Άρθρο 02 Επιτάχυνση διαδικασιών έκδοσης ΑΕΠΟ

1. Η παράγραφος 2 του άρθρου 3 του ν.4014/2011 αντικαθίσταται ως εξής:
«2. Για την έκδοση της ΑΕΠΟ ακολουθείται η εξής διαδικασία:
α. Εάν επιλέγεται από τον υπόχρεο φορέα του έργου ή της δραστηριότητας η διαδικασία της γνωμοδότησης με την υποβολή, σε πρώτο στάδιο, φακέλου ΠΠΠΑ, τότε απαιτούνται:
αα) Υποβολή φακέλου ΠΠΠΑ με συνοδευτικά έγγραφα ή και σχέδια τεκμηρίωσης.
ββ) Έλεγχος της πληρότητας φακέλου ΠΠΠΑ εντός πέντε εργάσιμων ημερών. Στο στάδιο αυτό είναι δυνατή η υποβολή του φακέλου ΠΠΠΑ σε ένα μόνο αντίγραφο και εφόσον αυτός κριθεί ότι πληροί τις τυπικές απαιτήσεις ακολουθεί η υποβολή από τον υπόχρεο φορέα του έργου ή της δραστηριότητας των υπόλοιπων προβλεπόμενων αντιγράφων του φακέλου.
γγ) Αποστολή του φακέλου του ΠΠΠΑ προς τις υπηρεσίες και φορείς της Διοίκησης για γνωμοδότηση εντός δύο εργάσιμων ημερών από την ολοκλήρωση του ελέγχου πληρότητας.
δδ) Συλλογή γνωμοδοτήσεων από τις αρμόδιες υπηρεσίες και φορείς της Διοίκησης εντός τριάντα εργάσιμων ημερών από την αποστολή και δημοσιοποίηση του φακέλου του ΠΠΠΑ.
εε) Αξιολόγηση και στάθμιση γνωμοδοτήσεων, εφόσον κρίνονται ουσιώδεις, απόψεων, καθώς και τυχόν απόψεων του φορέα του έργου ή της δραστηριότητας επ΄ αυτών και χορήγηση θετικής γνωμοδότησης ΠΠΠΑ ή έκδοση αρνητικής απόφασης εντός είκοσι εργάσιμων ημερών.
στστ) Σε περίπτωση θετικής γνωμοδότησης ακολουθείται η διαδικασία της περίπτωσης β.
β. Εάν δεν επιλέγεται από τον υπόχρεο φορέα του έργου ή της δραστηριότητας η διαδικασία της γνωμοδότησης με την υποβολή φακέλου ΠΠΠΑ, τότε απαιτούνται:
αα) Υποβολή φακέλου ΜΠΕ και φακέλου με συνοδευτικά έγγραφα και σχέδια τεκμηρίωσης, από τον φορέα του έργου ή της δραστηριότητας.
ββ) Έλεγχος πληρότητας του φακέλου ΜΠΕ εντός αποκλειστικής προθεσμίας πέντε εργάσιμων ημερών από την ημέρα υποβολής του. Σε περίπτωση διαπίστωσης μη πληρότητας αυτού, η αρμόδια περιβαλλοντική αρχή ζητά από τον φορέα του έργου ή της δραστηριότητας τα απαιτούμενα προς συμπλήρωση στοιχεία. Η αρμόδια περιβαλλοντική αρχή διενεργεί έλεγχο πληρότητας του συμπληρωμένου φακέλου εντός αποκλειστικής προθεσμίας πέντε εργάσιμων ημερών και είτε προχωρά στα επόμενα στάδια είτε απορρίπτει τον φάκελο εάν διαπιστωθούν ελλείψεις. Η άπρακτη παρέλευση της προθεσμίας του προηγούμενου εδαφίου έχει ως συνέπεια να θεωρείται ο Φάκελος πλήρης.
γγ) Αποστολή του φακέλου της ΜΠΕ προς γνωμοδότηση στους αρμόδιους δημόσιους φορείς και υπηρεσίες, εφόσον η γνωμοδότηση αυτή κρίνεται ουσιώδης, καθώς και δημοσιοποίηση της ΜΠΕ για τη διενέργεια δημόσιας διαβούλευσης εντός μίας εργάσιμης ημέρας από την ολοκλήρωση του ελέγχου πληρότητας.
δδ) Συλλογή γνωμοδοτήσεων από τους αρμόδιους δημόσιους φορείς και υπηρεσίες και των απόψεων που υπεβλήθησαν στο πλαίσιο της δημόσιας διαβούλευσης εντός αποκλειστικής προθεσμίας τριάντα ημερών από την αποστολή και δημοσιοποίηση της ΜΠΕ. Σε περίπτωση άπρακτης παρέλευσης της προθεσμίας αυτής, οι γνωμοδοτήσεις που δεν υποβλήθηκαν θεωρούνται θετικές και η αρμόδια περιβαλλοντική αρχή λαμβάνει υπόψη της τη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, ώστε να διαμορφώσει τους περιβαλλοντικούς όρους.
Κατ’ εξαίρεση και μόνον εφόσον οι γνωμοδοτήσεις που δεν υπεβλήθησαν κρίνονται ουσιώδεις, η αρμόδια περιβαλλοντική αρχή συγκαλεί υποχρεωτικά, εντός αποκλειστικής προθεσμίας 20 ημερών το Κεντρικό Συμβούλιο Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης (ΚΕΣΠΑ) και εφαρμόζεται η διαδικασία του άρθρου 13 του παρόντος. Ως ουσιώδεις θεωρούνται οι γνωμοδοτήσεις που υποβάλλονται από τις υπηρεσίες, στις οποίες αφορά κατά αρμοδιότητα, η αιτούμενη έγκριση περιβαλλοντικών όρων και, επιπροσθέτως, κρίνονται απαραίτητες για τη διαμόρφωση των περιβαλλοντικών όρων.
διάταξη του προηγούμενου εδαφίου εφαρμόζεται και στην περίπτωση που υπεβλήθησαν αρνητικές γνωμοδοτήσεις, εφόσον έχουν επαρκή και νόμιμη αιτιολογία και παρέχονται στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων των υπηρεσιών που τις υπέβαλαν.
εε) Αξιολόγηση της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ), των γνωμοδοτήσεων και απόψεων, καθώς και τυχόν απόψεων του φορέα του έργου ή της δραστηριότητας επ` αυτών και έκδοση ΑΕΠΟ – ή απόφασης απόρριψης – εντός αποκλειστικής προθεσμίας τριάντα (30) ημερών από την παρέλευση της προθεσμίας του προηγούμενου σταδίου (δδ). Η Έγκριση των Περιβαλλοντικών Όρων του προηγούμενου εδαφίου δύναται να ενσωματώνεται σε μεταγενέστερη Απόφαση άλλου αρμόδιου οργάνου, το οποίο ειδικώς προβλέπεται στην κείμενη νομοθεσία.
