Αντικαθίσταται η παρ. 2 του άρθρου 38 του ν. 4495/2017, το οποίο διαμορφώνεται ως εξής:
«Άρθρο 38
Διαδικασία ελέγχου Οικοδομικής Άδειας
1. Ο έλεγχος των στοιχείων της οικοδομικής άδειας, όπου απαιτείται, διενεργείται από εξουσιοδοτημένους από τον Προϊστάμενο της Υ.ΔΟΜ. υπαλλήλους μηχανικούς Π.Ε. ή Τ.Ε..
2. Οι οικοδομικές άδειες, ανάλογα με την κατηγορία στην οποία ανήκουν, εκδίδονται ως εξής:
α) Οι άδειες που εμπίπτουν στον τρόπο έκδοσης των Κατηγοριών 1 και 2 του άρθρου 36 εκδίδονται αυτόματα ύστερα από την ηλεκτρονική υποβολή του φακέλου με τα απαιτούμενα δικαιολογητικά και τις αναγκαίες μελέτες που προβλέπονται στο άρθρο 40.
Μέσα σε διάστημα τριών (3) ημερών από την έκδοση της ανωτέρω οικοδομικής αδείας διενεργείται από την Υ.ΔΟΜ. ο έλεγχος αποδεικτικών καταβολής των απαιτούμενων εισφορών και κρατήσεων του έργου υπέρ του Δημοσίου, του οικείου Δήμου και του e-ΕΦΚΑ.
Ο αριθμός οικοδομικής αδείας που εκδίδεται ηλεκτρονικά, δημοσιεύεται αμελλητί στο διαδίκτυο και επιτρέπεται η έναρξη των οικοδομικών εργασιών.
Η αρμόδια Υ.ΔΟΜ. διενεργεί υποχρεωτικά δειγματοληπτικό έλεγχο της νομιμότητας των υποβαλλόμενων μελετών και στοιχείων, σε ποσοστό τουλάχιστον τριάντα τοις εκατό (30%) των οικοδομικών αδειών που εκδίδονται με την ανωτέρω διαδικασία. Ο υποχρεωτικός δειγματοληπτικός έλεγχος διενεργείται ανά εξάμηνο για τις άδειες του παρελθόντος εξαμήνου.
β) Οι άδειες, που εμπίπτουν στον τρόπο έκδοσης της Κατηγορίας 3 του άρθρου 36, εκδίδονται αυτόματα ύστερα από την ηλεκτρονική υποβολή του φακέλου με τα απαιτούμενα δικαιολογητικά και τις αναγκαίες μελέτες, που προβλέπονται στο άρθρο 40.
Μέσα σε διάστημα τριών (3) ημερών από την έκδοση της ανωτέρω οικοδομικής αδείας διενεργείται από την Υ.ΔΟΜ. ο έλεγχος του προϋπολογισμού του έργου και των απαιτούμενων εισφορών και κρατήσεων του έργου υπέρ του Δημοσίου, Δήμου, e-ΕΦΚΑ. Σε περίπτωση που έχει προηγηθεί προέγκριση, ο ανωτέρω έλεγχος περιορίζεται σε έλεγχο αποδεικτικών καταβολής των απαιτούμενων εισφορών και κρατήσεων του έργου υπέρ του Δημοσίου, του οικείου Δήμου και του e-ΕΦΚΑ.
Μεταξύ των υποβαλλόμενων ηλεκτρονικά στοιχείων συμπεριλαμβάνεται υποχρεωτικά έγγραφη βεβαίωση της αρμόδιας Υ.ΔΟΜ., στην οποία αναγράφονται οι όροι δόμησης που ισχύουν στη θέση του ακινήτου και οι κατά περίπτωση απαραίτητες εγκρίσεις φορέων και υπηρεσιών. Η ανωτέρω έγγραφη βεβαίωση εκδίδεται εντός προθεσμίας δέκα (10) ημερών από την υποβολή της σχετικής αίτησης και δεν απαιτείται αν έχει προηγηθεί η έκδοση προέγκρισης.
Η ανωτέρω έγγραφη βεβαίωση συνοδεύεται υποχρεωτικά από υπεύθυνη δήλωση του άρθρου 8 του ν. 1599/1986 (A’ 75) του μελετητή μηχανικού ότι δεν έχουν μεταβληθεί οι όροι και οι προϋποθέσεις δόμησης στην περιοχή του ακινήτου για το οποίο εκδόθηκε.
Ο αριθμός οικοδομικής αδείας, που εκδίδεται ηλεκτρονικά, δημοσιεύεται αμελλητί στο διαδίκτυο και επιτρέπεται η έναρξη των οικοδομικών εργασιών.
Η αρμόδια Υ.ΔΟΜ. διενεργεί υποχρεωτικά δειγματοληπτικό έλεγχο της νομιμότητας των υποβαλλόμενων μελετών και στοιχείων, σε ποσοστό τουλάχιστον τριάντα τοις εκατό (30%) των οικοδομικών αδειών που χορηγούνται με την ανωτέρω διαδικασία. Ο υποχρεωτικός δειγματοληπτικός έλεγχος, διενεργείται ανά εξάμηνο για τις άδειες του παρελθόντος εξαμήνου.
3. Υποχρεωτικός έλεγχος διενεργείται σε περίπτωση καταγγελίας για τη νομιμότητα της εκδοθείσας αδείας, ανεξαρτήτως της κατηγορίας αυτής, καθώς και σε περίπτωση καταγγελίας για τη νομιμότητα της εκδοθείσας έγκρισης Εργασιών μικρής κλίμακας.
4. Με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, που εκδίδεται μέσα σε δύο (2) μήνες από την έναρξη ισχύος του παρόντος, καθορίζεται ο τρόπος και η διαδικασία διενέργειας του δειγματοληπτικού ελέγχου.
5. Αν ο υπάλληλος, που έχει εξουσιοδοτηθεί για τον έλεγχο, δεν εκδώσει την οικοδομική άδεια, σύμφωνα με τα ανωτέρω και ανάλογα με την κατηγορία στην οποία εμπίπτει ο τρόπος έκδοσης της οικοδομικής άδειας του άρθρου 36, ελέγχεται πειθαρχικά από το αρμόδιο Εποπτικό Συμβούλιο του άρθρου 156 του ν. 4389/2016, στο οποίο διαβιβάζεται ο φάκελος με ευθύνη του Διευθυντή της αρμόδιας Υ.ΔΟΜ..».
Π.Ο. Ε.Μ.Δ.Υ.Δ.Α.Σ.
τηλ: 210-88.16.583 fax: 210-82.59.410 e-mail: emdydas@tee.gr URL: http://www.emdydas.gr
Αρ. Πρωτ.: 8275 Αθήνα, 4/9/2020
ΘΕΜΑ: Παρατηρήσεις στο «Σχέδιο Νόμου για τον Εκσυγχρονισμό της Χωροταξικής και πολεοδομικής Νομοθεσίας»
Κύριοι,
Το παρόν ν/σ επιχειρεί να δημιουργήσει ένα νέο νόμο που θα περιλαμβάνει τροποποιήσεις και αλλαγές τριών βασικών προγενέστερων αυτού νόμων, που αναφέρονται στον πολεοδομικό και χωροταξικό σχεδιασμό (ν.4447/16), τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό (ν.4546/18) και το δομημένο περιβάλλον (ν.4495/17), οι οποίοι παραμένουν σε ισχύ. Παράλληλα επιχειρεί να τροποποιήσει σημαντικά Προεδρικά Διατάγματα (Π.Δ.) , όπως αυτό της εκτός σχεδίου δόμησης και αυτό των χρήσεων γης που έχουν επηρεάσει και διαμορφώσει εν τέλει το χώρο της Ελλάδας τα τελευταία 100 χρόνια. Δύσκολο εγχείρημα, το οποίο δε μας πείθει όλους εμάς τους Διπλωματούχους Μηχανικούς του Δημοσίου για την αποτελεσματικότητά του.
Η ΠΟ ΕΜΔΥΔΑΣ εκπροσωπεί το σύνολο των Διπλωματούχων Μηχανικών που υπηρετούν σε όλες τις δομές του Δημοσίου. Ειδικότερα με την εφαρμογή της πολεοδομικής νομοθεσίας ασχολείται ένας πολύ μεγάλος αριθμός Διπλωματούχων Μηχανικών σε όλες τις βαθμίδες της Διοίκησης (ΥΠΕΝ, ΔΙΠΕΧΩΣΧ Αποκεντρωμένων Διοικήσεων, ΔΙΠΕΧΩΣΧ Περιφερειών, ΥΔΟΜ Δήμων). Ως εκ τούτου, πιστεύουμε ότι θα έπρεπε θεσμικά να συμμετέχουμε στην διαδικασία διαβούλευσης, να κληθούμε, να παραστούμε στην συζήτηση και να καταθέσουμε τις απόψεις μας, που είναι βασισμένες στην τεράστια εμπειρία και τεχνογνωσία που έχουμε συσσωρεύσει επάνω στα πολεοδομικά ζητήματα ως καθ’ ύλην αρμόδιοι. Εκτιμούμε μάλιστα ότι κάτι τέτοιο θα πρόσφερε και στην αποτελεσματικότητα του όλου εγχειρήματος ώστε να μην αποτελέσει ένα ακόμα ευχολόγιο χωρίς εφαρμοσιμότητα.
Μια γενική παρατήρηση, είναι η παντελής αναφορά για στελέχωση των υπηρεσιών με μόνιμες και σταθερές σχέσεις εργασίες, το οποίο έχουμε επισημάνει επανειλημμένα σε έγγραφά μας προς το Υπουργείο σας. Τουναντίον επιχειρείται τόσο στο παρόν νομοσχέδιο, όσο και στο προτεινόμενο από το Υπουργείο Εσωτερικών, η ενίσχυση των Υπηρεσιών σε όλες τις δομές του Δημοσίου που ασχολούνται με θέματα πολεοδομικά-χωροταξικά-δόμησης με εξωτερικούς συνεργάτες για την υποβοήθηση του έργου των υπαλλήλων, κυρίως των Υπηρεσιών Δόμησης. Η δημιουργία Μητρώου πιστοποιημένων αξιολογητών χωρικών μελετών, που προτείνεται στο παρόν σχέδιο νόμου θα οδηγήσει αναπόφευκτα σε φαινόμενα «περιστρεφόμενης πόρτας», όπου «Ελεγκτές» και «Ελεγχόμενοι» θα αλληλοδιαπλέκονται, καθώς οι ρόλοι αυτοί θα εναλλάσσονται ανά μελέτη. Η πρόσφατη εμπειρία της ανάθεσης της έκδοσης και του Ελέγχου Δόμησης σε ιδιώτες μηχανικούς εκτιμούμε ότι έχει οδηγήσει σε πληθώρα έκδοσης λανθασμένων αδειών, που θα δημιουργήσουν πολλαπλά προβλήματα στο μέλλον, τα οποία τελικά θα κληθούν να διαχειριστούν οι Δημόσιες Τεχνικές Υπηρεσίες.
