Τροποποιούνται οι παρ. 1 και 2, προστίθενται παρ. 4, 5, 6, 7, 8 και 9 στο άρθρο 37 του ν. 4042/2012 (Α’ 24) και το άρθρο διαμορφώνεται ως ακολούθως:
«Άρθρο 37
(Άρθρο 36 της Οδηγίας)
Επιβολή της εφαρμογής και κυρώσεις
- Οποιοδήποτε φυσικό ή νομικό πρόσωπο, όπως επιχείρηση ή οργανισμός, των οποίων οι δραστηριότητες αφορούν την παραγωγή, κατοχή ή την πραγματοποίηση εργασιών διαχείρισης αποβλήτων κατά την έννοια του άρθρου 11, προκαλεί ή ενδέχεται να προκαλέσει βλάβες στο περιβάλλον με πράξη ή παράλειψη που αντιβαίνει στον παρόντα και ειδικότερα στην παρ. 4 και στα άρθρα 14 και 29. καθώς και στις κανονιστικές πράξεις που εκδίδονται κατ’ εξουσιοδότηση αυτού, τιμωρείται ποινικά με τις κυρώσεις που προβλέπονται στο άρθρο 28 του ν. 1650/1986 (Α’ 160).
- Οποιοδήποτε φυσικό ή νομικό πρόσωπο, όπως επιχείρηση ή οργανισμός, των οποίων οι δραστηριότητες αφορούν την παραγωγή, κατοχή ή τη διαχείριση αποβλήτων, κατά την έννοια του άρθρου 16, και προκαλούν βλάβες στην ανθρώπινη υγεία και στο περιβάλλον κατά παράβαση του παρόντος και ειδικότερα της παρ. 4 και των άρθρων 14 και 29, καθώς και των κανονιστικών πράξεων που εκδίδονται κατ’ εξουσιοδότηση αυτού, επιβάλλονται, ανεξάρτητα από την ποινική ευθύνη της παρ. 1, ως διοικητικές κυρώσεις, διαζευκτικά ή σωρευτικά, πρόστιμο ή προσωρινή ή οριστική διακοπή λειτουργίας της συγκεκριμένης δραστηριότητας, ανάλογα με τη σοβαρότητα της παράβασης, την υποτροπή και το όφελος του παραβάτη. Το ύψος και η διαδικασία επιβολής των προαναφερόμενων διοικητικών κυρώσεων ορίζεται σύμφωνα με το άρθρο 30 του ν. 1650/1986. Ειδικότερα για πράξεις ή παραλείψεις του πρώτου εδαφίου που τελέσθηκαν προς όφελος νομικών προσώπων κατά την έννοια της παρ. 5 του άρθρου 28 του ν. 1650/1986, επιβάλλονται οι κυρώσεις της εν λόγω παραγράφου.
- Όταν οι Δήμοι ή τα συνιστώμενα από τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.) νομικά πρόσωπα για τη διαχείριση αποβλήτων, σύμφωνα με το άρθρο 30 του ν. 3536/2007 (Α’ 42), χρησιμοποιούν Χώρους Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Απορριμμάτων (ΧΑΔΑ), επιβάλλεται, εις βάρος του οικείου Δήμου ή των ανωτέρω νομικών προσώπων, χρηματικό πρόστιμο, το ύψος του οποίου προσδιορίζεται σύμφωνα με το άρθρο 30 του ν. 1650/1986 (Α’ 160), όπως τροποποιήθηκε με τον ν. 3010/2002 (Α’ 91) και τον ν. 4014/2011 (Α’ 209). Οι ανωτέρω κυρώσεις επιβάλλονται ανεξάρτητα από την αστική ή ποινική ευθύνη του φορέα εκμετάλλευσης και ανεξάρτητα από τις διοικητικές κυρώσεις που προβλέπονται από άλλες διατάξεις της κείμενης νομοθεσίας.
Ποσοστό 40% επί του ανωτέρω προστίμου περιέρχεται στο Δημόσιο στον Κωδικό Αριθμό Εισόδου 3739 «Λοιπά πρόστιμα και χρηματικές ποινές επιβαλλόμενες από δικαστήρια και δημόσιες αρχές». Το υπόλοιπο 60% θα περιέρχεται στο Πράσινο Ταμείο και θα διατίθεται αποκλειστικά για τους σκοπούς που περιγράφονται στην παρ. 3 του άρθρου 30 του ν. 1650/1986.
- Απαγορεύονται η εγκατάλειψη, η απόρριψη ή η ανεξέλεγκτη διαχείριση των αποβλήτων, καθώς και η δημιουργία απορριμμάτων.
