ΜΕΡΟΣ ΙΓ’ – ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΣΤΗ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ – Άρθρο 69 – Υποχρεωτική ηλεκτρονική κατάθεση δικογράφων και σχετικών εγγράφων στο Συμβούλιο της Επικρατείας

1. Στο άρθρο 19 του π.δ. 18/1989 (Α΄ 8) προστίθεται παρ. 9 ως εξής:
«9. Το ένδικο μέσο ή βοήθημα υποβάλλεται αποκλειστικώς με ηλεκτρονικά μέσα από 1.1.2021 και είναι έγκυρο εφόσον φέρει προηγμένη ηλεκτρονική υπογραφή, κατά την έννοια του άρθρου 3 παρ. 1 του π.δ. 150/2001 (Α` 125) και σύμφωνα με τις απαιτήσεις των άρθρων 25 έως 27 του Κανονισμού (ΕΕ) 910/2014 (ΕΕ L 257).»
2. Στο άρθρο 21 του π.δ. 18/1989 προστίθεται παρ. 8 ως εξής:
«8. Οι προβλεπόμενες από τις ανωτέρω παραγράφους επιδόσεις του δικαστηρίου προς τους διαδίκους γίνονται αποκλειστικώς με ηλεκτρονικά μέσα από 1.1.2021, και είναι έγκυρες εφόσον το δικόγραφο και η πράξη του Προέδρου περί ορισμού δικασίμου και εισηγητή φέρουν προηγμένη ηλεκτρονική υπογραφή, κατά την έννοια του άρθρου 3 παρ. 1 του π.δ. 150/2001 και σύμφωνα με τις απαιτήσεις των άρθρων 25 έως 27 του Κανονισμού (ΕΕ) 910/2014. Το δικόγραφο και η πράξη του Προέδρου που έχουν διαβιβαστεί με ηλεκτρονικά μέσα στη δηλωθείσα με το δικόγραφο ηλεκτρονική διεύθυνση θεωρείται ότι επιδόθηκαν, μετά την παρέλευση τριών εργάσιμων ημερών από την ηλεκτρονική αποστολή τους. Μετά την 1.1.2021, εάν η χρήση ηλεκτρονικών μέσων είναι τεχνικά αδύνατη και εφόσον τούτο επιβάλλεται για λόγους επείγοντος, οι επιδόσεις διενεργούνται κατά τις διατάξεις των παρ. 1 έως 6 του παρόντος άρθρου. Αμέσως μόλις καταστεί εκ νέου τεχνικά δυνατή η χρήση των ηλεκτρονικών μέσων, τη διαβίβαση αυτή ακολουθεί η επίδοση με τα μέσα αυτά.»
3. Στο άρθρο 23 του π.δ. 18/1989 προστίθεται παράγραφος 4 ως εξής:
«4. Η έκθεση των απόψεων της Διοίκησης και ο φάκελος που τη συνοδεύει υποβάλλονται αποκλειστικώς με ηλεκτρονικά μέσα από 1.1.2021, και λαμβάνονται υπόψη μόνο εφόσον τα σχετικά έγγραφα φέρουν προηγμένη ηλεκτρονική υπογραφή, κατά την έννοια του άρθρου 3 παρ. 1 του π.δ. 150/2001 και σύμφωνα με τις απαιτήσεις των άρθρων 25 έως 27 του Κανονισμού (ΕΕ) 910/2014. Στην έκθεση απόψεων πρέπει να επισημαίνονται διακριτά τα έγγραφα που αποτελούν περιεχόμενο του διοικητικού φακέλου που αποστέλλεται και περιέχουν στοιχεία στα οποία η Διοίκηση ζητά να μην επιτραπεί η πρόσβαση των λοιπών διαδίκων, για τον λόγο ότι παραβλάπτεται απόρρητο το οποίο προβλέπεται από ειδικές διατάξεις.»
4. Στο άρθρο 25 του π.δ. 18/1989 προστίθεται παράγραφος 3 ως εξής:
«3. Το δικόγραφο προσθέτων λόγων και τα υπομνήματα των διαδίκων υποβάλλονται αποκλειστικώς με ηλεκτρονικά μέσα από 1.1.2021, λαμβάνονται δε υπόψη από το δικαστήριο, με την επιφύλαξη των λοιπών προϋποθέσεων των παρ. 1 και 2, εφόσον τα ως άνω δικόγραφα φέρουν προηγμένη ηλεκτρονική υπογραφή, κατά την έννοια του άρθρου 3 παρ. 1 του π.δ. 150/2001 και σύμφωνα με τις απαιτήσεις των άρθρων 25 έως 27 του Κανονισμού (ΕΕ) 910/2014.»
5. Στο άρθρο 49 του π.δ. 18/1989 προστίθεται παράγραφος 5 ως εξής:
«5. Το δικόγραφο παρεμβάσεως υποβάλλεται αποκλειστικώς με ηλεκτρονικά μέσα από 1.1.2021, λαμβάνεται δε υπόψη από το δικαστήριο, με την επιφύλαξη των λοιπών προϋποθέσεων των παρ. 1 έως 4, εφόσον φέρει προηγμένη ηλεκτρονική υπογραφή, κατά την έννοια του άρθρου 3 παρ. 1 του π.δ. 150/2001 και σύμφωνα με τις απαιτήσεις των άρθρων 25 έως 27 του Κανονισμού (ΕΕ) 910/2014.»
6. Στο π.δ. 18/1989 προστίθεται άρθρο 70α ως εξής:
«Άρθρο 70α
Ηλεκτρονική κατάθεση δικογράφων ή εγγράφων
