ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ’ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΣΕ ΠΡΩΤΟ ΒΑΘΜΟ Άρθρο 83 (Άρθρο 31 Οδηγίας 2013/32/ΕΕ) Διαδικασία της εξέτασης

 

1. Η Αποφαινόμενη Αρχή εξετάζει τις αιτήσεις διεθνούς προστασίας ανάλογα με τον διαχωρισμό των αιτήσεων σύμφωνα με την παράγραφο 6 του άρθρου 39.
2. Η Αποφαινόμενη Αρχή εξετάζει τις αιτήσεις διεθνούς προστασίας, σύμφωνα με τις βασικές αρχές και εγγυήσεις του Κεφαλαίου Β με την κανονική ή με την ταχύρρυθμη διαδικασία. Η υπαγωγή μίας αίτησης στην ταχύρρυθμη διαδικασία δεν ασκεί επιρροή στην κρίση επί της ουσίας της αίτησης διεθνούς προστασίας. Η υπαγωγή σε ταχύρρυθμη διαδικασία έχει ως μόνο αποτέλεσμα τη σύντμηση των προθεσμιών, σύμφωνα με όσα προβλέπονται ειδικά στις επιμέρους διατάξεις του παρόντος Μέρους.
3. Η εξέταση των αιτήσεων ολοκληρώνεται το ταχύτερο δυνατόν και σε κάθε περίπτωση υποχρεωτικά εντός έξι (6) μηνών στις περιπτώσεις εφαρμογής της κανονικής διαδικασίας. Η προθεσμία αυτή δύναται να παραταθεί για χρονικό διάστημα όχι μεγαλύτερο των τριών (3) επιπλέον μηνών σε περιπτώσεις μαζικών αφίξεων αλλοδαπών ή ανιθαγενών που αιτούνται ταυτόχρονα διεθνή προστασία, γεγονός που καθιστά στην πράξη πολύ δύσκολη την ολοκλήρωση της διαδικασίας εντός της προθεσμίας των έξι (6) μηνών.
4. Η εξέταση των αιτήσεων ολοκληρώνεται το ταχύτερο δυνατόν και σε κάθε περίπτωση υποχρεωτικά εντός είκοσι (20) ημερών στις περιπτώσεις εφαρμογής της ταχύρρυθμης διαδικασίας. Η προθεσμία αυτή δύναται να παραταθεί για χρονικό διάστημα όχι μεγαλύτερο των δέκα (10) επιπλέων ημερών σε περιπτώσεις στις οποίες μεγάλος αριθμός αλλοδαπών ή ανιθαγενών αιτείται ταυτόχρονα διεθνή προστασία, γεγονός που καθιστά στην πράξη πολύ δύσκολη την ολοκλήρωση της ταχύρρυθμης διαδικασίας εντός της προθεσμίας των είκοσι (20) ημερών.
5. Όταν η αίτηση υπόκειται στη διαδικασία του Κανονισμού (ΕΕ) 604/2013, η προθεσμία αρχίζει από τη στιγμή κατά την οποία ορίζεται η Ελλάδα ως υπεύθυνη για την εξέταση της αίτησης, σύμφωνα με τον εν λόγω Κανονισμό, ο αιτών βρίσκεται στο έδαφος της χώρας και η Υπηρεσία Ασύλου έχει αναλάβει την εξέταση της αίτησης διεθνούς προστασίας.
6. Στις περιπτώσεις που η εξέταση διαρκεί πέραν του ανώτατου κατά περίπτωση χρονικού ορίου, ο αιτών έχει δικαίωμα να ζητά αυτοπροσώπως πληροφορίες από τις Αρμόδιες Αρχές Παραλαβής για το χρόνο κατά τον οποίο αναμένεται η απόφαση επί της αίτησης. Η ενημέρωση αυτή δεν θεμελιώνει υποχρέωση των ανωτέρω αρχών να λάβουν απόφαση εντός συγκεκριμένης προθεσμίας.
