Άρθρο 10 Ανεξάρτητα μη εκτελεστικά μέλη του διοικητικού συμβουλίου

1. Ένα πρόσωπο θεωρείται ανεξάρτητο εφόσον κατά τον ορισμό και κατά τη διάρκεια της θητείας του δεν κατέχει άμεσα ή έμμεσα ποσοστό δικαιωμάτων ψήφου μεγαλύτερο του μηδέν κόμμα πέντε τοις εκατό (0,5%) του μετοχικού κεφαλαίου της Εταιρείας, και είναι απαλλαγμένο από οικονομικές, επιχειρηματικές, οικογενειακές ή άλλου είδους σχέσεις εξάρτησης, οι οποίες δύνανται να επηρεάσουν τις αποφάσεις του και την ανεξάρτητη και αντικειμενική κρίση του. Σχέση εξάρτησης υφίσταται στις ακόλουθες ιδίως περιπτώσεις:
α) Όταν το μέλος λαμβάνει οποιαδήποτε σημαντική αμοιβή ή παροχή από την Εταιρεία, ή από συνδεδεμένη με αυτήν εταιρεία, ή συμμετέχει σε σύστημα δικαιωμάτων προαίρεσης για την αγορά μετοχών ή σε οποιοδήποτε άλλο σύστημα αμοιβής ή παροχών συνδεόμενο με την απόδοση, πλην της αμοιβής για τη συμμετοχή του στο διοικητικό συμβούλιο ή σε επιτροπές του. Η εταιρεία καθορίζει στην πολιτική αποδοχών τα κριτήρια ορισμού της σημαντικής αμοιβής ή παροχής.
β) Όταν το μέλος, ή πρόσωπο που έχει στενούς δεσμούς με αυτό διατηρεί ή διατηρούσε κατά τα τελευταία τρία (3) έτη πριν το διορισμό του, επιχειρηματική ή άλλη επαγγελματική σχέση: (α) με την Εταιρεία, ή (β) με συνδεδεμένο με την Εταιρεία πρόσωπο, ή (γ) με μέτοχο που κατέχει άμεσα ή έμμεσα ποσοστό συμμετοχής ίσο ή μεγαλύτερο του 10% του μετοχικού κεφαλαίου της Εταιρείας κατά τα τελευταία τρία (3) έτη πριν το διορισμό του ή συνδεδεμένης με αυτή εταιρείας, η οποία σχέση από την φύση της επηρεάζει την επιχειρηματική δραστηριότητα της Εταιρείας. Τέτοια σχέση υφίσταται ιδίως όταν το πρόσωπο αυτό είναι σημαντικός προμηθευτής ή σημαντικός πελάτης της Εταιρείας.
γ) Όταν το μέλος, ή πρόσωπο που έχει στενούς δεσμούς με αυτό:
αα) Έχει διατελέσει μέλος του διοικητικού συμβουλίου της Εταιρείας ή συνδεδεμένης με αυτήν εταιρείας, για περισσότερο από εννέα (9) έτη.
ββ) Έχει διατελέσει Διευθυντικό στέλεχος ή διατηρούσε σχέση εργασίας ή έργου ή υπηρεσιών ή έμμισθης εντολής με την Εταιρεία ή με συνδεδεμένη με αυτήν εταιρεία για το χρονικό διάστημα των τελευταίων πέντε (5) ετών πριν τον ορισμό του.
γγ) Έχει συγγένεια μέχρι δεύτερου βαθμού, ή είναι σύζυγος μέλους του διοικητικού συμβουλίου, ή ανώτατου διευθυντικού στελέχους ή μετόχου με ποσοστό συμμετοχής ίσο ή άνω του 10% του μετοχικού κεφαλαίου, είτε της Εταιρείας είτε συνδεδεμένης με αυτήν εταιρείας.
δδ) Έχει διοριστεί από ορισμένο μέτοχο της Εταιρείας, σύμφωνα με το καταστατικό, όπως προβλέπεται από το άρθρο 79 του ν. 4548/2018.
εε) Εκπροσωπεί, κατά τη διάρκεια της θητείας του, στη γενική συνέλευση των μετόχων της Εταιρείας, χωρίς γραπτές οδηγίες, μετόχους που κατέχουν άμεσα ή έμμεσα ποσοστό ίσο ή άνω του πέντε τοις εκατό (5%) των δικαιωμάτων ψήφου της Εταιρείας.
στστ) Έχει διενεργήσει, είτε μέσω επιχείρησης, είτε ο ίδιος ή συγγενής του μέχρι δεύτερου βαθμού ή σύζυγος αυτού, υποχρεωτικό έλεγχο στην Εταιρεία ή σε συνδεδεμένη με αυτή εταιρεία κατά τα τελευταία τρία (3) έτη πριν τον διορισμό του.
ζζ) Είναι εκτελεστικό μέλος σε άλλη Εταιρεία, στο διοικητικό συμβούλιο της οποίας συμμετέχει εκτελεστικό μέλος της Εταιρείας ως μη εκτελεστικό μέλος.
2. Το διοικητικό συμβούλιο λαμβάνει τα αναγκαία μέτρα για τη διασφάλιση της συμμόρφωσης με τις προϋποθέσεις της παραγράφου 1. Η πλήρωση των προϋποθέσεων του παρόντος άρθρου για το χαρακτηρισμό μέλους διοικητικού συμβουλίου ως ανεξάρτητου μέλους επανεξετάζεται από το διοικητικό συμβούλιο τουλάχιστον ετησίως και σε κάθε περίπτωση πριν τη δημοσιοποίηση της ετήσιας οικονομικής έκθεσης, στην οποία και συμπεριλαμβάνεται σχετική διαπίστωση. Σε περίπτωση που κατά τον έλεγχο της πλήρωσης των προϋποθέσεων της παραγράφου 1 ή σε περίπτωση που σε οποιαδήποτε στιγμή διαπιστωθεί ότι έπαψαν αυτές να συντρέχουν στο πρόσωπο ανεξάρτητου μέλους, το διοικητικό συμβούλιο, ενόψει του ότι το μέλος αυτό έχει απωλέσει την ιδιότητα του ανεξάρτητου, προβαίνει στις δέουσες ενέργειες αντικατάστασής του.
3. Σε περίπτωση παραίτησης ή θανάτου ή με οποιονδήποτε άλλο τρόπο απώλειας της ιδιότητας ανεξάρτητου μη εκτελεστικού μέλους που έχει ως συνέπεια ο αριθμός τους να είναι μικρότερος του ελάχιστου εκ του νόμου απαιτούμενου αριθμού των ανεξαρτήτων μη εκτελεστικών μελών, το διοικητικό συμβούλιο ορίζει ως ανεξάρτητο μη εκτελεστικό σύμβουλο, είτε αναπληρωματικό μέλος σε περίπτωση που υφίσταται βάσει του άρθρου 81 του ν. 4548/2018, ή νέο μέλος που εκλέγει σε αντικατάσταση, εφόσον πληρούνται τα κριτήρια της παραγράφου 1. Όπου με απόφαση του αρμοδίου οργάνου της Εταιρείας προβλέπεται αριθμός ανεξαρτήτων μη εκτελεστικών μελών μεγαλύτερος του προβλεπομένου στην παράγραφο 1 του άρθρου 6, και, κατόπιν της αντικατάστασης, ο αριθμός των ανεξάρτητων μη εκτελεστικών μελών του διοικητικού συμβουλίου υπολείπεται του προβλεπομένου ως άνω αριθμού, αναρτάται σχετική ανακοίνωση στην ιστοσελίδα της Εταιρείας και διατηρείται αναρτημένη μέχρι την αμέσως επόμενη γενική συνέλευση.
4. Τα ανεξάρτητα μη εκτελεστικά μέλη υποβάλλουν, εφόσον το κρίνουν αναγκαίο, το καθένα χωριστά ή από κοινού, αναφορές και χωριστές εκθέσεις από αυτές του διοικητικού συμβουλίου προς την τακτική ή έκτακτη γενική συνέλευση της Εταιρείας.