Σε περίπτωση άπρακτης παρέλευσης της προθεσμίας αυτής, η διαδικασία του προηγούμενου εδαφίου και ή έκδοση της σχετικής Απόφασης διενεργείται εντός αποκλειστικής προθεσμίας τριάντα (30) ημερών από τον Γενικό Γραμματέα του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
Σε κάθε περίπτωση, η υποβολή συμπληρωματικών στοιχείων από τον φορέα του έργου ή της δραστηριότητας κατόπιν αιτήματος της αρμόδιας περιβαλλοντικής αρχής σε οποιοδήποτε στάδιο της διαδικασίας, σε καμία περίπτωση δεν αναστέλλει τις ως άνω προθεσμίες.».
2. Οι παράγραφοι 4 και 5 του άρθρου 3 του ν. 4014/2011 καταργούνται.
3. Η παράγραφος 3 του άρθρου 4 του ν. 4014/2011 αντικαθίσταται ως εξής:
«3. Η διαδικασία έγκρισης περιβαλλοντικών όρων περιλαμβάνει τα εξής στάδια:
α) Υποβολή φακέλου ΜΠΕ και φακέλου με συνοδευτικά έγγραφα και σχέδια τεκμηρίωσης από τον φορέα του έργου ή της δραστηριότητας.
β) Έλεγχος πληρότητας του φακέλου ΜΠΕ εντός αποκλειστικής προθεσμίας πέντε ημερών από την ημέρα υποβολής του. Σε περίπτωση διαπίστωσης μη πληρότητας αυτού, η αρμόδια περιβαλλοντική αρχή ζητά από τον φορέα του έργου ή της δραστηριότητας τα απαιτούμενα προς συμπλήρωση στοιχεία. Η αρμόδια περιβαλλοντική αρχή διενεργεί έλεγχο πληρότητας του συμπληρωμένου φακέλου εντός αποκλειστικής προθεσμίας πέντε ημερών και είτε προχωρά στα επόμενα στάδια είτε απορρίπτει τον φάκελο εάν διαπιστωθούν ελλείψεις. Η άπρακτη παρέλευση της προθεσμίας του προηγούμενου εδαφίου έχει ως συνέπεια να θεωρείται ο Φάκελος πλήρης.
γ) Αποστολή του φακέλου της ΜΠΕ προς γνωμοδότηση στους αρμόδιους δημόσιους φορείς και υπηρεσίες, καθώς και δημοσιοποίηση της ΜΠΕ για τη διενέργεια δημόσιας διαβούλευσης εντός μίας εργάσιμης ημέρας από την ολοκλήρωση του ελέγχου πληρότητας.
δ) Συλλογή γνωμοδοτήσεων από τους αρμόδιους δημόσιους φορείς και υπηρεσίες και των απόψεων που υπεβλήθησαν στο πλαίσιο της δημόσιας διαβούλευσης εντός αποκλειστικής προθεσμίας τριάντα ημερών από την αποστολή και δημοσιοποίηση της ΜΠΕ. Σε περίπτωση άπρακτης παρέλευσης της προθεσμίας αυτής, οι γνωμοδοτήσεις που δεν υποβλήθηκαν θεωρούνται θετικές και η αρμόδια περιβαλλοντική αρχή λαμβάνει υπόψη της τη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, ώστε να διαμορφώσει τους περιβαλλοντικούς όρους.
Κατ’ εξαίρεση και μόνον εφόσον οι γνωμοδοτήσεις που δεν υπεβλήθησαν κρίνονται ουσιώδεις, η αρμόδια περιβαλλοντική αρχή συγκαλεί υποχρεωτικά εντός αποκλειστικής προθεσμίας 20 ημερών το Περιφερειακό Συμβούλιο Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης (ΠΕΣΠΑ) και εφαρμόζεται η διαδικασία του άρθρου 13 του παρόντος. Ως ουσιώδεις θεωρούνται οι γνωμοδοτήσεις που υποβάλλονται από τις υπηρεσίες που τις αφορά κατά αρμοδιότητα η αιτούμενη έγκριση περιβαλλοντικών όρων και, επιπροσθέτως, κρίνονται απαραίτητες για τη διαμόρφωση των περιβαλλοντικών όρων.
Η διάταξη του προηγούμενου εδαφίου εφαρμόζεται και στην περίπτωση που υπεβλήθησαν αρνητικές γνωμοδοτήσεις, εφόσον έχουν επαρκή και νόμιμη αιτιολογία και παρέχονται στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων των υπηρεσιών που τις υπέβαλαν.
ε) Αξιολόγηση της ΜΠΕ, των γνωμοδοτήσεων και απόψεων, καθώς και τυχόν απόψεων του φορέα του έργου ή της δραστηριότητας επ` αυτών και έκδοση Απόφασης Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων ή απόφασης απόρριψης εντός αποκλειστικής προθεσμίας τριάντα (30) ημερών από την παρέλευση της προθεσμίας του προηγούμενου σταδίου (δδ).Σε περίπτωση άπρακτης παρέλευσης της προθεσμίας αυτής, η διαδικασία του προηγούμενου εδαφίου και ή έκδοση της σχετικής Απόφασης διενεργείται εντός αποκλειστικής προθεσμίας τριάντα (30) ημερών από τον Συντονιστή της Αποκεντρωμένης Διοίκησης.
Η Έγκριση των Περιβαλλοντικών Όρων του προηγούμενου εδαφίου δύναται να ενσωματώνεται σε μεταγενέστερη Απόφαση άλλου αρμόδιου οργάνου, το οποίο ειδικώς προβλέπεται στην κείμενη νομοθεσία.
Η υποβολή συμπληρωματικών στοιχείων από τον φορέα του έργου ή της δραστηριότητας κατόπιν αιτήματος της αρμόδιας περιβαλλοντικής αρχής σε οποιοδήποτε στάδιο της διαδικασίας, σε καμία περίπτωση δεν αναστέλλει τις ως άνω προθεσμίες.».
4. Η παράγραφος 4 του άρθρου 4 του ν. 4014/2011 καταργείται και η παράγραφος 5 του άρθρου 4 του ν. 4014/2011 αναριθμείται σε 4.