7. Οι αρμόδιες Αρχές Παραλαβής καταγράφουν και εξετάζουν κατά απόλυτη προτεραιότητα αιτήσεις διεθνούς προστασίας σύμφωνα με: (α) την περίπτωση (γ) της παραγράφου 10 του άρθρου 39, (β) την παράγραφο 8 του άρθρου 46, Στις περιπτώσεις αυτές ενόψει του κατεπείγοντος η εξέταση της αίτησης πρέπει να ολοκληρώνεται υποχρεωτικά εντός 15 ημερών.
Οι αρμόδιες Αρχές Παραλαβής καταγράφουν και εξετάζουν υποχρεωτικά κατά προτεραιότητα αιτήσεις διεθνούς προστασίας, με την επιφύλαξη ειδικότερων διατάξεων του παρόντος, όταν αυτές αφορούν:
(α) άτομα που ανήκουν σε ευάλωτες ομάδες σύμφωνα με την παράγραφο 4 του άρθρου 39 εφόσον τα πρόσωπα αυτά τελούν σε καθεστώς περιορισμού της ελευθερίας σύμφωνα με την παράγραφο 3 του άρθρου 39.
(β) άτομα που υποβάλλουν αίτηση βάσει του άρθρου 90 ευρισκόμενα σε ζώνες διέλευσης λιμένων ή αερολιμένων της χώρας (διαδικασία στα σύνορα),
(γ) άτομα που ενδέχεται να υπαχθούν στις διαδικασίες του Κανονισμού (ΕΕ) 604/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, ή εφόσον άλλο κράτος-μέλος της Ε.Ε. έχει χορηγήσει στον αιτούντα καθεστώς διεθνούς προστασίας ή άλλο κράτος που δεσμεύεται από τον Κανονισμό (ΕΕ) 604/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου έχει αναλάβει την ευθύνη εξέτασης της σχετικής αίτησης, κατ εφαρμογή του Κανονισμού αυτού
(δ) άτομα των οποίων οι αιτήσεις μπορούν να θεωρηθούν ως προδήλως αβάσιμες σύμφωνα με την παράγραφο 2 του άρθρου 88,
(ε) άτομα για τα οποία η Ελληνική Αστυνομία με αιτιολογημένο έγγραφό της αναφέρει ότι συνιστούν κίνδυνο για την εθνική ασφάλεια ή τη δημόσια τάξη της χώρας,
(στ) άτομα τα οποία υποβάλλουν μεταγενέστερες αιτήσεις διεθνούς προστασίας κατά το στάδιο του παραδεκτού σύμφωνα με την παράγραφο 2 του άρθρου 89,
(ζ) άτομα τα οποία προέρχονται από πρώτη χώρα ασύλου σύμφωνα με το άρθρο 85, ή από ασφαλή τρίτη χώρα σύμφωνα με το άρθρο 86, ή από ασφαλή χώρα καταγωγής σύμφωνα με το άρθρο 87,
(η) άτομα που προέρχονται από συγκεκριμένη χώρα καταγωγής ή συνήθους διαμονής σύμφωνα με την περίπτωση (κ) της παραγράφου 8.
8. Εφόσον ασκηθεί προσφυγή του άρθρου 92 του παρόντος κατά απόφασης που εξέτασε κατά προτεραιότητα αίτηση διεθνούς προστασίας η προσφυγή προσδιορίζεται υποχρεωτικά τους συζήτηση ενώπιον των Ανεξάρτητων Επιτροπών Προσφυγών κατά προτεραιότητα με πράξη του Διευθυντή τους Αρχής Προσφυγών, με την επιφύλαξη της παραγράφου 9 του άρθρου 46.
