Άρθρο 04 (Άρθρο 4 της Οδηγίας 2013/30/ΕΕ) Θέματα ασφάλειας και περιβάλλοντος στο πλαίσιο χορήγησης αδειών κατά τον ν. 2289/1995

1. Οι αποφάσεις για τη χορήγηση ή τη μεταβίβαση αδειών κατά τον ν. 2289/1995, όπως ισχύει, εκδίδονται αφού ληφθεί υπόψη η ικανότητα του αιτούντος την άδεια, να πληροί τις απαιτήσεις για την εκτέλεση εργασιών στο πλαίσιο αυτής, σύμφωνα με τις συναφείς ρυθμίσεις του εθνικού και του ενωσιακού δικαίου και ιδίως του παρόντος νόμου.
2. Κατά την αξιολόγηση της τεχνικής και της οικονομικής ικανότητας του αιτούντος την άδεια, πρέπει να λαμβάνονται δεόντως υπόψη τα εξής:
α) Το επίπεδο διακινδύνευσης, οι κίνδυνοι και όποιες άλλες συναφείς πληροφορίες σχετίζονται με την εξεταζόμενη περιοχή αδειοδότησης, συμπεριλαμβανομένου, κατά περίπτωση, του κόστους της υποβάθμισης του θαλασσίου περιβάλλοντος σύμφωνα με το άρθρο 8 παρ. 1 εδ. γ’ του ν. 3983/2011 (Α΄ 144).
β) Το συγκεκριμένο στάδιο, στο οποίο βρίσκονται οι υπεράκτιες εργασίες υδρογονανθράκων.
γ) Οι χρηματοοικονομικές δυνατότητες που διαθέτει ο αιτών, συμπεριλαμβανομένης οποιασδήποτε χρηματοοικονομικής ασφάλειας, προκειμένου να καλύπτει τις ευθύνες που ενδέχεται να προκύψουν από τις εν λόγω υπεράκτιες εργασίες υδρογονανθράκων (συμπεριλαμβανομένης της ευθύνης για ενδεχόμενες οικονομικές ζημίες), σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία.
δ) Οι διαθέσιμες πληροφορίες για τις επιδόσεις του αιτούντος σε ζητήματα ασφάλειας και προστασίας του περιβάλλοντος, σχετιζόμενες με τις εργασίες για τις οποίες έχει υποβληθεί αίτηση χορήγησης άδειας, περιλαμβανομένων όσων αφορούν σε σοβαρά ατυχήματα.
Πριν από τη χορήγηση ή τη μεταβίβαση άδειας υπεράκτιων εργασιών υδρογονανθράκων, η αδειοδοτούσα Αρχή διαβουλεύεται, εφόσον ενδείκνυται, με την κατά τον παρόντα νόμο Αρμόδια Αρχή.
3. α) Η αδειοδοτούσα Αρχή χορηγεί άδεια, μόνον εφόσον θεωρήσει επαρκή την τεκμηρίωση ότι ο αιτών έχει λάβει ή θα λάβει κατάλληλες πρόνοιες, σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις, προκειμένου να καλυφθούν ευθύνες που ενδέχεται να προκύψουν από τις υπεράκτιες εργασίες υδρογονανθράκων, τις οποίες εκτελεί. Οι πρόνοιες αυτές πρέπει να έχουν ληφθεί κατά την έναρξη των υπεράκτιων εργασιών υδρογονανθράκων. Οι αιτούντες οφείλουν να αποδείξουν προσηκόντως τις τεχνικές και οικονομικές τους ικανότητες, καθώς και να παράσχουν οποιαδήποτε πληροφορία σχετικά με την περιοχή που καλύπτεται από την άδεια και το συγκεκριμένο στάδιο υπεράκτιων εργασιών υδρογονανθράκων.
β) Οι κατά το προηγούμενο εδάφιο πρόνοιες αξιολογούνται προκειμένου να διαπιστωθεί, εάν ο αιτών διαθέτει επαρκείς χρηματοοικονομικούς πόρους για την άμεση έναρξη και την απρόσκοπτη συνέχιση όλων των δράσεων που είναι αναγκαίες για την αποτελεσματική αντιμετώπιση καταστάσεων έκτακτης ανάγκης και της συνακόλουθης αποκατάστασης.