- Για τους ΟΤΑ α’ βαθμού που παραβιάζουν τις υποχρεώσεις που απορρέουν από την παρ. 1 του άρθρου 41 επιβάλλεται πρόστιμο ύψους επτάμισι (7,5) ευρώ ανά τόνο σύμμεικτων συλλεχθέντων αποβλήτων. Αρμόδια για τον έλεγχο της τήρησης των υποχρεώσεων της παρ. 1 του άρθρου 41 από τους ΟΤΑ α’ βαθμού και για την επιβολή των κυρώσεων της παρούσας είναι η Διεύθυνση Διαχείρισης Αποβλήτων της Γενικής Γραμματείας Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Για τη διαδικασία επιβολής και είσπραξης των προστίμων της παρούσας εφαρμόζονται οι παρ. 3 και 4 του άρθρου 30 του ν. 1650/1986.
- Στα Κέντρα Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών (ΚΔΑΥ) για την παραβίαση της παρ. 3 του άρθρου 44Δ επιβάλλεται πρόστιμο ύψους πέντε (5) ευρώ ανά τόνο εισερχόμενων αποβλήτων για τα οποία δεν πραγματοποιούνται δειγματοληψίες, ενώ για την παραβίαση της παρ. 4 του άρθρου 44Δ επιβάλλεται πρόστιμο ύψους δέκα (10) ευρώ ανά τόνο υπολείμματος για το οποίο δεν παράγεται απορριμματογενές καύσιμο. Το αρμόδιο όργανο και η διαδικασία επιβολής των κυρώσεων της παρούσας, καθώς και η διαδικασία είσπραξης των προστίμων ορίζονται σύμφωνα με το άρθρο 30 του ν. 1650/1986.
- Στα φυσικά ή νομικά πρόσωπα της παρ. 3 του άρθρου 44Β που δεν συμμορφώνονται με τις ρυθμίσεις των περ. α’ και β’ της παρ. 3 του άρθρου 44Β, επιβάλλεται πρόστιμο ύψους χίλιων (1.000) ευρώ ανά παράβαση. Αρμόδια για τον έλεγχο της τήρησης των υποχρεώσεων της παρ. 6 του άρθρου 44Β και για την επιβολή των κυρώσεων της παρούσας είναι η Διεύθυνση Διαχείρισης Αποβλήτων της Γενικής Γραμματείας Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Για τη διαδικασία επιβολής και είσπραξης των προστίμων της παρούσας εφαρμόζονται οι παρ. 3 και 4 του άρθρου 30 του ν. 1650/1986.
- Στους παραγωγούς, καθώς και στους φορείς ΣΕΔ που παραβαίνουν τις υποχρεώσεις που απορρέουν από το άρθρο 25Β, για τον έλεγχο της τήρησης των οποίων αρμόδιος είναι ο Ελληνικός Οργανισμός Ανακύκλωσης (Ε.Ο.ΑΝ.), επιβάλλονται οι ακόλουθες κυρώσεις, από τον Ε.Ο.ΑΝ., σύμφωνα με τη διαδικασία των παρ. 13 και 14 του άρθρου 20Α του ν. 2939/2001 (Α’ 179):
α) σε περίπτωση παράβασης από τους παραγωγούς της υποχρέωσης συμμετοχής σε Συλλογικό Σύστημα Εναλλακτικής Διαχείρισης (ΣΣΕΔ) ή σχεδιασμού, οργάνωσης και λειτουργίας Συστημάτων Εναλλακτικής Διαχείρισης (ΣΕΔ), επιβάλλονται οι κυρώσεις της παρ. 1 του άρθρου 20Α του ν. 2939/2001,
β) για τους φορείς Ατομικό Σύστημα Εναλλακτικής Διαχείρισης (ΑΣΕΔ) ή ΣΣΕΔ, οι οποίοι δεν συμμορφώνονται με τις υποχρεώσεις της παρ. 4 του άρθρου 25Β, όπως εξειδικεύονται με τις αποφάσεις που εκδίδονται κατ’ εξουσιοδότηση του παρόντος, επιβάλλονται οι κυρώσεις της παρ. 5 του άρθρου 20Α του ν. 2939/2001,
γ) στους παραγωγούς, καθώς και στους φορείς ΣΕΔ που παραβαίνουν τις απαιτήσεις που απορρέουν από την παρ. 2 του άρθρου 25Β, επιβάλλονται οι κυρώσεις που προβλέπονται για παράβαση των άρθρων 4α, 4β, 4γ και 7 του ν. 2939/2001 στα άρθρα 20 και 20Α του νόμου αυτού.».
