Άρθρο 46 Κωλύματα εκλογιμότητας και ασυμβίβαστα

1. Δεν μπορεί να εκλεγεί σε οποιοδήποτε αξίωμα όποιος στερείται το δικαίωμα του εκλέγειν.
2. Δεν μπορούν να εκλεγούν ή να είναι περιφερειάρχες ή περιφερειακοί σύμβουλοι:
α) Δικαστικοί λειτουργοί, αξιωματικοί των ενόπλων δυνάμεων και των σωμάτων ασφαλείας, θρησκευτικοί λειτουργοί των γνωστών θρησκειών, καθώς και τα μέλη των ανεξαρτήτων αρχών του άρθρου 101Α του Συντάγματος ή των αρχών που χαρακτηρίζονται με νόμο ως ανεξάρτητες ή ρυθμιστικές, αν για τα μέλη αυτά προβλέπεται από τον νόμο η πλήρης και αποκλειστική τους απασχόληση ή η αναστολή άσκησης εκ μέρους τους οποιουδήποτε άλλου δημόσιου λειτουργήματος ή καθήκοντος, αμειβόμενου ή μη, σε οποιαδήποτε θέση του δημόσιου τομέα, κατά τη διάρκεια της θητείας τους στην αρχή αυτή. Κατ’ εξαίρεση, δικαστικοί λειτουργοί και αξιωματικοί των ενόπλων δυνάμεων και των σωμάτων ασφαλείας, εφόσον δεν υπηρέτησαν εντός των ορίων της περιφέρειας στην οποία επιθυμούν να θέσουν υποψηφιότητα κατά τους τελευταίους είκοσι τέσσερις (24) μήνες πριν από τη διεξαγωγή των αυτοδιοικητικών εκλογών, μπορούν να είναι υποψήφιοι, εφόσον παραιτηθούν από τη θέση τους, σύμφωνα με τη διαδικασία του άρθρου 30 του π.δ. 26/2012 (Α’ 57), πριν από την ημερομηνία ανακήρυξης των υποψηφίων. Το ασυμβίβαστο του πρώτου εδαφίου δεν καταλαμβάνει όσους εκ του ένστολου προσωπικού των σωμάτων ασφαλείας προάγονται σε αξιωματικούς, με τη συμπλήρωση ετών πραγματικής υπηρεσίας κατά τη διάρκεια της αιρετής θητείας τους. Ειδικές διατάξεις που απαγορεύουν την υποβολή ή την αποδοχή της παραίτησης των προσώπων αυτών ή που περιορίζουν το δικαίωμά τους να παραιτηθούν ή την αρμοδιότητα της αρχής να αποδεχθεί την παραίτησή τους εξακολουθούν να ισχύουν.
β) Ο Συμπαραστάτης του Δημότη και της Επιχείρησης και ο Περιφερειακός Συμπαραστάτης του Πολίτη και της Επιχείρησης, εφόσον η χωρική του αρμοδιότητα αφορά ή καταλαμβάνει την περιφέρεια για την οποία θέτει υποψηφιότητα, για τέσσερα (4) έτη από τη λήξη της θητείας του με οποιονδήποτε τρόπο.
γ) Ο Επόπτης Ο.Τ.Α., στο σύνολο των περιφερειών στις οποίες εκτείνεται η αρμοδιότητά του, για τέσσερα (4) έτη από τη λήξη της θητείας του με οποιονδήποτε τρόπο.
δ) Διοικητές, υποδιοικητές, πρόεδροι διοικητικών συμβουλίων, διευθύνοντες ή εντεταλμένοι σύμβουλοι των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου, των κρατικών νομικών προσώπων ιδιωτικού δικαίου, των δημοσίων επιχειρήσεων και των επιχειρήσεων τη διοίκηση των οποίων ορίζει άμεσα ή έμμεσα το Δημόσιο με διοικητική πράξη ή ως μέτοχος, καθώς και των πάσης φύσεως νομικών προσώπων της περιφέρειας, οι οποίοι