Άρθρο 60 Ηλεκτρονικό Μητρώο Αποβλήτων

Η παράγραφος 1 του άρθρου 42 του ν. 4042/2012 , όπως ισχύει, αντικαθίσταται ως εξής:
«1. Καθιερώνεται ηλεκτρονικό μητρώο αποβλήτων (ΗΜΑ), για τη συστηματική συλλογή και επεξεργασία στοιχείων παραγωγής και διαχείρισης των αποβλήτων, καθώς και την καταχώριση κάθε οργανισμού ή επιχείρησης που παράγει απόβλητα ή πραγματοποιεί εργασίες επεξεργασίας αποβλήτων και εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του Κεφαλαίου Α΄ του ν. 4014/2011 (Α΄ 209) ή συλλέγει και μεταφέρει απόβλητα σύμφωνα με την παράγραφο 4 του άρθρου 36 του παρόντος. Υποχρέωση καταχώρισης στο ΗΜΑ έχουν και οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.) Α΄ βαθμού.».

  • Υπάρχουν διατάξεις της κείμενης περιβαλλοντικής νομοθεσίας οι οποίες δημιουργούν σημαντικά προβλήματα στην ομαλή αδειοδότηση των εξορυκτικών έργων. Επίσης εντοπίζονται κενά στη νομοθεσία που επιτρέπουν ποικίλες ερμηνείες από τις υπηρεσίες στις διάφορες φάσεις αδειοδότησης. Προκειμένου, να αρθούν τα προβλήματα αυτά και να βελτιωθεί η κείμενη περιβαλλοντική νομοθεσία, προτείνουμε τα παρακάτω:

     Προτεινόμενες τροποποιήσεις για τη διαχείριση υδατορεμάτων
    Προτεινόμενες προσθήκες:

    Άρθρο 1 ν. 4258/2014

    Έργα προστασίας ορυχείων που σχετίζονται με τα προβλεπόμενα στον ΚΜΛΕ περί προστασίας εργοταξίων από εισροή υδάτων, εξαιρούνται του πεδίου εφαρμογής του παρόντος νόμου.

    Άρθρο 2 ν. 4258/2014

    Μετά την υιοθέτηση υδατορέματος και την έκδοση της ΑΕΠΟ, εν αναμονή της έκδοσης ΠΔ, τα εξορυκτικά έργα μπορούν να λειτουργήσουν με την προϋπόθεση ότι μέχρι την έκδοση του αντίστοιχου ΠΔ, το υδατόρεμα θα προστατεύεται με μία ζώνη ένθεν και ένθεν της κοίτης του, πλάτους 30 μέτρων.

    Σχόλιο:

    Το θεσμικό πλαίσιο (Ν. 4258/2014) οριοθέτησης υδατορεμάτων δημιουργεί προβλήματα και καθυστερήσεις στη μεταλλευτική δραστηριότητα.
    Θα πρέπει να θεσπιστεί απλούστερη διαδικασία για την οριοθέτηση υδατορεμάτων εντός εξορυκτικών χώρων, η οποία θα σχετίζεται με τα προβλεπόμενα στον ΚΜΛΕ περί προστασίας εργοταξίων από εισροή υδάτων. Δεν νοούνται τα έργα προστασίας ορυχείων όπως περιμετρικές και αποστραγγιστικές τάφροι ως υδατορέματα, ούτε πρέπει να εμπίπτουν στις διαδικασίες οριοθέτησης.