Αναλυτικότερα οι προτάσεις μας αφορούν:
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α’ – Απλούστευση, επιτάχυνση και βελτίωση της αποτελεσματικότητας του συστήματος χωροταξικού και πολεοδομικού σχεδιασμού
Τα Ειδικά (Άρθρο 7), Περιφερειακά (άρθρο 8) Χωρικά Σχέδια καθώς και τα Τοπικά Πολεοδομικά (Άρθρο 10) πρέπει να έχουν τη σύμφωνη γνώμη της Αυτοδιοίκησης. Ομοίως και τα Ειδικά Πολεοδομικά Σχέδια (Άρθρο 11) και τα Ρυμοτομικά Σχέδια Εφαρμογής πρέπει να απαιτείται η σύμφωνη γνώμη του οικείου Δημοτικού Συμβουλίου.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ’ –Ρυθμίσεις για την εκτός σχεδίου δόμηση και τους οργανωμένους υποδοχείς-
Παρατηρούμε εν πρώτοις, ότι εισάγονται διατάξεις που αφορούν στην εκτός σχεδίου και οικισμών δόμηση, σε ότι αφορά κυρίως γήπεδα σε τουριστικές περιοχές κι όπου καθορίζεται εκ νέου η αρτιότητα – οικοδομησιμότητα αυτών. Κατ’ ουσία, μετά την παρέλευση της διετίας που αναφέρεται στο σ/ν, το άρθρο 28 χαρακτηρίζει άρτιο το γήπεδο – αγροτεμάχιο που θα έχει ≥4.000™, πρόσωπο σε εθνική, επαρχιακή ή δημοτική οδό (με πλάτος ≥6μ.), αλλά για να οικοδομηθεί δεν θα είναι αρκετή η έκδοση Π.Δ. της οδού, αλλά θα είναι απαιτητέα και η διάνοιξη της. Έτσι, θα είναι πιο «εύκολη» και πιο φτηνή η αγορά του εν λόγω γηπέδου από επιχειρηματικούς ομίλους τουριστικών επενδύσεων και σε συνδυασμό με τις παροχές και τα κίνητρα που περιγράφονται στο άρθρο 29 για τις Περιοχές Ολοκληρωμένης Τουριστικής Ανάπτυξης (Π.Ο.Τ.Α.), είναι δεδομένο ότι η επιφάνεια των 800 στρεμμάτων που προϋποθέτει, θα εξασφαλιστεί από την εκμετάλλευση των ιδιοκτητών των νέων μη άρτιων γηπέδων τους. Αξιοσημείωτο είναι βέβαια, ότι στις ΠΟΤΑ στο 20% της έκτασης των 800 στρεμμάτων δύναται να συμπεριλαμβάνονται αρχαιολογικοί χώροι, δάση, περιοχές προστασίας της φύσης και του τοπίου! (ν.2545/1997 όπως τροποποιήθηκε με το ν.4688/2020). Επίσης, ειδικές ζώνες προστασίας περιμετρικά της ΠΟΤΑ εξασφαλίζουν σε κάθε περίπτωση την «τουριστική επένδυση και τη βιωσιμότητα του προγράμματος ανάπτυξης» (άρ.29, παρ. 2β & παρ.4 δδ). Είναι προφανές λοιπόν, πως με τις παραπάνω διατάξεις συνδυαστικά με τις προηγούμενες νομοθεσίες (κυρίως το ν.4688/20), το περιβάλλον το προστατεύουμε από τη δόμηση εκτός σχεδίου, αλλά το «ξεχνάμε» αν πρόκειται και ανεγερθούν τουριστικές εγκαταστάσεις ή ΑΠΕ, κλπ και με κριτήριο το κέρδος των ντόπιων και εγχώριων κεφαλαίων.
Ως μηχανικοί θα συμφωνούσαμε ακόμη και στην παντελή κατάργηση της εκτός σχεδίου δόμησης, υπό την προϋπόθεση ότι έχει καταρτιστεί σαφέστατη πολεοδομική νομοθεσία, έχουν ολοκληρωθεί τα σχέδια πόλης, υπάρχουν όλα τα υπόβαθρα χαρτών (δασικοί, κτηματολόγιο), απαλλοτριώσεων, διοικητικών γραμμών (ακτογραμμές, ρέματα, οδοί), έχουν οριστεί σαφείς χρήσεις γης για όλες τις δραστηριότητες. Ειδάλλως, θα λειτουργήσει ως μηχανισμός απαξίωσης (και δήμευσης λόγω χρεών) της μικρής ατομικής ιδιοκτησίας, ώστε αυτή να συγκεντρωθεί σε μεγάλα κεφαλαιοκρατικά συμφέροντα κυρίως του Τουριστικού Τομέα που είναι τα μόνα που θα μπορούν να συγκεντρώσουν ευνοϊκές προϋποθέσεις δόμησης. Η κρίση του Τουρισμού διεθνώς και εγχώρια λόγω πανδημίας, θα όφειλε να προβληματίσει.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ε’ -Έλεγχος και Προστασία του Δομημένου Περιβάλλοντος
Γενικά και όπως έχουμε επισημάνει πολλάκις και μάλιστα πρόσφατα με πρόσφατο Δελτίο Τύπου μας με αφορμή την έκδοση 100.000 αδειών, η έκδοση διοικητικής πράξης (οικοδομική άδεια εν προκειμένω) που δεν ελέγχει η διοίκηση (ΥΔΟΜ), δημιουργεί πληθώρα θεσμικών και διοικητικών θεμάτων και το χειρότερο, δημιουργεί νέα γενιά αυθαιρέτων εις βάρος του φυσικού και δομημένου περιβάλλοντος που ΟΥΤΕ κατασταλτικά έχουν ελεγχθεί από τις Υ.ΔΟΜ. Ο υποχρεωτικός έλεγχος, αφού έχουν εκδοθεί οι οικοδομικές άδειες κατ.3, σε ποσοστό 30% (που αντιγράφεται από το ν.4495/17), δεν επαρκεί στο ελάχιστο για να μη δημιουργηθούν μη αναστρέψιμες οικοδομές. Εξάλλου, ουδέποτε εκδόθηκε η σχετική Υ.Α από το 2017 έως σήμερα και ούτως ή άλλως θέτει 6μηνη διάρκεια ελέγχου των εκδοθεισών οικοδομικών αδειών. Πρέπει να είναι σαφές σε όλους, ότι το αυθαίρετο κτίσμα ενδέχεται να είναι και επικίνδυνο από άποψη στατική, Η/Μ εγκαταστάσεων και πυροπροστασίας, χώρια που μπορεί να τοποθετηθεί μη σύννομα στο οικόπεδο ή σε μη άρτιο οικόπεδο ή σε ρυμοτομούμενο τμήμα, κλπ. Το παρόν ν/σ αντιγράφει τα κακώς κείμενα του 4495/17 καθώς και εισάγει νέα, που αν μάλιστα εξεταστούν και συνδυαστικά με το ΝΟΚ και τον Κτιριοδομικό Κανονισμό, θα διαπιστώσουμε «αντικρουόμενες διατάξεις», όπως για παράδειγμα, η τοποθέτηση στον ακάλυπτο χώρο αποθήκης 8™ (αρ.43 που τροποποιεί το αρ.29 του 4495/17, παρ. 2 λγ, σε συνδυασμό με το άρ.14 του 4067/12). Αξίζει εδώ να επαναλάβουμε πως σύμφωνα με τον Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας, η Διοίκηση αδυνατεί να ανακαλέσει διοικητικές πράξεις που δεν έλεγξε και δεν εξέδωσε (έγγραφο της ΕΜΔΥΔΑΣ Αττικής αρ. πρ.4812/17-1-19).
Με έκπληξη διαπιστώσαμε στην προτεινόμενη τροποποίηση του άρ. 35 του ν.4495/17,(άρ.45 στο σ/ν), ότι είναι υποχρεωτική η προέγκριση της οικοδομικής άδειας στις κατηγορίες 1 και 2 και ΟΧΙ στην κατηγορία 3, η οποία εξακολουθεί να εκδίδεται χωρίς έλεγχο από τις ΥΔΟΜ (όπως άλλωστε και οι Εργασίες Μικρής Κλίμακας). Η υποχρεωτική προέγκριση επιβαρύνει όλους, γιατί αν για παράδειγμα υπάρχουν αλλαγές στο διάγραμμα κάλυψης από τους φορείς που υποχρεωτικά περνάνε για έγκριση οι κατηγορίες 1 και 2, τότε θα πρέπει να επανελεγχθεί κι έτσι δεν έχει καμία ισχύ η προέγκριση.
Εισάγονται με το σ/ν πιο ασφυκτικές προθεσμίες στον έλεγχο των υποβαλλόμενων δικαιολογητικών και τις 30 μέρες του ν.4495/17, τις τροποποιεί σε 15 μέρες, με τις 2 μέρες να είναι ως υποχρεωτικές για τον έλεγχο σε κάθε στάδιο, εκτός από το διάγραμμα κάλυψης. Δηλαδή, κατ’ ουσία, απαγορεύεται ο υπάλληλος της ΥΔΟΜ να απουσιάζει από την Υπηρεσία του για οποιοδήποτε λόγο, αφού δεν έχει αντικαταστάτη μιας και η υποστελέχωση των ΥΔΟΜ είναι σε όλους γνωστή, άλλως ο υπάλληλος ελέγχεται πειθαρχικά (τροποποίηση του άρ.38, παρ. 5 του 4495/17). Καλούμε το Υπουργείο να επαναφέρει τις 30 ημέρες, με αντίστοιχη αύξηση των ενδιάμεσων σταδίων (ειδικά για τον έλεγχο τοπογραφικού κλπ). Αντίστοιχα να αυξηθούν οι προβλεπόμενοι χρόνοι διενέργειας ελέγχων από τις ΥΔΟΜ των αποδεικτικών καταβολής των απαιτούμενων εισφορών και κρατήσεων του έργου υπέρ του Δημοσίου ή να νομοθετηθεί μία ενιαία οδηγία υποβολής των σχετικών στοιχείων ούτως ώστε να διευκολύνει στο βέλτιστο δυνατόν τους σχετικούς ελέγχους.
Μας προκαλεί εντύπωση το γεγονός ότι στο παρόν σχέδιο νόμου απουσιάζει οποιαδήποτε αναφορά στα θεσμοθετημένα με το Ν.4495/17 Παρατηρητήρια Δόμησης καθώς και η αδυναμία συνεννόησης με τα συναρμόδια Υπουργεία (Εσωτερικών που έχουν την αρμοδιότητα λειτουργίας των ΥΔΟΜ και συνεχίζουν να νομοθετούν αυτοτελώς για θέματα λειτουργίας και στελέχωσης τους). Τουναντίον σχετικά με την στελέχωση των ΥΔΟΜ επινοούνται συνεχώς νέα όργανα και επιτροπές που δεν συστήνονται ποτέ και όσα συστήνονται αδυνατούν κατά κανόνα να λειτουργήσουν. Ενδεικτικό παράδειγμα η επινόηση σύστασης μιας νέας Γενικής Διεύθυνσης Δόμησης στο ΥΠΕΝ, στην οποία όλες οι ΥΔΟΜ οφείλουν να κοινοποιούν όλες τις διοικητικές πράξεις που θα εκδίδουν, χωρίς ωστόσο να δίνεται εξουσιοδοτική διάταξη για τη σύστασή της.