δεν είναι αιρετοί της τοπικής αυτοδιοίκησης ή δεν έχουν εκλεγεί στα ανωτέρω αξιώματα, ή δεν έχουν οριστεί στις θέσεις αυτές λόγω ιδιότητας (ex officio), σύμφωνα με τη νομοθεσία που διέπει τα νομικά αυτά πρόσωπα, στις περιφέρειες στα διοικητικά όρια των οποίων εκτείνεται η χωρική αρμοδιότητα των νομικών προσώπων, εφόσον κατείχαν τα συγκεκριμένα αξιώματα κατά και μετά την 1η Ιανουαρίου του έτους διεξαγωγής των εκλογών.
ε) Υπάλληλοι με σχέση εργασίας δημοσίου δικαίου και ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου του Δημοσίου, των δήμων, των περιφερειών και των νομικών προσώπων που είναι ενταγμένα στο Μητρώο Φορέων της Γενικής Κυβέρνησης, όπως αυτό ισχύει, δέκα (10) μήνες πριν από τη διενέργεια των εκλογών, οι οποίοι, κατά και μετά την 1η Ιανουαρίου του έτους διεξαγωγής των εκλογών άσκησαν καθήκοντα προϊσταμένου οργανικής μονάδας επιπέδου γενικής διεύθυνσης ή διεύθυνσης ή τμήματος, στις περιφερειακές ενότητες, στα διοικητικά όρια των οποίων εκτεινόταν η αρμοδιότητα των οργανικών τους μονάδων. Στο πεδίο εφαρμογής του πρώτου εδαφίου δεν υπάγονται οι διευθυντές σχολικών μονάδων πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, καθώς και οι διευθυντές τμημάτων, μονάδων, κλινικών και εργαστηρίων ιατρικής υπηρεσίας του Εθνικού Συστήματος Υγείας, ενώ υπάγονται οι περιφερειακοί διευθυντές εκπαίδευσης και οι προϊστάμενοι διευθύνσεων εκπαίδευσης, οι διευθυντές ιατροί που προΐστανται της Ιατρικής Υπηρεσίας και των Κέντρων Υγείας, καθώς και ο υπεύθυνος συντονιστής της επιστημονικής λειτουργίας Κέντρου Υγείας.
στ) Όποιοι συνδέονται με την οικεία περιφέρεια, τα νομικά της πρόσωπα ή τα νομικά πρόσωπα στα οποία αυτή συμμετέχει, με σύμβαση προμήθειας, εκτέλεσης έργου, παροχής υπηρεσιών, παραχώρησης δικαιώματος εκμετάλλευσης έργου ή υπηρεσίας με αντικείμενο συνολικής αξίας άνω των δέκα χιλιάδων (10.000) ευρώ, εφόσον η σύμβαση είναι σε ισχύ κατά και μετά την 1η Ιανουαρίου του έτους διεξαγωγής των εκλογών. Δεν αποτελεί κώλυμα ή ασυμβίβαστο η ιδιότητα του μέλους της διοίκησης ή του υπαλλήλου δημοσίων επιχειρήσεων και οργανισμών κοινής ωφέλειας, που συνδέονται με την οικεία περιφέρεια, τα νομικά της πρόσωπα ή τα νομικά πρόσωπα στα οποία αυτή συμμετέχει, με σύμβαση που είναι σχετική με το αντικείμενο της δραστηριότητάς τους. Δεν αποτελεί ασυμβίβαστο η σύναψη σύμβασης αγοράς, εκποίησης ή εκμίσθωσης ακινήτων της περιφέρειας, εφόσον η σχετική σύμβαση έχει συναφθεί ύστερα από πλειοδοτική δημοπρασία.