  • Προτείνεται για σκοπούς ασφάλειας δικαίου η αναφορά της παρ. 1 του άρθρου 10 στις περιπτώσεις που δύναται να υπάρχει σχέση εξάρτησης να γίνει περιοριστική και όχι ενδεικτική. Παράλληλα, για σκοπούς ευελιξίας της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς αλλά και τήρησης της ασφάλειας δικαίου προτείνεται να συμπεριληφθεί εξουσιοδοτική διάταξη που θα δίνει την δυνατότητα στην Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς με απόφαση της να προσθέτει και λοιπές περιπτώσεις στον εν λόγω κατάλογο. Ενδεικτικά παραθέτουμε το ακόλουθο προτεινόμενο λεκτικό: «[…] Σχέση εξάρτησης υφίσταται αποκλειστικά στις ακόλουθες περιπτώσεις: […] ζζ) Είναι εκτελεστικό μέλος σε άλλη Εταιρεία, στο διοικητικό συμβούλιο της οποίας συμμετέχει εκτελεστικό μέλος της Εταιρείας ως μη εκτελεστικό μέλος.
    Η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς δύναται με απόφασή της να προβλέπει επιπλέον περιπτώσεις που υφίσταται σχέση εξάρτησης για τους σκοπούς της παρούσας παραγράφου.»