Επίσης, το σχέδιο νόμου χαρακτηρίζεται από φωτογραφικές διατάξεις που εξυπηρετούν ‘’ημέτερους’’, όπως π.χ. η πρόβλεψη του άρθρου 10 Α στο ΝΟΚ, περί κινήτρων για απομείωση ύψους σε υπάρχοντα κτήρια η οποία φωτογραφίζει περιπτώσεις όπως αυτές πλησίον της Ακρόπολης που κατέπεσαν στο ΣτΕ.
Υπενθυμίζουμε όσα αναφέραμε πρόσφατα: Όλοι αντιλαμβανόμαστε ότι τα επιχειρήματα της διαφάνειας και της επιτάχυνσης των διαδικασιών στην έκδοση των οικοδομικών αδειών αποδομούνται όταν εξετάσουμε όλους τους παράγοντες και όταν ως κοινωνία και κράτος ορίσουμε τις προτεραιότητές μας. Δηλαδή, πώς εξασφαλίζεται η διαφάνεια όταν ο ιδιώτης μηχανικός μελετά, αυτοελέγχεται και εκδίδει μόνος του την οικοδομική άδεια στην κατηγορία 3 και στις ΕΕΜΚ; Η ασφάλεια του Δικαίου της Διοικητικής πράξης επαφίεται στην καταρχήν υπευθυνότητα – επαγγελματισμό του ιδιώτη Μηχανικού και στις γνώσεις του. Και, σίγουρα αυτός είναι ο ΜΟΝΟΣ τρόπος για να βγαίνει «γρήγορα» η οικοδομική άδεια: ΧΩΡΙΣ ΕΛΕΓΧΟ. Παραβλέπεται επίσης ο εξής βασικός παράγοντας: η πολυδαίδαλη πολεοδομική νομοθεσία, που πρέπει ΟΛΟΙ να εφαρμόζουμε και για να επιτευχθεί αυτό, χρειάζεται αυτό το στοιχείο που θεωρείται ότι έρχεται σε σύγκρουση με τις «επενδύσεις, την ανάπτυξη και την οικονομία»: ΧΡΟΝΟΣ, ο οποίος δε δόθηκε καν για επαρκή διαβούλευση του παρόντος πολυσύνθετου Νομοσχεδίου.
Εξάλλου, γιατί το ΥΠΕΝ δεν εκδίδει την Υπουργική Απόφαση του άρθρου 38, παρ. 4 του ν. 4495/17, για 30% δειγματοληπτικό έλεγχο των οικοδομικών αδειών της κατηγορίας 3 από τις ΥΔΟΜ; (προβλεπόταν ότι θα εκδιδόταν μετά από 2 μήνες, ήτοι από τον 12ο του ’17). Αν δε γίνουν αυτοί οι έλεγχοι όπως και οι αντίστοιχοι στις «τακτοποιήσεις – υπαγωγές» του Ν.4178/2013 και του Ν.4495/2017 που επίσης πρέπει να ελεγχθούν δειγματοληπτικά, πώς θα αξιολογηθεί η πορεία των εν λόγω νομοθετημάτων ώστε να δούμε που και πώς χρειάζεται να αλλάξουν; Η αξιολόγηση είναι μονάχα για τους Υπαλλήλους αλλά όχι για τη Νομοθεσία;
Πως τα δικαιώματα των πολιτών και των μηχανικών (Δημοσίων Υπαλλήλων και Ελεύθερων Επαγγελματιών) προασπίζονται όταν:
– η μη ελεγμένη οικοδομική άδεια ενέχει τον κίνδυνο να μην είναι σύννομη, άρα, αφενός οι συνάδελφοι ιδιώτες να έχουν πειθαρχικές, ποινικές και οικονομικές επιπτώσεις και αφετέρου, οι δημόσιοι μηχανικοί να διώκονται για πράξεις της διοίκησης που ΔΕΝ έλεγξαν και δεν εξέδωσαν οι ίδιοι;
– ο εμπλεκόμενος πολίτης θα μπλέξει σε ένα κυκεώνα προστίμων διατήρησης, ή κατεδάφισης, αδυναμία μεταβίβασης της περιουσίας του αλλά και ενδεχομένως νομικών συνεπειών;
– Θα έχουν δημιουργηθεί μη αναστρέψιμες βλάβες στο Δομημένο Περιβάλλον και ενδεχομένως μια ολόκληρη «νέα γενιά αυθαιρέτων», αυτά του Ν.4495/17, οπότε από το «τέλος στην αυθαίρετη δόμηση» θα περάσουμε ξανά σε νέες ρυθμίσεις αυθαιρέτων;
Κεφάλαιο Η – Ρυμοτομικές απαλλοτριώσεις
Εδώ θεσπίζεται η αυτοδίκαιη άρση απαλλοτρίωσης αν έχουν παρέλθει μόνο 5 χρόνια από την κύρωση σχετικής πράξης εφαρμογής ή αναλογισμού ή 15 χρόνια από την πρώτη έγκριση ρυμοτομικού σχεδίου ή 18 μήνες από τον καθορισμό τιμής μονάδας! Τούτο συνεπάγεται βεβαίως ότι προκύπτει αυτοδίκαιη άρση για ΟΛΑ σχεδόν τα ρυμοτομούμενα τμήματα ιδιοκτησιών ή τα χαρακτηρισμένα κοινόχρηστα, κοινωφελή, αν δεν έχουν αποζημιωθεί. Εξαιρούνται μόνον οι περιπτώσεις ρυμοτόμησης λόγω ρεμάτων, αιγιαλών, ζωνών προστασίας και αστικών αλσών. Δεν εξαιρούνται κοινόχρηστες οδοί, χώροι πρασίνου και κοινωφελείς χρήσεις (σχολεία κλπ), εκτός αν οι οδοί παρέχουν αποκλειστικό πρόσωπο σε ιδιοκτησίες. Τεράστια προβλήματα θα δημιουργηθούν στη ρυμοτομία των πόλεων, αλλά και κωλύματα στην εκτέλεση αναγκαίων έργων υποδομής.
Γνώμη μας είναι ότι σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να μειώνονται οι κοινωφελείς – κοινόχρηστοι χώροι, οι οποίοι χαρακτηρίζονται από την αρχική ένταξη του σχεδίου. Σε περίπτωση που ο προϋπολογισμός του Δήμου δεν μπορεί να καλύψει το κόστος της απαλλοτρίωσης, το κράτος οφείλει να εξασφαλίσει τους πόρους από το Πράσινο Ταμείο. Σε περίπτωση που ο σκοπός της αναγκαστικής απαλλοτρίωσης εξυπηρετεί ανάγκες υπερτοπικού χαρακτήρα, του Δήμου και όχι μόνο, οι οποίες αιτιολογούνται με βάση τον υπερκείμενο σχεδιασμό, μπορούν να ενταχθούν στην παραπάνω περίπτωση. Να γίνει πρόβλεψη για τη δυνατότητα αποζημίωσης ιδιοκτήτη από την τράπεζα γης του Δήμου από οποιαδήποτε Πολεοδομική Ενότητα, εντός των ορίων του ιδίου Δήμου, εφόσον έχουν εκπληρωθεί οι ανάγκες αποζημίωσης, με προτεραιότητα τους ιδιοκτήτες εντός της ίδιας Πολεοδομικής Ενότητας.
Το Πράσινο Ταμείο θα χρηματοδοτεί απαλλοτριώσεις μόνο για ένα έτος ακόμη! Μετά την παρέλευση ενός έτους θα απαιτείται σχετική απόφαση Υπουργού. Προφανώς η χρηματοδότηση από το Πράσινο Ταμείο θα πρέπει να είναι στο διηνεκές και μέχρι εξάντλησης των αποθεματικών του. Τα δε αποθεματικά του, που στο μεγαλύτερο μέρος τους αναλώθηκαν για την αποπληρωμή των δανείων της χώρας, να επιστραφούν σταδιακά σε αυτό. Εξ άλλου στο νόμο θεσπίζεται ειδικό πρόσθετο τέλος 5% στην έκδοση οικοδομικών αδειών για γήπεδα εκτός σχεδίου. Το τέλος αυτό θα πρέπει να επεκταθεί σε όλες τις μεγάλες επενδύσεις και να διατεθεί στο Πράσινο Ταμείο ως αντιστάθμισμα της ανάλωσης των κονδυλίων του, για λόγους αλλότριους της περιβαλλοντικής αναβάθμισης. Να σημειωθεί ότι στο Πράσινο Ταμείο διατίθενται όλα τα τέλη αυθαιρέτων και αποτελεί συνταγματική υποχρέωση η αντισταθμιστική περιβαλλοντική ωφέλεια προκειμένου να διατηρούνται οι αυθαίρετες κατασκευές.
Εν κατακλείδι, μας δημιουργείται η εντύπωση ότι οι κυβερνήσεις στην ανάγκη τους να προασπίσουν τα συμφέροντα των μεγαλο–επενδυτών, βλέπουν τους μηχανικούς του δημοσίου ως «εμπόδια» διότι ελέγχουν ως, εκ του ρόλου τους, οφείλουν ! Αυτό αποδεικνύεται από τη διαχρονική βούληση των κυβερνόντων, να μην προχωρούν στην επαρκή στελέχωση των ΥΔΟΜ (εκκρεμούν ακόμα οι σχετικές υπουργικές αποφάσεις για στελέχωση και λειτουργία ΥΔΟΜ και Παρατηρητηρίων), να διαιωνίζουν το καθεστώς της διοικητικής υποστήριξης και τέλος, για να διευκολύνουν τους αιρετούς, να παραχωρούν ότι έχει απομείνει από αρμοδιότητα στις πολεοδομίες (ΥΔΟΜ), στις Αναπτυξιακές των δήμων και στην ΕΤΑΑ και την έκδοση των Διοικητικών Πράξεων στους Δημάρχους, σε βάρος της προστασίας του περιβάλλοντος.
Με την προτεινόμενη στο άρθρο 47 του νομοσχεδίου, τροποποίηση του άρθρου 38 που αφορά την διαδικασία έλεγχου οικοδομικής άδειας ,που προβλέπει αυτόματη έκδοση των οικοδομικών αδειών και στις κατηγορίες 1 και 2 δεν πραγματοποιείται ΣΕ ΚΑΝΈΝΑ ΣΤΆΔΙΟ από την πολιτεία, ο έλεγχος της προσκόμισης των από τον νόμο προβλεπόμενων εγκρίσεων . Επομένως υπάρχει το ενδεχόμενο να εκδοθεί μια άδεια π.χ σε αρχαιολογική περιοχή, χωρίς την απαιτουμένη έγκριση από το υπουργείο πολιτισμού
Οι κατηγορίες 1 και 2 είναι κτίρια που ανεγείρονται εντός αρχαιολογικών χώρων , πλησίον ρευμάτων , αιγιαλού , παραλίας ,παραδοσιακών οικισμών , ιστορικών τόπων , ειδικά κτίρια τα οποία λαμβάνουν παρεκκλίσεις όπου σύμφωνα με το Συνταγμ. Άρθρο 24 είναι επιβεβλημένος ο έλεγχος της πολιτείας για λόγους προστασίας του περιβάλλοντος και του δημοσίου συμφέροντος γενικότερα .