ζ) Γενικοί διευθυντές, διευθύνοντες σύμβουλοι, πρόεδροι και μέλη διοικητικών συμβουλίων, διαχειριστές, μέτοχοι και εταίροι κεφαλαιουχικών εταιρειών, που έχουν συμβληθεί με την οικεία περιφέρεια, τα νομικά της πρόσωπα ή τα νομικά πρόσωπα στα οποία αυτή συμμετέχει, εφόσον το ποσοστό συμμετοχής τους στις εταιρείες υπερβαίνει το πέντε τοις εκατό (5%) του συνολικού κεφαλαίου της εταιρείας, καθώς και εταίροι προσωπικών εταιρειών και κοινοπρακτούντα πρόσωπα, που έχουν συμβληθεί με την οικεία περιφέρεια, τα νομικά της πρόσωπα ή τα νομικά πρόσωπα στα οποία αυτή συμμετέχει, εφόσον συντρέχουν οι προϋποθέσεις της περ. στ). Αν η οικεία περιφέρεια συμμετέχει με οποιονδήποτε τρόπο στην επιχείρηση με την οποία συμβάλλεται η ίδια, τα νομικά της πρόσωπα ή τα νομικά πρόσωπα στα οποία μετέχει, δεν υπάρχει ασυμβίβαστο για τους αιρετούς της περιφέρειας που μετέχουν στη διοίκηση της επιχείρησης αυτής.
η) Εκτελεστικοί γραμματείς περιφερειών, ειδικοί σύμβουλοι των περιφερειών και δικηγόροι με έμμισθη εντολή των περιφερειών, στις περιφέρειες στις οποίες υπηρέτησαν κατά και μετά την 1η Ιανουαρίου του έτους διεξαγωγής των εκλογών.
θ) Με την επιφύλαξη της περ. ε), υπάλληλοι με σχέση εργασίας δημοσίου δικαίου και ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου στην ίδια περιφέρεια και τα πάσης φύσεως νομικά πρόσωπα τα οποία έχει συστήσει ή στα οποία μετέχει η περιφέρεια. Το κώλυμα αίρεται αν τα πρόσωπα του πρώτου εδαφίου παραιτηθούν από τη θέση τους, σύμφωνα με τη διαδικασία του άρθρου 30 του π.δ. 26/2012, πριν από την ημερομηνία ανακήρυξης των υποψηφίων. Αν τα πρόσωπα του πρώτου εδαφίου δεν εκλεγούν ή αν εκλεγούν και λήξει για οποιονδήποτε λόγο η θητεία τους, επανέρχονται αυτοδικαίως στην ενεργό υπηρεσία, σύμφωνα με το άρθρο 32 του ν. 4257/2014 (Α’ 93).
3. Κώλυμα εκλογιμότητας συντρέχει για όσους έχουν εκπέσει από οποιοδήποτε αιρετό αξίωμα πρώτου ή δεύτερου βαθμού τοπικής αυτοδιοίκησης:
α) ύστερα από αμετάκλητη καταδικαστική απόφαση, σύμφωνα με την περ. γ΄ της παρ. 1 του άρθρου 236 του ν. 3852/2010 (Α’ 87),
β) ύστερα από αιτιολογημένη απόφαση του Επόπτη Ο.Τ.Α. για πειθαρχικό παράπτωμα, σύμφωνα με τα άρθρα 233 και 234 του ν. 3852/2010.
4. Περιφερειάρχες ή περιφερειακοί σύμβουλοι που αποδέχονται οποιοδήποτε από τα καθήκοντα ή τα έργα που συνιστούν ασυμβίβαστο ή αποκτούν δημοτικότητα σε δήμο εκτός των ορίων της οικείας περιφέρειας, εκπίπτουν από το αξίωμά τους. Το αρμόδιο διοικητικό εφετείο, με απόφασή του, διαπιστώνει την ύπαρξη του ασυμβίβαστου και την έκπτωση από το αξίωμα, εφόσον υποβληθεί σχετική ένσταση σύμφωνα με τα άρθρα 71 έως 75. Κατά της απόφασης με την οποία διαπιστώνεται το ασυμβίβαστο χωρεί αίτηση αναίρεσης ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας, σύμφωνα με το άρθρο 76.