  • 18 Μαρτίου 2020, 08:03 | ΚΟΥΛΟΥΡΗ ΜΑΡΙΑ

    Από την εμπειρία μου ως υπάλληλος της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αιγαίου, πιστεύω ότι πρέπει να καταργηθεί η ενσωμάτωση της Έγκρισης Επέμβασης στις ΑΕΠΟ για τις εκτάσεις που εμπίπτουν στις διατάξεις της δασικής νομοθεσίας, διότι έχει αποδειχθεί ότι είναι μια διαδικασία που καθυστερεί το σύνολο των φακέλων για μεγάλο χρονικό διάστημα. Να σημειωθεί ότι είναι μια διαδικασία που δεν είναι δυνατό να παραλειφθεί.

    Επίσης θα ήταν πιο λειτουργικό για τις περιοχές που βρίσκονται εντός περιοχών NATURA 2000 να γνωμοδοτεί μη κεντρική υπηρεσία ή φορέας που θα γνωρίζει την περιοχή, για την συντόμευση των διαδικασιών.

  • 18 Μαρτίου 2020, 08:54 | ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΔΙΠΛΩΜΑΤΟΥΧΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ

    Απαραίτητη προϋπόθεση για την εκπόνηση μιας ΜΠΕ είναι η ύπαρξη των επιμέρους εγκεκριμένων τεχνικών μελετών του εκάστοτε έργου ή δραστηριότητας (Υδραυλικές μελέτες, Η/Μ, κλπ.). Η θεώρηση της ΜΠΕ από την αδειοδοτούσα περιβαλλοντική αρχή θα πρέπει να εστιάζει στο αν η τεχνική περιγραφή της μελέτης ενός έργου ή μιας δραστηριότητας προκαλεί συγκεκριμένες επιπτώσεις οι οποίες πρέπει να περιγράφονται στη ΜΠΕ, όπως και η αντιμετώπιση τους. Σε περίπτωση που υπάρχει αναντιστοιχία θα πρέπει να γίνεται αναθεώρηση ή των τεχνικών της ΜΠΕ. Για την επιτάχυνση των διαδικασιών αδειοδότησης θα πρέπει να τηρείται αυστηρά το χρονικό περιθώριο, ανά στάδιο, κατά τον έλεγχο του φακέλου της ΜΠΕ και των συμπληρωματικών μελετών (όταν αυτές απαιτούνται). Είναι σημαντικό να ορίζονται αυστηρά τα απαιτούμενα περιεχόμενα του φακέλου της ΜΠΕ (εγκεκριμένες μελέτες, άδειες, γνωμοδοτήσεις, κλπ.) ανά έργο ή δραστηριότητα. Ο έλεγχος πληρότητας του φακέλου της ΜΠΕ θα πρέπει είναι το πιο σημαντικό στάδιο. Τυχόν προβλήματα έχουν ως αποτέλεσμα τα έργα στο σύνολο τους να χρονίζουν και μην ολοκληρώνονται στο απαιτούμενο χρονοδιάγραμμα προκαλώντας προβλήματα στην ομαλή λειτουργία του κράτους και τη κοινωνίας.

  • 18 Μαρτίου 2020, 08:38 | EREN HELLAS Α.Ε.

    Γενικό σχόλιο:
    Τα αυστηρά χρονικά περιθώρια που προβλέπονται στην διάταξη της περίπτωσης (β) της παρ. 2 του άρθρου 2 για την ανταπόκριση των αρχών που γνωμοδοτούν, εν τοις πράγμασι, σε πολλές περιπτώσεις, θα οδηγήσει σε αδυναμία των αρχών αυτών να ανταποκριθούν εμπρόθεσμα στις σχετικές υποχρεώσεις τους με αποτέλεσμα το ΚΕΣΠΑ/ΠΕΣΠΑ να επιβαρύνεται με την εξέταση μεγάλου όγκου αιτήσεων.

  • 1) Οι ασφυκτικές προθεσμίες που επιχειρείται να θεσμοθετηθούν σε όλα τα στάδια της περιβαλλοντικής αδειοδότησης είναι απολύτως εξωπραγματικά, ειδικά για τα σύνθετα έργα και δραστηριότητες. Ως χαρακτηριστικό παράδειγμα αναφέρεται η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων της εταιρείας Ελληνικός Χρυσός που υποβλήθηκε τον Αύγουστο του 2010 και εγκρίθηκε τον Ιούλιο 2011. Εκτός από την κύρα ΜΠΕ, ο φάκελος περιλάμβανε 13 παραρτήματα, έγγραφα, σχέδια και χάρτες. Σύνολο σελίδων περίπου 4000 που ΟΛΕΣ έπρεπε να μελετηθούν από τις υπηρεσίες και τους αρμόδιους φορείς, αλλά και από τους φορείς της τοπικής κοινωνίας προκειμένου να είναι σε θέση να γνωμοδοτήσουν. Επιπλέον, η ΜΠΕ αφορούσε ένα έργο ιδιαίτερα σύνθετο και αυξημένης επιστημονικής και τεχνικής δυσκολίας. Αντικειμενικά θα ήταν απολύτως αδύνατον θα αξιολογηθεί αυτός ο φάκελος ΜΠΕ εντός 30 ημέρων.