    Επιπλέον, κρίνεται σκόπιμο η να διευκρινιστεί αν τα χρονικά διαστήματα στην παρ. 1 του άρθρου 10 (π.χ. στο ακόλουθο εδάφιο: «έχει διατελέσει μέλος του διοικητικού συμβουλίου της Εταιρείας ή συνδεδεμένης με αυτήν εταιρείας, για περισσότερο από εννέα (9) έτη») εκκινούν από την εφαρμογή του παρόντος νόμου ή αν είναι ανεξάρτητα από την θέση σε εφαρμογή του και αφορούν το διάστημα εν γένει που το μέλος αυτό βρίσκεται στην εταιρία. Αν τα χρονικά διαστήματα δεν εκκινούν από την εφαρμογή του νομού αυτό θα δημιουργήσει ιδιαίτερα προβλήματα στην σύνθεση του διοικητική συμβουλίου των εισηγμένων εταιριών, ιδιαίτερα σε συνδυασμό με τις εκτενείς αλλαγές που εισάγονται με το εν λόγω σχέδιο νόμου.

  • 2 Απριλίου 2020, 11:22 | Μπενετάτου Έμμυ

    Στο αρ. 10 υφίστανται οι κάτωθι ελλείψεις :

    Στην παράγραφο (α) δεν έχει συμπεριληφθεί εξαίρεση, εκτός από την αμοιβή, και για την είσπραξη πάγιων παροχών στο πλαίσιο συνταξιοδοτικού συστήματος, συμπεριλαμβανόμενων των ετεροχρονισμένων παροχών, για προηγούμενες υπηρεσίες προς την Εταιρεία, αρκεί οι παροχές αυτές να μην συναρτώνται με τη συνέχιση των υπηρεσιών αυτών.

    Στην παράγραφο (β) δεν έχει συμπεριληφθεί ότι σχέση εξάρτησης υφίσταται και όταν είτε αφενός η Εταιρία, είτε αφετέρου το πρόσωπο της παραγράφου 1, ή το πρόσωπο που έχει στενούς δεσμούς με αυτό, είναι του ετέρου μέρους, καθότι η σχέση είναι αμφίδρομη

    Στην παράγραφο (γγ) δεν διατυπώνεται ότι η συγγενική σχέση είναι είτε εξ’ αίματος είτε εξ’αγχιστείας.

    Στην παράγραφο 2 δεν έχει συμπεριληφθεί αφενός μεν ότι στη σχετική απόφαση του διοικητικού συμβουλίου πρέπει να περιγράφεται επαρκώς πώς το νέο ανεξάρτητο μη εκτελεστικό μέλος πληροί τα κριτήρια του άρθρου 3, αφετέρου δε ότι η επόμενη γενική συνέλευση προβαίνει στον ορισμό του ιδίου ή άλλου υφιστάμενου μέλους του διοικητικού συμβουλίου ως ανεξάρτητου μη εκτελεστικού ή στην εκλογή νέου ανεξάρτητου μη εκτελεστικού μέλους, για το χρονικό διάστημα μέχρι τη λήξη της θητείας αυτού του μέλους του διοικητικού συμβουλίου.