Κατά συνέπεια η αυτόματη έκδοση στις κατηγορίες αυτές, χωρίς να έχει δημιουργηθεί το δίχτυ ασφάλειας που θα παράσχει η ολοκλήρωση του πολεοδομικού σχεδιασμού των Δήμων ( ΤΠΣ, Ρυμοτομικά σχέδια εφαρμογής ,), της κύρωσης των δασικών χαρτών , η ολοκλήρωση της οριοθέτησης των ρεμάτων, της γραμμής αιγιαλού και παραλίας, του κτηματολογίου, του αρχαιολογικού μητρώου, η δημιουργία της ηλεκτρονικής πολεοδομικής ταυτότητας των Δήμων, εγείρει ζητήματα συνταγματικότητας της ρύθμισης, όσον αφορά την κάλυψη της επιταγής του άρθρου 24, για την υποχρέωση της πολιτείας για την προστασία του φυσικού και δομημένου περιβάλλοντος.
Με το σημερινό καθεστώς, οι οικοδομικές άδειες κατηγοριών 1 και 2 «εκδίδονται ύστερα από έλεγχο της αρμόδιας Υ.ΔΟΜ.» (άρθ. 38 παρ. 2, περ. (α) και (β) ν. 4495/2017). Μάλιστα, η νομοθεσία προσδιορίζει ότι ο έλεγχος περιλαμβάνει «έλεγχο της πληρότητας των δικαιολογητικών που υποβάλλονται σύμφωνα με το άρθρο 40, του τοπογραφικού, του διαγράμματος κάλυψης καθώς και των αποδεικτικών καταβολής των οφειλόμενων εισφορών και κρατήσεων του έργου υπέρ του Δημοσίου και του ΕΦΚΑ του ιδιοκτήτη για την έκδοση της οικοδομικής άδειας» [άρθ. 38 παρ. 2 περ. (α), όπως συμπληρώθηκε με το άρθ. 34 παρ. 21 ν. 4546/2018]. Για τις ίδιες κατηγορίες αδειών, η προέγκριση είναι προαιρετική (άρθ. 35 παρ. 1 ν. 4495/2017). Η προέγκριση είναι η «πιστοποίηση του δικαιώματος έκδοσης οικοδομικής άδειας και την εφαρμογή κατά το χρόνο ισχύος της, των πολεοδομικών διατάξεων και πολεοδομικών μεγεθών της (δόμηση, κάλυψη, ύψος), που ισχύουν κατά το χρόνο έκδοσης της προέγκρισης….με την επιφύλαξη της εξασφάλισης και υποβολής των απαιτούμενων εγκρίσεων» (άρθ. 28 περ. (γ) ν. 4495/2017). Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η προέγκριση χορηγείται μόνο με την υποβολή των δικαιολογητικών του άρθ. 35 παρ. 5 ν. 4495/2017 (όπως ισχύει) (κυρίως τοπογραφικό διάγραμμα, διάγραμμα κάλυψης, τίτλο ιδιοκτησίας και πρόσφατο πιστοποιητικό ιδιοκτησίας, αποδεικτικά στοιχεία νομιμότητας και τεχνική έκθεση), και όχι τον πλήρη κατάλογο δικαιολογητικών και εγκρίσεων που απαιτείται για την έκδοση οικοδομικής άδειας (πρβλ. Άρθ. 40 παρ. 1 και παρ. 2 ν. 4495/2017).
Το νομοσχέδιο αλλάζει τη σχέση μεταξύ προέγκρισης και οικοδομικής άδειας. Είναι καταρχήν θετικό ότι τώρα η προέγκριση είναι τώρα υποχρεωτική για τις κατηγορίες αυτές (άρθ. 45 νομοσχεδίου), και περιλαμβάνει «αποδεικτικά στοιχεία νομιμότητας των υφιστάμενων κτισμάτων». Ωστόσο, τώρα η οικοδομική άδεια εκδίδεται «αυτόματα» «ύστερα από την ηλεκτρονική υποβολή» των υπόλοιπων δικαιολογητικών (άρθ. 47 νομοσχεδίου), και απαλείφεται κάθε αναφορά σε «έλεγχο» των δικαιολογητικών από την αρμόδια ΥΔΟΜ. Κατά συνέπεια, και με δεδομένο ότι η «αυτόματη» έκδοση ολοκληρώνεται χωρίς ανθρώπινη παρεμβολή, δεν φαίνεται να προβλέπεται πλέον κανενός είδους προληπτικός έλεγχος των δικαιολογητικών που είναι απαραίτητα για την έκδοση της οικοδομικής άδειας, αλλά δεν περιλαμβάνονται στην προέγκριση. Ο μόνος έλεγχος που προβλέπεται πλέον, και από το ισχύον καθεστώς και από το νομοσχέδιο, είναι ο ex post δειγματοληπτικός έλεγχος του 30% των οικοδομικών αδειών, και ο έλεγχος σε περίπτωση καταγγελίας (πρβλ. άρθ. 38 ν. 4495/2017, όπως ισχύει).
Το νομοσχέδιο αποδυναμώνει το ισχύον καθεστώς με έναν ακόμα τρόπο. Το άρθ. 35 παρ. 6 ν. 4495/2017, όπως προτείνεται να αντικατασταθεί, ορίζει ότι «η προέγκριση της οικοδομικής άδειας ή άδειας αναθεώρησης χορηγείται …αφού καθορισθούν από την αρμόδια Υ.ΔΟΜ. οι απαιτούμενες μελέτες και εγκρίσεις που πρέπει να κατατεθούν για την έκδοση της οικοδομικής άδειας…». Ωστόσο, η ρύθμιση αυτή αναγορεύει τις ΥΔΟΜ σε «κριτή» των εγκρίσεων που απαιτούνται. Δεν είναι ο ρόλος των ΥΔΟΜ να αποφανθούν για το τύπο και το περιεχόμενο των απαιτούμενων μελετών και εγκρίσεων, και ειδικά αυτών που απορρέουν από το περιβαλλοντικό δίκαιο, και είναι εξαιρετικά αμφίβολο αν οι ΥΔΟΜ έχουν τη σχετική τεχνογνωσία.
Όσο για τις άδειες, μελέτες και εγκρίσεις που εκφεύγουν οποιουδήποτε ουσιαστικού ελέγχου (και αποτελούν απλώς input για «αυτόματη έκδοση» ενός εγγράφου), μπορεί εύκολα να διαπιστωθεί ότι είναι όλες εκείνες οι άδειες, μελέτες και εγκρίσεις που απαιτούνται για την προστασία της υγείας και την ύπαρξη σύγχρονων και ασφαλών κτιρίων, και βιώσιμων οικισμών. Εδώ εμπίπτουν η μελέτη υδραυλικών εγκαταστάσεων και αποχετεύσεων και η μελέτη ενεργητικής πυροπροστασίας – που είναι ζωτικής σημασίας για το περιβάλλον και την ασφάλεια των κτιρίων, και το σχέδιο και ο φάκελος ασφάλειας και υγείας του έργου. Εδώ περιλαμβάνονται και τα στοιχεία για τη διαχείριση των αποβλήτων (ΣΔΑ) -μία πρόσφατη, πολύ θετική προσθήκη του νόμου (άρθ. 89 παρ. 2 ν. 4695/2020)- η οποία στερείται νοήματος, αν η νομοθεσία καταργεί οποιονδήποτε προληπτικό (ή μη) έλεγχο. Οι περισσότερες από τις ελλείψεις αυτές δεν μπορούν να αναπληρωθούν ούτε από τον έλεγχο ορθής εκτέλεσης της οικοδομικής άδειας (άρθ. 44 ν. 4495/2017). Τέλος, εδώ περιλαμβάνονται και διάφορες άλλες εγκρίσεις, που προβλέπονται κυρίως από το περιβαλλοντικό δίκαιο: όσο και αν, όπως προαναφέρθηκε, αυτές δεν εμπίπτουν στις αρμοδιότητες των ΥΔΟΜ, η διοίκηση είναι ενιαία, και προφανείς ελλείψεις (όπως η έλλειψη περιβαλλοντικής αδειοδότησης) θα πρέπει να υποδεικνύονται και από τις ΥΔΟΜ, και να παρεμποδίζουν την έκδοση της οικοδομικής άδειας.
Για όλα τα παραπάνω, θα πρέπει να σημειωθεί ότι «από τις διατάξεις της νομοθεσίας περί σχεδίων πόλεων,…περί του τρόπου και της διαδικασίας εκδόσεως οικοδομικών αδειών… προκύπτει ότι με αυτές, πέραν της προστασίας του γενικού συμφέροντος, προστατεύονται και ατομικά δικαιώματα και ιδίως το δικαίωμα σε ανέγερση οικοδομής που πληροί τις προϋποθέσεις ασφαλούς διαβιώσεως …. Εξ αιτίας δε του προστατευτικού σκοπού των διατάξεων αυτών, η τήρηση των κανόνων που τίθενται με αυτές δεν εναπόκειται μόνο στη βούληση και την τεχνική επάρκεια των ιδιωτών μελετητών, αλλά εντάσσεται στη σφαίρα ευθύνης και των αρμόδιων πολεοδομικών υπηρεσιών, που στελεχώνονται από προσωπικό που διαθέτει τις κατάλληλες τεχνικές γνώσεις για να ελέγξει την επακριβή τήρησή τους….» (ΣτΕ Α΄ τμ. 4409/2015, σκ. 12η, ΣΤΕ 1396-7/2014, σκ. 12η). Η κρίση αυτή, που διατυπώνεται στην νομολογία που αναπτύχθηκε για την τραγική περίπτωση της RICOMEX, παραμένει επίκαιρη και την επαύριο των πρόσφατων φυσικών καταστροφών. Παρεμπιπτόντως, η νομολογία αυτή καταδεικνύει ότι η «αυτόματη» έκδοση αδειών δεν είναι βέβαιο ότι θα απαλλάξει το δημόσιο από την αστική του ευθύνη, στην απευκταία περίπτωση ατυχημάτων ή καταστροφών.
Άρθρο 47 Τρόπος έκδοσης οικοδομικών αδειών – Τροποποίηση του άρθρου 38 του ν. 4495/2017
παρ. 2: Τόσο ο Ν. 4495/17, όσο και το παρόν νομοσχέδιο αναφέρει ότι οι άδειες εκδίδονται “αυτόματα”. Κατά την άποψή μας θα έπρεπε να διευκρινιστεί (όπως γίνεται ήδη στο αρθ. 37 N. 4495/17 για τις Εγκρίσεις Εργασιών Μικρής Κλίμακας) ότι εκδίδονται “με ευθύνη του μελετητή”.