    2) Αντί να αναβαθμιστεί η συμμετοχή της ενδιαφερόμενης τοπικής κοινωνίας στη διαδικασία λήψης αποφάσεων, όπως επιβάλλει η ευρωπαϊκή νομοθεσία και η συνθήκη του Aarhus, με το παρόν νομοσχέδιο υποβαθμίζεται ακόμα περισσότερο. Το υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο είναι ήδη προβληματικό. Η συνθήκη Aarhus ορίζει ότι το ενδιαφερόμενο κοινό πρέπει να λαμβάνει γνώση των προτεινόμενων έργων και δραστηριοτήτων και να του δίνεται η δυνατότητα να εκφέρει γνώμη επί αυτών από πολύ νωρίς στη διαδικασία, όταν όλα τα ενδεχόμενα είναι ακόμα ανοικτά. Αυτό δεν διασφαλιζεται από το υφιστάμενο πλαίσιο όπου κατά το στάδιο της ΠΠΕΑ δεν υπάρχει όχι μόνο διαβούλευση με την τοπική κοινωνία αλλά ούτε καν ενημέρωσή της. Η τοπική κοινωνία λαμβάνει γνώση του όποιου σχεδίου πολύ αργά, μόνον όταν αποσταλεί η ΜΠΕ, που είναι το τελευταίο στάδιο της περιβαλλοντικής αδειοδότητσης. Και τότε βρίσκεται μπροστά σε κάτι εντελώς νέο που δεν έχει τον απαραίτητο χρόνο να κατανοηθεί και να αξιολογηθεί.

  • Γενική παρατήρηση

    Όπου αναφέρεται αρμόδια υπηρεσία να συμπληρώνεται: «ή πιστοποιημένος αξιολογητής»

  • Παράγραφος 1
    Εδάφιο 2δδ προσθήκη α
    Στο κεντρικό Συμβούλιο Αδειοδότησης (ΚΕΣΠΑ) ή στο αντίστοιχο Περιφερειακό (ΠΕΣΠΑ), πρέπει να καλείται και ο κύριος του έργου, προκειμένου να υποστηρίξει τις απόψεις του επ’ αυτού ή επί των αρνητικών γνωμοδοτήσεων
    Εδάφιο 2δδ προσθήκη β
    Η 30ήμερη προθεσμία για τη συλλογή γνωμοδοτήσεων πρέπει να αφορά και τις στρατηγικές επενδύσεις: «Η ανωτέρω διάταξη ισχύει και για την έκδοση ΑΕΠΟ Στρατηγικής Επένδυσης σύμφωνα με τα οριζόμενα στην παρ.1 του άρθρου 13 του Ν. 4608/2019 ως αντικαταστάθηκε με την παρ. 3 του άρθρου 1 Ν. 4635/2019.»

    Εδάφιο 2εε προσθήκη γ
    «Σε περίπτωση άπρακτης παρέλευσης της προθεσμίας αυτής, η διαδικασία του προηγούμενου εδαφίου και ή έκδοση της σχετικής Απόφασης διενεργείται εντός αποκλειστικής προθεσμίας δεκαπέντε (15) ημερών από τον Γενικό Γραμματέα του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας».

    Αυτό αφορά και στα έργα υποκατηγορίας Α2

    Σχόλιο

    Στο χρονικό σημείο που έχει φτάσει η αδειοδοτική διαδικασία έχει επέλθει ήδη σημαντική καθυστέρηση. Γι’ αυτό προτείνουμε τη μείωση του χρόνου για έκδοση απόφασης από το Γενικό Γραμματέα.
    Εδάφιο 2εε προσθήκη δ
    Η τήρηση των προθεσμιών ανά φάση αδειοδότησης, θα ελέγχεται μέσω του ΗΠΜ
    Σχόλιο -παρατήρηση

     Αναφέρεται ότι «σε κάθε περίπτωση, η υποβολή συμπληρωματικών στοιχείων από το φορέα του έργου ή της δραστηριότητας κατόπιν αιτήματος της αρμόδιας περιβαλλοντικής αρχής σε οποιοδήποτε στάδιο της διαδικασίας, σε καμία περίπτωση δεν αναστέλλει τις ως άνω προθεσμίες»

    Σε περίπτωση όπου ζητηθεί πρόσθετο στοιχείο που απαιτεί χρόνο ο οποίος υπερβαίνει τις προβλεπόμενες προθεσμίες τότε ποια θα είναι η συνέχεια;

    Σε περίπτωση που ένα πρόσθετο στοιχείο απαιτεί χρόνο για να συγκεντρωθεί και προσκομιστεί και η διαδικασία αδειοδότησης αναστέλλεται ή ξεκινά από την αρχή, είναι δώρον άδωρον. Πρέπει να προσδιοριστεί η φύση των πρόσθετων στοιχείων που μπορούν να ζητηθούν σε οποιαδήποτε φάση της αξιολόγησης της ΜΠΕ, ώστε να μην γίνεται υπέρβαση των χρονικών ορίων που έχουν τεθεί.