  • 12 Μαρτίου 2021, 12:48 | Φίλιππος Τριομμάτης Πρόεδρος Δημοτικών και περιφερειακών Συμπαραστατών

    Α) Με τον νόμο 3852/10 γνωστό ως Καλλικράτη στο άρθρο 14 και το αντίστοιχο για τις Περιφέρειες άρθρο 117 (Κωλύματα και Ασυμβίβαστα), δεν υπάρχει καμία αναφορά στον Συμπαραστάτη. Δεν υπάρχει δηλαδή κανένα κώλυμα.

    Β) Στην Αμέσως επόμενη νομοθετική πρωτοβουλία Ν. 4555/2018 (Κλεισθένης) στο ανάλογο άρθρο 14 υπάρχει ασυμβίβαστο, αλλά όχι για τους Συμπαραστάτες. Αφορά τους Διαμεσολαβητές που προσπάθησε να εισαγάγει η τότε κυβέρνηση και συγκεκριμένα αναφέρει:
    «Δεν μπορούν να εκλεγούν Δήμαρχοι Δημοτικοί Σύμβουλοι κλπ… (Παράγραφος β) Ο Δημοτικός και Περιφερειακός Διαμεσολαβητής εφόσον η χωρική του αρμοδιότητα καταλαμβάνει το Δήμο για τον οποίο θέτει υποψηφιότητα, για 4 έτη από την λήξη της θητείας του με οποιονδήποτε τρόπο.» (Εννοείται ότι υπάρχει το ανάλογο άρθρο και για τις περιφερειακές εκλογές).

    Γ) Στην επόμενη νομοθετική ρύθμιση με τον νόμο 4623/2019 ο οποίος επαναφέρει τον Δημοτικό Συμπαραστάτη και καταργεί τον Διαμεσολαβητή συμβαίνει το εξής: στο άρθρο 7 παρ. 1 αναφέρει ότι:
    «Τα άρθρα 152 έως 174 του ν. 4555/2018 καταργούνται και επανέρχονται σε ισχύ τα άρθρα 7 και 179 του ν. 3852/10(Καλλικράτης) Και όπου στις διατάξεις του ν. 4555/2018 αναφέρεται Δημοτικός Διαμεσολαβητής ή Περιφερειακός Διαμεσολαβητής, νοούνται ο Συμπαραστάτης του Δημότη και της Επιχείρησης και ο Περιφερειακός Συμπαραστάτης του πολίτη και της Επιχείρησης αντίστοιχα».

    Επανέφερε τον θεσμό του Συμπαραστάτη δηλαδή, αλλά ξέχασε σε ισχύ το ασυμβίβαστο που υπήρχε για τους Διαμεσολαβητές το οποίο φυσικά στο σχέδιο της νέας νομοθετικής πρωτοβουλία του ΥΠΕΣ που είδε το φως της δημοσιότητας, υπάρχει και διατηρείται για τους Συμπαραστάτες πλέον! Συγκεκριμένα άρθρο 43 του υπο εισαγωγή σχέδιου νόμου:
    « β) Ο Συμπαραστάτης του Δημότη και της Επιχείρησης και ο Περιφερειακός Συμπαραστάτης του Πολίτη και της Επιχείρησης, εφόσον η χωρική του αρμοδιότητα αφορά ή καταλαμβάνει την περιφέρεια για την οποίο θέτει υποψηφιότητα, για τέσσερα (4) έτη από τη λήξη της θητείας του με οποιονδήποτε τρόπο.»

    Προτείνουμε:
    Την αποκατάσταση του λάθους με την εξαίρεση της παραγράφου β του άρθρου 43 του σχεδίου νόμου που έχει δει πρόσφατα το φως της δημοσιότητας και αναφέρεται σε κωλύματα και ασυμβίβαστα. (Κάτι που ήδη έχει γίνει στο αντίστοιχο άρθρο 8 για τους Δημοτικούς Συμπαραστάτες.)