    Χρειάζεται σαφέστερο κανονιστικό πλαίσιο που δεν θα επιτρέπει διάφορες ερμηνείες από τις αρμόδιες υπηρεσίες των Περιφερειών. Υπάρχουν Περιφέρειες που ζητούν οριοθέτηση υδατορεμάτων (ακόμη και υπαρχουσών τεχνητών τάφρων), που θα καταστραφούν από την εξορυκτική δραστηριότητα. Δεν έχει νόημα οριοθέτηση υδατορεμάτων, όταν αυτά βρίσκονται εντός του πολύγωνου της ανάπτυξης των εξορυκτικών έργων και φυσικά θα καταστραφούν από αυτά.
    Βασικό στοιχείο στην απλοποίηση του θέματος, θεωρούμε ότι είναι η δυνατότητα (μέσω τροποποίησης του ν. 4258/2014) να μπορεί να λειτουργήσει το εξορυκτικό έργο με την έκδοση της ΑΕΠΟ (η οριοθέτηση ρέματος αποτελεί στοιχείο της εγκεκριμένης ΑΕΠΟ) και εν αναμονή της έκδοσης ΠΔ. Αυτό με την προϋπόθεση ότι μέχρι την έκδοση ΠΔ το υδατόρεμα θα προστατεύεται με μία ζώνη ένθεν και ένθεν της κοίτης του πλάτους 30 μέτρων (κάτι ανάλογο που προβλέπεται στα κτιριοδομικά).

     Διαχείριση Υδάτων για Προστασία Εξορυκτικών Έργων
    ΚΥΑ οικ. 146896/17-10-2014 .Κατηγορίες αδειών χρήσης και εκτέλεσης έργων αξιοποίησης των υδάτων. Διαδικασία και όροι έκδοσης των αδειών, περιεχόμενο και διάρκεια ισχύος τους και άλλες συναφείς διατάξεις

    Σχόλιο

    Η κατασκευή αποστραγγιστικών έργων ή αποστραγγιστικών γεωτρήσεων, ώστε να μπορεί, για λόγους ασφάλειας του έργου, να αντιμετωπιστεί η εισροή υδάτων, είναι κάτι το σύνηθες για την εξορυκτική δραστηριότητα.
    Παρερμηνεύεται η ΚΥΑ οικ. 146896/17-10-2014 (άδειες χρήσης και εκτέλεσης έργων αξιοποίησης υδάτων) και απαιτείται από τις αρμόδιες υπηρεσίες αδειοδότηση έργων «χρήσης» νερού, ενώ δεν γίνεται χρήση.

    Η αποστράγγιση δεν συνιστά χρήση.

    Πρόταση προσθήκης:

    Τα αποστραγγιστικά έργα ορυχείων-μεταλλείων-λατομείων δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της άδειας χρήσης υδάτων.

     Επιστροφές-παραδόσεις αποκατεστημένων περιοχών που ήταν δασικές πριν την άσκηση εξορυκτικής δραστηριότητας

    Σχόλιο:

    Οι καθυστερήσεις παραλαβής αποκατεστημένων περιοχών είναι καθοριστικής σημασίας προκειμένου να επιστρέφονται οι εγγυητικές που έχουν κατατεθεί για την αποκατάσταση, στο πλαίσιο εφαρμογής του νόμου 4512/2018.

    Πρόταση:

    Εντός τριάντα ημερών από την αίτηση του φορέα για παραλαβή αποκατεστημένων εγκαταστάσεων συγκροτείται επιτροπή παραλαβής από τα κατά τόπους δασαρχεία, η οποία προβαίνει σε σχετική αυτοψία και έκδοση έγγραφης απόφασης παραλαβής/ολοκλήρωσης του έργου αποκατάστασης και επιστροφής της εγγυητικής

     ΚΥΑ 39624/2209/Ε103/2009 περί χαρακτηρισμού αποβλήτων
    Να ενσωματωθούν όλα τα πρότυπα περί χαρακτηρισμού αποβλήτων και αντίστοιχης δειγματοληψίας και συγκεκριμένα:

     Πρότυπο ΕΛΟΤ ΕΝ 14899:2005 “Characterization of waste – Sampling of waste materials – Framework for the preparation and application of a Sampling Plan”
     CEN/TR 15310-1:2006
     CEN/TR 16365 «Χαρακτηρισμός αποβλήτων – Δειγματοληψία εξορυκτικών αποβλήτων»

    Τα υπολείμματα εξορυκτικών αποβλήτων, τα επιβαρυμένα εδάφη από εγκαταστάσεις εξορυκτικών αποβλήτων και η ιλύς κατεργασίας νερών μεταλλείων στη διαχείριση εξορυκτικών αποβλήτων (και όχι τη διαχείρισή τους ως βιομηχανικά απόβλητα).