Εκ της Γρηγόρης ΑΒΕΕ:
Παρ. 7: Η παρ.3 του άρθρου 44Β καταγράφει τους φορείς (σημεία α έως ζ) που υποχρεούνται να καταχωρούν σε ετήσια βάση τα παραγόμενα απόβλητα τροφίμων σε ειδική ηλεκτρονική πλατφόρμα.
Οι ρυθμίσεις που αναφέρονται «των περ. α’ και β’ της παρ. 3 του άρθρου 44Β» πρέπει να είναι τυπογραφικό λάθος, μήπως είναι παρ.1
Πρέπει επίσης να καθοριστεί η μεθολογία με την οποία επιβεβαιώνεται η παράβαση.
Αναφέρεται επίσης «Αρμόδια για τον έλεγχο της τήρησης των υποχρεώσεων της παρ. 6 του άρθρου 44Β και για την επιβολή των κυρώσεων της παρούσας είναι η Διεύθυνση Διαχείρισης Αποβλήτων της Γενικής Γραμματείας Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας»
Η παρ. 6 αφορά την απαλλαγή από την υποχρέωση καταβολής φόρου για τις δωρεές τροφίμων. Ποια είναι η κύρωση που μπορεί να προκύψει για την επιχείρηση, εφόσον το συγκεκριμένο μέτρο ευνοεί τις επιχειρήσεις και έχει οριστεί σαν κίνητρο για τις δωρεές. Μήπως είναι τυπογραφικό λάθος για την παράγραφο;
Άρθρο 49
• Να τροποποιηθεί η παράγραφος 3. Οι Δήμοι συνιστούν τα αναφερόμενα νομικά πρόσωπα, βάσει των διατάξεων των άρθρων 225-247 του ν. 4555/2018.
Άρθρο 49 – Επιβολή της εφαρμογής και κυρώσεις – Τροποποίηση του άρθρου 37 του ν. 4042/2012
Το άρθρο 49 εδάφιο 6 προβλέπει όπως «…επιβάλλεται πρόστιμο ύψους δέκα (10) ευρώ ανά τόνο υπολείμματος για το οποίο δεν παράγεται απορριμματογενές καύσιμο …»
Θεωρείται μη ρεαλιστική και άτοπη η ανωτέρω πρόβλεψη επιβολής προστίμου στα ΚΔΑΥ για τους κάτωθι λόγους:
i. Οι προφανείς αποδέκτες του υπολείμματος των ΚΔΑΥ, εφόσον αυτό δεν επεξεργάζεται εντός των εγκαταστάσεών τους, θα αποτελέσουν μελλοντικά οι Μονάδες Επεξεργασίας Αποβλήτων που αναμένεται να προκηρυχθούν τα επόμενα έτη. Ως εκ τούτου, σήμερα και μέχρι την 1/1/2022 στις περισσότερες περιφέρειες της χώρας δεν θα υφίστανται οι εγκαταστάσεις για την περαιτέρω επεξεργασία των υπολειμμάτων και την μετατροπή τους σε απορριμματογενή καύσιμα.
ii. Ακόμη και να υπάρχουν οι προϋποθέσεις για την μετατροπή του συνόλου του υπολείμματος σε απορριμματογενές καύσιμο, και όπως αναφέρθηκε στις ανωτέρω προτάσεις επί των άρθρων 9 και 20, η ευθύνη και το κόστος διάθεσης θα πρέπει να βαρύνει τον ΟΤΑ Α’ Βαθμού ή /και το ΣΣΕΔ με το οποίο συμβάλλεται έκαστο ΚΔΑΥ (στην περίπτωση που η εν λόγω επεξεργασία δεν πραγματοποιείται εντός των ΚΔΑΥ) επομένως το αντίστοιχο πρόστιμο πρέπει να επιβάλλεται στο αντίστοιχο ΣΣΕΔ.
Τα ανωτέρω πρέπει να ληφθούν υπόψη στις διατάξεις του άρθρου 59 εδάφιο 5
Οι Δήμοι πλέον (εδώ και πολλά χρόνια) συνιστούν νομικά πρόσωπα με διατάξεις άλλων νόμων και όχι με το άρθρο 30 του νόμου 3536/2007.
Προτείνεται εάν κάποιος ΟΤΑ συμμορφωθεί μέσα σε 2-3 μήνες τότε να πληρώνει το 1/10 του προστίμου, αλλιώς δημοσιοποιείται η παράβασή του και διεκδικείται ολόκληρο το πρόστιμο.