  • 18 Μαρτίου 2020, 07:46 | ΣΙΔΕΡΗ Ε

    Η περιβαλλοντική αδειοδότηση αποτελεί μία σύνθετη διαδικασία, μέσω της οποίας διασφαλίζεται τόσο η προστασία του περιβάλλοντος όσο και των επενδύσεων, με δυνητικό στόχο την υλοποίηση – λειτουργία ενός έργου με τις μικρότερες δυνατές επιπτώσεις στο περιβάλλον, διασφαλίζοντας την αειφόρο ανάπτυξη.
    Ένα από τα βασικά στάδιά της, είναι το αρχικό στάδιο του ελέγχου πληρότητας του φακέλου ΜΠΕ, μέσω του οποίου ελέγχονται οι παράμετροι κάθε έργου, όπως: τα χαρακτηριστικά του ως προς την θέση, το μέγεθος, την εφαρμοζόμενη τεχνολογία, οι εναλλακτικές λύσεις, οι άμεσες/έμεσες επιπτώσεις στο περιβάλλον, τα προβλεπόμενα προληπτικά-επανορθωτικά μέτρα, το πρόγραμμα παρακολούθησης των επιπτώσεων, η συμβατότητα των χαρακτηριστικών/παραμέτρων του έργου με τις δεσμεύσεις που προκύπτουν από την χωροταξική/πολεοδομική και περιβαλλοντική νομοθεσία, κλπ στοιχεία και οι απαιτούμενες τεκμηριώσεις, σύμφωνα με τις ισχύουσες αναλυτικές προδιαγραφές των φακέλων ΜΠΕ.
    Η άνω διαδικασία ελέγχου πληρότητας είναι ουσιαστική, οι φάκελοι των ΜΠΕ ελέγχονται/αξιολογούνται και ζητείται η συμπλήρωσή τους (αν δεν είναι πλήρεις), έτσι ώστε, στο επόμενο στάδιο να αποστέλλονται πλήρεις φάκελοι ΜΠΕ για διαβούλευση/γνωμοδότηση προς τους συναρμόδιους φορείς.
    Εάν -λόγω των ασφυκτικών αποκλειστικών προθεσμιών των 5 ημερών- ο έλεγχος πληρότητας των ΜΠΕ δεν γίνει ορθά, θα οδηγήσει σε: α) ελλιπή έλεγχο των χαρακτηριστικών/παραμέτρων του έργου σε σχέση με τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις τους β) βιαστικές απορρίψεις φακέλων λόγω της προθεσμίας γ) αρνητική γνωμοδότηση ή αδυναμία γνωμοδότησης των συναρμόδιων φορέων-υπηρεσιών λόγω ουσιωδών ελλείψεων των ΜΠΕ, με μετέπειτα εμπλοκή του ΚΕΣΠΑ/ΠΕΣΠΑ και επιπλέον καθυστερήσεις δ) ενδεχόμενη απαίτηση ουσιωδών συμπληρωματικών στοιχείων στο τέλος της διαδικασίας γνωμοδοτήσεων/διαβούλευσης, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε διακοπή/απόρριψη της περιβαλλοντικής αδειοδότησης, εφόσον διαπιστωθούν ουσιώδεις ελλείψεις στην ΜΠΕ που καθιστούν επιβεβλημένη την αναθεώρηση – τροποποίησή της.
    Τα παραπάνω οδηγούν σε μεγαλύτερη καθυστέρηση στην περιβαλλοντική αδειοδότηση των έργων, σε πλημμελή αξιολόγηση των επιπτώσεων τους και τελικά στη μη διασφάλιση της προστασίας του περιβάλλοντος που είναι και το κύριο ζητούμενο της ορθής περιβαλλοντικής αδειοδότησης. Επιπλέον, ούτε οι επενδύσεις διασφαλίζονται, γιατί, εάν οι ΑΕΠΟ τους έχουν εκδοθεί μετά από την παρέλευση των προθεσμιών και όχι μετά από ουσιαστική αξιολόγηση των ΜΠΕ, μπορεί να υποστούν επιπλέον μεγάλες καθυστερήσεις/ακυρώσεις λόγω σχετικών προσφυγών, καθώς και μετέπειτα προβλήματα λόγω σημαντικών επιπτώσεών τους στο περιβάλλον που δεν είχαν προβλεφτεί/αξιολογηθεί (με απαιτούμενες τροποποιήσεις σχεδιασμού, αδειοδοτήσεων, κατασκευαστικές, πρόστιμα, κλπ).
    Η χρονική προθεσμία για τον ουσιαστικό έλεγχο των φακέλων ΜΠΕ από την αρμόδια περιβαλλοντική αρχή, θα πρέπει να είναι τουλάχιστον η ίδια με την προθεσμία που προβλέπεται για διαβούλευση/γνωμοδοτήσεις των συναρμόδιων φορέων/υπηρεσιών, δηλ. 30 ημέρες. Δεν είναι ορθό να προβλέπεται για τον κάθε φορέα/υπηρεσία προθεσμία 30 ημερών για να αξιολογήσει τη ΜΠΕ -μόνο στο τμήμα που τον αφορά βάσει αρμοδιότητας- και να προβλέπονται μόνο 5 ημέρες για την αρμόδια περιβαλλοντική αρχή, που έχει την ευθύνη του ουσιαστικού ελέγχου/αξιολόγησης όλου του φακέλου της ΜΠΕ.
    Οι τεθείσες από την πολιτεία προθεσμίες που δεσμεύουν τους αξιολογητές των ΜΠΕ, θα πρέπει να είναι οι ίδιες, είτε είναι δημόσιοι υπάλληλοι, είτε ιδιώτες.
    Ενδεικτικά παρατίθεται η πλέον σύντομη πορεία ενός φακέλου υπηρεσιακά, με βάση τις αρμοδιότητες/καθήκοντα που ισχύουν. Υποβολή φακέλου – πρωτοκόλληση (1η ημέρα). Χρέωση από τον Διευθυντή και τον αρμόδιο Τμηματάρχη, παραλαβή από τον αρμόδιο υπάλληλο (2η ημέρα). Έλεγχος φακέλου (3η ημέρα). Ολοκλήρωση ελέγχου φακέλου – σύνταξη εγγράφου πληρότητας ή συμπλήρωσης φακέλου (4η ημέρα). Έλεγχος-υπογραφή από τον Τμηματάρχη και τον Διευθυντή του εγγράφου και πρωτοκόλληση του (5η ημέρα).
    Με δεδομένο ότι ο φάκελος της ΜΠΕ είναι πολυσέλιδος – ογκώδης, με πληθώρα τεχνικών στοιχείων – χαρακτηριστικών, επιμέρους τεκμηριώσεις και μελέτες, σχέδια, χάρτες και λοιπά δικαιολογητικά, που απαιτούν ενδελεχή έλεγχο/αξιολόγηση και συνήθως επιτόπια αυτοψία, πόσο μάλλον αν είναι και σε προστατευόμενη περιοχή όπου απαιτείται επιπλέον έλεγχος/αξιολόγηση ΕΟΑ, γίνεται κατανοητό ότι ο έλεγχος της ΜΠΕ γίνεται ακόμα πιο ασφυκτικός (αρκούν 2 ημέρες;;), οδηγώντας αναπόφευκτα σε αδυναμία ουσιαστικού ελέγχου ή μη τήρηση των προθεσμιών.

  • 18 Μαρτίου 2020, 03:50 | ΔΗΜ. ΧΑΤΖΗΔΑΚΗΣ

    1. Ελεγχος πληρότητας εντός 5 ημερών δεν μπορεί να αφορά την ουσία φακέλου για μεγάλο οδικό έργο, για διυλιστήριο ή μεγάλη χημική βιομηχανία.

    2. Δεν προβλέπεται το ενδεχόμενο για υποβολή συμπληρωματικών στοιχείων στην περίπτωση φακέλου ΠΠΠΑ που παρουσιάζει κενά, όχι τόσο σημαντικά για απόρριψη του φακέλου, αλλά απαιτούντα οπωσδήποτε συμπλήρωση. Αποδοχή ή απόρριψη είναι οι μόνες επιλογές.