     Αδειοδοτήσεις εγκατάστασης εξορυκτικών αποβλήτων

    1. Εγκαταστάσεις αποβλήτων κατηγορίας «Α»

    Ζητούνται για να αδειοδοτηθούν, τα παρακάτω:

    1. ΜΠΕ & Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων (ΣΔΑ)
    2. Τεχνική Μελέτη του άρθρου 4 και 101 του ΚΜΛΕ
    3. Άδεια Εγκατάστασης του άρθρου 103 του ΚΜΛΕ
    4. Υποβολή όλων των προβλεπόμενων από την παρ. Γ.1 & Γ.2 του ά. 11 της ΚΥΑ 39624/2209/Ε103 μελετών και στοιχείων, περιλαμβανομένων του θεωρημένου Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων, της Μελέτης Επικινδυνότητας και του Εσωτερικού Σχεδίου Έκτακτης Ανάγκης, καθώς και της αντίστοιχης Εγγυητικής Επιστολής
    5. Μακροσκοπικός τεχνικός έλεγχος της εγκατάστασης εξορυκτικών αποβλήτων σύμφωνα με την παρ. Γ.4 του ά. 11 της ΚΥΑ 39624/2209/Ε103 από την ΔΜΕΒΟ/ΥΠΕΝ, ως αδειοδοτούσα αρχή, με σύνταξη σχετικής έκθεσης
    6. Καταχώρηση της Μελέτης Ασφάλειας και του Εσωτερικού Σχεδίου Έκτακτης Ανάγκης με Απόφαση ΥΠΕΝ
    7. Γνωστοποίηση λειτουργίας (αρ. καταχ. notify business)
    8. Ειδικός Κανονισμός Ασφαλούς Λειτουργίας και Συντήρησης

    Παρόλα αυτά, οι ελεγκτικές υπηρεσίες ζητούν εκτός από τα προηγούμενα και την αδειοδότηση των εγκαταστάσεων με βάση τα άρθρα 36 και 57 του Ν.4042/2012, το άρθρο 9 της ΚΥΑ 29407/3508/2002 και μελέτες σύμφωνα με τις παρ. 5.2 και 5.3 του Παραρτήματος II της ΚΥΑ 24944/1159/2006.

    Οι νομοθετικές αυτές διατάξεις αφορούν βιομηχανικά απόβλητα και ξεκαθαρίζουν ότι στο πεδίο εφαρμογής τους δεν ανήκουν τα εξορυκτικά απόβλητα.
    Σε όλες τις χώρες, οι εγκαταστάσεις εξορυκτικών αποβλήτων και τα εξορυκτικά τους απόβλητα δεν αδειοδοτούνται με βάση τις διατάξεις των αντίστοιχων βιομηχανικών.
    Παρόλα αυτά, εκτός από την κεντρική αδειοδότηση, με βάση τις οχτώ εγκρίσεις που προαναφέρθηκαν, η εξορυκτική δραστηριότητα με εγκαταστάσεις τύπου Α, οδηγείται σε αδειοδότηση από την Περιφέρεια με κανονιστικές διατάξεις που δεν αφορούν εξορυκτικά απόβλητα.

    Πρόταση:

    Να γίνει ξεκάθαρη αναφορά στο νέο σχέδιο νόμου ότι οι εγκαταστάσεις εξορυκτικών αποβλήτων αδειοδοτούνται μόνο με τις οχτώ προαναφερμένες εγκρίσεις, χωρίς καμία ανάμειξη του ν. 4042/2012 και των ερμηνευτικών αυτού ΚΥΑ, που αφορούν μόνο βιομηχανικά απόβλητα.

    2. Εγκαταστάσεις αποβλήτων «μη Α»

    Ο χαρακτηρισμός αποβλήτων που απαιτείται γι’ αυτές, θα πρέπει να γίνεται άπαξ. Πρέπει να δημιουργηθεί κατάλογος με τα υπάρχοντα εξορυκτικά απόβλητα, τα οποία με βάση συγκεκριμένες μελέτες, χαρακτηρίζονται ως αδρανή ή ως μη αδρανή μη επικίνδυνα.

