Άρθρο 01 Διάρκεια ισχύος ΑΕΠΟ

Η περίπτωση α της παρ. 8 του άρθρου 2 του ν. 4014/2011 (Α’ 209) αντικαθίσταται ως εξής:
«8.α. Η Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ) έχει διάρκεια ισχύος δεκαπέντε έτη, εφόσον δεν επέρχεται μεταβολή των δεδομένων βάσει των οποίων εκδόθηκε. Για τα έργα ή δραστηριότητες που διαθέτουν ως Σύστημα Περιβαλλοντικής Διαχείρισης την Οικολογική Διαχείριση και Οικολογικό Έλεγχο (EMAS), η διάρκεια ισχύος της ΑΕΠΟ παρατείνεται για 6 έτη και για όσο χρόνο το Σύστημα αυτό βρίσκεται σε ισχύ. Για τα έργα ή δραστηριότητες που διαθέτουν Σύστημα Περιβαλλοντικής Διαχείρισης ISO 14001 ή άλλο αντίστοιχο σε ισχύ, η διάρκεια ισχύος της ΑΕΠΟ παρατείνεται για 4 έτη και για όσο χρόνο το Σύστημα αυτό βρίσκεται σε ισχύ. Μη έγκαιρη ανανέωση των ως άνω Συστημάτων Περιβαλλοντικής Διαχείρισης συνεπάγεται, εφόσον έχει παρέλθει η αρχική διάρκεια των δεκαπέντε ετών, αυτοδίκαιη λήξη της ισχύος της ΑΕΠΟ. Επιπλέον, ο φορέας υποχρεούται να διαθέτει σε ισχύ το Σύστημα Περιβαλλοντικής Διαχείρισης για τουλάχιστον πέντε έτη πριν από την παρέλευση δεκαπέντε ετών από την ημερομηνία έκδοσης της ΑΕΠΟ».

Πλοήγηση στη Διαβούλευση

Σχόλια 1 2 »

17 Μαρτίου 2020, 20:51 | ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ – ΠΑΣΕΠΠΕ

Μόνιμος Σύνδεσμος

Οι περισσότερες των αποφάσεων Π.Ο. χρήζουν τροποποίησης λόγω αλλαγών της νομοθεσίας αλλά και των εφαρμοζόμενων τεχνολογιών. Για το λόγο αυτό, η επέκταση της χρονική διάρκειας ισχύος των Π.Ο. σε 21 έτη, δεν διαφαίνεται να εξυπηρετεί την επίλυση κάποιου υφιστάμενου, διαπιστωμένου προβλήματος. Επίσης, οι επιθεωρητές των Συστημάτων δεν αποτελούν ελεγκτικούς φορείς, οι οποίοι έχουν την αρμοδιότητα να διασφαλίζουν την τήρηση των περιβαλλοντικών όρων. Θεωρούμε ότι η χρονική διάρκεια αυτή είναι ιδιαίτερα μεγάλη.
17 Μαρτίου 2020, 20:59 | Σ. Καραθανάσης

Μόνιμος Σύνδεσμος

Η χρονική διάρκεια των 10 ετών των ΑΕΠΟ είναι υπεραρκετή για την αποσυμφόρηση του του συστήματος από τον πιθανό μεγάλο αριθμό αιτήσεων ανανέωσης. Επιπλέον, στο χρονικό διάστημα της μιας δεκαετίας οι εξελίξεις στον τομέα της προστασίας του περιβάλλοντος και οι διεθνής εμπειρία της Εκτίμησης των Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων συγκεντρώνει σημαντικό αριθμό πληροφοριών που εκφράζεται με την έκδοση νέων Οδηγιών της ΕΕ και αντίστοιχων τροποποιήσεων της Ελληνικής Νομοθεσίας που καθιστούν οποιαδήποτε ΑΕΠΟ αναχρονιστική με συνέπεια να πρέπει να αναπροσαρμοστεί. Η αναπροσαρμογή (τροποποίηση) της ΑΕΠΟ δεν είναι τυπική ή απλά γραφιοκρατική διαδικασία, αλλά ουσιαστική μεταβολή των υποχρεώσεων των Φορέων λειτουργίας υφιστάμενων έργων και δραστηριοτήτων. Αυτό ενισχύεται και από το γεγονός ότι κανείς δεν προσέρχεται αυτοβούλως για την τροποποίηση των ΑΕΠΟ της δραστηριότητας του ή του έργου που λειτουργεί λόγω μεταβολών στη σχετική νομοθεσία που του επιβάλλει πρόσθετες υποχρεώσεις.
17 Μαρτίου 2020, 20:21 | Ελληνική Ζωολογική Εταιρεία

Μόνιμος Σύνδεσμος

Θέσεις της Ελληνικής Ζωολογικής Εταιρείας

Για το σχέδιο νόμου με τίτλο: ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑΣ

Το σ/ν επιφέρει δραστικές αλλαγές στην υφιστάμενη περιβαλλοντική νομοθεσία, οι οποίες θα προκαλέσουν σημαντική υποβάθμιση στην ποιότητα του περιβάλλοντος της χώρας, καθώς και κινδύνους νέων δικαστικών διαδικασιών κατά της χώρας. Λόγω του περιορισμένου χρόνου που έχει δοθεί για διαβούλευση, παραθέτουμε μόνο τις σημαντικότερες από τις προβληματικές νέες προβλέψεις:

1. Περιβαλλοντική αδειοδότηση

Καταργείται στην πράξη ο ουσιαστικός έλεγχος σε ό,τι αφορά την περιβαλλοντική αδειοδότηση μέσω
• Επαναλαμβανόμενων προβλέψεων σφιχτών προθεσμιών απάντησης από τις υπηρεσίες, οι οποίες δεν είναι δυνατό να τηρηθούν. Με την παρέλευση των προθεσμιών, η γνωμοδότηση θεωρείται θετική.
• Της εξάλειψης του σταδίου της δημοσιοποίησης και δημόσιας διαβούλευσης.
• Της κατάργησης των υπηρεσιών περιβαλλοντικής αδειοδότησης μέσω μεταφοράς της αρμοδιότητας στον ΓΓ ΥΠΕΝ ή άλλης, μη σχετικής, αδειοδοτούσας υπηρεσίας.
• Της εισαγωγής ιδιωτών αξιολογητών ΜΠΕ, με την υποχρέωση των υπηρεσιών να διευκολύνουν τον ιδιώτη. Αυτός, θα ορίζεται με κλήρωση ή και με επιλογή του φορέα του έργου(!).

Γενικότερα, η περιβαλλοντική αδειοδότηση παρουσιάζεται ως πρόβλημα, αντί του ορθού της θωράκισης και διασφάλισης περιβάλλοντος και επιχειρήσεων, οι οποίες εν γένει ωφελούνται τόσο από καλή ποιότητα περιβάλλοντος όσο και από μια συνεκτική και σαφή νομοθεσία.

2. «Μηχανιστική» θεώρηση του φυσικού περιβάλλοντος και χαλάρωση καθεστώτων προστασίας

Τα χωροταξικά εργαλεία που χρησιμοποιούνται για το δομημένο περιβάλλον μεταφέρονται μηχανιστικά ως εργαλεία χωροταξίας του φυσικού περιβάλλοντος. Αυτό, σε αντίθεση με την αντίληψη ότι κυρίαρχο αντικείμενο της χωροταξίας στο φυσικό περιβάλλον είναι οι κατανομές των προστατευτέων ειδών και οικοτόπων και όχι οι χρήσεις γης. Η προσέγγιση αυτή είναι μοναδική παγκοσμίως και σε αντίθεση με τη διεθνή πρακτική (π.χ. κατηγορίες Προστατευόμενων Περιοχών της IUCN).
Ενδεικτικά, η αντικατάσταση του άρθρου 19 του ν 1650 στερείται επιστημονικής βάσης. Η νέα διατύπωση, π.χ., περιλαμβάνει μεταξύ άλλων ότι στις περιοχές απόλυτης προστασίας της φύσης επιτρέπονται (!;) τα δάση ή οι υγρότοποι… Επιπλέον επιτρέπει, αναιτιολόγητα, σε όλες τις κατηγορίες, πολλές, ασύμβατες ως σήμερα, δραστηριότητες.

3. Κατάργηση των Φορέων Διαχείρισης

Οι Φορείς Διαχείρισης, κατά το πνεύμα του τότε νομοθέτη, αλλά και στον πυρήνα της διαμόρφωσής τους, είναι φορείς «τοπικότητας», αποκέντρωσης και διαβούλευσης.

Η εικοσαετής συσσώρευση εμπειρίας και προσαρμογής στον ρόλο αυτό, καθώς και η αντίστοιχη οικοδόμηση σχέσεων εμπιστοσύνης με τις τοπικές κοινωνίες (άνθρωποι, άλλοι φορείς και υπηρεσίες) διαγράφονται. Η οικοδομηθείσα εμπιστοσύνη ούτε μεταφέρεται προς τον νέο οργανισμό ούτε μπορεί να σωρευτεί εκ νέου χωρίς τη δαπάνη ισοδύναμου χρόνου και κόπου.

Στη θέση των ΦΔ μπαίνει (ακόμη μία) υπηρεσία με έδρα την Αθήνα, καταργώντας τα ψήγματα «τοπικότητας», τοπικής διαβούλευσης και αποκέντρωσης. Των Προεδρικών Διαταγμάτων προηγούνται Υπουργικές Αποφάσεις, σε αντίθεση με πρόσφατη απόφαση του ΣτΕ. Η μετάβαση στο νέο σύστημα παραπέμπεται στο μέλλον, με κίνδυνο απώλειας περισσότερων από €80 εκ. σε προγράμματα του ΥΠΕΝ και των Περιφερειών ενταγμένα στο ΕΣΠΑ, που σήμερα εκτελούνται.

4. Δασικά

Η εξέταση της υπαγωγής μιας έκτασης στις διατάξεις της δασικής νομοθεσίας θα καταστεί αναξιόπιστη προς όφελος της ταχύτητας διεκπεραίωσης των υποθέσεων. Π.χ., βλ. Άρθρο 49 παρ. 7: Οι ΕΠ.Ε.Α. με εξαίρεση τον μήνα Αύγουστο εκάστου έτους συνεδριάζουν υποχρεωτικά 4 φορές ανά μήνα και εξετάζουν 50 υποθέσεις ανά συνεδρίαση. Στην περίπτωση που στο τέλος εκάστου μήνα δεν έχει ολοκληρωθεί η εξέταση 200 υποθέσεων, δεν θα καταβάλλεται αποζημίωση ή κατ’ αποκοπή αμοιβή στα μέλη της ΕΠ.Ε.Α.». Με άλλα λόγια, απλώς θα διαβάζονται οι τίτλοι και θα υπογράφονται, ειδάλλως δεν θα αποζημιώνονται τα μέλη των ΕΠ.Ε.Α.

Με βάση τα παραπάνω προτείνουμε, την απόσυρση του σ/ν και καλούμε και τις άλλες επιστημονικές εταιρείες της χώρας (Ελληνική Οικολογική Εταιρεία, Ελληνική Βοτανική Εταιρεία, Εντομολογική Εταιρεία Ελλάδος, Ελληνική Ερπετολογική Εταιρεία, Ελληνική Εξελικτική Εταιρεία Ελληνική Μαλακολογική Εταιρεία) σε συντονισμό ενεργειών.
17 Μαρτίου 2020, 19:38 | ΑΡΧΕΛΩΝ Σύλλογος για την Προστασία της Θαλάσσιας Χελώνας

Μόνιμος Σύνδεσμος

Γενικό σχόλιο 1:
Το νομοσχέδιο τίθεται σε περιορισμένου χρόνου διαβούλευση ,14 ημερών. Το πλήθος και η πολιτική σημασία των αλλαγών που το νομοσχέδιο προωθεί καθιστά εξαιρετικά μικρό το διαθέσιμο χρονικό διάστημα για την κατάθεση αναλυτικών σχολίων.

Γενικό σχόλιο 2:
Σε ότι αφορά το Κεφάλαιο Γ, θεωρούμε επί της αρχής θετική την προσέγγιση του νομοσχεδίου σε ό,τι αφορά την αναγνώριση της ανάγκης ενίσχυσης των συνεργειών για τη διακυβέρνηση των Προστατευόμενων Περιοχών (ΠΠ) της χώρας.

Γενικό Σχόλιο 3:
Όπου γίνεται αναφορά σε συμπληρωματικούς πόρους από τον ιδιωτικό τομέα για τη χρηματοδότηση της διαχείρισης των ΠΠ, θα πρέπει να γίνεται σαφές ότι οι δραστηριότητες αυτές (πέραν αυτών που αναφέρονται π.χ. του οικοτουρισμού και της υποστήριξης πρωτογενούς παραγωγής) μπορούν να περιλαμβάνουν και άλλες ιδιωτικές ή συνδυασμός ιδιωτικών-δημοσίων επιχειρηματικών δραστηριοτήτων που προάγουν την προστασία και ενισχύουν οικονομικά τη διαχείριση των ΠΠ. Για τον σκοπό αυτό θα πρέπει να υπάρχει οικονομική μελέτη που θα αποτυπώνει σε επίπεδο ΜΔΠΠ τις ανάγκες χρηματοδότησης των έργων προστασίας σε πενταετή ορίζοντα αλλά και σε ετήσια βάση.

Γενικό σχόλιο 4:
Σε ότι αφορά το Κεφάλαιο Δ, θεωρούμε επί της αρχής θετική την προσέγγιση του νομοσχεδίου σε ότι αφορά την αναγνώριση της ανάγκης απλούστευσης και ενιαίας αντιμετώπισης στην οριοθέτηση των προστατευόμενων περιοχών, στην διατύπωση χρήσεων γης, όρων και περιορισμών στις επιτρεπόμενες δραστηριότητες και τα σχέδια διαχείρισης.