1. Με την επιφύλαξη των άρθρων 15 παρ. 1, 27 παρ. 1 και των αιτήσεων περί ευεργετήματος πενίας, όπου στις διατάξεις του παρόντος αναφέρεται η κατάθεση δικογράφου ή εγγράφου σε έντυπη μορφή, από 1.1.2021 νοείται αποκλειστικώς η ηλεκτρονική κατάθεσή τους, εφόσον τα δικόγραφα ή έγγραφα αυτά φέρουν προηγμένη ηλεκτρονική υπογραφή, κατά την έννοια του άρθρου 3 παρ. 1 του π.δ. 150/2001 και σύμφωνα με τις απαιτήσεις των άρθρων 25 έως 27 του Κανονισμού (ΕΕ) 910/2014. Τα εν λόγω δικόγραφα ή έγγραφα που έχουν υποβληθεί με ηλεκτρονικά μέσα θεωρείται ότι κατατέθηκαν, εφόσον επιστραφεί στον αποστολέα του δικογράφου ή εγγράφου από το δικαστήριο ηλεκτρονική απόδειξη που φέρει προηγμένη ηλεκτρονική υπογραφή, κατά την ως άνω έννοια, και περιέχει και την έκθεση κατάθεσης.
2. Στα κατατιθέμενα με ηλεκτρονικά μέσα δικόγραφα ή έγγραφα επισυνάπτονται ως παραρτήματα τα στοιχεία των οποίων γίνεται επίκληση και κατάλογος των στοιχείων αυτών. Αν παράρτημα δικογράφου ή εγγράφου δεν μπορεί, λόγω της φύσεώς του, να κατατεθεί με ηλεκτρονικά μέσα, διαβιβάζεται χωριστά ταχυδρομικώς ή παραδίδεται στη γραμματεία. Το παράρτημα κατατίθεται σε ένα αντίτυπο για το δικαστήριο και σε ισάριθμα των διαδίκων αντίτυπα. Ο διάδικος που καταθέτει τα αντίτυπα αυτά βεβαιώνει ότι είναι πανομοιότυπα. Αν, λόγω του όγκου ενός στοιχείου, στο δικόγραφο ή έγγραφο που κατατίθεται με ηλεκτρονικά μέσα επισυνάπτονται μόνον αποσπάσματα, κατατίθεται στη γραμματεία το στοιχείο αυτούσιο ή πλήρες αντίγραφό του. Στο ηλεκτρονικό σύστημα του Δικαστηρίου καταχωρίζονται οι σχετικές πληροφορίες, προκειμένου να διευκολυνθεί η πρόσβαση όλων των διαδίκων στο στοιχείο αυτό.
3. Επί ηλεκτρονικής καταθέσεως κάθε είδους δικογράφου ή εγγράφου στο δικαστήριο εφαρμόζονται αναλόγως οι διατάξεις του π.δ. 40/2013 (Α΄ 75).
4. Εάν η κατάθεση δικογράφου ή εγγράφου με ηλεκτρονικά μέσα είναι τεχνικά αδύνατη για λόγους που αφορούν στο ηλεκτρονικό σύστημα του δικαστηρίου, ο χρήστης ενημερώνει αμέσως για την αδυναμία αυτή τη γραμματεία με κάθε πρόσφορο μέσο, σημειώνοντας: α) το είδος του δικογράφου ή εγγράφου που επιθυμεί να καταθέσει· β) κατά περίπτωση, την προθεσμία που προβλέπεται ή έχει ταχθεί για την κατάθεση του δικογράφου ή εγγράφου· γ) τη φύση της διαπιστωθείσας τεχνικής αδυναμίας, προκειμένου οι υπηρεσίες του δικαστηρίου να εξακριβώσουν αν αυτή οφείλεται σε μη διαθεσιμότητα του ηλεκτρονικού συστήματος που χρησιμοποιεί το δικαστήριο. Σε περίπτωση επείγοντος, ο ενδιαφερόμενος καταθέτει αντίγραφο του δικογράφου ή άλλου διαδικαστικού ή σχετικού εγγράφου στη γραμματεία ή το διαβιβάζει με κάθε πρόσφορο μέσο (μέσω ταχυδρομείου, ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ή φαξ). Αμέσως μόλις καταστεί εκ νέου τεχνικά δυνατή η χρήση του ηλεκτρονικού συστήματος που χρησιμοποιεί το δικαστήριο, τη διαβίβαση αυτή ακολουθεί η κατάθεση μέσω του ηλεκτρονικού συστήματος. Το δικαστήριο ή ο πρόεδρος του οικείου δικαστικού σχηματισμού, κατά τον λόγο της αρμοδιότητάς τους, αποφαίνονται επί της αποδοχής του δικογράφου ή εγγράφου που κατατέθηκε με ηλεκτρονικά μέσα μετά τη λήξη της ταχθείσας προς τούτο προθεσμίας, λαμβάνοντας υπόψη τα στοιχεία που επικαλείται ο καταθέτων για να αποδείξει ότι ήταν τεχνικά αδύνατη η εμπρόθεσμη κατάθεση του εγγράφου αυτού με ηλεκτρονικά μέσα για λόγους που αφορούσαν στο ηλεκτρονικό σύστημα του δικαστηρίου.
5. Η επιβεβαίωση της καταθέσεως δικογράφου ή εγγράφου την οποία παρέχει το δικαστήριο δεν προδικάζει το από δικονομικής απόψεως παραδεκτό των διαβιβαζομένων εγγράφων.
6. Το δικαστήριο παρέχει στους διαδίκους, με τη χρήση κωδικού, τη δυνατότητα εξ αποστάσεως πρόσβασης στα δικόγραφα ή έγγραφα που έχουν υποβληθεί ή που έχουν επιδοθεί με ηλεκτρονικά μέσα. Εξαίρεση αποτελούν τα δικόγραφα ή έγγραφα στα οποία έχει κριθεί από το δικαστήριο ή τον πρόεδρο του αρμόδιου δικαστικού σχηματισμού, κατά περίπτωση, ότι δεν επιτρέπεται η πρόσβαση, διότι παραβλάπτεται απόρρητο το οποίο προβλέπεται από ειδικές διατάξεις. Η πρόσβαση στα δικόγραφα και στα έγγραφα κάθε υποθέσεως που έχουν υποβληθεί ή επιδοθεί με ηλεκτρονικά μέσα είναι δυνατή μέχρι της συμπληρώσεως τριμήνου από την ημερομηνία της απόφασης ή πράξης με την οποία περατώνεται η υπόθεση αυτή ενώπιον του οικείου δικαστικού σχηματισμού.»

