Άρθρο 13 – Διεύθυνση Αρχειακής Έρευνας, Προβολής, Επικοινωνίας, Συντήρησης και Διατήρησης Αρχείων

1. Η Διεύθυνση Αρχειακής Έρευνας, Προβολής, Επικοινωνίας Συντήρησης και Διατήρησης Αρχείων έχει επιχειρησιακό στόχο τη διάθεση των αρχείων των Γ.Α.Κ. στο κοινό, τη διευκόλυνση της αρχειακής έρευνας, την προβολή του αρχειακού υλικού, την οργάνωση εκπαιδευτικών δράσεων, τη διαχείριση των ψηφιακών αρχείων, τη συντήρηση και διατήρηση του αρχειακού υλικού που φυλάσσεται στα Γ.Α.Κ και την εφαρμογή των αρχών της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης.
2. Η Διεύθυνση Αρχειακής Έρευνας, Προβολής, Επικοινωνίας, Συντήρησης και Διατήρησης Αρχείων συγκροτείται από τις ακόλουθες οργανικές μονάδες :
α) το Τμήμα Αναγνωστηρίου και Αρχειακής Έρευνας,
β) το Τμήμα Προβολής, Επικοινωνίας και Εκπαιδευτικών Δράσεων,
γ) το Τμήμα Συντήρησης και Διατήρησης Αρχειακού Υλικού,
δ) το Τμήμα Διαχείρισης Ψηφιακών Αρχείων
3. Το Τμήμα Αναγνωστηρίου και Αρχειακής Έρευνας είναι αρμόδιο για :
α) την οργάνωση, διαχείριση και διατήρηση του ταξινομημένου αρχειακού υλικού, που φυλάσσεται στα Γ.Α.Κ.,
β) την εξασφάλιση της πρόσβασης στο ταξινομημένο και αταξινόμητο αρχειακό υλικό, που φυλάσσεται στα Γ.Α.Κ., σύμφωνα με τις διατάξεις της ισχύουσας νομοθεσίας,
γ) την διάθεση εργαλείων έρευνας και οδηγιών ορθής χρήσης αρχειακού υλικού,
δ) την σύνταξη Κανονισμού Λειτουργίας αναγνωστηρίου, την υποβολή του προς έγκριση στο Γενικό Διευθυντή των Γ.Α.Κ. και την επίβλεψη της ορθής τήρησής του,
ε) τη χορήγηση επικυρωμένων αντιγράφων στο κοινό,
ζ) τη διαχείριση δικαστικών αρχείων που εισάγονται στην Κ.Υ. των Γ.Α.Κ.,
η) την παροχή οδηγιών στις Περιφερειακές Υπηρεσίες των Γ.Α.Κ., σε δημόσια, ιδιωτικά και Ειδικά Αρχεία και συλλογές σε θέματα που άπτονται των αρμοδιοτήτων του Τμήματος,
θ) το χειρισμό κάθε άλλου συναφούς θέματος.
4. Το Τμήμα Προβολής, Επικοινωνίας και Εκπαιδευτικών Δράσεων είναι αρμόδιο για :
α) την προβολή του έργου των Γ.Α.Κ.,
β) την εισήγηση προς την Εφορεία και το Γενικό Διευθυντή για εκδόσεις και δημοσιεύματα που προβάλουν το έργο των Γ.Α.Κ.,
γ) τη διοργάνωση εκπαιδευτικών, ερευνητικών και πολιτιστικών δραστηριοτήτων και εκδηλώσεων με στόχο την ανάδειξη του αρχειακού υλικού,
δ) την επικοινωνία με διεθνείς αρχειακούς ή άλλους οργανισμούς στους οποίους τα Γ.Α.Κ. συμμετέχουν,
ε) τη συνεργασία με ιδιωτικούς φορείς για τη χρηματοδότηση των δράσεων των Γ.Α.Κ.,
στ) την παροχή οδηγιών στις περιφερειακές υπηρεσίες των Γ.Α.Κ. σε θέματα που άπτονται των αρμοδιοτήτων του Τμήματος,
ζ) την κατάρτιση προγραμμάτων αρχειακής εκπαίδευσης και επιμόρφωσης του προσωπικού των Γ.Α.Κ. και τη μέριμνα για την εκτέλεσή τους
η) τη μέριμνα για τον σχεδιασμό και τον εμπλουτισμό των ιστοσελίδων των Υπηρεσιών των Γ.Α.Κ. σε συνεργασία με τις αντίστοιχες Π.Υ.
θ) το χειρισμό κάθε άλλου συναφούς θέματος.
5. Το Τμήμα Συντήρησης και Διατήρησης Αρχειακού Υλικού, είναι αρμόδιο για :
α) τη συντήρηση και αποκατάσταση αρχειακού και βιβλιακού υλικού,
β) την τεκμηρίωση των υλικών και της τεχνολογίας κατασκευής του αρχειακού υλικού και την αξιολόγηση της κατάστασης διατήρησής του,
γ) τη λήψη κάθε αναγκαίου μέτρου για την προστασία και διατήρηση του αρχειακού υλικού,
δ) τη φυσικο-χημική και βιολογική έρευνα των αιτιών φθοράς του αρχειακού υλικού,
ε) την εκτέλεση εργασιών για την έκθεση και προβολή του αρχειακού υλικού,
στ) τη διενέργεια αυτοψιών για την εκτίμηση της κατάστασης διατήρησης αρχείων
ζ) την παροχή οδηγιών στις περιφερειακές υπηρεσίες των Γ.Α.Κ. σε θέματα που άπτονται των αρμοδιοτήτων του Τμήματος,
η) το χειρισμό κάθε άλλου συναφούς θέματος.
6. Το Τμήμα Διαχείρισης Ψηφιακών αρχείων είναι αρμόδιο για :
α) τη λήψη μέτρων για την ασφαλή διατήρηση των ψηφιακών συλλογών των ΓΑΚ, ανεξάρτητα από τον τρόπο παραγωγής αυτών (πρωτογενώς ψηφιακά παραγομένων, ψηφιοποιημένων, ψηφιακών αντιγράφων) και με κάθε πρόσφορο μέσο όπως μεταφορά σε άλλα μέσα αποθήκευσης ή σε άλλο μορφότυπο, σύμφωνα με την εξέλιξη της τεχνολογίας,
β) τη διαχείριση των οπτικοακουστικών αρχείων των ΓΑΚ, τόσο σε αναλογικό όσο και σε ψηφιακό υπόστρωμα,
γ) την ανάπτυξη εφαρμογών εξαγωγής μεταδεδομένων και περιεχομένου από έγγραφα και αρχεία,
δ) την ψηφιοποίηση και την ψηφιακή αναπαραγωγή αρχειακού υλικού των ΓΑΚ,
ε) την ανάδειξη των ψηφιακών συλλογών των ΓΑΚ,
στ) την ανάπτυξη ψηφιακών εφαρμογών στον τομέα της Πληροφορικής και των επικοινωνιών, με την χρήση των νέων τεχνολογιών, για τη βελτίωση των παρεχομένων υπηρεσιών,
ζ) τη συνεργασία με τις αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Διοικητικής Ανασυγκρότησης, για την ανάπτυξη πολιτικών και εφαρμογών, στο πλαίσιο επίτευξης της διαλειτουργικότητας των πληροφοριακών συστημάτων των φορέων του άρθ. 51 του ν. 1892/1990 (Α’ 101) με τα πληροφοριακά αρχειακά συστήματα.
η) τη μέριμνα για την επιλογή των ανοιχτών δεδομένων,
θ) την παροχή οδηγιών στις περιφερειακές υπηρεσίες των Γ.Α.Κ. σε θέματα που άπτονται των αρμοδιοτήτων του Τμήματος,
ι) το χειρισμό κάθε άλλου συναφούς θέματος.