Γενικό σχόλιο 5:
Οι αλλαγές που προτείνονται στο Κεφάλαιο Δ, δεν γίνονται εύκολα κατανοητές και η αιτιολογική έκθεση δεν βοηθάει στην αποφυγή παρανοήσεων. Δεν θα θέλαμε η προστασία της φύσης και του τοπίου να γίνει πεδίο ασυνεννοησίας και πολιτικής αντιπαράθεσης και για αυτό χρειάζεται καλύτερη επικοινωνία και παρουσίαση της τελικής μορφής των διατάξεων και της διαδικασίας που θα διέπει το θέμα των προστατευόμενων περιοχών στο εγγύς μέλλον.
17 Μαρτίου 2020, 19:42 | ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Περιβάλλοντος και Πολιτισμού

Μόνιμος Σύνδεσμος

Γενικές Παρατηρήσεις- ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Περιβάλλοντος και Πολιτισμού

Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, καλωσορίζει τη νέα πρωτοβουλία της Κυβέρνησης για εκσυγχρονισμό της Περιβαλλοντικής νομοθεσίας. Πλην όμως, δεδομένης της έκτασης και της σημασίας του νομοσχεδίου, καθώς και της πληθώρας των διατάξεων, οι οποίες χρήζουν σοβαρής και λεπτομερούς ανάλυσης και διαβούλευσης μεταξύ διαφόρων κοινωνικών εταίρων, συνδυαστικά με μία πολύ κρίσιμη και επικίνδυνη χρονική συγκυρία για τη χώρα και κάθε πολίτη, θεωρούμε ότι το χρονικό διάστημα, το οποίο δόθηκε για τη διαβούλευση, δεν ανταποκρίνεται στη σημερινή παγκόσμια πραγματικότητα, ούτε δίνει τον εύλογο χρόνο που απαιτεί ένα τόσο σημαντικό νομοσχέδιο.

Α) Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, αντιλαμβάνεται τους λόγους για τους οποίους η νέα Κυβέρνηση, μετά από την αξιέπαινη απόφαση για την απολιγνιτοποίηση της χώρας έως και το 2028, θεωρεί ότι το πρώτο και πιο επείγον ζήτημα είναι να ενισχύσει τις εγκαταστάσεις ΑΠΕ.
Παρόλα αυτά, επισημαίνονται παρακάτω τρία ζητήματα, τα οποία κρίνει ως πιο επείγοντα και θεωρείται ότι θα έπρεπε να ενταχθούν πριν από κάθε τι άλλο στις νέες πολιτικές:
1) Η αλλαγή του φορολογικού συστήματος, ούτως ώστε κάθε περιβαλλοντικά επιζήμια δράση να έχει ένα υπολογίσιμο κόστος. Ιδιαίτερα θετική θα ήταν η φορολογική επιβάρυνση της κίνησης πετρελαιοκίνητων αυτοκινήτων στην Αθήνα προς όφελος των ΜΜΜ και των ιδιωτικών αυτοκινήτων προηγμένης τεχνολογίας, όπως ηλεκτρικά, υδρογόνου ή και υβριδικά.
2) Μία ευρύτατη εκστρατεία για την ενημέρωση, εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης και ιδιαίτερα των μαθητών, ώστε να μεταμορφωθεί το καταναλωτικό πρότυπο ζωής.
3) Η κατάθεση Νομοσχεδίου, το οποίο θα θέτει ως πρώτη προτεραιότητα το βιοκλιματικό σχεδιασμό όλων των νέων κτιρίων και τον ενεργειακό σχεδιασμό, με βάση τις γενικές αρχές του βιοκλιματικού σχεδιασμού, των υφιστάμενων κτιρίων (δημοσίων και ιδιωτικών), με απώτερο στόχο τη δραστική μείωση του ανθρακικού αποτυπώματος.

Β) Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Περιβάλλοντος και Πολιτισμού προτείνει ως βασικές προτεραιότητες που αφορούν τις ΑΠΕ, αλλά δεν ρυθμίζονται από το παρόν νομοσχέδιο, τα εξής:
1) Η αποφυγή οποιασδήποτε κρυφής επιδότησης, οποιασδήποτε εκ των μορφών ΑΠΕ, έναντι των υπολοίπων, κάτι το οποίο, όπως σχολιάστηκε και ανωτέρω, συνεπάγεται ότι είναι υποχρεωτική η εκ των προτέρων κατάθεση τραπεζικής εγγύησης από τους επενδυτές, για να χρησιμοποιηθεί από τις Υπεύθυνες Αρχές για την πλήρη αποκατάσταση του τοπίου, μετά το πέρας του κύκλου ζωής του εκάστοτε έργου ΑΠΕ, όπως πχ αιολικά πάρκα. Η απουσία μίας τέτοιας εγγύησης θα δημιουργήσει μία άνιση, αντιπεριβαλλοντική και αντιοικονομική διαστρέβλωση της αγοράς.
2) Να δοθεί προτεραιότητα σε ηπιότερες μορφές ΑΠΕ, ιδιαιτέρως στη χρήση γεωθερμικής ενέργειας και πιθανώς στην ενίσχυση της έρευνας στο ζήτημα της θαλάσσιας εγκατάστασης ανεμογεννητριών ως και την εντατικοποίηση των ερευνών στις δυνατότητες του Υδρογόνου.
3) Η απαραίτητη έμπρακτη μεταμέλεια της Ελληνικής διοίκησης στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στον ελληνικό λαό, για την αξιοθρήνητη αμέλεια των προηγούμενων διοικήσεων, όσον αφορά τη μη συμπλήρωση, των επιβαλλομένων από την ευρωπαϊκή νομοθεσία, Μελετών εκτίμησης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων για τις Προστατευόμενες Περιοχές. Αρχική καταληκτική ημερομηνία ήταν το 2006 και έχουν περάσει έκτοτε επιπλέον δεκατέσσερα (14) χρόνια. Μέσα σε αυτό το διάστημα των δεκατεσσάρων (14) ετών αβελτηρίας και απροθυμίας εκ μέρους των υπευθύνων οργάνων της ελληνικής πολιτείας, έχουν ήδη υποβαθμιστεί πολλές Προστατευόμενες Περιοχές. Η πρώτιστη και άμεση ευθύνη της σημερινής διοίκησης επομένως, είναι η συμπλήρωση των απαραίτητων Μελετών εκτίμησης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων. Τούτο, οφείλει και μπορεί να αναγνωριστεί με τις κατάλληλες προσθήκες στο υπό διαβούλευση νομοσχέδιο.

Γ) Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Περιβάλλοντος και Πολιτισμού πιστεύει ότι:
1) Δεδομένης της διακαούς επιθυμίας κάποιων επενδυτών για τη χωροθέτηση νέων επενδύσεων μέσα σε προστατευόμενες περιοχές, η όλη διαδικασία συμπλήρωσης των απαραίτητων Μελετών εκτίμησης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων θα κινηθεί με πολύ μεγάλη ταχύτητα εφόσον απαγορευθεί ρητά οποιαδήποτε επένδυση σε προστατευόμενες περιοχές μέχρι τη συμπλήρωσή τους.
2) Δεδομένου του αριθμού των αιτήσεων για άδειες χερσαίων ανεμογεννητριών, οι οποίες από υπολογισμούς προκύπτει ότι υπερβαίνουν τον εθνικό στόχο για το 2030 (εξαιρώντας τις αιτήσεις, οι οποίες αφορούν τη χωροθέτηση αιολικών σταθμών εντός προστατευόμενων περιοχών), μία τέτοια απαγόρευση θα είχε επίσης το καθόλα ευκταίο αποτέλεσμα να διοχετευθούν οι αναγκαστικά βαριές αυτές επενδύσεις κατά προτεραιότητα σε μη προστατευόμενες περιοχές.

Δ) Τέλος, το προτεινόμενο νομοσχέδιο δε λαμβάνει υπόψη την πασίγνωστη σε όλους πραγματικότητα ̇ ότι η χώρα μας κατά καιρούς ζημιώθηκε από περιόδους διακυβέρνησης όταν δε λαμβανόταν υπόψη ο κίνδυνος διαφθοράς στο δημόσιο. Ο κίνδυνος αυτός είναι υπαρκτός και για το μέλλον. Κρίνεται επομένως, ως απαραίτητο για την προστασία και των πολιτών και των συμφερόντων του Δημοσίου, να είναι πάντα σαφές σε όλους ποιος ή ποια υπάλληλος του Δημοσίου φέρει την ευθύνη μιας εγκεκριμένης απόφασης. Έτσι θα είναι δυνατόν να αποδοθούν ευθύνες. Στην αντίθετη περίπτωση, ένας υπάλληλος δύναται να ισχυριστεί ότι λόγω, παραδείγματος χάριν μίας αρρώστιας και επομένως απουσίας, παρήλθε η προθεσμία και ο Φάκελος θεωρήθηκε πλήρης, χωρίς να έχει προηγηθεί η απαραίτητη διοικητική διαδικασία.

Δεδομένου ότι σε όλα τα ευρωπαϊκά προγράμματα και τα Υπουργεία και οι ΜΚΟ υποχρεώνονται να τηρούν λεπτομερέστατες αναφορές των ωρών, τις οποίες δαπάνησε ο κάθε υπάλληλος σε κάθε πακέτο εργασίας, κρίνεται ως αδιανόητο το Δημόσιο να μην μπορεί να εντοπίσει πόσες ώρες απαιτούνται και πόσες δαπανήθηκαν για τον έλεγχο των αιτήσεων, για οποιαδήποτε επένδυση. Θεωρούμε πολύ προτιμότερο να διατηρηθεί η υποχρεωτική ανάληψη ευθύνης από τον εκάστοτε αρμόδιο δημόσιο υπάλληλο και να αξιολογηθεί ανάλογα με το χρόνο που δαπάνησε για την εξέταση οποιασδήποτε υπόθεσης. Ζητούμε από την Κυβέρνηση να αναμορφώσει το νομοσχέδιο προς αυτήν την κατεύθυνση.
17 Μαρτίου 2020, 19:58 | ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ΠΟΛΕΟΔΟΜΩΝ ΚΑΙ ΧΩΡΟΤΑΚΤΩΝ (ΣΕΠΟΧ)

Μόνιμος Σύνδεσμος

Το αντικείμενο του προτεινομένου νομοσχεδίου κρίνεται ιδιαίτερα σημαντικό. Περιέχει όμως πολύπλοκες διατάξεις που απαιτούν περαιτέρω διερεύνηση του θεσμικού πλαισίου και συστηματική επιστημονική αντιμετώπιση, γιατί δεν επιδέχονται οποιεσδήποτε ερμηνείες καθώς σήμερα, περισσότερο από ποτέ, απαιτείται να αντιμετωπιστούν εποικοδομητικά οι διαχρονικά διαπιστωμένες δυσλειτουργίες του συστήματος προστασίας των ευαίσθητων περιβαλλοντικά περιοχών. Θεωρούμε επομένως απαραίτητη την παράταση της διαβούλευσης. Έναν επιπλέον λόγο συνιστά η διαμορφωθείσα κατάσταση λόγω της πανδημίας.
17 Μαρτίου 2020, 19:15 | ΚΥΝΗΓΕΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΣΤΑΥΡΟΥΠΟΛΗΣ ΞΑΝΘΗΣ

Μόνιμος Σύνδεσμος

Ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Χατζηδάκης, στις 4 Μαρτίου 2020, έθεσε σε δημόσια διαβούλευση νομοσχέδιο με τον τίτλο «Εκσυγχρονισμός της περιβαλλοντικής νομοθεσίας». Ως προθεσμία για σχολιασμό του νομοσχεδίου ορίστηκε η Τετάρτη 18 Μαρτίου 2020.

Το νομοσχέδιο αυτό περιλαμβάνει οκτώ κεφάλαια τα οποία αναπτύσσονται σε εξήντα έξι άρθρα.

Πιο συγκεκριμένα το νομοσχέδιο αποτελείται από:

Κεφάλαιο Α: Απλοποίηση περιβαλλοντικής αδειοδότησης (9 Άρθρα)

Κεφάλαιο Β: Διαδικασία αδειοδότησης Α.Π.Ε. – Α΄Φάση (16 Άρθρα)

Κεφάλαιο Γ: Διαχείριση προστατευόμενων περιοχών (18 Άρθρα)

Κεφάλαιο Δ: Ζώνες εντός των προστατευόμενων περιοχών (4 Άρθρα)

Κεφάλαιο Ε: Ρυθμίσεις για Δασικούς χάρτες ( 2 Άρθρα)

Κεφάλαιο ΣΤ: Ρυθμίσεις για οικιστικές πυκνώσεις (6 Άρθρα)

Κεφάλαιο Ζ: Διαχείριση Αποβλήτων (8 Άρθρα)

Κεφάλαιο Η: Συνδέσεις αποχετευτικών δικτύων (3 Άρθρα)

Είναι προφανές πως κάθε ένα από τα παραπάνω κεφάλαια ή έστω ανά ομάδες των δύο σε ορισμένες περιπτώσεις, θα μπορούσαν να αποτελούν το αντικείμενο ενός νομοσχεδίου χωριστά, λόγω της εξαιρετικής σημασίας των διατάξεων που περιλαμβάνουν και των ζητημάτων που πραγματεύονται.

Είναι επίσης προφανές το γεγονός πως τα κεφάλαια του νομοσχεδίου επιχειρούν να λύσουν πολυεπίπεδα και σύνθετα προβλήματα ετών, τα οποία μόνο με την επίτευξη ευρείας κοινωνικής, πολιτικής και επιστημονικής συναίνεσης θα μπορούσαν να λυθούν.

Με βάση τα παραπάνω, οι δεκατέσσερις μέρες που ορίστηκαν ως διάρκεια στη συγκεκριμένη διαβούλευση, δε θα αρκούσαν ούτε υπό κανονικές συνθήκες για να εξασφαλίσουν την απαιτούμενη συμμετοχή πολιτών, φορέων και υπηρεσιών, στη διαβούλευση αυτού του εξαιρετικά σημαντικού νομοσχεδίου για το φυσικό περιβάλλον και τη βιώσιμη ανάπτυξη της χώρας.

Πόσο μάλλον όταν η χώρα τέθηκε στην ουσία από τις 10 Μαρτίου 2020 σε καραντίνα λόγω του ιού covid 19, με αποτέλεσμα την πλήρη ανατροπή και αναστάτωση στην καθημερινότητα πολιτών, φορέων και υπηρεσιών, που θα μπορούσαν υπό άλλες συνθήκες να συνεισφέρουν σημαντικά στο διάλογο επί του νομοσχεδίου.

Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω, εκτιμούμε πως η αναβολή της διαβούλευσης του νομοσχεδίου μέχρι να επανέλθει η χώρα σε κανονικούς ρυθμούς είναι επιτακτική, στο βαθμό που ο σκοπός της νομοθετικής αυτής πρωτοβουλίας είναι πραγματικά ο εκσυγχρονισμός της περιβαλλοντικής νομοθεσίας.