γ) Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Περιβάλλοντος και Ενέργειας μπορούν να εισάγονται ρυθμίσεις προς διευκόλυνση της ανάπτυξης και χρήσης βιώσιμων χρηματοοικονομικών εργαλείων και άλλων διευθετήσεων, που συμβάλλουν στην απόδειξη της σύμφωνα με τα ανωτέρω χρηματοοικονομικής ικανότητας των αιτούντων άδεια.
δ) Με προεδρικό διάταγμα που εκδίδεται με πρόταση των Υπουργών Δικαιοσύνης και Περιβάλλοντος και Ενέργειας μπορούν να θεσπίζονται ειδικές δικονομικές διατάξεις για την ταχεία και αποτελεσματική εκδίκαση των αγωγών αποζημίωσης προς αποκατάσταση ζημιών λόγω παράβασης των διατάξεων του παρόντος νόμου, περιλαμβανομένων και αποζημιώσεων για διασυνοριακά περιστατικά.
ε) Οι κάτοχοι άδειας οφείλουν να διατηρούν επαρκή οικονομική ικανότητα, ώστε να ανταποκρίνονται στις οικονομικές υποχρεώσεις τους που προκύπτουν από τυχόν ευθύνες τους στο πλαίσιο υπεράκτιων εργασιών υδρογονανθράκων.
4. Κατά τον ορισμό του διαχειριστή από τον κάτοχο άδειας, προηγείται σχετική ενημέρωση της αδειοδοτούσας Αρχής, η οποία, αν κριθεί απαραίτητο κατόπιν συνεννόησης με την Αρμόδια Αρχή, έχει τη δυνατότητα να προβάλλει αντιρρήσεις στον ορισμό του διαχειριστή, οπότε ο κάτοχος άδειας υποχρεούται να ορίσει άλλον κατάλληλο διαχειριστή ή να αναλάβει τις υποχρεώσεις του διαχειριστή σύμφωνα με τον παρόντα νόμο.
5. Οι διαδικασίες αδειοδότησης για υπεράκτιες εργασίες υδρογονανθράκων που αφορούν συγκεκριμένη περιοχή αδειοδότησης οργανώνονται με τρόπο, ώστε οι πληροφορίες που συγκεντρώνονται ως αποτέλεσμα της έρευνας να μπορούν να ληφθούν υπόψη πριν από την έναρξη της παραγωγής.
6. Κατά την εξέταση των τεχνικών και χρηματοοικονομικών ικανοτήτων του αιτούντος άδεια, συνεκτιμώνται ιδιαιτέρως ζητήματα προστασίας του θαλάσσιου και παράκτιου περιβάλλοντος και ιδίως των οικοσυστημάτων που διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο για τον μετριασμό της αλλαγής του κλίματος και προσαρμογής σε αυτήν, όπως είναι τα αλατούχα έλη και τα υποθαλάσσια λιβάδια, καθώς επίσης και στις θαλάσσιες προστατευόμενες περιοχές, όπως είναι οι ειδικές ζώνες διατήρησης σύμφωνα με την [οδηγία 92/43/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 21ης Μαΐου 1992, για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων καθώς και της άγριας πανίδας και χλωρίδας, η οποία έχει ενσωματωθεί με την] ΚΥΑ 33318/2028/1998 (Β΄ 1289), όπως τροποποιήθηκε με την ΚΥΑ 14849/853/Ε.103/2008 (Β΄ 645), οι ζώνες ειδικής προστασίας σύμφωνα με την οδηγία 2009/147/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 30ής Νοεμβρίου 2009, περί της διατηρήσεως των αγρίων πτηνών, η οποία έχει ενσωματωθεί με την ΥΑ 37338/1807/Ε.103/2010 (Β΄ 1495), λαμβανομένων σε κάθε περίπτωση υπόψη και των διατάξεων του ν. 3937/2011 (Α΄ 60), και οι θαλάσσιες προστατευόμενες περιοχές που έχουν συμφωνηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση ή στο πλαίσιο διεθνών ή περιφερειακών συμφωνιών, στις οποίες η Ελλάδα είναι Συμβαλλόμενο Μέρος.
7. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Περιβάλλοντος και Ενέργειας και Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής μπορούν να ρυθμίζονται θέματα ναυτικής ασφάλειας των υπεράκτιων εγκαταστάσεων αναζήτησης, έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων καθώς και πρόληψης της ρύπανσης του περιβάλλοντος από αυτές. Επίσης μπορεί να εισάγονται κανονιστικές διατάξεις για την κατασκευή, εξοπλισμό και λειτουργία τους, στις διαδικασίες διενέργειας των αντίστοιχων επιθεωρήσεων και πιστοποίησής τους και στη διαδικασία και τα κριτήρια εξουσιοδότησης κατάλληλων Οργανισμών (νηογνωμόνων) για την παροχή έργου κατάταξης και πιστοποίησης Κλάσης ή/και κυβερνητικής πιστοποίησης.

  • 22 Φεβρουαρίου 2016, 13:58 | ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΑΞΙΟΠΙΣΤΙΑΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ & ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ, ΕΚΕΦΕ «ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ»

    3. Ο όρος «πρόνοιες» να αντικατασταθεί από τον πιο δόκιμο όρο «μέτρα» ή «ρυθμίσεις¨»

  • γ) Θεωρούμε σκόπιμο να αναφερθούμε -σε ακραία μεν, αλλά πραγματική περίπτωση- σε αυτήν του ατυχήματος της Deepwater Horizon, όπου το κόστος από τα επιβληθέντα πρόστιμα στην BP (British Petroleum), ξεπέρασε τα 40 δις Δολάρια. Φυσικά, αυτό με τίποτα δεν σημαίνει ότι οι υπεράκτιες γεωτρήσεις πρέπει να αναλαμβάνονται μόνο από τις Μεγάλες εταιρείες πετρελαίου. Απλά, παραθέτουμε το παράδειγμα -υπάρχουν πολλά ανάλογα-, για να δείξουμε αφενός τους σοβαρούς κινδύνους που ενέχουν οι εν λόγω δραστηριότητες και αφετέρου να επισημάνουμε στη Νομική Υπηρεσία που επεξεργάζεται το Σχ.Ν., μήπως χρειάζονται περαιτέρω διευκρινίσεις στο παρόν εδάφιο. Από την άλλη, επιθυμούμε να αναδείξουμε την υψηλότατου επιπέδου σοβαρότητα που πρέπει να επιδειχτεί απ’ όλες τις πλευρές για την σημασία εφαρμογών του παρόντος Νομοσχεδίου

    δ) Άλλη μια φορά και για διαφορετικό λόγο καθίσταται σαφής η διαφορά λειτουργίας και αντικειμενικών στόχων της Αδειοδοτούσας Αρχής από την Αρμόδια Αρχή. Προτείνουμε λοιπόν ότι θα πρέπει εξ αρχής να καθοριστούν οι αρμοδιότητες μιάς εκάστης των Αρχών και να αποτελέσουν δύο σαφώς ξεχωριστές Αρχές (θα προτείναμε εν προκειμένω, βάσει των μοντέλων του Norwegian Petroleum Directorate -NPD- και του Petroleum Safety Authority -PSA- που θεωρούνται από τα πλέον επιτυχημένα στην πράξη, επί δεκαετίες. Μάλιστα, να αναφέρουμε το γεγονός ότι διατηρούμε εξαιρετικές σχέσεις με τους εν λόγω Φορείς στο Stavanger και έχουμε ενημερωθεί επανειλημμένως για το τρόπο λειτουργίας των). Προτείνουμε ότι στη παρούσα φάση, το λογικότερο, χρησιμότερο και ταχύτερο θα ήταν, με πρωτοβουλία ενός ανεξάρτητου φορέα όπως το ΕΕΤΙ -που εστιάζει σε δραστηριότητες της βιομηχανίας πετρελαίου, συνεργαζόμενο με αντίστοιχα ευρωπαϊκά- να