παρ. 3: Προτείνουμε να περιληφθούν στο Νόμο τα αναφερόμενα στην παρ.6 του Αρθ-2 της Αποφ-ΥΠΕΝ/ΥΠΡΓ/48123/6983/18 (ΦΕΚ-3136/Β/31-7-18), δηλ. σε περίπτωση καταγγελίας, έγγραφης ή ηλεκτρονικής, να κατατίθεται υποχρεωτικά τεχνική έκθεση μηχανικού, η οποία θα τεκμηριώνει το αντικείμενο της καταγγελίας.
Τα Συμβούλια Αρχιτεκτονικής πρέπει να εγκρίνουν και κατά την κατασκευή αλλά και κατά τις εκάστοτε αλλαγές τις όψεις όλων των κτισμάτων και τους τύπους των περιφράξεων εκείνων, που βρίσκονται πέρξ σημαντικών κοινωχρήστων- κοινωφελών χώρων των πόλεων π.χ. πλατείες, πάρκα, πεζόδρομοι, αρχαιολογικοί χώροι κλπ ακόμη και σε περιπτώσεις αλλαγής χρώματος.
Σε πρώτη ανάγνωση στου σχεδίου Νόμου που αφορά την Έκδοση Αδειών Δόμησης θα ήθελα να παραθέσω τις παρακάτω γενικές παρατηρήσεις επ’ αυτού: οι οποίες αφορούν εν γένει τις αντιθέσεις που δημιουργεί με τον κτηριοδομικό κανονισμό καθώς και τον ΝΟΚ με αποτέλεσμα την μη εξασφάλιση μιας “ορθής “ άδειας σύμφωνα με την κείμενη Νομοθεσία τόσο όσον αφορά την στατική επάρκεια του κτηρίου όσον και των αναγκαίων μέτρων πυρασφάλειας κλπ. ούτως ώστε αυτό να είναι ασφαλές.
Με το παρόν νομοσχέδιο , που αποτελεί συνέχεια του Ν.4495/2017 (άρθρα 28 έως και 51) , επιχειρείται η περαιτέρω “απλοποίηση” και αυτοματοποίηση της διαδικασίας έκδοσης των οικοδομικών αδειών.
Στο όνομα όμως της αυτοματοποίησης αυτής επιχειρείται η αφαίρεση από την Πολεοδομική Αρχή σοβαρότατων ελεγκτικών αρμοδιοτήτων τόσο κατά την έκδοση της άδειας δόμησης, όσο και κατά τη φάση της εξέλιξης των οικοδομικών εργασιών, μέχρι αποπερατώσεως και περαιώσεως της άδειας για σύνδεση με τα δίκτυα.
Συνεπεία τούτου, η Πολεοδομική Αρχή παύει πλέον να είναι ο εγγυητής της πολεοδομικής νομιμότητας και υποβιβάζεται κατ’ ουσίαν σε απλό “διεκπεραιωτή” της διαδικασίας άδειας δόμησης.
Η Εμπειρία μας ως Πολεοδομία Αθηνών μας απέδειξε “ περίτρανα” δυστυχώς ότι η εφαρμογή του Ν.4495/17 δημιούργησε πλείστα όσα προβλήματα (εκ των οποίων κάποια δεν θεραπεύονται).
Το σχέδιο αυτού του Νόμου είναι μια αντιγραφή “προς το δυσμενέστερο” του προηγούμενου Νόμου.
Με πάρα πολλά έγγραφά μας προς την προηγούμενη ηγεσία του Υπουργείου Περιβάλλοντος προσπαθήσαμε να εφιστήσουμε την προσοχή τους σε πολλά προβλήματα τα οποία μας είχαν παρουσιαστεί αλλά δυστυχώς δεν δόθηκαν λύσεις.
Η προσπάθεια εμού προσωπικά ήταν να μεταφέρω την μη λελογησμένη εφαρμογή του Νόμου.
Είχα επισημάνει ότι το Κράτος έχει μεγάλη μείωση εσόδων από οφειλές οι οποίες δεν καταλογίζονταν ως όφειλαν, δεν πληρώνονταν οι ασφαλιστικές εισφορές που αναλογούν, δεν υλοποιούνται οι θέσεις στάθμευσης που αντιστοιχούν στο κάθε ακίνητο ( από επισκευή, αλλαγή χρήσης κλπ.). -ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΣΤΗΝ ECOPRESS-29/3/2019.
Πέραν τούτων όλων δημιουργούνται εν δυνάμει επικίνδυνα κτίρια μη τηρώντας τους κανόνες παθητικής πυροπροστασίας ( μη δημιουργία δεύτερου κλιμακοστασίου, Η/Ζ στο δώμα κλπ.).
Συνοπτικά θα ήθελα να ξεκινήσω από το άρθρο 30 του Ν.4495/17 που αφορά σε εργασίες που δεν απαιτούν κανενός είδους άδεια και είναι πλείστες όσες.
Δεν έχει προβλεφθεί πχ. στους εξωτερικούς χρωματισμούς η συναίνεση των συνιδιοκτητών ως κοινόχρηστα και κοινόκτητα μέρη του κτιρίου. Με το νέο σχέδιο νόμου επεκτείνει ακόμη περισσότερο τις εργασίες που μπορεί να υλοποιούνται πχ. Διαχωρισμός ιδιοκτησιών(σε αντίθεση με τις συστάσεις περί οριζοντίων ιδιοκτησιών, πιθανόν να απαιτούνται επί πλέον θέσεις στάθμευσης κλπ.) (περιπτώσεις AIR ΒΝΒ).
Δεν απαιτείται επίσης η καταβολή καμίας ασφαλιστικής εισφοράς ούτε αναγγελία έναρξης εργασιών στο οικείο Αστυνομικό Τμήμα.
Οι εργασίες οι οποίες περιλαμβάνονται στο παραπάνω άρθρο και δεν απαιτούν καμία άδεια είναι περίπου 30.
Όλες οι παραπάνω πλέον των εργασιών που προβλέπονται με τις άδειες μικρής κλίμακας (έως 25,000 ευρώ) συνδυαστικά έχουν χρησιμοποιηθεί προκειμένου να επισκευασθούν μεγάλα παλαιά κτίρια ΧΩΡΙΣ ΕΚΔΟΣΗ ΟΙΚΟΔΟΜΙΚΗΣ ΑΔΕΙΑΣ και να χρησιμοποιούνται ως Ξενοδοχεία.
Έχουμε παράδειγμα στο Κέντρο της Πόλης μας κτίριο 4.000 τμ. επισκευάστηκε χωρίς οικοδομική άδεια χωρίς κανέναν έλεγχο χωρίς πληρωμή εισφορών κλπ.
Η μικρή κλίμακα θα ήταν χρήσιμη για τον πολίτη όταν δεν είχε χρηματικό πλαφόν αλλά τετραγωνικά μέτρα ακινήτου. Με αυτό τον τρόπο θα βοηθηθούν οι ιδιοκτήτες μικρών ακινήτων και δεν θα μπορούν να την καταστρατηγούν. Δηλαδή θα είναι δυνατόν να θεσπιστούν ως όριο πχ. τα 120τμ. ανά οριζόντια ιδιοκτησία ανάλογα με τις εργασίες και να ορίζονται οι οφειλόμενες ασφαλιστικές εισφορές.
Δεν ελέγχεται το κόστος των 25.000 ευρώ στις εγκρίσεις εργασιών μικρής κλίμακας που εκδίδονται ηλεκτρονικά με ευθύνη μηχανικών. Σας έχουμε επανειλημμένως επισημάνει ότι ανακαινίζονται πολυώροφα κτίρια (13 όροφοι κλπ.) με εγκρίσεις εργασιών μικρής κλίμακας με αποτέλεσμα
α) να δημιουργούνται εν δυνάμει επικίνδυνα κτίρια ( στατικά, πυρασφάλεια κλπ.)
β) το κράτος να στερείται σημαντικά έσοδα.
Το Τεχνικό Επιμελητήριο της Ελλάδος είναι σε θέση να μας δώσει αριθμητικά στοιχεία για το 2018 και 2019 πόσες μικρές κλίμακες έχουν εκδοθεί και πόσες οικ. Άδειες.
Το αποτέλεσμα θα είναι εντυπωσιακό.
Όσον αφορά τον τρόπο έκδοσης οικ. Αδειών ανά κατηγορία , δηλαδή 1 και 2 με προέγκριση και η 3 χωρίς κανέναν έλεγχο σύμφωνα με τον Νόμο 4495/17.
Με το νέο σχέδιο νόμου προβλέπεται η προέγκριση του Τοπογραφικού Διαγράμματος και του Διαγράμματος Δόμησης για τις κατηγορίες 1 και 2 η οποία δημιουργεί καθυστέρηση στην έκδοση των αδειών ενώ θα έπρεπε να κατατίθενται για έκδοση οικ. Άδειας ( αφού θα υπάρξει έλεγχος).
Σύμφωνα με το υπ’ αριθμ.πρωτ. ΥΠΕΝ/ΔΑΟΚΑ/48500/2043/2019 εκφράζεται η άποψη ότι “στην περίπτωση έκδοσης οικοδομικής άδειας κατηγορίας 3 του Ν.4495/17, ο νομοθέτης νοεί ως εκδούσα αρχή την Υπηρεσία Δόμησης στην οποία υπάγεται το συγκεκριμένο έργο, ανεξαρτήτως του γεγονότος ότι η διαδικασία έκδοσης της συγκεκριμένης κατηγορίας άδειας πραγματοποιείται αυτόνομα από το πληροφοριακό σύστημα”.
Το γεγονός ότι η εκάστοτε Υ.ΔΟΜ. εκδίδει διοικητικές πράξεις ως διοικητική αρχή στην περίπτωση του αυτόματου ηλεκτρονικού τρόπου έκδοσης οικοδομικών αδειών κατηγορίας 3, έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τον ορισμό της διοικητικής πράξης με τα χαρακτηριστικά αυτής και τον ορισμό της διοικητικής αρχής διότι:
1. Η διοικητική πράξη είναι νομική ενέργεια(πράξη) που προέρχεται από διοικητικό όργανο ή αρχή με σύμπραξη του ιδιώτη ώστε να καταστεί δυνατή η έκδοσή της (μέσω της υποβολής αίτησης) και δεν προϋποθέτει την έγκριση ή συγκατάθεση του ιδιώτη (διοικούμενου ) κατά την επέλευση των έννομων συνεπειών – αφετέρου το περιεχόμενο της ρύθμισης της πράξης δεν συνδιαμορφώνεται με τη βούληση του ιδιώτη.
Το περιεχόμενο της διοικητικής πράξης καθορίζεται με τη βούληση του ιδιώτη ακόμη και με την επιλογή κατηγορίας οικοδομικής άδειας η οποία αποτελεί σε πρώιμο στάδιο αντικείμενο σχεδιασμού περιεχομένου διοικητικής πράξης το οποίο αφορά την διοικητική αρχή ( Υπηρεσία Δόμησης). Πλέον το περιεχόμενο της διοικητικής πράξης ανατίθεται στο ΤΕΕ με το σχεδιασμό μιας γενικευμένης φόρμας (πλατφόρμα ΤΕΕ) χωρίς δικλείδες ασφαλείας και στη συνέχεια στην απόλυτη βούληση του ιδιώτη χωρίς κανέναν έλεγχο κατά της έκδοσής της.