Ζητούμε επομένως την άμεση απόσυρση του νομοσχεδίου με παράλληλη μέριμνα ώστε να αποθηκευτούν τα μέχρι σήμερα κατατεθειμένα σχόλια, μέχρι τουλάχιστον να σταθεροποιηθούν οι κοινωνικοπολιτικές συνθήκες στη χώρα μας, που θα επιτρέψουν στους πολίτες, τους φορείς και τις υπηρεσίες που μπορούν και επιθυμούν, να σχολιάσουν τις διατάξεις του.

Ζητούμε επίσης εφόσον το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας ανταποκριθεί στο αίτημα μας και αναστείλει τη σχετική δημόσια διαβούλευση, όταν επαναφέρει το νομοσχέδιο σε διαβούλευση, να δώσει προθεσμία τουλάχιστον τριάντα ημερών για το σχολιασμό του.
17 Μαρτίου 2020, 18:04 | ΕΣΗΑΠΕ

Μόνιμος Σύνδεσμος

ΠΑΡΟΧΗ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑΣ ΠΑΡΑΤΑΣΗΣ ΠΡΟΘΕΣΜΙΩΝ ΛΟΓΩ ΚΟΡΩΝΟΪΟΥ

Το πρόβλημα του κορωνοϊού έχει αρχίσει ήδη να δημιουργεί προβλήματα σε όλο το εύρος της εφοδιαστικής αλυσίδας και του κύκλου ανάπτυξης, χρηματοδότησης, προμήθειας και κατασκευής έργων ΑΠΕ. Στο πλαίσιο των γενικότερων μέτρων ανακούφισης που λαμβάνονται θα πρέπει να δοθεί η δυνατότητα για κατάλληλη παράταση όλων των προθεσμιών που σχετίζονται με τις υποχρεώσεις των έργων ΑΠΕ.

Ειδικότερα θα πρέπει είτε ο νόμος ο ίδιος να επιτρέπει είτε ο Υπουργός να μπορεί να αποφασίσει ως κάτωθι, εφόσον χρειαστεί:

1. Η διάρκεια ισχύος των αδειών εγκατάστασης και των ΟΠΣ να παραταθεί
(τουλάχιστον για 6 μήνες για τις ήδη εκδοθείσες και αναλόγως για όσες
εκδοθούν εντός του εξαμήνου).
2. Η προθεσμία για την Τιμή Αναφοράς έργων εκτός διαγωνισμού να μετατεθεί
στην 1.9.2021 (από 1.1.2021).
3. Η προθεσμία για την Τιμή Αναφοράς έργων διαγωνισμού να παραταθεί
(τουλάχιστον για 6 μήνες για τα ήδη επιλεγέντα και αναλόγως για όσα
επιλεγούν εντός του εξαμήνου).
4. Η προθεσμία για την αποδοχή μιας εκδιδόμενης ΟΠΣ να παραταθεί
(τουλάχιστον για 2 μήνες για τις ήδη εκδοθείσες και αναλόγως για όσες
εκδοθούν εντός του διμήνου) .
Με αυτά τα δεδομένα προτείνεται η προσθήκη του ακόλουθου άρθρου:

« Άρθρο…

1.Για τον υπολογισμό της διάρκειας ισχύος αδειών εγκατάστασης και
οριστικών προσφορών σύνδεσης σταθμών ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ ή ΣΗΘΥΑ
δεν λαμβάνεται υπόψη το χρονικό διάστημα που μεσολαβεί από την 1
Μαρτίου 2020 ή την έκδοσή τους εάν είναι μεταγενέστεση έως και την 30
Σεπτεμβρίου 2020.

2.Κατά παρέκκλιση της παραγράφου 5 του άρθρου 4 του ν. 4414/2016 οι
Τιμές Αναφοράς των κατηγοριών αιολικών σταθμών του Πίνακα Β του άρθρου
2 της Υπουργικής Απόφασης ΥΠΕΝ/ΔΑΠΕΕΚ/25511/882/20.3.2019 ισχύουν για
αιολικούς σταθμούς που τίθενται σε λειτουργία (κανονική ή δοκιμαστική)
από την 1 Σεπτεμβρίου 2021.

3. Για τον υπολογισμό της προθεσμίας για τη θέση σε δοκιμαστική
λειτουργία των σταθμών ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ που έχουν επιλεγεί ή
επιλέγονται μέσω ανταγωνιστικής διαδικασίας του άρθρου 7 του
ν.4414/2016, η οποία προβλέπεται στην οικεία Προκήρυξη της
ανταγωνιστικής διαδικασίας στην οποία επελέγησαν ή θα επιλεγούν, δεν
λαμβάνεται υπόψη το χρονικό διάστημα που μεσολαβεί από την 1 Μαρτίου
2020 ή την ημερομηνία οριστικής απόφασης της ΡΑΕ για την επιλογή τους
εάν είναι μεταγενέστεση έως και την 30 Σεπτεμβρίου 2020.

4. Για τον υπολογισμό της προθεσμίας για την αποδοχή της Οριστικής
Προσφοράς Σύνδεσης για σταθμούς ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ των άρθρων 3 και 4 του
ν. 3468/2006 και την υποβολή στο διαχειριστή της σχετικής εγγυητική
επιστολής απευθυνόμενης στον εν λόγω διαχειριστή κατά την περίπτωση
3, Υποπαράγραφος Ι.1 του ν. 4152/2013 δεν λαμβάνεται υπόψη το χρονικό
διάστημα που μεσολαβεί από την 1 Μαρτίου 2020 ή την έκδοσή της εάν
είναι μεταγενέστεση έως και την 30 Απριλίου 2020».

Εφόσον κριθεί ότι δεν είναι ακόμα ώριμες οι δια του νόμου παρατάσεις κατά τα ανωτέρω – και ελπίζουμε το φαινόμενο του κορωνοϊού να μην εξελιχθεί κατά τέτοιο τρόπο – τότε προτείνεται να προστεθεί ειδική εξουσιοδοτική σύμφωνα με τη οποία ο Υπουργός θα μπορεί να ενεργοποιεί άμεσα τις ανωτέρω παρατάσεις ή και να τις μεταβάλει κατάλληλα.

5. Οι ρυθμίσεις των παραγράφων 1, 2 και 3 ανωτέρω τίθενται σε ισχύ με
απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Με όμοια απόφαση ο
Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας μπορεί να περιορίζει ή να
επεκτείνει τα χρονικά όρια των ανωτέρω παραγράφων και της παραγράφου
4.».
17 Μαρτίου 2020, 18:14 | ΚΑΛΛΙΣΤΩ

Μόνιμος Σύνδεσμος

Πέραν των σχολίων που έχουν αναρτήσει από κοινού η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, η Καλλιστώ και η Ελληνική Εταιρία για την Προστασία της Φύσης, καθώς και άλλων σχολίων και επισημάνσεων που έχουν αναρτηθεί από άλλες Περιβαλλοντικές Οργανώσεις και άλλους φορείς (Δίκτυο ΦΔΠΠ, Σωματείο Εργαζομένων κ.λπ.), η ΚΑΛΛΙΣΤΩ επιθυμεί να τονίσει πως θεωρεί μάταιη την προσπάθεια βελτίωσης του Νομοσχεδίου, κατά την εκτίμησή μας, βασικός λόγος της κατάθεσής του είναι η ελαστικοποίηση της περιβαλλοντικής νομοθεσίας, προκειμένου να ενθαρρυνθεί η εκμετάλλευση ζωτικών φυσικών πόρων, μέσω μιας «άγριας» και μη βιώσιμης ανάπτυξης, που θα συνοδευτεί, προφανώς, από σοβαρές περιβαλλοντικές, αλλά και κοινωνικές επιπτώσεις.

Το Σχέδιο νόμου μόνο εκσυγχρονισμό δεν φέρνει στην περιβαλλοντική νομοθεσία, καθώς οι αναχρονιστικές διατάξεις του οδηγούν δεκαετίες πίσω την περιβαλλοντική προστασία.

Συνεπώς, πέραν των επιμέρους παρατηρήσεων που έχουν αναρτηθεί σε άλλα σημεία και για επιμέρους άρθρα του Νομοσχεδίου, η ΚΑΛΛΙΣΤΩ ζητά την άμεση απόσυρση του Νομοσχεδίου και την έναρξη ουσιαστικού και συστηματικού διαλόγου, για να δοθεί η δυνατότητα συζήτησης και ανταλλαγής τεκμηριωμένων απόψεων και προτάσεων μεταξύ των εμπλεκόμενων και ενδιαφερόμενων μερών.
17 Μαρτίου 2020, 17:51 | ΣΕΤΕ

Μόνιμος Σύνδεσμος

1.ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΣΧΟΛΙΟ
Το Σχέδιο Νόμου του Υπουργείου Ενέργειας και Περιβάλλοντος που τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση, συμπεριλαμβάνει θετικές ρυθμίσεις για τις επενδύσεις, που επιλύουν πρακτικά προβλήματα και ανταποκρίνονται στις ανάγκες της διευκόλυνσης και επιτάχυνσης των αδειοδοτήσεων των επενδύσεων καθώς και βελτιώσεις και αποσαφηνίσεις της περιβαλλοντικής νομοθεσίας. Παραμένουν ωστόσο ορισμένα επί μέρους ζητήματα, που χρήζουν περαιτέρω βελτίωσης και τα οποία θεωρούμε αναγκαίο να επισημάνουμε και να εισηγηθούμε:

2. ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ ΤΩΝ ΑΡΘΡΩΝ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΝΟΜΟΥ

2.α. Επί του Άρθρου 1, Διάρκεια ισχύος ΑΕΠΟ:

Οι προβλέψεις της διάταξης είναι ορθές και πραγματικά συμβάλλουν αφενός στη σύντμηση του χρόνου έκδοσης των ΑΕΠΟ και αφετέρου στην επιμήκυνση του χρόνου ισχύος των.

Είναι όμως πρόδηλη η ανάγκη της ρητής πρόβλεψης αντίστοιχης παράτασης των ΑΕΠΟ που βρίσκονται σε ισχύ σύμφωνα με τις νέες διατάξεις, εφόσον δεν έχει επέλθει μεταβολή των δεδομένων βάσει των οποίων εκδόθηκαν. Αυτό θα δημιουργήσει μεγάλη ελάφρυνση τόσο των υπηρεσιών όσο και των υφιστάμενων επενδύσεων από την ανάγκη ανανέωσης εκατοντάδων ΑΕΠΟ οι οποίες λήγουν εντός της επόμενης πενταετίας.

Σχέδιο ρύθμισης:

Στο τέλος του άρθρου 1 του Κεφαλαίου Α, προστίθεται παράγραφος ως εξής:

«Οι ΑΕΠΟ που βρίσκονται σε ισχύ κατά την έναρξη ισχύος του παρόντος νόμου, καταλαμβάνονται από τις διατάξεις αυτού και ειδικότερα του Άρθρου 1.»

2.β. Επί του Άρθρου 44 παρ.17 του ν/σχ:
Με το άρθρο 44 του ν/σχ τροποποιούνται διατάξεις του π.δ. 59/2018. Ειδικότερα στην παράγραφο 17 αναφέρονται τα εξής:

«17. Μετά το άρθρο 14 του π.δ. 59/2018 προστίθενται άρθρα 14α, 14β, 14γ, και 14δ ως εξής:..

14γ. Στις περιοχές που καθορίζονται ως Ζώνη διαχείρισης οικοτόπων και ειδών επιτρέπονται μόνο:
(1) Κατοικία κλπ….
(15) Τουριστικά καταλύματα μέχρι 150 κλίνες, εγκαταστάσεις ειδικής τουριστικής υποδομής και λοιπές τουριστικές επιχειρήσεις (ν. 4276/2014).»

Θεωρούμε ότι ο καθορισμός μέγιστης δυναμικότητας 150 κλινών (75 δωματίων) στερείται επιστημονικής τεκμηρίωσης καθότι θα οδηγήσει σε κατάτμηση εκτάσεων με σκοπό την ανάπτυξη πολλών μικρών επιχειρήσεων. Θεωρούμε ότι είναι προτιμότερος ο καθορισμός μειωμένων επιτρεπομένων κλινών ανά στρέμμα. Προτείνουμε τον κατ’ αρχήν καθορισμό 7 κλινών ανά στρέμμα και τεκμηρίωση με βάση την εκπόνηση ΜΠΕ και της διαδικασίας ΑΕΠΟ της κάθε επένδυσης.

Πρόταση ρύθμισης επί του Άρθρου 44 παρ.17 του ν/σχ:

«17. Μετά το άρθρο 14 του π.δ. 59/2018 προστίθενται άρθρα 14α, 14β, 14γ, και 14δ ως εξής:..

14γ. Στις περιοχές που καθορίζονται ως Ζώνη διαχείρισης οικοτόπων και ειδών επιτρέπονται μόνο:
(1) Κατοικία κλπ….
(15) Τουριστικά καταλύματα, εγκαταστάσεις ειδικής τουριστικής υποδομής και λοιπές τουριστικές επιχειρήσεις (ν. 4276/2014) κατηγορίας 4 και 5 αστέρων και μέγιστης δυναμικότητας 7 κλινών ανά στρέμμα κατόπιν ειδικής τεκμηρίωσης ΜΠΕ και διαδικασίας ΑΕΠΟ.»

Ρυθμίσεις σε σχέση με την ανάρτηση και κύρωση των δασικών χαρτών

Επί του Άρθρου 48
Ρυθμίσεις για τη διαδικασία ανάρτησης, κύρωσης και αναμόρφωσης των δασικών χαρτών:

Το σχέδιο νόμου ορθά προβλέπει ότι:

1. Μετά το πρώτο εδάφιο της παρ. 7 του άρθρου 3 του ν. 998/1979 (Α’ 289) προστίθεται εδάφιο ως εξής:
«Διοικητικές πράξεις του προηγούμενου εδαφίου είναι ιδίως πράξεις που εκδόθηκαν στο πλαίσιο της αγροτικής νομοθεσίας, όπως αποφάσεις Επιτροπών Απαλλοτριώσεων για το σύνολο των εκτάσεων των οποίων επελήφθησαν, Διανομές και Αναδασμοί για το σύνολο των εκτάσεων που αναφέρονται στα σχετικά κτηματολογικά διαγράμματα, άδειες Υπουργού ή Νομάρχη για κάθε περίπτωση μεταβίβασης αγροτικών ακινήτων κ.λπ.».