διοργανωθεί σειρά workshops, όπου στελέχη της βιομηχανίας πετρελαίου (Διαχειριστές & Ιδιοκτήτες), του Υπουργείου Ενέργειας & Περιβάλλοντος και Εκπροσώπων των Εργαζομένων, θα παρακολουθήσουν κι έχουν την ευχέρεια να απαντήσουν όλα τους τα ερωτήματα, μετά πρόσκληση των εν λόγω Φορέων της Νορβηγίας στη χώρα μας. Εάν το επιθυμούν οι εμπλεκόμενοι Φορείς, μπορούμε άμεσα να αναλάβουμε πρωτοβουλία υλοποίησης του προτεινόμενου σχεδίου και μετά σχετική συνεννόηση με τους Φορείς. (Ειλικρινά, δεν χρειάζεται να επαν – ευφέβρουμε τον τροχό)

    6. Πολύ σημαντική αναφορά στη παρούσα παράγραφο, που τονίζουμε ότι θεωρείται από τις πλέον επικίνδυνες που μπορούν να προκαλέσουν ανεξέλεγκτες αντιδράσεις των τοπικών κοινωνιών, οι οποίες με τη σειρά τους και με βεβαιότητα θα καθυστερήσουν επικίνδυνα τα Έργα (βλ. παρδγμ Σκουριών στη Χαλκιδική ή Περαίας όπου αναβλήθηκαν -ουσιαστικά ακυρώθηκαν- δια παντός τα έργα). Για μια σειρά από λόγους που προκύπτουν μέσω της παρούσης αναφοράς, ξανα-προτείνουμε διοργάνωση άλλης σειράς σεμιναρίων – workshops με ειδικούς προσκεκλημένους, έτοιμους να απαντήσουν σε καυτά ερωτήματα και υποδείξουν άμεσους και δοκιμασμένους με επιτυχία τρόπους αντιμετώπισης, ώστε πάνω απόλα να επιτευχθεί η κοινωνική συναίνεση. Μάλιστα, να αναφέρουμε στο σημείο αυτό ότι κατά τη διάρκεια της διαπραγμάτευσης της Οδηγίας στις Βρυξέλλες, είχε προταθεί από πλευράς αντιπροσώπων των Κρατών – Μελών, να αναληφθεί πρωτοβουλία από πλευράς Ελλάδας για παρουσίαση πρότασης σχεδίου Έργου (Project) για μακροχρόνια εκπαίδευση εμπλεκομένων και εργαζομένων στα αντικείμενα αυτά, που θα χρηματοδοτείτο από Πρόγραμμα της Ε.Ε. με σύγχρονη συμμετοχή και συγχρηματοδότηση από Φορείς της βόρειας Ευρώπης που διέθεταν ανάλογη εμπειρία. Το Project προετοιμάστηκε από το ΕΕΤΙ, προ-εγκρίθηκε προφορικά από ειδικούς της Ε.Ε., αλλά ποτέ δεν προωθήθηκε για χρηματοδότηση και υλοποίηση για αυτονόητους λόγους. Είναι σχεδόν έτοιμο και αναμένει επίδειξη ενδιαφέροντος. Με το τρόπο αυτό θα καταρτιστούν ταχύτερα και μεθοδικότερα σχεδιασμοί για «crisis management» & «relevant Emergency Plans» κλπ, αλλά κυρίως εκπαίδευσης εργαζομένων ή εκπροσώπων τους για άμεση ανταπόκριση στις ανάγκες του αναπτυσσόμενου αυτού κλάδου της βιομηχανίας στη νοτιο ανατολική Ευρώπη και Μεσόγειο.
    Ένα απλό παράδειγμα που θα μπορούσε να αναφερθεί εδώ για πληρέστερη κατανόηση του θέματος, είναι η διαχείριση των τριμμάτων και αλμολοίπων με όλες τις χημικές ενώσεις του γεωτρητικού πολφού που προκύπτουν σαν προϊόντα των γεωτρητικών δραστηριοτήτων, με το μεγάλο ερώτημα: πού θα αποτίθενται όλα αυτά? Σημαντικότατο λοιπόν, οι εταιρείες -που γνωρίζουν πολύ καλά το πρόβλημα- να είναι σωστά και έγκαιρα προετοιμασμένες για την επίλυσή του και άμεσες απαντήσεις στον κάθε ερωτώντα. Όμως οι Δήμοι είναι έτοιμοι να δεχτούν αυτά τα λύματα? και πού..?