2. Αρμοδιότητα του διοικητικού οργάνου ή αρχής είναι η ικανότητά του, η οποία προβλέπεται από κανόνες της έννομης πράξης. Τη δράση της δημόσιας διοίκησης διέπουν οι αρχές της νομιμότητας, της προστασίας δημοσίου συμφέροντος αλλά και της προστασίας των διοικούμενων. Η αρχή της νομιμότητας δεσμεύει τα διοικητικά όργανα, υποχρεώνοντάς τα να συμμορφώνονται προς τους ανώτερους κανόνες δικαίου, το Σύνταγμα και το Νόμο και να εκδίδουν πράξεις οι οποίες τελούν σε αρμονία με αυτούς.
Δεδομένου ότι η Υ.ΔΟΜ. δεν ελέγχει τις οικοδομικές άδειες κατηγορίας 3 πριν εκδοθούν, τα πορίσματα των ελεγκτών δόμησης κατόπιν της διενέργειας ελέγχου δηλώνουν υπεύθυνα ότι “δεν διαπιστώνουν παραβάσεις” σε σχέση με την εφαρμογή των μελετών βάσει των οποίων εκδόθηκε η οικοδομική άδεια, ενέχει τον κίνδυνο να εκδίδονται άδειες με λανθασμένες μελέτες.
Επομένως η έκδοση της οικοδομικής άδειας κατηγορίας 3 δεν αποτελεί διοικητική πράξη αλλά ιδιωτική δικαιοπραξία μεταξύ του ιδιώτη μηχανικού -χειριστή του συστήματος του ΤΕΕ, και του ΤΕΕ το οποίο χρησιμοποιεί την ηλεκτρονική πλατφόρμα , με αποκλειστική βούληση του ιδιώτη και καμία συμμετοχή ή εμπλοκή της Υ.ΔΟΜ. (πλην της βεβαίωσης όρων δόμησης) στο περιεχόμενο ρύθμισης της πράξης και άρα θεωρούμε ότι η Υ.ΔΟΜ. δεν είναι αρμόδια για την έκδοση ΠΕΚ, για την ηλεκτροδότηση, την διακοπή και την ανάκληση αυτών των δικαιοπραξιών.
Επίσης έχει παρατηρηθεί σε πάρα πολλές άδειες και στα κατά κανόνα άρτια οικόπεδα να μην υλοποιούνται οι θέσεις στάθμευσης προκειμένου να χρησιμοποιηθούν οι υπόγειοι χώροι για άλλες χρήσεις με αποτέλεσμα την επιβάρυνση της ήδη επιβαρυμένης Πόλης μας. Επίσης οι εξαγορές των θέσεων στάθμευσης όπου αυτές πραγματοποιούνται δεν ανταποκρίνονται στις απαιτούμενες με αποτέλεσμα να χάνει το Κράτος σημαντικά έσοδα.
Δεν έχουν ληφθεί υπ’ όψιν στις αλλαγές χρήσεως (πχ. από Εμπορικό κατάστημα σε κατάστημα Υγειονομικού Ενδιαφέροντος) όπου οι θέσεις στάθμευσης που αναλογούν είναι διαφορετικές και δεν καταβάλλονται τα αναλογούντα ποσά στην Εφορία.
Εν κατακλείδι φρονούμε ότι η απομείωση της ελεγκτικής αρμοδιότητος της Πολεοδομικής Αρχής και η απουσία πραγματικού και δραστικού ελέγχου τόσο του περιεχομένου των αδειών δόμησης όσο και των υπερβάσεων κατά τη φάση εκτέλεσης των εργασιών είναι ιδιαιτέρως προβληματική σε τέτοιο βαθμό που παρουσιάζει και σοβαρά προβλήματα.
Ο θεσμός της οικοδομικής άδειας αποτελεί διαδικαστική εγγύηση της προστασίας του οικιστικού και φυσικού περιβάλλοντος.
Στη χορήγηση οικοδομικών αδειών, η αρμοδιότητα της Πολεοδομίας δεν πρέπει να είναι απλά τυπική, αλλά ουσιαστική και δραστική.
Δηλαδή δεν είναι επιτρεπτή η αφαίρεση των ελεγκτικών αρμοδιοτήτων της Πολεοδομικής Αρχής και η αφαίρεση των δυνατοτήτων άμεσης επέμβασης για θεραπεία τυπικών ή ουσιαστικών ελαττωμάτων.
Η ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΗ ΤΗΣ Δ/ΝΣΗΣ ΔΟΜΗΣΗΣ
ΠΛΟΥΜΠΗ ΟΛΓΑ
Σε πρώτη ανάγνωση στου σχεδίου Νόμου που αφορά την Έκδοση Αδειών Δόμησης θα ήθελα να παραθέσω τις παρακάτω γενικές παρατηρήσεις επ’ αυτού: οι οποίες αφορούν εν γένει τις αντιθέσεις που δημιουργεί με τον κτηριοδομικό κανονισμό καθώς και τον ΝΟΚ με αποτέλεσμα την μη εξασφάλιση μιας “ορθής “ άδειας σύμφωνα με την κείμενη Νομοθεσία τόσο όσον αφορά την στατική επάρκεια του κτηρίου όσον και των αναγκαίων μέτρων πυρασφάλειας κλπ. ούτως ώστε αυτό να είναι ασφαλές.
Με το παρόν νομοσχέδιο , που αποτελεί συνέχεια του Ν.4495/2017 (άρθρα 28 έως και 51) , επιχειρείται η περαιτέρω “απλοποίηση” και αυτοματοποίηση της διαδικασίας έκδοσης των οικοδομικών αδειών.
Στο όνομα όμως της αυτοματοποίησης αυτής επιχειρείται η αφαίρεση από την Πολεοδομική Αρχή σοβαρότατων ελεγκτικών αρμοδιοτήτων τόσο κατά την έκδοση της άδειας δόμησης, όσο και κατά τη φάση της εξέλιξης των οικοδομικών εργασιών, μέχρι αποπερατώσεως και περαιώσεως της άδειας για σύνδεση με τα δίκτυα.
Συνεπεία τούτου, η Πολεοδομική Αρχή παύει πλέον να είναι ο εγγυητής της πολεοδομικής νομιμότητας και υποβιβάζεται κατ’ ουσίαν σε απλό “διεκπεραιωτή” της διαδικασίας άδειας δόμησης.
Η Εμπειρία μας ως Πολεοδομία Αθηνών μας απέδειξε “ περίτρανα” δυστυχώς ότι η εφαρμογή του Ν.4495/17 δημιούργησε πλείστα όσα προβλήματα (εκ των οποίων κάποια δεν θεραπεύονται).
Το σχέδιο αυτού του Νόμου είναι μια αντιγραφή “προς το δυσμενέστερο” του προηγούμενου Νόμου.
Με πάρα πολλά έγγραφά μας προς την προηγούμενη ηγεσία του Υπουργείου Περιβάλλοντος προσπαθήσαμε να εφιστήσουμε την προσοχή τους σε πολλά προβλήματα τα οποία μας είχαν παρουσιαστεί αλλά δυστυχώς δεν δόθηκαν λύσεις.
Η προσπάθεια εμού προσωπικά ήταν να μεταφέρω την μη λελογησμένη εφαρμογή του Νόμου.
Είχα επισημάνει ότι το Κράτος έχει μεγάλη μείωση εσόδων από οφειλές οι οποίες δεν καταλογίζονταν ως όφειλαν, δεν πληρώνονταν οι ασφαλιστικές εισφορές που αναλογούν, δεν υλοποιούνται οι θέσεις στάθμευσης που αντιστοιχούν στο κάθε ακίνητο ( από επισκευή, αλλαγή χρήσης κλπ.). -ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΣΤΗΝ ECOPRESS-29/3/2019.
Πέραν τούτων όλων δημιουργούνται εν δυνάμει επικίνδυνα κτίρια μη τηρώντας τους κανόνες παθητικής πυροπροστασίας ( μη δημιουργία δεύτερου κλιμακοστασίου, Η/Ζ στο δώμα κλπ.).
Συνοπτικά θα ήθελα να ξεκινήσω από το άρθρο 30 του Ν.4495/17 που αφορά σε εργασίες που δεν απαιτούν κανενός είδους άδεια και είναι πλείστες όσες.
Δεν έχει προβλεφθεί πχ. στους εξωτερικούς χρωματισμούς η συναίνεση των συνιδιοκτητών ως κοινόχρηστα και κοινόκτητα μέρη του κτιρίου. Με το νέο σχέδιο νόμου επεκτείνει ακόμη περισσότερο τις εργασίες που μπορεί να υλοποιούνται πχ. Διαχωρισμός ιδιοκτησιών(σε αντίθεση με τις συστάσεις περί οριζοντίων ιδιοκτησιών, πιθανόν να απαιτούνται επί πλέον θέσεις στάθμευσης κλπ.) (περιπτώσεις AIR ΒΝΒ).
Δεν απαιτείται επίσης η καταβολή καμίας ασφαλιστικής εισφοράς ούτε αναγγελία έναρξης εργασιών στο οικείο Αστυνομικό Τμήμα.
Οι εργασίες οι οποίες περιλαμβάνονται στο παραπάνω άρθρο και δεν απαιτούν καμία άδεια είναι περίπου 30.
Όλες οι παραπάνω πλέον των εργασιών που προβλέπονται με τις άδειες μικρής κλίμακας (έως 25,000 ευρώ) συνδυαστικά έχουν χρησιμοποιηθεί προκειμένου να επισκευασθούν μεγάλα παλαιά κτίρια ΧΩΡΙΣ ΕΚΔΟΣΗ ΟΙΚΟΔΟΜΙΚΗΣ ΑΔΕΙΑΣ και να χρησιμοποιούνται ως Ξενοδοχεία.
Έχουμε παράδειγμα στο Κέντρο της Πόλης μας κτίριο 4.000 τμ. επισκευάστηκε χωρίς οικοδομική άδεια χωρίς κανέναν έλεγχο χωρίς πληρωμή εισφορών κλπ.
Η μικρή κλίμακα θα ήταν χρήσιμη για τον πολίτη όταν δεν είχε χρηματικό πλαφόν αλλά τετραγωνικά μέτρα ακινήτου. Με αυτό τον τρόπο θα βοηθηθούν οι ιδιοκτήτες μικρών ακινήτων και δεν θα μπορούν να την καταστρατηγούν. Δηλαδή θα είναι δυνατόν να θεσπιστούν ως όριο πχ. τα 120τμ. ανά οριζόντια ιδιοκτησία ανάλογα με τις εργασίες και να ορίζονται οι οφειλόμενες ασφαλιστικές εισφορές.
Δεν ελέγχεται το κόστος των 25.000 ευρώ στις εγκρίσεις εργασιών μικρής κλίμακας που εκδίδονται ηλεκτρονικά με ευθύνη μηχανικών. Σας έχουμε επανειλημμένως επισημάνει ότι ανακαινίζονται πολυώροφα κτίρια (13 όροφοι κλπ.) με εγκρίσεις εργασιών μικρής κλίμακας με αποτέλεσμα
α) να δημιουργούνται εν δυνάμει επικίνδυνα κτίρια ( στατικά, πυρασφάλεια κλπ.)