2.γ. Νομοτεχνική βελτίωση

Η ρύθμιση είναι απόλυτα σωστή διότι συνεκτιμά την νομιμότητα των περιπτώσεων εκείνων για τις οποίες εκδόθηκαν αντίστοιχες πράξεις της διοίκησης. Προτείνουμε για να μην υπάρχουν παρερμηνείες να προστεθεί και η πρόβλεψη για τις μεταβιβάσεις κατόπιν εξαγοράς των αγροτικών ακινήτων τα οποία μεταβιβάστηκαν σε αγρότες με αποφάσεις των Νομαρχών με βάση τον ν.719/77, εφόσον ούτως ή άλλως ο νόμος προέβλεπε την προ δεκαετίας τουλάχιστον συνεχή καλλιέργειά τους (δηλαδή προ του 1967, άρα προ του 1975).

Νομοτεχνικής φύσεως προσθήκη:

Να προστεθούν οι λέξεις ή αποφάσεις ως εξής: « …άδειες ή αποφάσεις Υπουργού ή Νομάρχη για κάθε περίπτωση μεταβίβασης αγροτικών ακινήτων κ.λ.π.»

2.δ.Πρόταση ρύθμισης στην συνέχεια του ιδίου άρθρου 48:

Αιτιολογία:

Στην συνέχεια της εν λόγω παρ. 7 του άρθρου 3 του ν. 998/1979 (Α΄289) -όπως συμπληρώθηκε με το 3ο εδάφιο του Άρθρου 28 παρ.41 του ν.4280/14- αναφέρεται ότι: «Για τις οικοδομικές άδειες οι οποίες έχουν εκδοθεί πριν την έναρξη ισχύος του ν. 4030/2011, οι οποίες δεν έχουν ανακληθεί ή ακυρωθεί, εφαρμόζονται τα προβλεπόμενα στις διατάξεις του άρθρου 13 της παρ. 2 του ν. 3889/2010 (Α΄ 182), όπως ισχύει, και μόνον για ακίνητα ή τμήματα αυτών που πληρούν τους όρους αρτιότητας σύμφωνα με το ισχύον καθεστώς κατά το χρόνο έκδοσης της σχετικής άδειας. Στις περιπτώσεις αυτές δεν απαιτείται η εκ νέου έκδοση βεβαίωσης της οικείας δασικής αρχής για την έκδοση έγκρισης δόμησης και άδειας δόμησης κατά τις διατάξεις του ν. 4030/2011.»
Είναι όμως προφανές ειδικά για τις τουριστικές εγκαταστάσεις ότι στην έννοια της διοικητικής πράξης της οικοδομικής αδείας που εκδόθηκε νόμιμα και δεν έχει ανακληθεί, πρέπει να θεωρείται ότι περιλαμβάνονται όχι μόνο τα κτίρια αλλά και τα συνοδά έργα αυτών τα οποία βρίσκονται στον περιβάλλοντα χώρο και είναι αναπόσπαστα οργανικά στοιχεία της λειτουργίας τους (πισίνες, χώροι στάθμευσης, γήπεδα αθλοπαιδιών, πεζόδρομοι κ.λπ.), άνευ των οποίων δεν νοείται η ολοκληρωμένη λειτουργία τους στις εκτός σχεδίου περιοχές. Για να είναι ορισμένος από την διοίκηση ο χρόνος κατασκευής των εν λόγω συνοδών έργων, πρέπει να υπάρχει ένας σαφής χρονικός ορισμός του αεροφωτογραφικού υπόβαθρου αναφοράς, γι’ αυτό προτείνουμε το αεροφωτογραφικό υπόβαθρο της ΕΚΧΑ του 2015 που καλύπτει όλη την χώρα, είτε το υπόβαθρο του 2011 της ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΑΕ με βάση το οποίο εφαρμόζεται ο ν. 4030/2011.

2.δ. Σχέδιο Ρύθμισης: Μετά την παράγραφο 1 του άρθρου 48 του νομοσχεδίου τίθεται παράγραφος 1.α.:

«1.α. Στο τέλος της παρ. 7 του άρθρου 3 του ν. 998/1979 (Α΄289) προστίθεται: Στις περιπτώσεις των τουριστικών εγκαταστάσεων που ανεγέρθηκαν με οικοδομικές άδειες οι οποίες έχουν εκδοθεί πριν την έναρξη ισχύος του ν. 4030/2011, και οι οποίες δεν έχουν ανακληθεί ή ακυρωθεί, και για τις οποίες εφαρμόζονται τα προβλεπόμενα στις διατάξεις του άρθρου 13 της παρ. 2 του ν. 3889/2010 (Α΄ 182), περιλαμβάνεται και ο περιβάλλων αυτών χώρος, τα έργα υποδομής και τα συνοδά αυτών έργα όπως απεικονίζονται στις αεροφωτογραφίες της ΕΚΧΑ ΑΕ του 2015 (είτε της ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΑΕ έτους 2011), υπό την προϋπόθεση ότι λειτουργούν νόμιμα με ειδικό σήμα λειτουργίας του Υπουργείου Τουρισμού.»

2.ε. Στο τέλος του ιδίου άρθρου 48 του νομοσχεδίου και μετά την ανωτέρω προτεινόμενη παράγραφο 1.α. προτείνεται νέα παράγραφος 1.β.

Αιτιολογία:
Είναι γνωστό ότι με τις αναρτήσεις των δασικών χαρτών έχουν δημιουργηθεί μείζονα ζητήματα σε εκτός σχεδίου υφιστάμενες τουριστικές εγκαταστάσεις για τις οποίες προκύπτει ότι εμπίπτουν σε υπόβαθρα του 1945-1960 σε χορτολιβαδικές-δασικές εκτάσεις οι οποίες εκχερσώθηκαν και μετατράπηκαν σε αγροτικές (ΔΑ) και εν συνεχεία αναπτύχθηκαν σ’ αυτές τουριστικές εγκαταστάσεις που ενώ εμπίπτουν στις περιπτώσεις τις αναφερόμενες στο άρθρο 49 του ν. 998/1979 (Α’ 159) όπως ισχύει δεν είχαν υπαχθεί για διάφορους λόγους, είτε διότι οι χορτολιβαδικές-δασικές εκτάσεις μέχρι το 2014 δεν θεωρούντο δασικές, είτε διότι δεν τελεσιδίκησαν οι πράξεις χαρακτηρισμού και σήμερα κρίνονται ως δασικές ενώ ανεγέρθηκαν νόμιμα. Όμως οι εγκαταστάσεις αυτές δύνανται να υπαχθούν στο γράμμα και το πνεύμα του άρθρου 49 του ν. 998/1979 (Α’ 289), όπως αντικαταστάθηκε από το άρθρο 36 του ν. 4280/2014 (Α’ 159). Οι εγκαταστάσεις αυτές έχουν αδειοδοτηθεί με οικοδομικές άδειες, έχουν επιδοτηθεί από τους αναπτυξιακούς νόμους και προσφέρουν τα μέγιστα στην εθνική οικονομία και την απασχόληση σε μία περίοδο προσπάθειας οικονομικής ανάκαμψης της χώρας. Προτείνεται εφόσον πληρούν τις προϋποθέσεις της υφιστάμενης νομοθεσίας, να δύνανται να υπαχθούν αναδρομικά στις διατάξεις του άρθρου 49 χάριν δημοσίου συμφέροντος και προαγωγής της εθνικής οικονομίας συνυπολογιζομένου του τεράστιου περιβαλλοντικού κόστους κατεδάφισης, τις αρνητικές επιπτώσεις στην απασχόληση, στις τοπικές οικονομίες, στην διάθεση των αγροτικών προϊόντων, στην αμφισβήτηση της νομιμότητας των επιχορηγήσεων αναπτυξιακών νόμων από ευρωπαϊκούς και εθνικούς πόρους και των μέχρι σήμερα πράξεων της Διοίκησης με τις οποίες εμπεδόθηκε το πνεύμα νομιμότητας των επενδύσεων.
Με την παρούσα ρύθμιση λοιπόν προτείνεται χάριν δημοσίου συμφέροντος, η συνέχιση της λειτουργίας των τουριστικών εκμεταλλεύσεων με τις συνοδούς τους εγκαταστάσεις για 40 χρόνια, επί δασικής εκτάσεως στην οποία έχουν αναπτυχθεί τουριστικές εγκαταστάσεις του άρθρου 49 , έως το έτος 2015, που ολοκληρώθηκε η αεροφωτογράφιση της χώρας από την ΕΚΧΑ ΑΕ, οι οποίες όμως διατηρούν τη χρήση αυτή ανελλιπώς μέχρι σήμερα, υπό τους όρους και σύμφωνα με τη διαδικασία της παρ. 8 του άρθρου 45 του ν.998/79.

Το όριο του 2015 αναφέρεται διότι κατά τον χρόνο αυτό ολοκληρώθηκε η αεροφωτογράφιση του συνόλου της χώρας από την ΕΚΧΑ ΑΕ, με βάση την οποία δύναται να προσδιοριστούν με αντικειμενικό τρόπο και με ασφάλεια οι εκχερσώσεις των χορτολιβαδικών-δασικών εκτάσεων με την ανωτέρω χρήση εικόνων.

Σύμφωνα με την υφιστάμενη διάταξη η τακτοποίηση γίνεται μέσω Έκθεση Τουριστικής Αξιοποίησης. Στην παρούσα ρύθμιση προστίθεται η σύνταξη Οικονομοτεχνικής μελέτης η οποία θα πρέπει να τεκμηριώνει τους λόγους δημοσίου συμφέροντος, την εξυπηρέτηση των αναγκών της Εθνικής Οικονομίας, τα υφιστάμενα και αναμενόμενα ποσοτικά και ποιοτικά αποτελέσματα σημαντικής έντασης για την Εθνική και Τοπική Οικονομία, την απασχόληση, το προσφερόμενο τουριστικό προϊόν ώστε να αιτιολογείται ότι η επέμβαση αυτή αποτελεί το μόνο πρόσφορο μέσο για την ικανοποίηση του δημοσίου συμφέροντος με τη μικρότερη δυνατή απώλεια δασικού πλούτου. Η μελέτη μπορεί να προβλέπει και την δάσωση ελεύθερων εκτάσεων πρασίνου του περιβάλλοντος χώρου για λόγους περιβαλλοντικού ισοζυγίου. Η τακτοποίηση, αποτελεί ρύθμιση επέμβασης και ακολουθεί τις διαδικασίες που ορίζονται στην παρ. 8 του άρθρου 45 του νόμου, που σημαίνει ότι καταβάλλεται το αντάλλαγμα χρήσης, το κόστος της αναδάσωσης έκτασης ίσου εμβαδού κ.λ.π.

Σχέδιο Ρύθμισης:

Στο τέλος του άρθρου 48 του νομοσχεδίου προστίθεται παράγραφος 1β:
«1.β. Προστίθεται εδάφιο 1α στην παράγραφο 1 του άρθρου 49 του ν.998/79 ως ακολούθως: Επιτρέπεται η τακτοποίηση για σαράντα χρόνια των ήδη υφιστάμενων κτισμάτων και συνοδών εγκαταστάσεων επί οργανωμένων υποδοχέων τουριστικών δραστηριοτήτων του άρθρου 1 του ν. 4179/2013 (Α’ 175), σύνθετων τουριστικών καταλυμάτων της υποπερίπτωσης δδ της περίπτωσης α της παραγράφου 2 του άρθρου 1 του ν. 4276/2014 (Α΄155), ξενοδοχείων 4 και 5 αστέρων της υποπερίπτωσης αα της περίπτωσης α της παραγράφου 2 του άρθρου 1 του ν. 4276/2014 ή εγκαταστάσεων ειδικής τουριστικής υποδομής της παραγράφου 3 του άρθρου 1 του ν. 4276/2014, τα οποία υφίστανται όπως απεικονίζονται στις αεροφωτογραφίες της ΕΚΧΑ ΑΕ του έτους 2015, εφόσον η ανέγερσή τους έγινε με πράξεις της Διοίκησης που δεν έχουν ανακληθεί μέχρι την ψήφιση του παρόντος. Το σχετικό αίτημα για την τακτοποίηση υποβάλλεται σε ένα έτος από την δημοσίευση του παρόντος και συνοδεύεται από έκθεση τουριστικής αξιοποίησης και οικονομοτεχνική μελέτη, με την οποία πρέπει να τεκμηριώνεται ότι συντρέχουν λόγοι δημόσιου συμφέροντος, ότι εξυπηρετείται ανάγκη της εθνικής οικονομίας, ότι επιφέρει ποσοτικά και ποιοτικά αποτελέσματα σημαντικής έντασης στην εθνική και τοπική οικονομία, στην απασχόληση, στο προσφερόμενο τουριστικό προϊόν και να αιτιολογείται επαρκώς ότι η επέμβαση αυτή αποτελεί το μόνο πρόσφορο μέσον για την ικανοποίηση του δημόσιου συμφέροντος με την μικρότερη δυνατή απώλεια δασικού πλούτου, και ότι η τυχόν κατεδάφιση θα επιφέρει εντόνως δυσανάλογα αντίθετα αποτελέσματα τόσο στο περιβάλλον όσο και στο γενικότερο δημόσιο συμφέρον. Η μελέτη επιπρόσθετα δύναται να προβλέπει και την δάσωση ελεύθερων εκτάσεων πρασίνου του περιβάλλοντος χώρου της τουριστικής εγκατάστασης για λόγους περιβαλλοντικού ισοζυγίου. Η τακτοποίηση αποτελεί ρύθμιση επέμβασης σε ιδιωτική δασική έκταση, ή στις δημόσιες εκτάσεις των περιπτώσεων α και β της παρ. 5 του άρθρου 3 του παρόντος νόμου, και υλοποιείται σύμφωνα με τα οριζόμενα στην παρ. 8 του άρθρου 45 του παρόντος νόμου.»
17 Μαρτίου 2020, 17:59 | ΔΙ.ΠΕ.ΧΩ.ΣΧ. Δυτικής Ελλάδας Α.Δ.Π.Δ.Ε.&Ι

Μόνιμος Σύνδεσμος

Η διάρκεια ισχύος της ΑΕΠΟ δεν είναι περιβαλλοντικά ορθό να παραταθεί στα 15 έτη, γιατί δεν δύναται η απόφαση να είναι εναρμονισμένη ή/και συμβατή με τις σύγχρονες πολιτικές/δεσμεύσεις για την προστασία του περιβάλλοντος, εθνικές ή ευρωπαϊκές, την πρόοδο της τεχνολογίας στην αντιμετώπιση των επιπτώσεων στον τομέα του περιβάλλοντος, την αξιολόγηση – παρακολούθηση περιβαλλοντικών παραμέτρων, διαχείριση αποβλήτων, ορίων εκπομπών, βέλτιστων διαθέσιμων τεχνικών, όπως εξελίσσονται διαχρονικά.
17 Μαρτίου 2020, 17:27 | WWF Ελλάς και Greenpeace