9. Η Αποφαινόμενη Αρχή εξετάζει μία αίτηση με την ταχύρρυθμη διαδικασία, όταν:
α. ο αιτών προέρχεται από ασφαλή χώρα καταγωγής σύμφωνα με το άρθρο 87 του παρόντος,
β. η αίτηση είναι προδήλως αβάσιμη σύμφωνα με το άρθρο 88 παράγραφος 2 του παρόντος.
γ. ο αιτών παραπλάνησε τους Αρχές με την παρουσίαση ψευδών πληροφοριών ή εγγράφων ή με την απόκρυψη σχετικών πληροφοριών ή εγγράφων όσον αφορά την ταυτότητα ή/και την εθνικότητά του, που μπορούσαν να επηρεάσουν αρνητικά την απόφαση,
δ. είναι πιθανόν ότι ο αιτών έχει καταστρέψει ή πετάξει κακόπιστα έγγραφο ταυτότητας ή ταξιδιωτικό έγγραφο που θα βοηθούσε στον προσδιορισμό τους ταυτότητας ή τους ιθαγένειάς του,
ε. ο αιτών έχει υποβάλει την αίτηση μόνο για να καθυστερήσει ή να εμποδίσει την εκτέλεση προγενέστερης ή επικείμενης απόφασης απέλασης ή με άλλο τρόπο απομάκρυνσής του,
στ. ο αιτών αρνείται να συμμορφωθεί με την υποχρέωση να υποβληθεί σε λήψη δακτυλικών αποτυπωμάτων σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία.
ζ. ο αιτών έχει υποβάλει μεταγενέστερη αίτηση διεθνούς προστασίας, η οποία είναι απαράδεκτη, σύμφωνα με το άρθρο 89 παράγραφος 5 του παρόντος · ή
η. ο αιτών εισήλθε παράνομα στη χώρα ή παρέτεινε παράνομα τη διαμονή του και, χωρίς σοβαρό λόγο, δεν παρουσιάσθηκε τους αρχές ή δεν υπέβαλε αίτηση για διεθνή προστασία το συντομότερο δυνατό, δεδομένων των συνθηκών τους εισόδου του· ή
θ. ο αιτών αρνείται να συμμορφωθεί με την υποχρέωση λήψης των δακτυλικών αποτυπωμάτων του, σύμφωνα με τον κανονισμό(ΕΕ) αριθ. 603/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, τους 26ηςΙουνίου 2013
ι. ο αιτών ενδέχεται, για σοβαρούς λόγους, να θεωρείται ότι συνιστά κίνδυνο για την εθνική ασφάλεια ή τη δημόσια τάξη τους χώρας μέλους, ή έχει υποβληθεί σε αναγκαστική απέλαση διά ης βίας για σοβαρούς λόγους δημόσιας ασφάλειας ή δημόσιας τάξης δυνάμει τους εθνικής νομοθεσίας
κ. ο αιτών προέρχεται από συγκεκριμένη χώρα καταγωγής ή συνήθους διαμονής
λ. εφαρμόζεται επί των αιτήσεων χρονικό κριτήριο για την εξέτασή τους.
μ. είναι άτομο ευάλωτο ή άτομο που χρήζει ιδιαίτερων συνθηκών υποδοχής κατά τους διατάξεις του παρόντος νόμου εφόσον του παρέχεται κατάλληλη υποστήριξη κατά τα ειδικότερα οριζόμενα στο άρθρο 67 του παρόντος.
10. Η εξέταση των αιτήσεων ολοκληρώνεται το αργότερο εντός τριάντα (30) ημερών στις περιπτώσεις εφαρμογής τους ταχύρρυθμης διαδικασίας.