β) το κράτος να στερείται σημαντικά έσοδα.
Το Τεχνικό Επιμελητήριο της Ελλάδος είναι σε θέση να μας δώσει αριθμητικά στοιχεία για το 2018 και 2019 πόσες μικρές κλίμακες έχουν εκδοθεί και πόσες οικ. Άδειες.
Το αποτέλεσμα θα είναι εντυπωσιακό.
Όσον αφορά τον τρόπο έκδοσης οικ. Αδειών ανά κατηγορία , δηλαδή 1 και 2 με προέγκριση και η 3 χωρίς κανέναν έλεγχο σύμφωνα με τον Νόμο 4495/17.
Με το νέο σχέδιο νόμου προβλέπεται η προέγκριση του Τοπογραφικού Διαγράμματος και του Διαγράμματος Δόμησης για τις κατηγορίες 1 και 2 η οποία δημιουργεί καθυστέρηση στην έκδοση των αδειών ενώ θα έπρεπε να κατατίθενται για έκδοση οικ. Άδειας ( αφού θα υπάρξει έλεγχος).
Σύμφωνα με το υπ’ αριθμ.πρωτ. ΥΠΕΝ/ΔΑΟΚΑ/48500/2043/2019 εκφράζεται η άποψη ότι “στην περίπτωση έκδοσης οικοδομικής άδειας κατηγορίας 3 του Ν.4495/17, ο νομοθέτης νοεί ως εκδούσα αρχή την Υπηρεσία Δόμησης στην οποία υπάγεται το συγκεκριμένο έργο, ανεξαρτήτως του γεγονότος ότι η διαδικασία έκδοσης της συγκεκριμένης κατηγορίας άδειας πραγματοποιείται αυτόνομα από το πληροφοριακό σύστημα”.
Το γεγονός ότι η εκάστοτε Υ.ΔΟΜ. εκδίδει διοικητικές πράξεις ως διοικητική αρχή στην περίπτωση του αυτόματου ηλεκτρονικού τρόπου έκδοσης οικοδομικών αδειών κατηγορίας 3, έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τον ορισμό της διοικητικής πράξης με τα χαρακτηριστικά αυτής και τον ορισμό της διοικητικής αρχής διότι:
1. Η διοικητική πράξη είναι νομική ενέργεια(πράξη) που προέρχεται από διοικητικό όργανο ή αρχή με σύμπραξη του ιδιώτη ώστε να καταστεί δυνατή η έκδοσή της (μέσω της υποβολής αίτησης) και δεν προϋποθέτει την έγκριση ή συγκατάθεση του ιδιώτη (διοικούμενου ) κατά την επέλευση των έννομων συνεπειών – αφετέρου το περιεχόμενο της ρύθμισης της πράξης δεν συνδιαμορφώνεται με τη βούληση του ιδιώτη.
Το περιεχόμενο της διοικητικής πράξης καθορίζεται με τη βούληση του ιδιώτη ακόμη και με την επιλογή κατηγορίας οικοδομικής άδειας η οποία αποτελεί σε πρώιμο στάδιο αντικείμενο σχεδιασμού περιεχομένου διοικητικής πράξης το οποίο αφορά την διοικητική αρχή ( Υπηρεσία Δόμησης). Πλέον το περιεχόμενο της διοικητικής πράξης ανατίθεται στο ΤΕΕ με το σχεδιασμό μιας γενικευμένης φόρμας (πλατφόρμα ΤΕΕ) χωρίς δικλείδες ασφαλείας και στη συνέχεια στην απόλυτη βούληση του ιδιώτη χωρίς κανέναν έλεγχο κατά της έκδοσής της.
2. Αρμοδιότητα του διοικητικού οργάνου ή αρχής είναι η ικανότητά του, η οποία προβλέπεται από κανόνες της έννομης πράξης. Τη δράση της δημόσιας διοίκησης διέπουν οι αρχές της νομιμότητας, της προστασίας δημοσίου συμφέροντος αλλά και της προστασίας των διοικούμενων. Η αρχή της νομιμότητας δεσμεύει τα διοικητικά όργανα, υποχρεώνοντάς τα να συμμορφώνονται προς τους ανώτερους κανόνες δικαίου, το Σύνταγμα και το Νόμο και να εκδίδουν πράξεις οι οποίες τελούν σε αρμονία με αυτούς.
Δεδομένου ότι η Υ.ΔΟΜ. δεν ελέγχει τις οικοδομικές άδειες κατηγορίας 3 πριν εκδοθούν, τα πορίσματα των ελεγκτών δόμησης κατόπιν της διενέργειας ελέγχου δηλώνουν υπεύθυνα ότι “δεν διαπιστώνουν παραβάσεις” σε σχέση με την εφαρμογή των μελετών βάσει των οποίων εκδόθηκε η οικοδομική άδεια, ενέχει τον κίνδυνο να εκδίδονται άδειες με λανθασμένες μελέτες.
Επομένως η έκδοση της οικοδομικής άδειας κατηγορίας 3 δεν αποτελεί διοικητική πράξη αλλά ιδιωτική δικαιοπραξία μεταξύ του ιδιώτη μηχανικού -χειριστή του συστήματος του ΤΕΕ, και του ΤΕΕ το οποίο χρησιμοποιεί την ηλεκτρονική πλατφόρμα , με αποκλειστική βούληση του ιδιώτη και καμία συμμετοχή ή εμπλοκή της Υ.ΔΟΜ. (πλην της βεβαίωσης όρων δόμησης) στο περιεχόμενο ρύθμισης της πράξης και άρα θεωρούμε ότι η Υ.ΔΟΜ. δεν είναι αρμόδια για την έκδοση ΠΕΚ, για την ηλεκτροδότηση, την διακοπή και την ανάκληση αυτών των δικαιοπραξιών.
Επίσης έχει παρατηρηθεί σε πάρα πολλές άδειες και στα κατά κανόνα άρτια οικόπεδα να μην υλοποιούνται οι θέσεις στάθμευσης προκειμένου να χρησιμοποιηθούν οι υπόγειοι χώροι για άλλες χρήσεις με αποτέλεσμα την επιβάρυνση της ήδη επιβαρυμένης Πόλης μας. Επίσης οι εξαγορές των θέσεων στάθμευσης όπου αυτές πραγματοποιούνται δεν ανταποκρίνονται στις απαιτούμενες με αποτέλεσμα να χάνει το Κράτος σημαντικά έσοδα.
Δεν έχουν ληφθεί υπ’ όψιν στις αλλαγές χρήσεως (πχ. από Εμπορικό κατάστημα σε κατάστημα Υγειονομικού Ενδιαφέροντος) όπου οι θέσεις στάθμευσης που αναλογούν είναι διαφορετικές και δεν καταβάλλονται τα αναλογούντα ποσά στην Εφορία.
Εν κατακλείδι φρονούμε ότι η απομείωση της ελεγκτικής αρμοδιότητος της Πολεοδομικής Αρχής και η απουσία πραγματικού και δραστικού ελέγχου τόσο του περιεχομένου των αδειών δόμησης όσο και των υπερβάσεων κατά τη φάση εκτέλεσης των εργασιών είναι ιδιαιτέρως προβληματική σε τέτοιο βαθμό που παρουσιάζει και σοβαρά προβλήματα.
Ο θεσμός της οικοδομικής άδειας αποτελεί διαδικαστική εγγύηση της προστασίας του οικιστικού και φυσικού περιβάλλοντος.
Στη χορήγηση οικοδομικών αδειών, η αρμοδιότητα της Πολεοδομίας δεν πρέπει να είναι απλά τυπική, αλλά ουσιαστική και δραστική.
Δηλαδή δεν είναι επιτρεπτή η αφαίρεση των ελεγκτικών αρμοδιοτήτων της Πολεοδομικής Αρχής και η αφαίρεση των δυνατοτήτων άμεσης επέμβασης για θεραπεία τυπικών ή ουσιαστικών ελαττωμάτων.
Η ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΗ ΤΗΣ Δ/ΝΣΗΣ ΔΟΜΗΣΗΣ ΔΉΜΟΥ ΑΘΗΝΑΙΩΝ
ΠΛΟΥΜΠΗ ΟΛΓΑ
Η πληρωμή των φορολογικών και της προκαταβολής του ΙΚΑ να γίνεται μέσα από το σύστημα έκδοσης αδειών, αντλώντας αυτόματα τα ποσά και τα στοιχεία δόμησης . Η πληρωμή τους να γίνεται με ταυτότητα πληρωμής κατανέμοντας τα ποσά. Αυτοματοποιημένη, διαφανής και ελεγμένη διαδικασία χωρίς την απασχόληση των δημοσίων υπαλλήλων.
Άρκρο 47
Σρόποσ εκδοςθσ οικοδομικϊν αδειϊν – Σροποποίθςθ του άρκρου 38 του ν. 4495/2017
Όταν κατά τον έλεγχο σε άδεια που έχει εκδοθεί διαπιστώνεται λάθος να δίδεται χρόνος για δυνατότητα συμμόρφωσης και όχι ακαριαίας ανάκλησης. (αν δεν έχει υλοποιηθεί ή ίσως και για κατεδάφιση τμημάτων)
Με τη διάταξη αυτή δυστυχώς φαίνεται ότι δίδεται βαρύτητα στην διασφάλιση του συντομότερου χρόνου έκδοσης της Διοικητική Πράξης (θεμιτά) εις βάρος (μάλλον) της ασφάλειας Δικαίου. Το ζήτημα είναι εξόχως Σημαντικό και μας οφορά όλους (τον απλό Πολίτη, το μεγάλο Επενδυτή αλλά κυρίως στην κοινότητα των Μηχανικών). Δυστυχώς αυτό φαίνεται ότι μελλοντικά θα λειτουργήσει και ως »Μπούμεραγκ» και στους συναδέλφους Μελετητές οι οποίοι παλεύουν (μαζί και οι ευσυνείδητοι υπάλληλοι των ΥΔΟΜ – Περιφερειών – Απ.Διοικήσεων -Υπουργείων) στο Νομικό Κυκεώνα των Πολεοδομικών Διατάξεων (μη απλοποιημένο πλαίσιο, συνεχείς αλλαγές -προσθήκες, αντιφάσεις κλπ)
Γίνομαι πιο σαφής.