Μόνιμος Σύνδεσμος

Με την προτεινόμενη διάταξη, η διάρκεια ισχύος της τυπικής ΑΕΠΟ έργων και δραστηριοτήτων κατηγορίας Α παρατείνεται από 10 σε 15 έτη (τα οποία μπορεί να φθάσουν τα 21 έτη αν υπάρχει σε ισχύ Σύστημα Περιβαλλοντικής Διαχείρισης EMAS). Για τους λόγους που εκτίθενται στη συνέχεια, η περιβαλλοντική αδειοδότηση – σε τελική ανάλυση, ένας μηχανισμός περιορισμού της ρύπανσης και της υποβάθμισης του περιβάλλοντος, διαφάνειας, ισονομίας, δημόσιας συμμετοχής και λήψης των βέλτιστων δυνατών αποφάσεων για τα περιβαλλοντικά αγαθά- αποδυναμώνεται σημαντικά.
Η προτεινόμενη διάταξη πρέπει να αποσυρθεί για τους παρακάτω λόγους:
(α) Η διάταξη είναι εσφαλμένη, διότι υποβαθμίζει τη δημόσια συμμετοχή, και τη δυνατότητα των εποπτικών μηχανισμών να επανεξετάζουν, αναθεωρούν και προσαρμόζουν στην τεχνική πρόοδο και τα δεδομένα παρακολούθησης τους περιβαλλοντικούς όρους. Με άλλα λόγια, παρεμποδίζεται η δυνατότητα της δημόσιας διοίκησης να εποπτεύει και να αναβαθμίζει βασικές παραμέτρους της ποιότητας ζωής. Σε ορισμένες περιπτώσεις (π.χ., την προσαρμογή σε νέα νομικά ή πραγματικά δεδομένα ή στην τεχνική πρόοδο, τη χωροταξική αναδιάρθρωση ή ανάπλαση ορισμένης περιοχής, την αυστηροποίηση διατάξεων που προστατεύουν το περιβάλλον ή τη δημόσια υγεία), μπορεί να επιβάλλεται η τροποποίηση της ΑΕΠΟ σε συντομότερα διαστήματα με πρωτοβουλία της αδειοδοτικής ή εποπτικής αρχής: αυτό, σήμερα, και ελλείψει ειδικότερων διατάξεων, είναι δυνατό μόνο σε περιπτώσεις «ρύπανσης ή υποβάθμισης του περιβάλλοντος» (άρθ. 30 παρ. 2 ν. 1650/1986). Αυτή τη στιγμή, σε ενωσιακό και διεθνές επίπεδο, όλα τα ποιοτικά πρότυπα περιβάλλοντος (ποιότητα της ατμόσφαιρας, ύδατα) και όρια εκπομπών είναι σε αναθεώρηση, και μία σειρά από κλιματικούς «νόμους» είναι υπό εξέταση: οι νομοθετικές αυτές αλλαγές θα «συμπαρασύρουν» αναπόφευκτα τους περιβαλλοντικούς όρους διάφορων έργων και δραστηριοτήτων. Με την προτεινόμενη διάρκεια, η διαδικασία αυτή της εποπτείας και απαραίτητης προσαρμογής παρεμποδίζεται. Σε μία εποχή ραγδαίας περιβαλλοντικής και κλιματικής αλλαγής, όμως, τόσο η εποπτεία όσο και η προσαρμογή είναι απαραίτητες.
(β) Το ΥΠΕΝ και όλα τα συναρμόδια υπουργεία αντιμετωπίζουν με παρόμοια καχυποψία και τη δημόσια συμμετοχή: για αυτά, ποτέ δεν ήταν ένα δικαίωμα των πολιτών και “εργαλείο” καλύτερων αποφάσεων για έργα και δραστηριότητες με μεγαλύτερη αποδοχή, αλλά μία απαράδεκτη αμφισβήτηση της “αυθεντίας” της διοίκησης και του επενδυτή. Έτσι, ποτέ τα τελευταία χρόνια δεν εξετάστηκαν σοβαρά οι πλέον προφανείς τρόποι επιτάχυνσης των χρονοβόρων διαδικασιών – ο εκσυγχρονισμός, προτυποποίηση και επαρκής στελέχωση των αδειοδοτικών και εποπτικών υπηρεσιών αιχμής, και μία ουσιαστική χρήση της στρατηγικής περιβαλλοντικής αδειοδότησης.
(γ) Το κόστος και τα οφέλη της διαδικασίας περιβαλλοντικής αδειοδότησης έχουν επανειλημμένα αξιολογηθεί (βλ. ενδεικτικά, European Commission, EIA: A study of costs and benefits, 2007, παραπάνω) και το ισοζύγιο είναι θετικό: έτσι, είναι θλιβερή η προσπάθεια του ΥΠΕΝ να προτάξει μεροληπτικές και αδιαφανείς «μελέτες» με σοβαρά μεθοδολογικά λάθη που έχουν ως αποτέλεσμα την αποδόμηση της περιβαλλοντικής αδειοδότηση. Σε μία εποχή ραγδαίας περιβαλλοντικής και κλιματικής αλλαγής, τόσο η εποπτεία αυτή όσο και η δημόσια συμμετοχή είναι απαραίτητες. Ποτέ τα τελευταία χρόνια δεν εξετάστηκαν σοβαρά οι πλέον προφανείς τρόποι επιτάχυνσης των χρονοβόρων διαδικασιών – ο εκσυγχρονισμός, προτυποποίηση και επαρκής στελέχωση των αδειοδοτικών και εποπτικών υπηρεσιών αιχμής, και μία ουσιαστική χρήση της στρατηγικής περιβαλλοντικής αδειοδότησης.
(δ) Η τυπική διάρκεια των ΑΕΠΟ στις χώρες του ΟΟΣΑ είναι 5-10 έτη (OECD, Guiding principles of effective environmental systems, 2007). Καμία αιτιολογία δεν παρατίθεται για τη δεκαπενταετή διάρκεια, πέρα από τις συχνά επαναλαμβανόμενες γενικολογίες για «χρονοβόρες διοικητικές διαδικασίες», οι οποίες κάλλιστα μπορεί να οφείλονται σε άλλους λόγους (όπως την ηθελημένη υποστελέχωση των κρίσιμων υπηρεσιών), και όχι φυσικά τη διάρκεια των ΑΕΠΟ. Τουλάχιστον ο ν. 4014/2011 «βασιζόταν» σε μία, εξαιρετικά ελλιπή, επιστημονικά ανεπαρκή και αδιαφανή μελέτη – ούτε καν αυτό δεν συμβαίνει εδώ. Ούτε καμία άλλη μελέτη για το ελληνικό σύστημα περιβαλλοντικής αδειοδότησης εντοπίζει ως πρόβλημα τη διάρκεια των ΑΕΠΟ (ενδεικτικά, Κ. Pediaditi et al., Greece’s reformed EIA system: Evaluating its implementation and potential, Environmental Impact Assessment Review 2018, 90-103). Επίσης, καμία από τις ενωσιακές μελέτες για την οδηγία 2011/92 και (παλαιότερα) 85/337 δεν εντοπίζει το πρόβλημα εκεί (ενδεικτικά, European Commission, EIA: A study of costs and benefits, 2007 – ή το πλήθος μελετών που προηγήθηκαν της οδηγίας 2014/52). Είναι αξιοσημείωτο ότι παρόμοια πρόταση δεν έχει υποβληθεί ούτε καν από την πρόσφατη μελέτη του ΣΕΒ (Echmes Ltd., Μελέτη ΣΕΒ/ΒΙΑΝ για την περιβαλλοντική αδειοδότηση, Ιανουάριος 2019) – η οποία επίσης ούτε έχει επαρκή επιστημονική βάση, ούτε έχει υποβληθεί σε καμία δημόσια διαβούλευση ή σοβαρή κριτική από ανεξάρτητα πρόσωπα. Κοντολογίς, η προτεινόμενη ρύθμιση δεν έχει την παραμικρή επιστημονική θεμελίωση.
(ε) Η εξαιρετική (για χώρα του ΟΟΣΑ) διάρκεια των ΑΕΠΟ θα μπορούσε να ενδεχομένως να δικαιολογηθεί αν ενισχύονταν, για λόγους εξισορρόπησης, οι μηχανισμοί εποπτείας και ελέγχου. Αυτός, άλλωστε, ήταν και ο λόγος εισαγωγής ορισμένων ρυθμίσεων του ν. 4014/2011, η αιτιολογική έκθεση του οποίου σημείωνε ότι η «αυστηρότητα του κράτους εξαντλείται στον ex ante έλεγχο των περιβαλλοντικών επιπτώσεων και παραβλέπει τον ex post έλεγχο, ο οποίος είναι και ο αποτελεσματικότερος τρόπος ουσιαστικής προστασίας του περιβάλλοντος». Δυστυχώς, από το 2011, δεν έχει υλοποιηθεί απολύτως τίποτα για τους μηχανισμούς αυτούς: κρίσιμα νομοθετήματα δεν έχουν ακόμη εκδοθεί [π.χ., οι υπουργικές αποφάσεις των παρ. 16 και 17 του άρθ. 20 ν. 4014/2011, για τις χρηματικές εγγυήσεις και τις περιβαλλοντικές επιθεωρήσεις, αντίστοιχα), ενώ ο ετήσιος αριθμός των περιβαλλοντικών επιθεωρήσεων από το 2011 βρίσκεται σε συνεχή πτώση (βλ. σχετικά τις ετήσιες εκθέσεις του WWF για το περιβαλλοντικό δίκαιο). Όπως θα εκτεθεί στη συνέχεια, το νομοσχέδιο δεν εισάγει απολύτως τίποτα το ουσιαστικό στους τομείς αυτούς.
(στ) Σε κάθε περίπτωση, η νέα διάρκεια δεν θα είναι 15 έτη, αλλά ακόμα μεγαλύτερη – και μάλιστα για μερικά από τα πλέον ρυπογόνα έργα και δραστηριότητες. Το νομοσχέδιο δεν καταργεί τα άρθρα 2 παρ. 8 (γ) και 30 παρ. 4 ν. 4014/2011, παρόλο που έχουν επανειλημμένα αποδοκιμαστεί από το Συμβούλιο της Επικρατείας (ενδεικτικά, και από την πρόσφατη νομολογία, ΣτΕ 1606/2019, 2944/2016, 2483/2017, 3341/2017, κ.α.). Επίσης, το νομοσχέδιο δεν καταργεί τα άρθρα 5 παρ. 4 και 6 παρ. 5 ν. 4014/2011, για τη χωρίς χρονικά όρια (ή οποιαδήποτε διαφάνεια) σιωπηρή παράταση των ΑΕΠΟ (σε περίπτωση εμπρόθεσμης υποβολής φακέλων ανανέωσης και τροποποίησης, αντίστοιχα). Το νομοσχέδιο δεν αναθεωρεί τις διοικητικές κυρώσεις του ν. 4014/2011, ούτε τη διάταξη του άρθ. 9, για την εξαιρετική (στην ουσία, παράνομη) αδειοδότηση των «υφιστάμενων έργων στερούμενων περιβαλλοντικών όρων». To νομοσχέδιο δεν καταργεί σωρεία διατάξεων που «τακτοποιούν λειτουργικά» έργα και δραστηριότητες – όπως ατμοηλεκτρικούς σταθμούς, ξενοδοχεία, λατομεία, χιονοδρομικούς σταθμούς -, και επιτρέπουν τη συνέχιση της λειτουργίας τους χωρίς περιβαλλοντικούς όρους σε ισχύ. Θα περίμενε κανείς, σε αντιστάθισμα της παράτασης, όλα αυτά να επανεξεταστούν.
(ζ) Η διάταξη δεν μπορεί να εφαρμοστεί σε έργα και δραστηριότητες που διέπονται από ορισμένες ενωσιακές διατάξεις, η εφαρμογή των οποίων αλληλοσυνδέεται με (ή επηρεάζεται από) τις διαδικασίες περιβαλλοντικής αδειοδότησης. Αυτό συμβαίνει διότι οι διατάξεις αυτές επιβάλλουν τη συχνότερη αναθεώρηση (εφόσον συντρέξουν οι προϋποθέσεις που οι ειδικότερες αυτές διατάξεις ορίζουν). Ενδεικτικά, μπορεί να αναφερθούν το άρθ. 21 της οδηγίας 2010/75, το άρθ. 4 της οδηγίας 2000/60 και το άρθ. 12 της οδηγίας 2012/18. Ιδιαίτερη μνεία, ενόψει των νομοθετικών εξελίξεων στα ζητήματα των προστατευόμενων περιοχών, πρέπει να γίνει και στο άρθ. 6 παρ. 2 οδηγίας 92/43, το οποίο επιβάλλει να αποφεύγεται η υποβάθμιση των φυσικών οικότοπων και οι ενοχλήσεις των προστατευόμενων ειδών, ανεξάρτητα αν έχει προηγηθεί και εφαρμόζεται η διαδικασία περιβαλλοντικής αδειοδότησης.
(η) Η επιπρόσθετη παράταση 4 ετών για τα έργα ή δραστηριότητες που διαθέτουν Σύστημα Περιβαλλοντικής Διαχείρισης ISO 14001 (ή άλλο αντίστοιχο) μπορεί να θεωρηθεί ότι γενικά βρίσκει έρεισμα στην ενωσιακή νομοθεσία (βλ. άρθ. 38 Κανονισμού 1221/2009). Πάντως, τα περισσότερα κράτη μέλη, έχουν επιλέξει ως «κίνητρο» πιστοποίησης άλλα μέτρα, όπως την αραίωση των περιβαλλοντικών επιθεωρήσεων και τη νομοθεσία για τις δημόσιες συμβάσεις, και όχι την παράταση των ΑΕΠΟ (βλ. European Commission, EMAS promotion and policy support compendium, 2015): οι επιλογές αυτές είναι καλύτερα εναρμονισμένες με τους στόχους της πιστοποίησης, που δεν είναι σε καμία περίπτωση η υποκατάσταση της περιβαλλοντικής αδειοδότησης. Το πρόβλημα ειδικά με το ISO 14001 είναι ότι η παράταση εξαρτάται από ένα «ιδιωτικό» γεγονός – την εκπνοή ή μη της πιστοποίησης – που είναι καταρχήν γνωστό και αφορά μόνο ένα ιδιωτικό φορέα πιστοποίησης και τον φορέα του έργου ή δραστηριότητας. Κατά συνέπεια, ενισχύεται η αδιαφάνεια σχετικά με τους όρους λειτουργίας ορισμένου έργου ή δραστηριότητας, επειδή δεν προκύπτει με σαφήνεια ό τρόπου με τον οποίο θα γνωστοποιηθεί στο κοινό και στη διοίκηση η εκπνοή της πιστοποίησης.
(θ) Δεν είναι σαφές αν η διάταξη εφαρμόζεται και στις ισχύουσες ΑΕΠΟ. Εάν αυτό συμβαίνει, θα πρέπει να θεωρηθεί ότι αντίκειται στο σύνταγμα και την ενωσιακή νομοθεσία, για τους ίδιους λόγους που το Συμβούλιο της Επικρατείας έκρινε ανίσχυρη την παράταση ισχύος των ΑΕΠΟ βάσει του άρθ. 2 παρ. 8 περ. (γ) ν. 4014/2011 (βλ. νομολογία, παραπάνω).
17 Μαρτίου 2020, 17:20 | WWF Ελλάς