    Έτσι σε κάθε κατατιθέμενη ΜΠΕ για ίδιας φύσης απόβλητα που έχουν χαρακτηριστεί προηγούμενα, να μην χρειάζεται η επανάληψη χαρακτηρισμού τους.

    Οι ρυθμίσεις αυτές θα πρέπει να ενταχθούν στο νέο σχέδιο νόμου.

  • Προσθήκη στο τελευταίο εδάφιο του άρθρου 42 παραγρ. 1 του ν. 4042/2012:

    «Υποχρέωση καταχώρησης στο Ηλεκτρονικό Μητρώο Αποβλήτων, δεν υπάρχει για τα εξορυκτικά απόβλητα»

  • 18 Μαρτίου 2020, 07:46 | WWF Ελλάς

    Το Ηλεκτρονικό Μητρώο Αποβλήτων υφίσταται ήδη και η απρόσκοπτη λειτουργία του είναι επιβεβλημένη. Όμως το πρόβλημα που παρατηρείται είναι η μη καταχώρηση δεδομένων από πολλούς υπόχρεους φορείς και επιχειρήσεις ή/και η αναληθή καταχώρηση δεδομένων.
    Σε αυτό το πλαίσιο, το νομοσχέδιο θα πρέπει να προβλέψει τα εξής:
    • Υποχρεωτική δημοσιοποίηση των επιδόσεων κάθε φορέα, μιας και η διαχείριση αποβλήτων δεν μπορεί να θεωρείται εμπορικό μυστικό αλλά μείζον ζήτημα προάσπισης του περιβάλλοντος και της δημόσιας υγείας.
    • Διενέργεια αιφνίδιων δειγματοληπτικών ελέγχων για την ακρίβεια των καταχωρούμενων δεδομένων από τα αρμόδια όργανα (επιθεωρητές περιβάλλοντος, δ/νσεις περιβάλλοντος Περιφερειών κοκ).
    • Επιβολή αυστηρών ποινών σε δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς που δεν μετέχουν στο ΗΜΑ ή καταχωρούν ψευδή δεδομένα.

  • 17 Μαρτίου 2020, 20:59 | ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ – ΠΑΣΕΠΠΕ

    Πρέπει συγκεκριμένα να καταγραφεί στη νομοθεσία το είδος των ελέγχων καθώς επίσης και κάθε πότε θα παράγονται reports που θα βγαίνουν στη δημοσιότητα χωρίς να αναφέρονται τα ονόματα των επιχειρήσεων που έχουν ελεγχθεί. Απαιτείται η άμεση αναβάθμιση του ΗΜΑ προκειμένου να μπορεί να εκτελεί αυτόματα cross – checkings και να καταγράφει τις περιπτώσεις των μεγάλων αποκλίσεων.

  • 17 Μαρτίου 2020, 19:04 | AnK

    Η επιδιωκόμενη απλοποίηση της διαδικασίας περιβαλλοντικής αδειοδότησης
    ενέχει τον κίνδυνο διολίσθησης σε έγκριση εσφαλμένων ή ελλιπών στοιχείων
    έργων και δραστηριοτήτων στερώντας το απαραίτητο υπόβαθρο για μια σωστή
    και αποτελεσματική περιβαλλοντική επιθεώρηση με αποτέλεσμα την αδυναμία
    ουσιαστικής προστασίας του περιβάλλοντος.

    Στο εθνικό δίκαιο υπάρχει μια συμμετρία στη διαχείριση των ΕΑ και μη ΕΑ.

    Μη Επικίνδυνα Απόβλητα:
    Διοικητικές διαδικασίες: Κ.Υ.Α. ΗΠ/50910/2727/03
    Τεχνικές προδιαγραφές διαχείρισης: Κ.Υ.Α. οικ. 114218/97

    Επικίνδυνα Απόβλητα
    Διοικητικές διαδικασίες: Κ.Υ.Α. ΗΠ/13588/725/06
    Τεχνικές προδιαγραφές διαχείρισης: Κ.Υ.Α. ΗΠ/24944/1159/06

    Το παράδοξο στην εθνική νομοθεσία είναι ότι οι ως άνω ΚΥΑ είχαν προηγηθεί του Νόμου ΠΛΑΙΣΙΟ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ: Ν.4042/12.