α. Δεν έχει γίνει Απλοποίηση της Πολεοδομικής Νομοθεσίας αλλά συνεχής αναπαραγωγή ζητημάτων που αφορούν περισσότερο »Νομικού τύπου» παρά Τεχνικού τύπου ζητήματα που απομακρύνουν απ’ το στόχο της προστασίας του Δομημένου Περιβάλλοντος και του τρίπτυχου της επιτυχημένης Δομικής κατασκευής – Ασφάλεια – Αισθητική – Λειτουργικότητα (χαρακτηριστικό είναι ότι για το Ν.4495/17 εκδόθηκαν μόνο 2 εγκύκλιοι εκ των οποίων η 2η μόλις 1 χρόνο πριν το παρόν Νομοσχέδιο)
β. Δεν έχει γίνει η κωδικοποίηση της Πολεοδομικής Νομοθεσίας (Απ’ την αλλαγή του Ν.4067/12 και μέχρι σήμερα όπως έγινε με το ΓΟΚ ’85- ΚΒΠΝ =ΠΔ 14-7-’99)
γ. Δεν έχει γίνει κωδικοποίηση των Εγκρίσεων είτε ανα Δραστηριότητα έργου ή Ομάδας Έργου όπου υπάρχουν διάσπαρτες σε κάθε Υπουργική Απόφαση που αφορά τη λειτουργικότητα του κάθε Ειδικού Κτηρίου
δ. Δεν έχει τελειώσει το Κτηματολόγιο
ε. Δεν έχουν καν γίνει αναρτήσεις Δασικών Χαρτών σε πολλές περιοχές της Χώρας
στ. Δεν έχουν καθοριστεί οι Θεσμικές Γραμμές από πολλούς Δήμους (οικοδομικές και ΡΓ) αλλά και Δημόσιες Υπηρεσίες (Γραμμές Αιγιαλού – Παραλίας – Ζώνες Απαλλοτρίωσης κλπ)
ζ. Δεν έχει ολοκληρωθεί ο Χωρικός Σχεδιασμός ή βρίσκεται σε μια συνεχή αλλαγή (παρουσιάζοντας όμως βελτιωτικές τάσεις)
η. Δεν έχει αποσαφηνιστεί απ’ το ίδιο το πλαίσιο »τι είναι πληρότητα Δικαιολογητικών» και οι σαφείς διακρίσεις αυτής (άλλο πληρότητα έγκρισης και άλλο πληρότητα Μελέτης) και ποιά είναι τα όρια και ευθύνες Μηχανικού και υπηρεσιών στην πληρότητα εγκρίσεων και Μελετών.
θ. Δεν υπήρξε με το μέχρι τώρα πλαίσιο του Ν.4495/2017 εμπειρία, δειγματοληπτικός έλεγχος, πορίσματα προκειμένου να αξιολογηθεί αν καλώς λειτούργησε (άρα για ποιο λόγο το παρών πλαίσιο είναι καλύτερο…..που βασίζεται η αιτιολογία αλλαγής)
ι. Υποστελεχωμένες ΥΔΟΜ και εν γένει Δήμους
Έχοντας υπόψη τα παραπάνω είναι δεδομένο ότι αυξάνονται οι πιέσεις προς τον ιδιώτη Μηχανικό ο οποίος θα πρέπει να είναι Άριστος γνώστης, άριστος επαγγελματίας και βαθιά συναίσθηση της ευθύνης…..Άρα η ασφάλεια του Δικαίου της Διοικητικής πράξης επαφίεται στην καταρχήν υπευθυνότητα – επαγγελματισμό του ιδιώτη Μηχανικού και στις γνώσεις του. Στην αντίθετη περίπτωση οι ανακλήσεις των Αδειών επιφέρουν νέα γενιά αυθαιρέτων και προκαλούν μεγάλες κοινωνικές αντιθεσεις και μεγάλα προβλήματα στην Κοινότητα των Μηχανικών (υπαλλήλων και ιδιωτών Μελετητών)…..
Προτείνεται η αντιμετώπιση πρώτα των ανωτέρω…..Χθες
Σας ευχαριστώ…..
Όσο οι Αρχαιολογικές Υπηρεσίες λειτουργούν με τους δικούς τους ρυθμούς δε πρόκειται ποτέ να εκλείψουν οι αδικαιολόγητες καθυστερήσεις με τις επακόλουθες επιπτώσεις. Ξέρεις τι είναι να θέλεις να κάνεις το σπίτι σου ή την επένδυση σου και να περιμένεις πότε οι υπηρεσίες του ΥΠΠΟ θα ευαρεστηθούν να ασχοληθούν με το θέμα σου ! Αδικαιολόγητες καθυστερήσεις χωρίς λόγο. Το επίσημο κράτος θα πρέπει να ασχοληθεί με αυτό το μείζον ζήτημα των καθυστερήσεων του ΥΠΠΟ. Οι υπάλληλοι να δίνουν λόγο για το ημερήσιο έργο τους ! Επίσης οι επιτροπές και τα ΣΑ , τα αναγκαία κακά, να μην θεωρείται ότι κάνουν αγγαρίες, να αμοίβονται για αυτό που κάνουν. Μέσα στα φορολογικά της οικοδομικής άδειας να υπάρχει πρόβλεψη και για τις αμοιβές των Επιτροπών και των Συμβουλίων!
Ο νέος τρόπος έκδοσης των οικοδομικών αδειών με τους Μελετητές να αναλαμβάνουν τις ευθύνες, θεωρείται απαραίτητο τουλάχιστον για τα δύο ή τρία πρώτα χρόνια εφαρμογής του μέτρου, να θωρακίζεται με περισσότερους ελέγχους. Σε αυτή την κατεύθυνση είναι σκόπιμο οι υποχρεωτικοί δειγματοληπτικοί έλεγχοι των Υ.Δ.Ο.Μ. όπως σε κάθε περίπτωση ορίζονται (άρθρο 47), να γίνονται σε ποσοστό τουλάχιστον εξήντα τοις εκατό (60%) των εκδιδόμενων αδειών στο πλαίσιο της συγκεκριμένης διαδικασίας.
Οι σοβαρότερες αιτίες καθυστέρησης των αδειών είναι διαχρονικά οι απαιτούμενες εγκρίσεις από άλλες υπηρεσίες και ο έλεγχος των διαφόρων επιτροπών(με πιό χρονοβόρα την αρχαιολογία).Μέχρι τώρα τίποτε δεν έχει αλλάξει παρά τις καλές προθέσεις.Υποθεσή μου, ενδεικτικά, που αφορούσε τακτοποίηση,ήταν να ελεγθεί απο την τετραμελή επιτροπή αισθητικής ένταξης λόγω παραδοσιακού οικισμού,μετά από ενάμιση έτος μου επεστράφη ο φάκελλος άνευ ελέγχου,για να επανυποβληθεί στο Σ.Α του νομού λόγω κατάργησης της επιτροπής.Αλλες υποθέσεις που εμπλέκεται η αρχαιολογία καθυστερούν περισότερο.Καμμία παρέμβαση στίς οικοδομικές άδειες δεν πρόκειται να μειώσει την γραφειοκρατία εαν δεν αντιμετωπιστούν με άλλη λογική τα διάφορα συμβούλια και οι επιτροπές.Η ψηφιακή τεχνολογία αναπόφευκτα θα πρέπει να δώσει την λύση.Προτείνεται αφού γίνουν οι απαραίτητες θεσμικές και νομοθετικές ρυθμίσεις να συγκροτούν τίς απαραίτητες επιτροπές ειδικοί και από τον ευρύτερο χώρο των ελεύθερων επαγγελματιών,όχι κατάνάγκη υπάλληλοι των διαφόρων υπηρεσιών,να καλύπτουν τις απαιτούμενες ειδικότητες για το κάθε θέμα που θα εξετάζουν(μηχανικοί,αρχαιολόγοι,νομικοί,δασολόγοι κ.λ.π) και να συνεδριάζουν με τηλεδιάσκεψη με λίγα θέματα κάθε φορά,ώστε να αποφαίνονται σύντομα (το πολύ σε 15 ημέρες).Καλό είναι να υπάρχουν και δευτεροβάθμιες επιτροπές για τα αποριφθέντα θέματα.Ενοείται ότι δεν χρειάζεται τα μέλη να εχουν εντοπιότητα σε ένα δήμο η σε μία περιφέρεια.Μπορεί να ευρίσκονται οπουδήποτε αρκεί να γνωρίζουν καλώς το θέμα.Ετσι μπορεί αν μία επιτροπή δείχνει στο ηλεκτρονικό σύστημα ότι είναι κορεσμένη,το θέμα αυτόματα να υποβάλλεται σε άλλη ψηφιακή επιτροπή ιδίας θεματολογίας. Οι ειδικοί των επιτροπών θα αμοίβονται με ένα παράβολο,που θα πληρώνει ο εργοδότης ώστε να υπάρχει και οικονομικό κίνητρο για να στελεχωθούν οι απαραίτητες επιτροπές.Κλείνοντας θα ξανατονίσω ότι ειδικά με τις αρχαιολογικές υπηρεσίες,αλλά και με άλλες υπηρεσίες που εμπλέκονται στις άδειες, πρέπει να υπάρξει πολιτική βούληση να γίνει ριζική αλλαγή σε πολλά θέματα και νοοτροπίες,αλλιώς ο αγώνας κατά της γραφειοκρατίας θα ειναι μονίμως χαμένος.
προτείνω προσαρμογή στο σχόλιό μου του προηγούμενου άρθρου 46:
«Δεν απαιτούνται 3 κατηγορίες . Οι κατηγορίες μπορούν να είναι μόνον ΔΥΟ .
Α. Άδειες που μπορούν να εκδοθούν με ΕΥΘΥΝΗ ΜΗΧΑΝΙΚΟΥ, με αναδιατύπωση- συμπλήρωση της σημερινής κατηγορίας 3, (χρειάζονται και οδηγίες προς τις ΥΔΟΜ για τη πληρότητα της βεβαίωσης όρων δόμησης και εγκρίσεων ).
Β. Άδειες που εκδίδονται ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ ΜΕ ΠΡΟΕΓΚΡΙΣΗ και υποχρεωτικό έλεγχο των υποβαλλομένων εγκρίσεων και δικαιολογητικών (όχι μελετών) κατά την έκδοση.
Ένα τέτοιο σύστημα θα είναι πιο λειτουργικό και θα αποσυμφορήσει την διαδικασία ελέγχων από το σε «μεταβολή» Σε κάθε περίπτωση η διαδικασία ελέγχων είναι ίδια.»
Η μέχρι στιγμής εμπειρία περι ηλεκτρονικής έκδοσης αδειών έχει δείξει οτι τα χρονοδιαγράμματα των ΥΔΟΜ δεν τηρούνται. Βεβαιώσεις όρων δόμησης δίνονται σε 30 μέρες , έλεγχοι εισφορών μετά από έκδοση ηλεκτρονικής άδειας κατ.3 γίνονται σε 10-15 μέρες ΚΟΚ. Πως διασφαλίζεται το χρονικό πλαίσιο εκπλήρωσης των υποχρεώσεων των ΥΔΟΜ; Μονίμως δικαιολογούνται (και ισχύει) για υποστελέχωση. Προτείνεται η δημιουργία ανοικτού ηλεκτρονικού αρχείου αιτήσεων οικοδομικών αδειών/ΕΔΜΚ ανα ΥΔΟΜ και η αρίθμηση κάθε αίτησης με εκτιμώμενο χρόνο περαίωσης εφόσον απαιτείται έλεγχος απο ΥΔΟΜ. Μετά την παρέλευση του χρονικού ορίου να εκδίδεται αυτόματα η πράξη με ευθύνη και υπογραφή του προϊστάμενου της ΥΔΟΜ.