Μόνιμος Σύνδεσμος

Σχόλιο επί της διαδικασίας διαβούλευσης
Ως θέση αρχής, το WWF Ελλάς παγίως υποστηρίζει την ουσιαστική και χρονικά επαρκή διαβούλευση επί του νομοθετικού έργου κάθε κυβέρνησης. Το νομοσχέδιο τίθεται σε περιορισμένου χρόνου διαβούλευση, μόλις14 ημερών. Το πλήθος και η πολιτική σημασία των αλλαγών που το νομοσχέδιο προωθεί καθιστά εξαιρετικά περιορισμένο το διαθέσιμο χρονικό διάστημα για την κατάθεση σχολίων. Δεδομένης της έκτασης του νομοσχεδίου, της πληθώρας από διατάξεις που χρήζουν σοβαρής ανάλυσης, του εντοπισμού σειράς από πολύ προβληματικές διατάξεις, και των τομέων που αγγίζει το νομοσχέδιο, το WWF Ελλάς ζήτησε παράταση της διαβούλευσης τουλάχιστον μέχρι το τέλος Μαρτίου.

Γενικό σχόλιο
To νομοσχέδιο περιέχει ποικιλία από ρυθμίσεις με σοβαρές περιβαλλοντικές διαστάσεις. Αν και κάποιες είναι προφανούς χρησιμότητας, εντούτοις οι περισσότερες δεν είναι ξεκάθαρης σκοπιμότητας. Επιπροσθέτως, σε αρκετά μέρη του, το νομοσχέδιο εμφανίζει διαφορετικό επίπεδο νομικής επεξεργασίας, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις εντοπίζονται λάθη.
Στο πρώτο κεφάλαιο, το οποίο αφορά την περιβαλλοντική αδειοδότηση, επιχειρούνται αλλαγές στη διαδικασία περιβαλλοντικής αδειοδότησης, με σύντμηση των χρόνων γνωμοδότησης από δημόσιες υπηρεσίες και συρρίκνωση του περιεχομένου των φακέλων αδειοδότησης. Οι προτεινόμενες μεταβολές υπονομεύουν την ουσία της διαδικασίας εκτίμησης περιβαλλοντικών επιπτώσεων και την ορθή εφαρμογή του ενωσιακού δικαίου.
Στο τρίτο κεφάλαιο, το οποίο αφορά τη διακυβέρνηση των προστατευόμενων περιοχών, το νομοσχέδιο επιχειρεί μια συγκέντρωση του συστήματος διοίκησης. Η ενίσχυση του κεντρικού συντονισμού των προστατευόμενων περιοχών αποτελεί πάγιο αίτημα του WWF Ελλάς. Η προτεινόμενη υπαγωγή των σχημάτων διοίκησης σε ένα ενιαίο νομικό πρόσωπο, τον ΟΦΥΠΕΚΑ, ως αποκεντρωμένων μονάδων του, θα έχει μεν ως αποτέλεσμα την εξοικονόμηση σημαντικών πόρων που τώρα δαπανώνται για καθαρά διοικητικές λειτουργίες των φορέων διαχείρισης, όμως δεν προσφέρει καμία εγγύηση αναβάθμισης του έργου που σήμερα επιτελείται από τους φορείς αυτούς. Τόσο η αδύναμη δομή και η ισχνή εξουσία του ίδιου του ΟΦΥΠΕΚΑ, όσο κυρίως η αποψιλωμένη εκδοχή των αρμοδιοτήτων που μεταφέρονται από τους σημερινούς φορείς διαχείρισης τις προτεινόμενες μονάδες, δεν αφήνουν περιθώρια αισιοδοξίας για ενίσχυση του συστήματος διακυβέρνησης των προστατευόμενων περιοχών. Σημαντικότερα προβλήματα είναι η αφαίρεση της αρμοδιότητας έκφρασης γνώμης για υπό αδειοδότηση έργα και δραστηριότητες (ήδη αδύναμη και χρήζουσα ενίσχυσης στο ισχύον σύστημα), η απουσία μέριμνας για τη φύλαξη, και βεβαίως η απογοητευτική αποδυνάμωση της τοπικής συμμετοχής που πρέπει επιτέλους να αντιμετωπιστεί ως θεμελιώδες συστατικό για τη βιώσιμη διοίκηση των πυρήνων βιοποικιλότητας της χώρας.
Στο τέταρτο κεφάλαιο, το οποίο αφορά τις ζώνες των προστατευόμενων περιοχών, επιχειρείται μια ακατανόητης χρησιμότητας αλλαγή των κατηγοριών προστασίας που ίσχυαν από τον ν. 1650/1986, όπως τροποποιήθηκε με τον ν. 3937/2011 και ισχύει. Η σημαντικότερη όμως μεταβολή που επιχειρείται με το νομοσχέδιο είναι ο ορισμός επιτρεπόμενων χρήσεων γης ανά ζώνη προστασίας: αν και επί της αρχής αυτή η προσπάθεια μπορεί να φέρει μια συστηματοποίηση που θα συμβάλει στη σαφήνεια των μέτρων προστασίας ανά περιοχή, οι ίδιες οι χρήσεις που εισάγει το νομοσχέδιο είναι ανησυχητικά επιβαρυντικές για την καλή κατάσταση διατήρησης των προστατευτέων οικολογικών χαρακτηριστικών των περιοχών αυτών.
17 Μαρτίου 2020, 17:26 | ΚΥΝΗΓΕΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΩΝ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

Μόνιμος Σύνδεσμος

Ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Χατζηδάκης, στις 4 Μαρτίου 2020, έθεσε σε δημόσια διαβούλευση νομοσχέδιο με τον τίτλο «Εκσυγχρονισμός της περιβαλλοντικής νομοθεσίας». Ως προθεσμία για σχολιασμό του νομοσχεδίου ορίστηκε η Τετάρτη 18 Μαρτίου 2020.

Το νομοσχέδιο αυτό περιλαμβάνει οκτώ κεφάλαια τα οποία αναπτύσσονται σε εξήντα έξι άρθρα.

Πιο συγκεκριμένα το νομοσχέδιο αποτελείται από:

Κεφάλαιο Α: Απλοποίηση περιβαλλοντικής αδειοδότησης (9 Άρθρα)

Κεφάλαιο Β: Διαδικασία αδειοδότησης Α.Π.Ε. – Α΄Φάση (16 Άρθρα)

Κεφάλαιο Γ: Διαχείριση προστατευόμενων περιοχών (18 Άρθρα)

Κεφάλαιο Δ: Ζώνες εντός των προστατευόμενων περιοχών (4 Άρθρα)

Κεφάλαιο Ε: Ρυθμίσεις για Δασικούς χάρτες ( 2 Άρθρα)

Κεφάλαιο ΣΤ: Ρυθμίσεις για οικιστικές πυκνώσεις (6 Άρθρα)

Κεφάλαιο Ζ: Διαχείριση Αποβλήτων (8 Άρθρα)

Κεφάλαιο Η: Συνδέσεις αποχετευτικών δικτύων (3 Άρθρα)

Είναι προφανές πως κάθε ένα από τα παραπάνω κεφάλαια ή έστω ανά ομάδες των δύο σε ορισμένες περιπτώσεις, θα μπορούσαν να αποτελούν το αντικείμενο ενός νομοσχεδίου χωριστά, λόγω της εξαιρετικής σημασίας των διατάξεων που περιλαμβάνουν και των ζητημάτων που πραγματεύονται.

Είναι επίσης προφανές το γεγονός πως τα κεφάλαια του νομοσχεδίου επιχειρούν να λύσουν πολυεπίπεδα και σύνθετα προβλήματα ετών, τα οποία μόνο με την επίτευξη ευρείας κοινωνικής, πολιτικής και επιστημονικής συναίνεσης θα μπορούσαν να λυθούν.

Με βάση τα παραπάνω, οι δεκατέσσερις μέρες που ορίστηκαν ως διάρκεια στη συγκεκριμένη διαβούλευση, δε θα αρκούσαν ούτε υπό κανονικές συνθήκες για να εξασφαλίσουν την απαιτούμενη συμμετοχή πολιτών, φορέων και υπηρεσιών, στη διαβούλευση αυτού του εξαιρετικά σημαντικού νομοσχεδίου για το φυσικό περιβάλλον και τη βιώσιμη ανάπτυξη της χώρας.

Πόσο μάλλον όταν η χώρα τέθηκε στην ουσία από τις 10 Μαρτίου 2020 σε καραντίνα λόγω του ιού covid 19, με αποτέλεσμα την πλήρη ανατροπή και αναστάτωση στην καθημερινότητα πολιτών, φορέων και υπηρεσιών, που θα μπορούσαν υπό άλλες συνθήκες να συνεισφέρουν σημαντικά στο διάλογο επί του νομοσχεδίου.

Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω, εκτιμούμε πως η αναβολή της διαβούλευσης του νομοσχεδίου μέχρι να επανέλθει η χώρα σε κανονικούς ρυθμούς είναι επιτακτική, στο βαθμό που ο σκοπός της νομοθετικής αυτής πρωτοβουλίας είναι πραγματικά ο εκσυγχρονισμός της περιβαλλοντικής νομοθεσίας.

Ζητούμε επομένως την άμεση απόσυρση του νομοσχεδίου με παράλληλη μέριμνα ώστε να αποθηκευτούν τα μέχρι σήμερα κατατεθειμένα σχόλια, μέχρι τουλάχιστον να σταθεροποιηθούν οι κοινωνικοπολιτικές συνθήκες στη χώρα μας, που θα επιτρέψουν στους πολίτες, τους φορείς και τις υπηρεσίες που μπορούν και επιθυμούν, να σχολιάσουν τις διατάξεις του.

Ζητούμε επίσης εφόσον το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας ανταποκριθεί στο αίτημα μας και αναστείλει τη σχετική δημόσια διαβούλευση, όταν επαναφέρει το νομοσχέδιο σε διαβούλευση, να δώσει προθεσμία τουλάχιστον τριάντα ημερών για το σχολιασμό του.
17 Μαρτίου 2020, 17:15 | MedINA

Μόνιμος Σύνδεσμος

Η παράταση ισχύος των ΑΕΠΟ από 10 σε 15+ χρόνια, ανάλογα με την περίσταση, δίνει στους επενδυτές την ευκαιρία για μια επιπλέον πενταετία ανέξοδη και ανεξέλεγκτη. Για ένα καινούργιο έργο, του οποίου τις επιπτώσεις δεν γνωρίζουμε από τώρα, δεν θα δίνεται η δυνατότητα ελέγχου ή νομικής παρέμβασης μέχρι τη λήξη ισχύος της ΑΕΠΟ. Για τα έργα που τρέχουν ήδη τι ισχύει; Προτείνεται τουλάχιστον να παραμείνουν τα 10 έτη – εάν είναι δυνατόν να μειωθούν- για να προλάβουμε έστω τυχόν ατυχήματα ή παραλείψεις σε σχεδιασμό, που πρόκειται να προκαλέσουν μη αναστρέψιμα αποτελέσματα στο περιβάλλον.
17 Μαρτίου 2020, 16:05 | Παναγιωτόπουλος Κεραμοτουβλοποιία ΑΒΕΕ

Μόνιμος Σύνδεσμος

Η αύξηση της διάρκειας ισχύος των ΑΕΠΟ είναι προς την σωστή κατεύθυνση.
Μια σύγχρονη επιχείρηση πρέπει να μπορεί να προγραμματίζει με ασφάλεια και σιγουριά την λειτουργία της, για τα επόμενα χρόνια. Με το προϋπάρχον καθεστώς, μέχρι να εκδοθεί μια περιβαλλοντική άδεια και να ολοκληρωθούν οι εκσυγχρονισμοί εν μέσω κρίσης και μνημονίων, πλησίαζε η λήξη της. Στο μεταξύ είχε αλλάξει πολλάκις η περιβαλλοντική νομοθεσία και χρειάζονταν νέες απαιτήσεις για την ανανέωση-τροποποίηση. Είναι λοιπόν προς την σωστή κατεύθυνση η αύξηση της διάρκειας ισχύος. Πόσο δε μάλλον για επιχειρήσεις που εφαρμόζουν Συστήματα Περιβαλλοντικής Διαχείρισης (ISO 14001, EMAS) οι οποίες έχουν κεντρικά στην πολιτική τους την προστασία του περιβάλλοντος.
Θα προτείναμε επιπρόσθετα, η διάρκεια ισχύος των ΑΕΠΟ που έχουν εκδοθεί σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις του Ν.4014/2011, να παρατείνεται αυτοδίκαια σύμφωνα με την νέα νομοθεσία, χωρίς απαραίτητη προηγούμενη αίτηση του φορέα της δραστηριότητας.
17 Μαρτίου 2020, 16:57 | Νίκος Ρηγίζος

Μόνιμος Σύνδεσμος

Η διάρκεια ισχύος των ΑΕΠΟ πριν το Ν. 4014/2011 ανερχόταν σε 5 έτη διάστημα το οποίο ήταν ικανό για τους φορείς των δραστηριοτήτων να παρακολουθούν τις μεταβολές της νομοθεσίας και να εναρμονίζονται με αυτή. Μετά την έκδοση του Ν. 4014/2011 η διάρκεια ισχύος των ΑΕΠΟ ανήλθε σε 10 έτη, με αποτέλεσμα να παρατηρηθεί ότι σημαντικό μέρος των φορέων των δραστηριοτήτων, δυσκολεύονται στην τήρηση εφαρμογής της περιβαλλοντικής νομοθεσίας και αρκετές υποχρεώσεις τους να μην τηρούνται κυρίως λόγω άγνοιας. Επιπλέον, το γεγονός αυτό δυσκολεύει σημαντικά την εναρμόνιση αυτών όταν έρχεται η στιγμή της ανανέωσης καθώς προκύπτει σημαντικό οικονομικό κόστος, το οποίο δεν είχε προβλεφθεί.
Με το νέο νομοσχέδιο προβλέπεται αύξηση της χρονικής ισχύος της ΑΕΠΟ έως και 21 έτη (15 +6 ή +4), πράξη η οποία θα επιτείνει ακόμη περισσότερο την μη εφαρμογή της περιβαλλοντικής νομοθεσίας και κατ’ επέκταση των υποχρεώσεων των φορέων. Τέλος, αναφορικά με την παράταση της ΑΕΠΟ εφόσον οι δραστηριότητες θα εφαρμόζουν Σύστημα Περιβαλλοντικής Διαχείρισης κρίνεται αβάσιμο καθώς οι επιθεωρητές των Συστημάτων δεν αποτελούν ελεγκτικοί φορείς, οι οποίοι να έχουν την αρμοδιότητα να διασφαλίζουν την τήρηση των περιβαλλοντικών όρων. Επομένως, προτείνεται η διατήρηση ή και μείωση της χρονικής διάρκειας ισχύος των περιβαλλοντικών όρων (π.χ. 8 έτη).
17 Μαρτίου 2020, 16:46 | Κυνηγετικός Σύλλογος Κ.ΝΕΥΡΟΚΟΠΙΟΥ Η ΆΡΤΕΜΙΣ

Μόνιμος Σύνδεσμος

Ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Χατζηδάκης, στις 4 Μαρτίου 2020, έθεσε σε δημόσια διαβούλευση νομοσχέδιο με τον τίτλο «Εκσυγχρονισμός της περιβαλλοντικής νομοθεσίας». Ως προθεσμία για σχολιασμό του νομοσχεδίου ορίστηκε η Τετάρτη 18 Μαρτίου 2020.