  • 21 Οκτωβρίου 2019, 01:34 | Κωνσταντίνος Κουλαξίδης (Υπηρεσία Ασύλου)

    Παρ. 9 λ. – Το στοιχείο λ. μπορεί να απαλειφθεί ως ασαφές (για παράδειγμα χρονικό κριτήριο υφίσταται και για την εξέταση αιτήσεων με την κανονική διαδικασία).
    Παρ. 4 – Η συγκεκριμένη παράγραφος αποτελεί πλεονασμό από την στιγμή που η παράγραφος 4 του ίδιου άρθρου ορίζει σαφώς το ανώτατο όριο ημερών εξέτασης μίας αίτησης με την ταχύρρυθμη διαδικασία (20+10).

  • Ταχύρρυθμη διαδικασία (αρ. 83, παρ. 9): Το Σχέδιο Νόμου εισάγει νέους λόγους εφαρμογής της ταχύρρυθμης διαδικασίας, οι οποίοι αφ’ενός επικαλύπτονται σε μεγάλο βαθμό, αφ’ετέρου αντιβαίνουν στο ενωσιακό δίκαιο.

    Πρώτον, η άνω διάταξη προβλέπει στην περ. β΄ τις προδήλως αβάσιμες αιτήσεις ως λόγο εφαρμογής της ταχύρρυθμης διαδικασίας. Σύμφωνα με το αρ. 88, παρ. 2, χαρακτηρίζεται προδήλως αβάσιμη οποιαδήποτε αίτηση εμπίπτει στις δέκα κατηγορίες που απαριθμούνται στο αρ. 31, παρ. 8 της Οδηγίας για τις διαδικασίες ασύλου. Ωστόσο, στο αρ. 83, παρ. 9, περ. α΄, γ΄ως ι΄ αναγράφονται ρήτα οι προαναφερθείσες κατηγορίες. Ο νομοθέτης προβαίνει συνεπώς σε επανάληψη των λόγων ενεργοποίησης της ταχύρρυθμης διαδικασίας, η οποία προκαλεί σύγχυση.

    Δεύτερον, η περ. ζ΄ αναφέρεται στην υποβολή μεταγενέστερης αίτησης, «η οποία είναι απαράδεκτη». Η διατύπωση αυτή μεταφέρει λανθασμένα το κείμενο της Οδηγίας, καίτοι ακολουθώντας κατά γράμμα την ελληνική μετάφραση του αρ. 31, παρ. 8, περ. στ΄. Σύμφωνα με το κείμενο της Οδηγίας, η ταχύρρυθμη διαδικασία, η οποία αφορά την εξέταση των αιτήσεων κατ’ουσίαν, εφαρμόζεται σε μεταγενέστερες αιτήσεις που δεν κρίνονται απαράδεκτες – βλ. «a subsequent application for international protection that is not inadmissible» στο αγγλικό κείμενο.

    Τρίτον, οι περ. κ΄ ως μ΄, που αφορούν τις – ασαφείς – περιπτώσεις προέλευσης από «συγκεκριμένη χώρα», χρονικού ορίου για την εξέταση της υπόθεσης και ευάλωτων προσώπων, υπερβαίνουν τα όρια που θέτει η Οδηγία για την εφαρμογή της ταχύρρυθμης διαδικασίας. Υπενθυμίζεται ότι η ταχύρρυθμη διαδικασία έχει αντίκτυπο στις διαδικαστικές εγγυήσεις των οποίων απολαύει ο αιτών, εφόσον συνεπάγεται συντομότερες προθεσμίες αλλά και πιθανή άρση του ανασταλτικού αποτελέσματος των προσφυγών κατά απορριπτικών αποφάσεων. Για το λόγο αυτό, οι δέκα περιπτώσεις εφαρμογής της ταχύρρυθμης διαδικασίας που απαριθμούνται στο αρ. 31, παρ. 8 είναι αυστηρά καθορισμένες και όχι ενδεικτικές.

  • Εξέταση κατά προτεραιότητα (αρ. 83, παρ. 7): Καίτοι παρέχοντας στα κράτη μέλη της ΕΕ ευελιξία ως προς τον προσδιορισμό των αιτήσεων που δύνανται να εξετάζονται κατά προτεραιότητα, η σχετική διάταξη του αρ. 31, παρ. 7 της Οδηγίας για τις διαδικασίες ασύλου στοχεύει κυρίως στην ταχεία διεκπεραίωση αιτημάτων που είναι πιθανόν να θεωρηθούν βάσιμα ή που αφορούν ευάλωτα πρόσωπα. Διαφοροποιείται, ως εκ τούτου, η εξέταση κατά προτεραιότητα από την ταχύρρυθμη διαδικασία, η οποία, «σε αυστηρά καθορισμένες περιπτώσεις» χρησιμοποιείται για την εξέταση αιτήσεων που είναι πιθανώς αβάσιμες ή που εγείρουν θέματα ασφαλείας ή δημόσιας τάξης. Η ερμηνεία αυτή συνάδει και με την πρακτική που ακολουθεί ως τώρα η Υπηρεσία Ασύλου, όπου δίνεται προτεραιότητα στην πρόσβαση των ευάλωτων αιτούντων στη διαδικασία, ενώ βρίσκεται σε ισχύ από το 2014 ειδική διαδικασία κατά προτεραιότητα για Σύρους υπηκόους («Syria Fast Track»).

    Σημειώνεται ότι το Σχέδιο Νόμου απαλείφει την περίπτωση κατά προτεραιότητα εξέτασης των αιτήσεων που εύλογα πιθανολογείται ότι είναι βάσιμες. Συνίσταται η επαναφορά της εν λόγω διάταξης, καθώς και η διαγραφή των περ. β, δ, ε, στ, ζ και η.