    Δεν έχουν αναλυθεί επαρκώς οι επιπτώσεις από την κατάργηση της ΚΥΑ 50910. Η συγκεκριμένη ΚΥΑ σηκώνει το βάρος της διοικητικής διαδικασίας αλλά και των τεχνικών προδιαγραφών που αφορούν τη διαχείριση των μη ΕΑ, μέσω της ματαβατικής διάταξής της που διατηρεί σε ισχύ την Κ.Υ.Α. οικ. 114218/97. Η ΚΥΑ 50910 μπορεί να χρήζει επικαιροποίησης αλλά όχι κατάργησης.

    Συμπέρασμα:
    Έκπτωση στο παραγόμενο επιστημονικό έργο.
    Περιφρόνηση της νομιμότητας.
    Απαξίωση του ρόλου του δημόσιου λειτουργού.
    Χάος στην κοινωνία.
    Νέα ύλη για δικηγόρους.
    Θυσία της προστασίας του περιβάλλοντος στο βωμό της ανάπτυξης.
    Βραχυπρόθεσμα οφέλη και μακροπρόθεσμες οδυνηρές συνέπειες τόσο στο
    περιβάλλον όσο και στην οικονομία.

    Ισοδύναμη πρόταση άμεσου αποτελέσματος και μηδενικού δημοσιοοικονομικού κόστους: Κωδικοποίηση της Νομοθεσίας. Αυτή μπορεί να γίνει υπό μορφή
    Εγκυκλίου συνταχθείσα από επίλεκτη ομάδα έμπειρων δημόσιων λειτουργών μέσα σε 10 μέρες. Εν συνεχεία να υπάρχει μέριμνα για διαρκή επικαιροποίηση της κωδικοποίησης, ώστε να είναι πάντα ενημερωμένη με τις τρέχουσες εξελίξεις. Αυτό θα βελτιώσει την ποιότητα του παραγόμενου επιστημονικού έργου μέσω των Μελετών Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, θα μειώσει το χρόνο ελέγχου και θα επισπεύσει τις διαδικασίες αδειοδότησης.

  • Σε παραγωγικές – μεταποιητικές επιχειρήσεις, τα παραπροϊόντα της παραγωγικής τους διαδικασίας, τα οποία χρησιμοποιούνται ως Α’ ή Βοηθητικές Ύλες από την ίδια επιχείρηση για ανακύκλωση εντός της παραγωγικής της διαδικασίας, ή για παραγωγή άλλου τύπου προϊόντος, ή διατίθενται με ή χωρίς επεξεργασία για χρήση από άλλους φορείς και δεν έχουν επικίνδυνα χαρακτηριστικά, να μην θεωρούνται απόβλητα και να μην υπάρχει η υποχρέωση καταγραφής τους ως τέτοια, το ΗΜΑ.
    Επιπλέον, για τα υλικά αυτά, εφόσον είναι αδρανή και δεν υπάρχει κίνδυνος διασποράς τους προς το περιβάλλον, ενώ δεν είναι επικίνδυνα, να είναι επιτρεπτή η αποθήκευσή τους σε υπαίθριους διαμορφωμένους χώρους.
    Να μην είναι υποχρεωτική η αποθήκευση σε κάδους, όσων υλικών μπορούν να είναι αποθηκευμένα χύδην σε διαμορφωμένους χώρους, χωρίς να προκαλούν κίνδυνο του περιβάλλοντος, με τάξη.

  • 17 Μαρτίου 2020, 13:16 | Ιωάννης Κανδύλας

    Για την καλύτερη ιχνηλάτηση των αποβλήτων, το ΗΜΑ να δίνει τη δυνατότητα ημερήσιας καταχώρησης παραγωγής και διαχείρισης των αποβλήτων αναλυτικά, καθώς και καταχώρηση των μέσων συλλογής και μεταφοράς που χρησιμοποιήθηκαν.

  • 10 Μαρτίου 2020, 09:14 | Ε

    Θα πρέπει να καταγράφονται και τα απόβλητα που καταλήγουν στις δημόσιες υποδομές για να υπάρχει σωστός προγραμματισμός.