  • 17 Σεπτεμβρίου 2019, 17:07 | ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΑΡΚΟΥ

    θα επιθυμούσαμε να επισημάνουμε την ανάγκη επιτάχυνσης της δικαιοσύνης. Δυστυχώς ο νέος Κώδικας Πολιτικής Δικονομίας, όχι μόνο δεν επιτάχυνε τις διαδικασίες, στερώντας μάλιστα την αρχή της εμμάρτυρης απόδειξης, αλλά η καθυστέρηση στην απονομή της δικαιοσύνης καθυστερεί πλέον περισσότερο από το προϋφιστάμενο καθεστώς. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο μέσος όρος χρόνου έκδοσης αποφάσεως του Μονομελούς Πρωτοδικείου υπερβαίνει πλέον τα 3 έτη (!!).
    Ως εκ τούτου παρακαλούμε θερμά όπως ενημερώσετε τον αρμόδιο Υπουργό Δικαιοσύνης για την αδήριτη ανάγκη αλλαγής του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας με την επαναφορά προηγουμένων διατάξεων ως προς την διαδικασία και την ενίσχυση της υλικοτεχνικής υποδομής των δικαστηρίων, με την παράλληλη πρόσληψη δικαστικών υπαλλήλων, αλλά και την αύξηση του αριθμού των δικαστικών λειτουργών.
    Δημήτριος Π. Μάρκου
    Δικηγόρος Αθηνών
    Για την Θ.Κ. ΣΚΑΓΙΑΣ ΑΒΕΕ
    Μέλος της πρωτοβουλίας ΕΛΛΑ – ΔΙΚΑ ΜΑΣ