    3. Σε αντίθεση με το άρθρο 4 (τροποποίηση ΑΕΠΟ) που υπονοείται νέα προθεσμία πενθημέρου ύστερα από την υποβολή συμπληρωματικών στοιχείων, στο άρθρο 2 συνάγεται ότι δεν υπάρχει το περιθώριο για την υποβολή συμπληρωματικών στοιχείων, ύστερα από αίτημα της αρμόδιας περιβαλλοντικής αρχής, και μάλιστα με ανανέωση του πενθημέρου.

    4. Πρέπει να αντιμετωπίζεται ως αντιπαραγωγική, ακραία γραφειοκρατική και χρονοβόρα η επιστροφή φακέλου ακόμη και για επουσιώδεις ή τυπικές ελλείψεις που μπορούν να καλυφθούν με απλή επικοινωνία με τον ενδιαφερόμενο, βεβαίως με «πάγωμα» των προθεσμιών μέχρι την, εντός ευλόγου χρόνου, ανταπόκριση του ενδιαφερομένου.

    5. «Έλεγχος πληρότητας του φακέλου ΜΠΕ εντός αποκλειστικής προθεσμίας πέντε εργάσιμων ημερών από την ημέρα υποβολής του. Σε περίπτωση διαπίστωσης μη πληρότητας αυτού, η αρμόδια περιβαλλοντική αρχή ζητά από τον φορέα του έργου ή της δραστηριότητας τα απαιτούμενα προς συμπλήρωση στοιχεία. Η αρμόδια περιβαλλοντική αρχή διενεργεί έλεγχο πληρότητας του συμπληρωμένου φακέλου εντός αποκλειστικής προθεσμίας πέντε εργάσιμων ημερών και είτε προχωρά στα επόμενα στάδια είτε απορρίπτει τον φάκελο εάν διαπιστωθούν ελλείψεις.» και
    «Σε κάθε περίπτωση, η υποβολή συμπληρωματικών στοιχείων από τον φορέα του έργου ή της δραστηριότητας κατόπιν αιτήματος της αρμόδιας περιβαλλοντικής αρχής σε οποιοδήποτε στάδιο της διαδικασίας, σε καμία περίπτωση δεν αναστέλλει τις ως άνω προθεσμίες.»
    Τα συγκεκριμένα εδάφια, αντιφατικά μεταξύ τους, ουσιαστικά, επιτρέπουν στον φορέα του έργου ή της δραστηριότητας να μην υποβάλει (έγκαιρα) τα συμπληρωματικά στοιχεία, χωρίς καμιά συνέπεια για αυτόν. Αντιθέτως, η έλλειψη κάποιων στοιχείων μπορούν να δυσχεράνουν, επί της ουσίας, τη σύνταξη μιας ΑΕΠΟ.

    6. Δεν νοείται σιωπηρή αποδοχή πληρότητας ενός ελλιπούς, επί της ουσίας, φακέλου ΜΠΕ που αργότερα θα αποτελέσει τη βάση για τη σύνταξη μιας επαρκούς ΑΕΠΟ.

    7. Οι ασφυκτικές προθεσμίες μπορούν να αξιοποιηθούν δεόντως για «εκμαίευση» μιας ΑΕΠΟ (ταυτόχρονη υποβολή πολλών φακέλων ΜΠΕ από έναν φορέα, έκτακτη πολυήμερη αδεία ή απουσία, ενδεικτικά στις Βρυξέλλες, του εξειδικευμένου υπαλλήλου- χειριστή του φακέλου).
    Γενικότερα, οι όποιες ασφυκτικές προθεσμίες θα μπορούσαν να αφορούν υπαλλήλους που χρεώνονται έναν φάκελο ΠΠΠΑ ή ΜΠΕ και όχι ταυτόχρονα περισσότερους του ενός.

    8. Κατά περίπτωση, θα πρέπει να διευκρινίζεται, αν οι όποιες προθεσμίες αφορούν ημερολογιακές ή εργάσιμες ημέρες.

    9. Η προθεσμία 30 ημερών για την έκδοση της ΑΕΠΟ μπορεί να μην είναι επαρκής, αν μετά τη δημοσιοποίηση προκύψει μια ουσιώδης άποψη προς περαιτέρω διερεύνηση.

  • 18 Μαρτίου 2020, 02:43 | Περικλής Ζήκας

    Στις παρούσες συνθήκες εξάπλωσης του κορωνοϊού, των έκτακτων μέτρων που έχουν ληφθεί για την αντιμετώπισή του και των επιπτώσεων που όλα αυτά έχουν στην κοινωνία μας, είναι εξαιρετικά δυσχερές, έως αδύνατον, για πολλούς κοινωνικούς φορείς, συλλογικότητες και νομικά πρόσωπα να συνεδριάσουν / μελετήσουν / συζητήσουν / συναποφασίσουν, προκειμένου να συμμετάσχουν στη δημόσια διαβούλευση.

    Επιβάλλεται λοιπόν να ανασταλεί ή να παραταθεί η διαβούλευση έως ότου αποκατασταθεί η κανονικότητα στη ζωή μας και δοθεί ο απαιτούμενος χρόνος για ευρεία / ουσιαστική συμμετοχή στη διαβούλευση.

    Περικλής Ζήκας
    Δημοτικός Σύμβουλος Παπάγου – Χολαργού

  • 18 Μαρτίου 2020, 00:02 | ΕΝΩΣΗ ΠΤΥΧΙΟΥΧΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΛΟΓΩΝ ΕΛΛΑΔΑΣ

    Με τις νέες προτεινόμενες προθεσμίες θεωρητικά “μειώνεται” το διάστημα από την κατάθεση της ΜΠΕ μέχρι την έκδοση της ΑΕΠΟ, ωστόσο, χωρίς την ενίσχυση του ανθρώπινου δυναμικού των αρμόδιων υπηρεσιών δεν φαίνεται ρεαλιστική η επίτευξη των προθεσμιών του επίμαχου σχεδίου νόμου. Επιπρόσθετα οι προθεσμίες αναφέρονται στον εν ισχύ Ν. 4014/2011 ωστόσο φαίνεται να μην εφαρμόζονται. Οι προθεσμίες που προτείνονται δεν θα μπορούν να εφαρμοστούν στα περισσότερα έργα Α κατηγορίας, τα οποία έχουν τις μεγαλύτερες περιβαλλοντικές επιπτώσεις.