  • Υποστηρίζουμε την πρόταση δημιουργίας Διεύθυνσης Συντήρησης και Διατήρησης αρχειακού υλικού καθώς θα συμβάλει στη διάσωση και διατήρηση του εθνικού αρχειακού πλούτου.Σε κάθε περίπτωση, θα πρέπει να αναγνωρίζεται και να ενισχύεται ο ρόλος του κλάδου συντηρητών αρχαιοτήτων και έργων τέχνης στις αρχειακές υπηρεσίες, καθώς η συμβολή τους στη διατήρηση του υλικού στο διηνεκές και τη διάθεση του στους ερευνητές είναι αναμφισβήτητη.

  • 7 Μαρτίου 2019, 09:02 | Σωματείο Εργαζομένων στα Γενικά Αρχεία του Κράτους

    Επισημαίνεται, ότι στο ζήτημα της διαχείρισης των ηλεκτρονικών αρχείων και της χρήσης των ΤΠΕ, το σχέδιο νόμου είναι ελλιπές και ασαφές. Οι έννοιες ηλεκτρονικά αρχεία, ψηφιακά αρχεία, αναπαραγωγή αρχείων, ψηφιοποίηση εγγράφων δεν ορίζονται σαφώς και επιπλέον περιπλέκονται. Δεν γίνεται αναφορά και συσχέτιση με τους γενικούς νόμους για την ηλεκτρονική διακυβέρνηση στην ελληνική δημόσια διοίκηση.