  • 2 Απριλίου 2020, 11:27 | Deloitte (Γιώργος Τριβυζάς)

    Άρθρο 10 παρ.1 περ.α . Περί κριτηρίων εξάρτησης Mελών Δ.Σ..
    • Το θέμα της σημαντικής αμοιβής που δημιουργεί εξάρτηση πρέπει να συσχετιστεί τόσο από πλευράς εταιρίας όσο και από πλευράς μέλους Δ.Σ. (ενδεχομένως να μην είναι σημαντική αμοιβή για το νομικό πρόσωπο αλλά να είναι για το φυσικό πρόσωπο μέλος ή και το ανάποδο).

    Άρθρο 10 παρ.4. Περί αναφοράς ανεξαρτήτων μελών στην Γ.Σ. .
    • Προτείνεται τα ανεξάρτητα Μέλη να υποβάλλουν υποχρεωτική μία χωριστή έκθεση στην Ετήσια Γ.Σ. με κάλυψη συγκεκριμένης θεματολογίας, και όχι μόνο «εφόσον το κρίνουν αναγκαίο»

  • Προτείνεται για σκοπούς ασφάλειας δικαίου η αναφορά της παρ. 1 του άρθρου 10 στις περιπτώσεις που δύναται να υπάρχει σχέση εξάρτησης να γίνει περιοριστική και όχι ενδεικτική. Παράλληλα, για σκοπούς ευελιξίας της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς αλλά και τήρησης της ασφάλειας δικαίου προτείνεται να συμπεριληφθεί εξουσιοδοτική διάταξη που θα δίνει την δυνατότητα στην Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς με απόφαση της να προσθέτει και λοιπές περιπτώσεις στον εν λόγω κατάλογο. Ενδεικτικά παραθέτουμε το ακόλουθο προτεινόμενο λεκτικό: «[…] Σχέση εξάρτησης υφίσταται αποκλειστικά στις ακόλουθες περιπτώσεις: […] ζζ) Είναι εκτελεστικό μέλος σε άλλη Εταιρεία, στο διοικητικό συμβούλιο της οποίας συμμετέχει εκτελεστικό μέλος της Εταιρείας ως μη εκτελεστικό μέλος.
    Η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς δύναται με απόφασή της να προβλέπει επιπλέον περιπτώσεις που υφίσταται σχέση εξάρτησης για τους σκοπούς της παρούσας παραγράφου.»

    Επιπλέον, κρίνεται σκόπιμο η να διευκρινιστεί αν τα χρονικά διαστήματα στην παρ. 1 του άρθρου 10 (π.χ. στο ακόλουθο εδάφιο: «έχει διατελέσει μέλος του διοικητικού συμβουλίου της Εταιρείας ή συνδεδεμένης με αυτήν εταιρείας, για περισσότερο από εννέα (9) έτη») εκκινούν από την εφαρμογή του παρόντος νόμου ή αν είναι ανεξάρτητα από την θέση σε εφαρμογή του και αφορούν το διάστημα εν γένει που το μέλος αυτό βρίσκεται στην εταιρία. Αν τα χρονικά διαστήματα δεν εκκινούν από την εφαρμογή του νομού αυτό θα δημιουργήσει ιδιαίτερα προβλήματα στην σύνθεση του διοικητική συμβουλίου των εισηγμένων εταιριών, ιδιαίτερα σε συνδυασμό με τις εκτενείς αλλαγές που εισάγονται με το εν λόγω σχέδιο νόμου.

  • 1 Απριλίου 2020, 11:22 | ΣΟΥΡΙΑΔΑΚΙΣ ΤΣΙΜΠΡΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΔΙΚΗΓΟΡΩΝ

    Παρατηρείται ότι πλέον οι μεταβλητές αποδοχές αποτελούν κριτήριο ανεξαρτησίας των μελών του διοικητικού συμβουλίου και ως εκ τούτου φαίνεται εξ αντιδιαστολής να είναι δυνατό τα λοιπά μη εκτελεστικά μέλη, να αμείβονται (και) με αποδοχές συνδεόμενες με την απόδοση της εταιρείας, πλην της αμοιβής για τη συμμετοχή τους στο διοικητικό συμβούλιο ή σε επιτροπές του. Η ρύθμιση αυτή είναι ηπιότερη από την ισχύουσα διάταξη του άρθρου 5 του Ν. 3016/2002, που ορίζει ότι τα μη εκτελεστικά μέλη αμείβονται αποκλειστικά με σταθερές αποδοχές, συνδεόμενες με το χρόνο συμμετοχής τους στις συνεδριάσεις του διοικητικού συμβουλίου και των επιτροπών του, και φαίνεται να αντιβαίνει τη φιλοσοφία του σχεδίου.
    Προτείνεται επομένως να προστεθεί παρ. 2 στο άρθρο 8 του σχεδίου νόμου, το οποίο αφορά το πλαίσιο των αρμοδιοτήτων των μη εκτελεστικών μελών, η οποία θα έχει ως εξής: «Οι αποδοχές των μη εκτελεστικών μελών είναι ανάλογες με το χρόνο που διαθέτουν για τις συνεδριάσεις του και την εκπλήρωση των καθηκόντων που τους ανατίθενται σύμφωνα με το νόμο αυτόν».

  • Η έκταση των περιπτώσεων εξάρτησης είναι τέτοια που καθιστά ιδιαιτέρως δυσχερή την ανεύρεση ανεξαρτήτων μελών σε μία μικρή αγορά. Πολλώ δε μάλλον όταν ο νόμος αυξάνει τον ελάχιστο αριθμό ανεξαρτήτων μελών. Έχει γίνει κάποιαν ουσιαστική μελέτη τι επιπτώσεις έχει αυτή η ρύθμιση στα υφιστάμενα διοικητικά συμβούλια και στη δυνατότητα εύρεσης ανεξαρτήτων μελών ΔΣ;

    Επιπλέον, η διάταξη έρχεται ευθέως σε αντίθεση με την αιτιολογική έκθεση. Η διάταξη εισάγει τεκμήρια εξάρτησης – ανεξαρτησίας, ενώ αντιθέτως η αιτιολογική έκθεση παραπέμποντας στη σύσταση της Επιτροπής 2005/162, αναφέρει ότι η διαπίστωση ή μη σχέσεων εξάρτησης πρέπει να αξιολογείται και να κρίνεται ανά περίπτωση λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαίτερες συνθήκες κάθε περίπτωσης – προφανώς, λοιπόν, όχι με εκτεταμένα τεκμήρια εξάρτησης και μάλιστα πολλές φορές έμμεσης, δλδ λόγω σχέσης συγγενικού προσώπου.

    Επίσης μπορεί ο συντάκτης να απαριθμήσει μια έννομη τάξη που όλα αυτά τα τεκμήρια ισχύουν σωρρευτικά; Ο νομοθέτης αγνοεί ότι σε εταιρίες με μεγάλη συγκέντρωση ποσοστών σε κάποιο μέτοχο περιορίζονται οι κανόνες ανεξαρτησίας. Παραθέτουμε αυτούσια από την έκθεση του ΟΟΣΑ το σχετικό απόσπασμα: «Five jurisdictions link board independence requirements or recommendations with the ownership structure of a company. In the cases of Chile, France, Israel and the US,
    companies with more concentrated ownership are subject to less stringent requirements or recommendations (Figure 4.3). The role of independent directors in controlled companies may be considered as different than in dispersed ownership companies, since the characteristic of the agency problem is different (e.g. the vertical agency problem is less common and the horizontal agency problem presents a greater risk in controlled companies).

    Τέλος είναι προφανές ότι με την εισαγωγή της διάταξης και με δεδομένο ότι πολλά διοικητικά συμβούλια πρέπει να αλλάξουν σύνθεση θα πρέπει να προβλεφθούν μεταβατικές διατάξεις.