    Θα πρέπει να διευκρινιστεί ο όρος «ουσιώδεις γνωμοδοτήσεις» καθώς και οι ευθύνες των υπηρεσιών που προκύπτουν από συνεχόμενες μη αποστολή γνωμοδοτήσεων.

  • 18 Μαρτίου 2020, 00:45 | Enel Green Power Hellas

    Παράγραφος 1, περίπτωση β.εε):

    Προτείνεται να εφαρμοστεί διαδικασία σύμφωνα με την οποία κάθε υπηρεσία να μπορεί να ζητά από τον επενδυτή συγκεκριμένα συμπληρωματικά και μόνο μία φορά, ο χρόνος απόκρισης του φορέα να μην μετράει αλλά ο συνολικός χρόνος απόκρισης να μην αλλάζει. Ειδικότερα προτείνεται η ακόλουθη τροποποίηση:

    «Σε κάθε περίπτωση, η υποβολή συμπληρωματικών στοιχείων από τον φορέα του έργου ή της δραστηριότητας κατόπιν αιτήματος της αρμόδιας περιβαλλοντικής αρχής σε οποιοδήποτε στάδιο της διαδικασίας, μπορεί να ζητηθεί μόνο μια φορά, σε καμία περίπτωση δεν αναστέλλει τις ως άνω προθεσμίες.».

  • 17 Μαρτίου 2020, 23:47 | Αναστάσιος Π.

    Ο χρόνος που δίνεται για την εξέταση είναι πολύ μικρός. Απαιτείται νομίζω περισσότερη διεξοδική μελέτη όταν πρόκειται για τόσο σημαντικά ζητήματα που καθορίζουν το περιβάλλον και κατ’ επέκταση τη βιωσιμότητα του πλανήτη.

  • 17 Μαρτίου 2020, 23:12 | Γιώργος Μαυριάς, Γεν. Δ/ντής ECOELASTIKA A.E. (ΣΕΔ ελαστικών)

    Οι διατάξεις που προβλέπουν «αποκλειστικές» προθεσμίες δημιουργούν νομική επισφάλεια. Αν παρέλθουν, δεν μπορεί να εκδοθεί η ΑΕΠΟ γιατί θα ακυρωθεί σε περίπτωση προσφυγής. Αν νοείται ότι θα ισχύουν οι όροι και έχει προτείνει ο επενδυτής, αυτό παραβιάζει την ενωσιακή νομοθεσία. Επιπλέον, τα δικαστήρια δεν το αποδέχονται, επομένως πάλι η επένδυση θα έχει πρόβλημα. Υπονομεύεται η ασφάλεια των επενδύσεων.
    Οι διατάξεις που προβλέπουν ότι «οι γνωμοδοτήσεις που δεν υποβλήθηκαν θεωρούνται θετικές» υπονομεύουν επίσης την ασφάλεια δικαίου χωρίς να συνεισφέρουν σε κάτι ουσιαστικό στη διαδικασία ή στην επιτάχυνση. Έτσι κι αλλιώς, τώρα ο νόμος προβλέπει υποχρεωτικά να προχωρά η διαδικασία σύνταξης της ΑΕΠΟ χωρίς να περιμένει η αδειοδοτούσα υπηρεσία τη γνώμη που δεν έχει εκφραστεί εντός της προβλεπόμενης προθεσμίας. Η διάταξη αυτή δημιουργεί ένα αδύνατο σημείο στην ΑΕΠΟ και επομένως μπορεί αυτή να «πέσει» σε προσφυγή. Αντίθετα, σήμερα, όπου χρειάζεται παρεμβάλλεται το ΚΕΣΠΑ εξασφαλίζοντας την ζητούμενη νομική ασφάλεια.
    Η υπογραφή της ΑΕΠΟ πρέπει να παραμείνει στο ΓΔ και να αυξηθεί η προθεσμία («απλή» όχι «αποκλειστική») σε 40 ημέρες (κέρδος 20 ημερών). Δεν θα πρέπει, ένα μόλις μήνα από την ενεργοποίηση της πρόβλεψης για τελική υπογραφή από το ΓΔ να αρθεί μια εμβληματική μεταρρύθμιση.
    Τέλος, η δημόσια διαβούλευση για μόλις 30 ημέρες είναι μικρή γιατί περιλαμβάνει και «νεκρές» περιόδου (Πάσχα, Χριστούγεννα, Αύγουστος κλπ.). Θα μπορούσε να είναι κατάτι μεγαλύτερη, π.χ. 45 μέρες προκειμένου να δίνεται επαρκής χρόνος στους πολίτες να συμμετέχουν ακόμα και όταν περιλαμβάνει περιόδους διακοπών.

  • 17 Μαρτίου 2020, 23:49 | ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΜΙΚΡΩΝ ΥΔΡΟΗΛΕΚΤΡΙΚΩΝ ΕΡΓΩΝ (ΕΣΜΥΕ)

    1. Την πλέον σημαντική επίπτωση στη απλοποίηση της περιβαλλοντικής αδειοδότησης των ΜΥΗΕ αλλά και όλων των έργων ΑΠΕ θα επιφέρει η τροποποίηση της ΥΑ 1958/2012, και συγκεκριμένα η απλοποίηση/αλλαγή των κριτηρίων κατάταξης που καθορίζουν την περιβαλλοντική κατηγορία των έργων με στόχο την μεταφορά ενός αριθμού έργων σε χαμηλότερη περιβαλλοντική κατηγορία. Επισημαίνεται ότι ιδιαίτερα τα ΜΥΗΕ εντάσσονται ταυτόχρονα σε πολλές κατηγορίες κριτηρίων από τις οποίες προκύπτει η υψηλότερη κατηγορία κατάταξης. Πολλά από τα κριτήρια και τα όρια όμως που τίθενται, παρέλκουν, είτε διότι έχουν καθοριστεί διαφορετικά όρια στο Ειδικό χωροταξικό των ΑΠΕ, είτε διότι είναι επικαλυπτόμενα.
    2. Θα πρέπει να καθοριστούν οι υπηρεσίες οι γνωμοδοτήσεις των οποίων κρίνονται ουσιώδεις.
    3. Η γνωμοδότηση των δασικών υπηρεσιών για την ενσωμάτωση της έγκρισης επέμβασης στην ΑΕΠΟ, αποτελεί την πλέον χρονοβόρο διαδικασία γιατί υποβάλλεται ιεραρχικά και ακολουθεί την πορεία Δασαρχείο-Διεύθυνση Δασών-Αποκεντρωμένη Διοίκηση-Υπουργείο. Θα πρέπει, εντός των προβλεπόμενων προθεσμιών, να υποβάλλεται μια γνωμοδότηση από τις Δασικές Υπηρεσίες η οποία και να λαμβάνεται υπόψη.