  • 17 Σεπτεμβρίου 2019, 15:03 | Chris

    Κατ’ αρχάς το βήμα φαίνεται θετικό.
    Ορισμένες -πρώτες- παρατηρήσεις:

    Ο κακόηχος τίτλος του Μέρους ΙΓ’ («Παρεμβάσεις στη Δικαιοσύνη») μπορεί να αντικατασταθεί με κάτι πιο εύηχο και σίγουρα λιγότερο πομπώδες (π.χ. Ηλεκτρονικές Διαδικασίες στη Δικαιοσύνη κο.κ.).

    Στην παρ. 3 ορίζεται ότι ισχύουν αναλόγως οι διατάξεις του π.δ. 40/2013. Εκεί, μεταξύ άλλων, ορίζεται ότι το κόστος των αντιγράφων των δικογράφων κ.λπ. ανέρχεται σε 10 λεπτά/σελίδα, ότι τούτο καταβάλλεται από τον δικηγόρο στον εκάστοτε Δικηγορικό Σύλλογο, ο οποίος με τη σειρά του το αποδίδει στο αντίστοιχο Διοικητικό Δικαστήριο.
    Από’ όσα γνωρίζω, σε ορισμένα δικαστήρια που λειτουργεί η ηλεκτρονική κατάθεση δεν έχει αποδοθεί προς το παρόν κανένα απολύτως ποσό.
    Τώρα ως εκ της λειτουργίας του δικαιοδοτικού μας συστήματος εν γένει, το οποίο στερείται παντελούς υποστηρικτικής υποδομής (δεν είμαστε Βρεττανία…), θεωρώ ότι είναι αδύνατον να αποφύγουμε την εκτύπωση των εγγράφων. Γεννάται λοιπόν το ερώτημα: ποιος θα εκτυπώνει τα δικόγραφα και τα λοιπά έγγραφα του φακέλου; Αν το καθήκον αυτό ανατεθεί στη Γραμματεία, τότε πρέπει να γνωρίζει το Υπουργείο: α) το καθήκον αυτό θα ανατεθεί αναγκαστικά στους υπαλλήλους της (έναν ή περισσότερους), οι οποίοι δεν επαρκούν σε όλα τα Δικαστήρια, β) ο όγκος των εκτυπώσεων είναι τεράστιος τα δε Δικαστήρια δεν έχουν τα ανάλογα μηχανήματα (για εκτυπωτές δεν γίνεται λόγος – δεν προορίζονται για τέτοια χρήση), γ) ελλοχεύουν κίνδυνοι 1. (λάθους) να παραλειφθεί η εκτύπωση κάποιου αρχείου από τη Γραμματεία κ.λπ., 2. προστριβών με δικηγόρους για χίλιους λόγους κ.λπ.

    Αφού λοιπόν ευαγγελιζόμαστε την πρακτική εφαρμογή της «ηλεκτρονικής δικαιοσύνης», ας έχουμε κατά νου να λύνουμε και τα πρακτικά προβλήματα της ιδέας.

  • 13 Σεπτεμβρίου 2019, 17:58 | Γιώργος Οικονομίδης

    Το σχόλιο αφορά και το άρθρο 70.

    Θεωρώ εξαιρετικά μεγάλο το διάστημα έως την 1/1/2021.
    Είναι βέβαιο ότι ειδικά για το ΣτΕ και η 1/1/2020 είναι απολύτως κατάλληλη για την εν λόγω ρύθμιση.
    Έστω για το άρθρο 70 να τεθεί ως εναρκτήρια ημερομηνία η 1/7/2020.
    Οτιδήποτε πέραν αυτών είναι άσκοπη καθυστέρηση.

  • 12 Σεπτεμβρίου 2019, 10:26 | neos

    το πρόβλημα είναι ότι καθυστερούν οι αποφάσεις από τους δικαστές και όχι απο το τελετουργικό των δικογραφων.Απλή απόφαση για αυτοκινητιστικό δεν έχει εκδοθεί εδώ και 2 χρόνια και αν εκδοθεί θέλει 8 μήνες να καθαρογραφεί.Πρέπει να υπάρχει υπαιτιότητα δικαστών αλλιώς δεν θα πετύχει τίποτα