    Προτείνουμε:
    1. Τον επαναπροσδιορισμό των τεκμηρίων
    2. Την πρόβλεψη δυνατότητας της γενικής συνέλευσης να εγκρίνει κατόπιν τεκμηριωμένης έκθεσης του ΔΣ ως ανεξάρτητο μέλος πρόσωπο που δεν πληροί όλα τα κριτήρια, εφόσον δεν αντιλέγει το 10% των παρισταμένων μετόχων
    3. Λιγότερα τεκμήρια εξάρτησης για εταιρίες μικρής και μεσαίας κεφαλαιοποίησης με ποσοστό βασικού μετόχου μεγαλύτερο του 50%

  • 24 Μαρτίου 2020, 21:12 | Αντώνης Σβορώνος

    Χρειάζεται επαναδιατύπωση η παράγραφος 1 διότι άλλα λέει το νομοσχέδιο και άλλο λέει η εισηγητική έκθεση:

    Το νομοσχέδιο λέει (με μπερδεμένο τρόπο που δημιουργεί αμφιβολία) ότι το ανεξάρτητο μέλος πρέπει (1) να έχει 0,5% και (2) σχέση εξάρτησης

    Θεωρώντας ότι η πρόθεση είναι η διαζευκτική σχέση των δυο κριτηρίων νομίζω ότι το ποσοστό του 0.5% μπορεί να έχει κάποιο νόημα σε τεράστιες εταιρίες οπότε γίνεσαι μεγαλομέτοχος αν έχεις αυτό το ποσοστό αλλά σε μικρές εταιρίες δεν σημαίνει τίποτα πχ στη δική μας αντιστοιχεί σε αξία 15.000 ευρώ που σίγουρα δεν δημιουργούν το σύνθετο κίνητρο που έχει στο μυαλό του ο νομοθέτης.

    Επίσης έτσι αδικαιολόγητα αποκλείονται επενδυτές που όντας μικρομέτοχοι έχουν κάποιο ειδικό ενδιαφέρον για την εταιρία και θα ήταν τα καλύτερα ανεξάρτητα μέλη για το ΔΣ.. Αναρωτιέμαι ο ΣΕΔ τι γνώμη έχει για αυτό;

    Τώρα όσον αφορά τις κατανομαζόμενες μορφές εξάρτησης:
    (αα) Ο νόμος 4449 (άρθρο 44) προβλέπει ότι: «Τα μέλη της επιτροπής ελέγχου στο σύνολό τους διαθέτουν επαρκή γνώση στον τομέα στον οποίο δραστηριοποιείται η ελεγχόμενη οντότητα». Η πρόβλεψη αυτή συνήθως καλύπτεται με την επίκληση προηγούμενης θητείας στο ΔΣ. Αν αποκλείονται οι περισσότερες της μιας θητείες (6 χρόνια θητεία του ΔΣ) πως άραγε θα ανευρίσκονται τα άτομα που έχουν «επαρκή γνώση στον τομέα που δραστηριοποιείται η οντότητα» Σημειώνεται ότι υπάρχουν εξειδικευμένοι τομείς δραστηριότητας στους οποίους επαρκή γνώση του τομέα έχουν μόνο τα εκτελεστικά μέλη της εταιρίας και των ανταγωνιστών της, ποιοι πρέπει να μπουν στην επιτροπή;

    (ββ) Στην περίπτωση αυτή θα πρέπει να εξαιρεθούν τα συνταξιοδοτούμενα στελέχη της εταιρίας ή γενικά άλλα στελέχη που αποχώρησαν. Είναι μια αξιόλογη πηγή ώστε να υπάρχουν μέλη ανεξάρτητα με γνώση του αντικειμένου της εταιρίας που μπορούν να βοηθήσουν με πολλούς τρόπους…

    (γγ) Μετά όσα συνέβησαν πρόσφατα που υποτίθεται ότι κινητροδότησαν αυτή την νομοθετική εργασία παραμένει ο πεθερός σαν αξιόπιστη επιλογή για ανεξάρτητο μη εκτελεστικό μέλος
    (δδ)…….
    (εε) Και αν αυτοί που εκπροσωπούνται είναι μια ομάδα μικρομετόχων (δεκάδων, εκατοντάδων κλπ) που συγκεντρώνει >5%; κατά την δική μου γνώμη αυτό είναι όχι μονο θεμιτό για ανεξάρτητο μέλος αλλά ΕΠΙΘΥΜΗΤΟ!!

    (ζζ) Το κριτήριο αυτό δεν περιγράφει συνθήκες υπό τις οποίες δημιουργείται σχέση εξάρτησης και η συμπερίληψη του αποτελεί περίεργο υπαινιγμό εναντίον της επιχειρηματικής κοινότητας…