
Κατόπιν στον Κατάλογο να προστίθενται με ακόλουθους α.α. οι υπάλληλοι που έχουν τα τυπικά προσόντα αλλά δεν έχουν εκδηλώσει το ενδιαφέρον τους. Αυτό μπορεί να γίνει πχ βάσει του Α.Μ.
Αν κάποιος Υπάλληλος σε επόμενη πρόσκληση εκδηλώσει το ενδιαφέρον του, τότε να μεταπίπτει στην πρώτη κατηγορία του συγκεκριμένου Καταλόγου βάσει του α.α. δήλωσής του.
Σε κάθε θητεία να μετέχει ως πρόεδρος ένα μέλος προγενέστερης Επιτροπής που θα ορίζεται βάσει του α.α. δήλωσής του. Αν δε δηλωθεί κανείς τότε να ορίζεται ο Πρόεδρος της προπαρελθούσας θητείας.
Αν ένας υπάλληλος βάσει α.α. ή προγενέστερης προεδρίας μετέχει σε μία Επιτροπή, να μη μπορεί να συμμετάσχει σε δεύτερη.
Αν υπάλληλος συμμετέχει σε Επιτροπή άλλου Φορέα με οποιοδήποτε ρόλο, να απαγορεύεται η συμμετοχή του σε δεύτερη Επιτροπή.
Να επιτρέπεται συμμετοχή σε δεύτερη Επιτροπή μόνο λόγω αναγκαστικής συμμετοχής βάσει προπαρελθούσας θητείας ή μη ύπαρξης κατάλληλων υποψηφίων σε όλο τον Κατάλογο για τη συγκεκριμένη Επιτροπή.
Υπάλληλος που μετέχει σε Επιτροπή, μετά από το πέρας της θητείας του λαμβάνει τον τελευταίο α.α. αιτήσεων του οικείου Καταλόγου.
Να μην επιτρέπεται για κανένα λόγο η παράταση της θητείας Επιτροπής, ούτε η τοποθέτηση μελών της Επιτροπής σε δύο συνεχείς θητείες, ακόμη κι αν η Επιτροπή ήταν ανενεργή ή λειτούργησε για μικρότερο του προβλεπόμενου χρονικού διαστήματος.
Ο επικεφαλής του αρμόδιου Φορέα (Όργανο Σύστασης Επιτροπής ή Διεύθυνση Διοικητικού) και ο αναπληρωτής του που αμελήσει την υποχρέωσή του ή δεν ενεργήσει εμπρόθεσμα, να υπόκειται σε έλεγχο και μισθολογικές κυρώσεις από την Επιτροπή Εποπτείας Αξιολόγησης. Εφόσον το ίδιο φυσικό πρόσωπο εμπέσει στο ίδιο παράπτωμα, να υπόκειται σε υποβιβασμό.
Και τώρα υπάρχει η διαδικασία της στοχοθεσίας αλλά δεν εφαρμόζεταια από τους Φορείς. Το όργανο διοίκησης θα πρέπει να ενημερώνει για τους στόχους όχι μόνο τις υφιστάμενες δομές αλλά και την προϊστάμενή του Αρχή.
Ο υποχρεωτικός στόχος που τίθεται για την κατηγορία «γ) Γνώσεις, δεξιότητες και ικανότητες των υπαλλήλων της οργανικής μονάδας» δεν είναι σαφές τι περιλαμβάνει.
Προφανώς, οι γνώσεις, οι δεξιότητες και οι ικανότητες είναι απαραίτητες προκειμένου να είναι σε θέση ένας υπάλληλος να εκτελέσει επαρκώς τα καθήκοντά του αλλά δεν μπορεί να αποτελούν αυτοσκοπό ή κάποιου είδους τυπική διεξαγωγή εκπαίδευσης χωρίς πραγματικό σκοπό ή αποτέλεσμα.