  • 7 Μαρτίου 2019, 08:44 | Σωματείο Εργαζομένων στα Γενικά Αρχεία του Κράτους

    Προτείνεται η σύσταση ανεξάρτητης Διεύθυνσης Διατήρησης, με δύο Τμήματα (Τμήμα Συντήρησης αρχειακού υλικού και Τμήμα Διατήρησης αρχειακού υλικού), γεγονός που επιβάλλεται από τους διαφορετικούς στόχους που τίθενται στα πλαίσια της συντήρησης και διατήρησης του αρχειακού υλικού, σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα.
    Στόχος της διατήρησης και συντήρησης του αρχειακού υλικού είναι η αναχαίτιση της φυσικοχημικής και μηχανικής του υποβάθμισης, με σκοπό την παράταση του προσδόκιμου ζωής του στο διηνεκές.
    Η διατήρηση (προληπτική συντήρηση) αφορά στην εξέταση, μελέτη, τη λήψη μέτρων και την εφαρμογή πρακτικών (χώροι στέγασης, συνθήκες, σχέδιο έκτακτης ανάγκης, αποθηκευτικές μονάδες και συσκευασία, επιθεώρηση και εξέταση, οδηγίες-πρωτόκολλα-κανονισμοί-προδιαγραφές χειρισμού, μεταφοράς, ψηφιοποίησης κλπ.) για την προστασία επί του συνόλου του αρχειακού υλικού και από όλους τους παράγοντες φθοράς.
    Η συντήρηση αφορά στην διερεύνηση, μελέτη και την εφαρμογή επεμβατικών ενεργειών σε μονάδες αρχειακών τεκμηρίων με στόχο την θεραπεία και την αποκατάσταση των φθορών και την επιμήκυνση του χρόνου ζωής .
    Ο ρόλος της διατήρησης και συντήρησης είναι αναπόσπαστος και κομβικός για την επίτευξη της αποστολής των ΓΑΚ (Σχέδιο Νόμου, άρθρο 9). Οι δε αρμοδιότητες είναι σαφώς διακριτές, αφού παρέχονται ανεξαρτήτως και καθολικά, σε όλο το φάσμα των υπόλοιπων αρχειακών υπηρεσιών.
    Σε διεθνές αλλά και εθνικό επίπεδο, για παράδειγμα στον οργανισμό του Υπουργείου Πολιτισμού, οι αρμοδιότητες διατήρησης και συντήρησης ασκούνται παράλληλα με τις εργασίες πρόσκτησης, επεξεργασίας, τεκμηρίωσης, έρευνας, προβολής κλπ. εξυπηρετώντας ταυτόχρονα τις οριζόντιες ανάγκες που προκύπτουν από την εκτέλεση των εργασιών αυτών.
    Στο πνεύμα αυτό και σύμφωνα με τον ισχύοντα Ν. 1946/14.05.1991, το σημερινό Τμήμα Συντήρησης και Αναπαραγωγής ασκεί αρμοδιότητες σε όλο το πεδίο του αρχειακού υλικού που διαχειρίζεται η σημερινή Διεύθυνση των ΓΑΚ και σε οριζόντια συνεργασία με τα υπόλοιπα σημερινά Τμήματα, συμπεριλαμβανομένου του Τμήματος που είναι υπεύθυνο για τις Περιφερειακές Υπηρεσίες των ΓΑΚ. Επιπλέον, καλείται για την παροχή υπηρεσιών συμβουλευτικού χαρακτήρα και μελετών για την προστασία και διατήρηση του αρχειακού υλικού που αποτίθεται σε άλλους δημόσιους και ιδιωτικούς αρχειακούς φορείς, ύστερα από αίτηση των φορέων και έγκριση της οικείας Υπηρεσίας.
    Η πρότασή μας για σύσταση Διεύθυνσης Διατήρησης και Συντήρησης στην Κεντρική Υπηρεσία των ΓΑΚ συντελεί στην αποτελεσματική και ορθολογική οργάνωση της Υπηρεσίας και αποκαθιστά τη δυσλειτουργία του αρχειακού φορέα, που θα προέκυπτε σε κάθε άλλη περίπτωση από το Νέο Νόμο των ΓΑΚ.
    Σύμφωνα με το Σχέδιο Νόμου, με την ένταξη Τμήματος Συντήρησης και Διατήρησης αρχειακού υλικού στη Διεύθυνση αρχειακής έρευνας, προβολής, επικοινωνίας, συντήρησης και διατήρησης οι αρμοδιότητες του Τμήματος περιορίζονται στο πλαίσιο του επιχειρησιακού στόχου της Διεύθυνσης αυτής (άρθρο 13, άρθρο 20).
    Ωστόσο, το εν λόγω Τμήμα συνεργάζεται και παρέχει υπηρεσίες προς τα ακόλουθα Τμήματα:
    − Τμήμα επεξεργασίας αρχείων, ευρετηρίασης και Εθνικού Ευρετηρίου Αρχείων (Ε.Ε.Α.),
    − Τμήμα εποπτείας ενεργών και ημιενεργών αρχείων και επιλογής, εισαγωγής και εκκαθάρισης ανενεργών αρχείων,
    − Τμήμα – Ειδική Υπηρεσία αρχείων Πρωθυπουργού, Υπουργών, Υφυπουργών, Γενικής Γραμματείας της Κυβέρνησης και Ειδικών Αρχείων.
    − Τμήμα αναγνωστηρίου και αρχειακής έρευνας,
    − Τμήμα προβολής, επικοινωνίας και εκπαιδευτικών δράσεων,
    − Τμήμα διαχείρισης ψηφιακών αρχείων
    − και τα Τμήματα των Περιφερειακών Υπηρεσιών,
    που εντάσσονται σε τρεις διαφορετικές Διευθύνσεις της Κεντρικής Υπηρεσίας.
    Κατά συνέπεια ο περιορισμός στον επιχειρησιακό στόχο μιας Διεύθυνσης, δεν ανταποκρίνεται σε ορθολογική διοικητική δομή-οργάνωση.