Το νομοσχέδιο αυτό περιλαμβάνει οκτώ κεφάλαια τα οποία αναπτύσσονται σε εξήντα έξι άρθρα.

Πιο συγκεκριμένα το νομοσχέδιο αποτελείται από:

Κεφάλαιο Α: Απλοποίηση περιβαλλοντικής αδειοδότησης (9 Άρθρα)

Κεφάλαιο Β: Διαδικασία αδειοδότησης Α.Π.Ε. – Α΄Φάση (16 Άρθρα)

Κεφάλαιο Γ: Διαχείριση προστατευόμενων περιοχών (18 Άρθρα)

Κεφάλαιο Δ: Ζώνες εντός των προστατευόμενων περιοχών (4 Άρθρα)

Κεφάλαιο Ε: Ρυθμίσεις για Δασικούς χάρτες ( 2 Άρθρα)

Κεφάλαιο ΣΤ: Ρυθμίσεις για οικιστικές πυκνώσεις (6 Άρθρα)

Κεφάλαιο Ζ: Διαχείριση Αποβλήτων (8 Άρθρα)

Κεφάλαιο Η: Συνδέσεις αποχετευτικών δικτύων (3 Άρθρα)

Είναι προφανές πως κάθε ένα από τα παραπάνω κεφάλαια ή έστω ανά ομάδες των δύο σε ορισμένες περιπτώσεις, θα μπορούσαν να αποτελούν το αντικείμενο ενός νομοσχεδίου χωριστά, λόγω της εξαιρετικής σημασίας των διατάξεων που περιλαμβάνουν και των ζητημάτων που πραγματεύονται.

Είναι επίσης προφανές το γεγονός πως τα κεφάλαια του νομοσχεδίου επιχειρούν να λύσουν πολυεπίπεδα και σύνθετα προβλήματα ετών, τα οποία μόνο με την επίτευξη ευρείας κοινωνικής, πολιτικής και επιστημονικής συναίνεσης θα μπορούσαν να λυθούν.

Με βάση τα παραπάνω, οι δεκατέσσερις μέρες που ορίστηκαν ως διάρκεια στη συγκεκριμένη διαβούλευση, δε θα αρκούσαν ούτε υπό κανονικές συνθήκες για να εξασφαλίσουν την απαιτούμενη συμμετοχή πολιτών, φορέων και υπηρεσιών, στη διαβούλευση αυτού του εξαιρετικά σημαντικού νομοσχεδίου για το φυσικό περιβάλλον και τη βιώσιμη ανάπτυξη της χώρας.

Πόσο μάλλον όταν η χώρα τέθηκε στην ουσία από τις 10 Μαρτίου 2020 σε καραντίνα λόγω του ιού covid 19, με αποτέλεσμα την πλήρη ανατροπή και αναστάτωση στην καθημερινότητα πολιτών, φορέων και υπηρεσιών, που θα μπορούσαν υπό άλλες συνθήκες να συνεισφέρουν σημαντικά στο διάλογο επί του νομοσχεδίου.

Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω, εκτιμούμε πως η αναβολή της διαβούλευσης του νομοσχεδίου μέχρι να επανέλθει η χώρα σε κανονικούς ρυθμούς είναι επιτακτική, στο βαθμό που ο σκοπός της νομοθετικής αυτής πρωτοβουλίας είναι πραγματικά ο εκσυγχρονισμός της περιβαλλοντικής νομοθεσίας.

Ζητούμε επομένως την άμεση απόσυρση του νομοσχεδίου με παράλληλη μέριμνα ώστε να αποθηκευτούν τα μέχρι σήμερα κατατεθειμένα σχόλια, μέχρι τουλάχιστον να σταθεροποιηθούν οι κοινωνικοπολιτικές συνθήκες στη χώρα μας, που θα επιτρέψουν στους πολίτες, τους φορείς και τις υπηρεσίες που μπορούν και επιθυμούν, να σχολιάσουν τις διατάξεις του.

Ζητούμε επίσης εφόσον το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας ανταποκριθεί στο αίτημα μας και αναστείλει τη σχετική δημόσια διαβούλευση, όταν επαναφέρει το νομοσχέδιο σε διαβούλευση, να δώσει προθεσμία τουλάχιστον τριάντα ημερών για το σχολιασμό του.
17 Μαρτίου 2020, 16:12 | ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΕΤΑΙΡΙΩΝ ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΩΝ

Μόνιμος Σύνδεσμος

Προτείνετε να είναι δυνατή η χορήγηση Βεβαίωσης Καταχώρησης αίτησης σε Ηλεκτρονικό Μητρώο Παραγωγών για σταθμό ΑΠΕ ή ΣΗΘΥΑ, ή τροποποίηση αυτής, ώστε να προστίθεται στον σταθμό αποθηκευτικό μέσο ενέργειας, στην ίδια ή άλλη τοποθεσία, χωρίς να μεταβάλλεται η οντότητα του σταθμού. Η έννοια αυτού του σταθμού δεν ταυτίζεται με την έννοια του Υβριδικού Σταθμού.

Προτείνεται επίσης στις εγκαταστάσεις αυτοπαραγωγών κατά την έννοια του Ν.3468/2006, να επιτρέπεται, μετά από αίτηση στον αρμόδιο Διαχειριστή του δικτύου, η εγκατάσταση σταθερού συστήματος συσσωρευτών για την αποθήκευση ηλεκτρικής ενέργειας (εφεξής σύστημα αποθήκευσης), χωρίς να τίθεται όριο χωρητικότητας του συστήματος αυτού. Το σύστημα αποθήκευσης αποτελεί τμήμα της Εσωτερικής Ηλεκτρικής Εγκατάστασης του αυτοπαραγωγού και η εγκατάστασή του θα πρέπει να συμμορφώνεται με τα εθνικά και διεθνή αντίστοιχα πρότυπα και κανόνες.
17 Μαρτίου 2020, 16:08 | ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΕΤΑΙΡΙΩΝ ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΩΝ

Μόνιμος Σύνδεσμος

1. Το νομοσχέδιο προβλέπει την ανανέωση των περιβαλλοντικών όρων ανά δεκαπενταετία (από 10 που είναι σήμερα). Στην περίπτωση των ΑΠΕ όμως, η λειτουργία των σταθμών είναι τουλάχιστον 20ετής χωρίς συνήθως να χρειαστεί οποιαδήποτε αλλαγή εξοπλισμού που θα δημιουργούσε την ανάγκη τροποποίησης των περιβαλλοντικών όρων. Για το λόγο αυτό, προτείνουμε η διάρκεια των τιθέμενων περιβαλλοντικών όρων να είναι όση και η διάρκεια λειτουργίας του έργου (πρακτικά δηλαδή αορίστου χρόνου, εφόσον φυσικά δεν επέρχεται μεταβολή των δεδομένων βάσει των οποίων εκδόθηκε η ΑΕΠΟ) ώστε να μη προβαίνουν οι επενδυτές σε άσκοπες διαδικασίες ανανέωσης όταν η ουσία δεν έχει μεταβληθεί.

2. Τίθεται επίσης ένα ερώτημα σε σχέση με τους όρους ανανέωσης των ΑΕΠΟ. Αν, για παράδειγμα, μια ΑΕΠΟ εγκρίθηκε προ δεκαετίας για χωροθέτηση σε γη υψηλής παραγωγικότητας (κάτι που επιτρεπόταν τότε) και στη διαδικασία ανανέωσης η χρήση αυτή δεν είναι πλέον επιτρεπτή, πώς θα αντιμετωπίσουν οι αρχές το θέμα; Θα αρνηθούν την ανανέωση ενώ επί της ουσίας δεν άλλαξε τίποτα σε ότι αφορά τις περιβαλλοντικές του επιπτώσεις; Και θα ακυρωθεί η σύμβαση του έργου ενώ ο επενδυτής δεν φταίει σε τίποτα; Ή η ανανέωση θα λάβει υπόψη το καθεστώς που ίσχυε όταν πρωτοεγκρίθηκε η ΑΕΠΟ;

3. Μια αλλαγή που κρίνεται απαραίτητη είναι αυτή που θεσμοθετήθηκε με το Ν.3851/2010 και δεν εδράζεται σε καμία λογική (είχε υιοθετηθεί τότε ως ένας “αναγκαίος” συμβιβασμός για να προχωρήσει το νομοσχέδιο) και αφορά στην αναγκαιότητα να “υπόκεινται σε διαδικασία Ε.Π.Ο. σταθμοί παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Α.Π.Ε. με εγκατεστημένη ισχύ μικρότερη ή ίση προς τα ανωτέρω όρια εφόσον: … β) γειτνιάζουν, σε απόσταση μικρότερη των εκατόν πενήντα (150) μέτρων, με σταθμό Α.Π.Ε. της ίδιας τεχνολογίας που είναι εγκατεστημένος σε άλλο γήπεδο και έχει εκδοθεί γι` αυτόν άδεια παραγωγής ή απόφαση Ε.Π.Ο. ή προσφορά σύνδεσης, η δε συνολική Ισχύς των σταθμών υπερβαίνει τα παραπάνω καθοριζόμενα όρια”. Ο όρος αυτός θα πρέπει να απαλειφθεί, αφού ουδόλως συμβάλει έμπρακτα στην προστασία του περιβάλλοντος αλλά συνιστά ένα ανούσιο γραφειοκρατικό εμπόδιο.

4. Όλοι οι φωτοβολταϊκοί σταθμοί, ανεξαρτήτως μεγέθους, χαρακτηρίζονται από την κείμενη νομοθεσία ως μη οχλούσες ή χαμηλής όχλησης δραστηριότητες. Σε ότι αφορά την περιβαλλοντική κατηγοριοποίησή τους, ανήκουν στις κατηγορίες Β και Α2.

5. Για τους σταθμούς κατηγορίας Β υπάρχουν, ήδη από το 2013, Πρότυπες Περιβαλλοντικές Δεσμεύσεις (ΠΠΔ) οι οποίες καλύπτουν λεπτομερώς όλες τις απαραίτητες ενέργειες αποτροπής βλάβης στο περιβάλλον. Οι ίδιες ΠΠΔ προβλέπουν επίσης και επιβολή πρόσθετων περιβαλλοντικών όρων από τις αρμόδιες αρχές ειδικού καθεστώτος (αρχαιολογικές και δασικές υπηρεσίες, ΥΠΑ) ή για την περίπτωση περιοχών Natura 2000. Επιπλέον, προβλέπουν τη διαδικασία αποξήλωσης του σταθμού μετά το πέρας λειτουργίας του και αποκατάσταση του γηπέδου εγκατάστασης.

6. Επειδή η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων της Κατηγορίας Α2 δεν παρέχει επιπλέον ουσιαστικές πληροφορίες για το έργο και τις τυχόν επιπτώσεις που αυτό μπορεί να έχει στο περιβάλλον, αλλά συχνά εξαντλείται σε ανούσιες και άσχετες πληροφορίες για την περιοχή, προτείνουμε να αντικατασταθεί από ένα φάκελο ο οποίος θα περιέχει μόνο ουσιαστικές πληροφορίες (τεχνική έκθεση για το έργο, στοιχεία για τη θέση εγκατάστασης και τη συμβατότητα με τους υφιστάμενους χωροταξικούς κανόνες περιλαμβανομένης και τυχόν απαιτούμενης πράξης χαρακτηρισμού, πιθανές επιπτώσεις στο περιβάλλον και τρόπους αντιμετώπισής τους). Οι περιβαλλοντικοί όροι που θα τίθενται να είναι αυτοί των ΠΠΔ (περιλαμβανομένου του παραρτήματος με τυχόν πρόσθετους περιβαλλοντικούς όρους).

Ο φάκελος αυτός θα είναι φυσικά διαθέσιμος και στο ευρύ κοινό στο πλαίσιο της περιβαλλοντικής ενημέρωσης και διαβούλευσης προκειμένου να διατυπωθούν τυχόν ενστάσεις στο πλαίσιο και τα χρονοδιαγράμματα που προβλέπει η νομοθεσία, ενώ λόγω του συνεκτικού και απλοποιημένου χαρακτήρα των εγγράφων που θα κατατίθενται, θα είναι πιο εύκολο για τους πολίτες να συμμετάσχουν σε αυτή τη δημόσια διαβούλευση.
17 Μαρτίου 2020, 15:10 | Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία

Μόνιμος Σύνδεσμος

Σχόλια

Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας, Καλλιστώ και Ελληνικής Εταιρείας για την Προστασία της Φύσης

επί του Σχεδίου νόμου «Εκσυγχρονισμός Περιβαλλοντικής Νομοθεσίας»

Σε σχέση με το Σχέδιο νόμου «Εκσυγχρονισμός Περιβαλλοντικής Νομοθεσίας» του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (στο εξής, «ΥΠΕΝ») και, συγκεκριμένα τα άρθρα 1 έως 47 του Σχεδίου νόμου, το οποίο τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση στις 4.3.2020 και μέχρι τις 18.3.2020, οι συνυπογράφουσες Περιβαλλοντικές Οργανώσεις έχουν τα ακόλουθα σχόλια.