Η διατύπωση της παρ. 2 είναι λανθασμένη και σε αντίθεση με τον Ν. 1650/86. Με τη συγκεκριμένη διατύπωση ουσιαστικά πρόστιμο μπορεί να μπεί μόνο όταν προκαλούνται βλάβες στην ανθρώπινη υγεία και στο περιβάλλον.
Καταρχήν η πρόβλεψη είναι αντίθετη με το άρθρο 30 του Ν. 1650/86, όπου αρκεί να υπάρχουν διοικητικές παραβάσεις για να επιβληθεί διοικητικές κυρώσεις. Για να επιβληθούν ποινικές κυρώσεις απαιτείται να υπάρχει και ρύπανση ή υποβάθμιση ή κίνδυνος ρύπανσης (σύμφωνα με τις περιπτώσεις που αναφέρονται στα άρθρα 2 και 6 του Ν. 4042/12) και όχι μόνο διοικητικές παραβάσεις. Συγκεκριμένα το άρθρο 30 του Ν. 1650/86 όπως ισχύει αναφέρει ότι:
Σε φυσικά ή νομικά πρόσωπα που προκαλούν οποιαδήποτε ρύπανση ή άλλη υποβάθμιση του περιβάλλοντος ή παραβαίνουν τις διατάξεις του παρόντος ή των κατ` εξουσιοδότηση του εκδιδόμενων διαταγμάτων ή υπουργικών αποφάσεων ή αποφάσεων της Αποκεντρωμένης Διοίκησης ή της Περιφέρειας, ανεξάρτητα από την αστική ή ποινική ευθύνη, επιβάλλεται ως διοικητική κύρωση πρόστιμο από πεντακόσια (500) μέχρι δύο εκατομμύρια (2.000.000) ευρώ.»
Επομένως αρκεί να παραβιάζονται απλά οι διατάξεις του 1650/86 ή όποιων άλλων νομοθετημάτων απορρέουν από αυτές για υποβληθούν διοικητικές κυρώσεις, μεταξύ των οποίων και ο κίνδυνος ρύπανσης (τουλάχιστον από τη διαχείριση αποβλήτων με βάση το άρθρο 14 του Ν. 4042/12.
Η διάταξη που αναφέρει εδώ όχι μόνο δεν αναφέρει τις διοικητικές παραβάσεις ως αρκετές για την επιβολή προστίμου αλλά ζητάει να αποδεικνύεται ότι προκαλούνται βλάβες στην ανθρώπινη υγεία και στο περιβάλλον. Ούτε απλά η διαπίστωση ρύπανσης δεν επαρκεί. Αναφέρει σωρευτικα και την βλάβη στην υγεία. Δηλαδή ποτέ στα πλαίσια ενός περιβαλλοντικού ελέγχου δεν θα μπορεί να μπεί πρόστιμο ακόμα και αν υπάρχουν στοιχεία για παραβάσεις της νομοθεσίας για τη διαχείριση αποβλήτων.
Σε κάθε περίπτωση μια τέτοια διάταξη θα επιφέρει τις ίδιες αλλαγές και στους ελέγχους σε άλλου τύπου δραστηριότητες. Επομένως αν είναι να διατυπωθεί ως έχει θα πρέπει να τροποποιηθεί ο 1650/86 και να μας γνωρίσουν πως θα αποδεικνύουμε την βλάβη στην υγεία.
§ 6 – Πρόστιμα ΚΔΑΥ
1/ Όλο το υπόλειμμα ΔΕΝ μπορεί να γίνει RDF. Παραδείγματα ακατάλληλων κλασμάτων που βρίσκονται συχνά σε «μπλε κάδους»:
-χώματα από σπασμένες πλαστικές γλάστρες
-μπάζα ανακαίνισης
-σύμμεικτα με τρόφιμα
2/ Επίσης, ενδέχεται ένα ΚΔΑΥ να μην μπορεί να παράξει RDF κατ 1-2-3 από το υπόλειμμα της τρέχουσας περιόδου. Ειδικά εάν δεν μπορεί να προσθέσει άλλα υλικά (πχ τρίμμα ελαστικού) για να «αυξήσει» την ποιότητα, τότε θα πρέπει να το διατηρήσει προσωρινώς αποθηκευμένο μέχρι να δημιουργηθεί νέο υπόλειμμα.
***********************
Να τεθούν κριτήρια για την τεκμηρίωση της αμέλειας του ΚΔΑΥ να μετατρέψει σε RDF το σύνολο του υπολείμματός του;
Να τεθούν χρονικά περιθώρια παραμονής του παραχθέντος υπολείμματος εν αναμονή μετατροπής του σε RDF.