  • 17 Μαρτίου 2020, 22:08 | Χρ. Φασούλας

    Οι προθεσμίες και οι διαδικασίες του Άρθρου 02 είναι ασφυκτικές έως απαράδεκτες και ομοιάζουν με σαφέστατο εκβιασμό των οργάνων που καλούνται να ελέγξουν και να γνωμοδοτήσουν επί των ΠΠΠΑ και ΜΠΕ. Ο όποιος εκσυγχρονισμός δεν μπορεί να γίνει αν δεν στελεχωθούν οι υπηρεσίες του δημοσίου με κατάλληλο επιστημονικό δυναμικό. Όποια υπηρεσία δεν προλαβαίνει ή αδυνατεί να γνωμοδοτήσει πρέπει αυτοδίκαια να θεωρείται αρνητική η γνωμοδότησή της, διότι οι επενδυτές μπορούν να υποβάλουν σωρεία φακέλων επενδυτικών σχεδίων μόνο και μόνο για να βραχυκυκλώσουν τις ήδη υποστελεχωμένες υπηρεσίες.

  • 17 Μαρτίου 2020, 22:57 | Ε. Καραγιώργης

    Ένα νομοσχέδιο που αφορά το χειρισμό τόσων πιθανών καταστροφικών επιπτώσεων στο περιβάλλον και επομένως στη δημόσια υγεία θα έπρεπε να τεθεί σε διαβούλευση για πολύ μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.
    Επιπλέον οι ασφυκτικές προθεσμίες που τίθενται στους δημόσιους φορείς για την έκδοση ΑΕΠΟ δεν δικαιολογούνται όταν διακυβεύονται τόσο σοβαρά θέματα όπως η δημόσια υγεία (μέσω επιπτώσεων στο περιβάλλον)

  • 17 Μαρτίου 2020, 22:42 | Γεώργιος Τριανταφυλλίδης

    Για τη Θράκη επιχειρείται η αδειοδότηση μεταλλείων χρυσού με κυάνωση των πετρωμάτων. Το χρυσοφόρο πέτρωμα μετά την απόληψη του χρυσού αποτίθεται στους χώρους τέλματος. Του έχουν αφαιρεθεί όμως τα μέταλλα και είναι έμφορτο προσροφημένων κυανιδίων. Πως θα επηρεάζει τα νερά της βροχής και άρα τους αγρότες; Το ερώτημα τέθηκε στο παρελθόν και δεν απαντήθηκε υπεύθυνα σε μεγάλες περιόδους κριτικής της διαδικασίας. Θα απαντηθεί σήμερα στα πλαίσια του περιορισμένου χρονικού διαστήματος που τώρα προτείνεται;

  • 17 Μαρτίου 2020, 22:41 | Γεώργιος Τριανταφυλλίδης

    Στα πλαίσια περιβαλλοντικής αδειοδότησης μονάδων παραγωγής χρυσού στη Θράκη τίθεται το πρόβλημα αντιμετώπισης του υπολοίπου της διεργασίας κυάνωσης το οποίο είναι έμφορτο κυανιδίων και απαλλαγμένο από μέταλλα. Θα αποτίθεται σε λίμνες τελμάτων. Πως επηρεάζει τα επιφανειακά/υπόγεια βρόχινα νερά; Στην πολυετή διαβούλευση του παρελθόντος για την αδειοδότηση μεταλλείων χρυσού το ζήτημα δεν απαντήθηκε. Θα απαντηθεί στα περιορισμένα χρονικά πλαίσια της τωρινής διαδικασίας; Ο αγρότης θα συνεχίσει να χρησιμοποιεί τα νερά χωρίς πρόβλημα;

  • 17 Μαρτίου 2020, 21:36 | Χρήστος Πανταζόπουλος

    Η διαδικασία ότι ο φάκελος θεωρείται πλήρης εάν παρέλθει οι 5 εργάσιμες ημέρες δεν συνάδει με το καθεστώς δικαίου και δημοκρατίας. Δηλαδή κάνει ένα άτομο μια παράτυπη αίτηση σε μια υπηρεσία, ή βάζει μια φωτοτυπία της ταυτότητας, η οποία υπηρεσία δεν διαθέτει το κατάλληλο αριθμό προσωπικού και δεν προλαβαίνει να εξετάσει τι κατατέθηκε, θεωρείται ο φάκελος πλήρης επειδή δεν κατάφερε να ελέγξει την άδεια. Δεν γνωρίζω τις γνώσεις του νομοθετή και της αιτιολογικής αλλά οποιαδήποτε διαδικασία που θεωρεί αυτονόητες απαντήσεις (πλήρης φάκελος!!!) χωρίς να εξετάζονται οι συνθήκες λειτουργίας, εκπαίδευσης και η επάρκεια προσωπικού σημαίνει ότι σφάλει η διοίκηση και όχι ο εργαζόμενος. Η πολιτεία πάει να συνεχίσει την αισχρή κατάσταση που η ίδια δημιούργησε και φτάσαμε σε δρόμους σε άτυπες βιομηχανικές συγκεντρώσεις 2 μέτρων πλάτους (γιατί ήταν χωράφια παλιά και δεν υπήρχε χωροταξία) και πόλεις που από ψηλά μοιάζουν με τσιμεντένιες χαβούζες σε αντίθεση με τις ανεπτυγμένες χώρες του υπόλοιπου κόσμου.
    Να αφαιρεθούν τα άρθρα 1-4 και 7 που «επιταχύνουν» την υποβάθμιση του περιβάλλοντος (φυσικού και ανθρωπίνου) και χειροτερεύουν την ποιότητα ζωής του συνόλου των πολιτών.