    Δηλαδή:
    «Προτείνεται η κατάργηση του κωλύματος εκλογιμότητας και ασυμβίβαστου του Δημοτικού/Περιφερειακού Συμπαραστάτη που ισχύει με τα άρθρα 14 παρ. 1 εδ.β και 117 παρ. 1εδ.β του ν. 3852/2010 αντίστοιχα και τα οποία διατηρούνται με τα άρθρα 8 παρ. 2 β και 43 παρ. 2 β αντίστοιχα του σχεδίου νόμου καθώς το αρχικό κείμενο του Καλλικράτη που θέσπιζε το θεσμό του Συμπαραστάτη δεν είχε εισαγάγει τέτοιο κώλυμα.»

  • 6 Μαρτίου 2021, 11:15 | Γιάννης

    Για τις εκλογές της τοπικής αυτοδιοίκησης δεν πρέπει να επιτρέπεται η συμμετοχή όλων των στελεχών των σωμάτων ασφαλείας .
    Δεν πρέπει να είναι ασυμβίβαστο μόνο για τους αξιωματικούς των σωμάτων ασφαλείας αλλά για όλα τα στελέχη των σωμάτων ασφάλειας .
    Το παράπτωμα της κατάχρησης εξουσίας από την ταυτόχρονη ιδιότητα του ελεγκτή και του ελεγχόμενου μπορεί να γίνει οχί μόνο από τους αξιωματικούς των σωμάτων ασφαλείας αλλά και από τους υπαξιωματικούς και τα λοιπά στελέχη των σωμάτων ασφαλείας .

  • 6 Μαρτίου 2021, 11:30 | Γιάννης

    Στην παρ. 2.α αναφέρεται ότι αξιωματικοί των σωμάτων ασφαλείας δεν μπορούν να εκλεγούν ή να είναι περιφερειάρχες ή περιφερειακοί σύμβουλοι ενώ μπορούν κατά συνέπεια να είναι υποψήφιοι οι υπαξιωματικοί και οι λοιποί χαμηλόβαθμοι των σωμάτων ασφαλείας .
    Η ανωτέρω διάταξη θα πρέπει να τροποποιηθεί και να μην επιτρέπεται για κανένα στέλεχος των σωμάτων ασφαλείας να είναι υποψήφιο στις εκλογές της τοπικής αυτοδιοίκησης .Δεν είναι δυνατόν κάποιοι να είναι και ελεγκτές και ελεγχόμενοι ταυτόχρονα .
    ΠΡΟΚΕΙΤΑΙ ΓΙΑ ΜΙΑ ΞΕΚΑΘΑΡΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΑΣΥΜΒΙΒΑΣΤΟΥ . Δεν είναι δυνατόν για παράδειγμα ένα εν υπηρεσία στέλεχος σώματος ασφαλείας και ταυτόχρονα εκλεγμένο και τοποθετημένο στη τεχνική υπηρεσία κάποιας περιφέρειας , να καλείται να ελέγξει ένα παράνομο έργο που εκτελείται από τον περιφέρεια που έχει εκλεγεί και που πιθανόν αυτό το ίδιο να έχει δώσει εντολή για την εκτέλεση αυτού του παράνομου έργου . Ασφαλώς και δεν θα διαπιστώσει τίποτα . Ελέγχους για την τέλεση αξιόποινων πράξεων δεν κάνουν μόνο οι αξιωματικοί των σωμάτων ασφαλείας αλλά και οι υπαξιωματικοί και οι λοιποί χαμηλόβαθμοι .
    Τέτοιες περιπτώσεις εκλεγμένων στελεχών σωμάτων ασφαλείας είναι πάρα πολλές με τον ισχύοντα νόμο και με το τρόπο αυτό αμαυρώνεται τόσο το κύρος της τοπικής αυτοδιοίκησης όσο και το κύρος των σωμάτων ασφαλείας .