Προκαταρκτικώς, οι συνυπογράφουσες Περιβαλλοντικές Οργανώσεις επισημαίνουν ότι είναι σύμφωνες με τις κινήσεις εκσυγχρονισμού της περιβαλλοντικής νομοθεσίας, εφόσον όμως ο εκσυγχρονισμός αυτός αποσκοπεί πράγματι στην προστασία του περιβάλλοντος και δεν είναι ψευδεπίγραφος, με αντικειμενικό σκοπό τη διευκόλυνση της υποβάθμισής του.

Στη συγκεκριμένη περίπτωση, το υπό διαβούλευση νομοσχέδιο (άρθρα 1 έως 47) δεν περιέχει διατάξεις αποσκοπούσες στη διασφάλιση της βιοποικιλότητας έναντι των κινδύνων που τη βάλλουν· αντιθέτως, περιέχει διατάξεις που αποσκοπούν στη διευκόλυνση των επενδυτών κατά την αδειοδοτική διαδικασία εκτέλεσης έργων.

Οι συνυπογράφουσες Περιβαλλοντικές Οργανώσεις σχολιάζουν τα ακόλουθα τμήματα του πολυνομοσχεδίου: α) Επί της τροποποίησης της διαδικασίας αδειοδότησης έργων (ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α), β) Επί της νέας διαδικασίας αδειοδότησης ΑΠΕ (ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β), γ) Επί του νέου συστήματος διαχείρισης των προστατευόμενων περιοχών (ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ) και επί του Μητρώου Περιβαλλοντικών Οργανώσεων (ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ) και δ) Επί της τροποποίησης των χρήσεων γης στις προστατευόμενες περιοχές (ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ).

Ι. Επί της τροποποίησης της διαδικασίας αδειοδότησης έργων

1. Στα άρθρα 1 έως 25 του Σχεδίου νόμου περιέχονται οι τροποποιήσεις/απλοποιήσεις στη διαδικασία αδειοδότησης έργων. Επί των ρυθμίσεων αυτών, οι συνυπογράφουσες Περιβαλλοντικές Οργανώσεις έχουν τα ακόλουθα σχόλια:

2. Πρώτον, σε αρκετά σημεία (βλ. έξι διαφορετικά στο άρθρο 2) του Σχεδίου νόμου αναφέρεται ότι η άπρακτη παρέλευση της προθεσμίας που τάσσεται στη διοίκηση για να γνωμοδοτήσει συνεπάγεται ότι η γνωμοδότηση είναι θετική για τον ιδιώτη. Ιδίως, σε δύο σημεία του άρθρου 2 (παρ. 1 και παρ. 3, περιπτώσεις δ΄ και ε΄) του Σχεδίου νόμου, τα οποία αφορούν γνωμοδοτήσεις σε σχέση με τη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων – τμήμα της οποίας κατά τον ν. 4014/2011 είναι η Ειδική Οικολογική Αξιολόγηση που περιλαμβάνει τη «δέουσα εκτίμηση» της οδηγίας 92/43/ΕΟΚ – αναφέρεται ότι «οι γνωμοδοτήσεις που δεν υποβλήθηκαν θεωρούνται θετικές και η αρμόδια περιβαλλοντική αρχή λαμβάνει υπόψη της τη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, ώστε να διαμορφώσει τους περιβαλλοντικούς όρους».

3. Με τις ρυθμίσεις αυτές, δημιουργείται τεκμήριο νομιμότητας των όρων που περιέχονται σε Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, ακόμη και αν δεν έχουν γνωμοδοτήσει επ’ αυτών οι αρμόδιες αρχές (βλ. άρθρο 2, παρ. 3, περίπτωση δ΄) και ακόμη κι αν δεν τις έχουν αξιολογήσει (βλ. άρθρο 2, παρ. 3, περίπτωση ε΄ που παραπέμπει στην περίπτωση δ΄). Εντούτοις, με τις ρυθμίσεις αυτές ουδόλως διασφαλίζεται ότι δεν θα εκτελεστεί έργο εντός περιοχής του δικτύου Natura 2000, το οποίο θα διακυβεύει την ακεραιότητα του οικοτόπου κατά παράβαση των οδηγιών 92/43/ΕΟΚ και 2009/147/ΕΕ.

4. Τέτοιες ρυθμίσεις παραβιάζουν τόσο την αρχή της πρόληψης, η οποία είναι θεμελιώδης αρχή του δικαίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το δίκαιο περιβάλλοντος και είναι δεσμευτική για τα κράτη μέλη, όσο και την οδηγία 92/43/ΕΟΚ. Συγκεκριμένα, με δεδομένο ότι κατά το άρθρο 6 παρ. 3 της οδηγίας 92/43/ΕΟΚ, οι εθνικές αρχές συμφωνούν για ένα σχέδιο «μόνον αφού βεβαιωθούν ότι δεν θα παραβλάψει την ακεραιότητα του τόπου περί του οποίου πρόκειται», παραβιάζεται κατάφωρα η διάταξη αυτή με το να συμφωνούν οι αρχές για ένα σχέδιο χωρίς καν να το έχουν εξετάσει.

5. Περαιτέρω, οι ρυθμίσεις αυτές εγείρουν και ζητήματα συνταγματικότητας, καθώς το κράτος απεμπολεί τη συνταγματικά κατοχυρωμένη υποχρέωση προστασίας του περιβάλλοντος. Συγκεκριμένα, με τις ρυθμίσεις αυτές, μέσω της έκδοσης σιωπηρών πράξεων της διοίκησης, ενδύονται με τεκμήριο νομιμότητας οι περιβαλλοντικοί όροι των επενδυτών, αφού θεωρούνται εγκριθέντες. Μετά την έκδοση τέτοιων ατομικών διοικητικών πράξεων, θα εναπόκειται πλέον μόνο στους ιδιώτες να προσβάλλουν δικαστικά τη νομιμότητά τους. Αφενός, όμως, ένας τέτοιος δικαστικός έλεγχος δεν είναι της ίδιας φύσης και έκτασης όπως ο έλεγχος νομιμότητας που πραγματοποιεί η διοίκηση και, αφετέρου, εάν δεν ασκηθούν τέτοια ένδικα μέσα, οι εν λόγω διοικητικές πράξεις θα είναι απρόσβλητες (ακόμη και παρεμπιπτόντως). Μάλιστα, το Σχέδιο νόμου δεν προβλέπει καν τη δυνατότητα της διοίκησης να ανακαλέσει τέτοιες σιωπηρές πράξεις έγκρισης των περιβαλλοντικών όρων σε περίπτωση που διαπιστωθεί από τη διοίκηση παραβίαση της περιβαλλοντικής νομοθεσίας.

6. Οι συνυπογράφουσες Περιβαλλοντικές Οργανώσεις επισημαίνουν ότι, κατ’ εφαρμογή της θεμελιώδους αρχής της πρόληψης, οι καθυστερήσεις των αρμόδιων υπηρεσιών να γνωμοδοτούν και αξιολογούν τους περιβαλλοντικούς όρους πρέπει να αντιμετωπιστούν με την απόσπαση/πρόσληψη περισσότερου ανθρώπινου δυναμικού που θα διενεργεί τέτοιες γνωμοδοτήσεις και αξιολογήσεις και όχι με την παράλειψη των σταδίων αυτών ελλείψει προσωπικού. Υπενθυμίζεται η πάγια νομολογία του Δικαστηρίου της ΕΕ ότι απαγορεύεται στα κράτη μέλη να επικαλούνται εσωτερικές καταστάσεις για να δικαιολογήσουν την παραβίαση του ενωσιακού δικαίου.

7. Δεύτερον, στο άρθρο 5 παρ. 3 του Σχεδίου νόμου αναφέρεται ότι καταργείται η περίπτωση δ΄, της παραγράφου 10 του άρθρου 11 του ν. 4014/2011. Υπενθυμίζεται ότι η παράγραφος 10 του άρθρου 11 αναφέρει το περιεχόμενο της «δέουσας εκτίμησης», η διεξαγωγή της οποίας (ως τμήμα της Ειδικής Οικολογικής Αξιολόγησης) είναι υποχρεωτική δυνάμει του άρθρου 6 παρ. 3 της οδηγίας 92/43/ΕΟΚ όσον αφορά την εκτέλεση έργων εντός περιοχών του δικτύου Natura 2000. Η απαίτηση που καταργείται δυνάμει του Σχεδίου νόμου αφορά τα «δ) ποιοτικά και ποσοτικά στοιχεία σχετικά με το αν διασφαλίζεται η ακεραιότητα των περιοχών».

8. Εφόσον υιοθετηθεί το Σχέδιο νόμου, η «δέουσα εκτίμηση» θα αρκείται να καταγράφει τις εκτιμώμενες επιπτώσεις στα είδη των οικοτόπων και στα είδη της χλωρίδας, πανίδας και ορνιθοπανίδας, αλλά δεν θα αναφέρει ποιοτικά και ποσοτικά στοιχεία για το αν διασφαλίζεται η ακεραιότητα του οικοτόπου που θίγεται από το σχεδιαζόμενο έργο. Εντούτοις, κάτι τέτοιο παραβιάζει το άρθρο 6 παρ. 3 της οδηγίας 92/43/ΕΟΚ, όπως έχει ερμηνευθεί από τη νομολογία του Δικαστηρίου της ΕΕ, η οποία είναι δεσμευτική για τα κράτη μέλη. Συναφώς, υπενθυμίζεται ότι η δέουσα εκτίμηση «πρέπει να καταδεικνύει με σαφήνεια τον λόγο για τον οποίο δεν επηρεάζονται οι προστατευόμενοι τύποι οικοτόπων και τα προστατευόμενα είδη» (βλ. ενδεικτικά, απόφαση C-461/17). Συνεπώς, η κατάργηση της απαίτησης αυτής παραβιάζει το ενωσιακό δίκαιο.

9. Τρίτον, στο άρθρο 5 παρ. 1 και 2 του Σχεδίου νόμου αναφέρεται ότι καταργούνται οι περιπτώσεις β΄και δ΄ της παραγράφου 5 του άρθρου 11 και η περίπτωση β΄ της παραγράφου 6 του άρθρου 11 του ν. 4014/2011. Υπενθυμίζεται ότι οι καταργούμενες ρυθμίσεις του άρθρου 11 του ν. 4014/2011 αφορούν το περιεχόμενο του φακέλου ανανέωσης και του φακέλου τροποποίησης ΑΕΠΟ, αντίστοιχα. Συγκεκριμένα, καταργείται ως προς αμφότερους τους φακέλους η υποχρέωση αναγραφής των στοιχείων περιγραφής της υφιστάμενης κατάστασης του φυσικού περιβάλλοντος.

10. Οι συνυπογράφουσες Περιβαλλοντικές Οργανώσεις επισημαίνουν ότι η κατάργηση των στοιχείων αυτών είναι σημαντική, διότι επιτρέπει να διαπιστωθεί εάν από τη σκοπούμενη ανανέωση ή τροποποίηση της Απόφασης Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων επέρχεται ή έχει ήδη επέλθει επιδείνωση της ακεραιότητας του οικοτόπου. Συναφώς, σε σχέση με έργα εντός περιοχών του δικτύου Natura 2000, επισημαίνεται ότι η κατάργηση των στοιχείων αυτών παραβιάζει το άρθρο 6 παρ. 3 της οδηγίας 92/43/ΕΟΚ, όπως έχει ερμηνευθεί από τη νομολογία του Δικαστηρίου της ΕΕ, η οποία είναι δεσμευτική για τα κράτη μέλη. Συναφώς, υπενθυμίζεται ότι «η εκτίμηση δεν μπορεί να χαρακτηριστεί «δέουσα» κατά την έννοια του άρθρου 6, παράγραφος 3, πρώτη περίοδος, της οδηγίας περί οικοτόπων, όταν δεν υπάρχουν επικαιροποιημένα δεδομένα σε σχέση με τους προστατευόμενους οικοτόπους και τα προστατευόμενα είδη» (βλ. απόφαση C-441/17). Συνεπώς, η κατάργηση της απαίτησης αυτής επίσης παραβιάζει το ενωσιακό δίκαιο.

11. Τέταρτον, το άρθρο 7 του Σχεδίου νόμου προβλέπει την ανάθεση πρόσθετων και ουσιαστικών αρμοδιοτήτων σε ιδιώτες, φυσικά ή νομικά πρόσωπα εγγεγραμμένα στο Μητρώο Πιστοποιημένων Αξιολογητών ΜΠΕ, η σύσταση του οποίου είχε προβλεφθεί ήδη από το 2011. Οι συνυπογράφουσες Περιβαλλοντικές Οργανώσεις επισημαίνουν ότι ουδόλως προβλέπεται, σε σχέση με το Μητρώο αυτό, η απαγόρευση σύγκρουσης συμφερόντων των αξιολογητών που θα αξιοποιηθούν από το ΥΠΕΝ για την αξιολόγηση των περιβαλλοντικών όρων, ενώ αντίθετα προβλέπεται και πρόσληψή τους απ’ ευθείας από τον επενδυτή. Επομένως, δεν υπάρχει ούτε η ελάχιστη διασφάλιση ότι ο ιδιώτης αξιολογητής που θα προσληφθεί – και θα αμειφθεί με κρατικούς πόρους – για να αξιολογήσει τους περιβαλλοντικούς όρους επενδυτή δεν θα έχει νομικούς, οικονομικούς ή άλλους δεσμούς με τον επενδυτή, του οποίου τους περιβαλλοντικούς όρους καλείται να αξιολογήσει.

12. Παρόμοια κριτική χωρεί και στο ζήτημα των Περιβαλλοντικών Ελεγκτών, όπου οι απαιτήσεις για πραγματική ανεξαρτησία από τους ιδιώτες επενδυτές είναι αυξημένες. Εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι κατά την πρόβλεψη της παρ. 9, οι πιστοποιημένοι αξιολογητές δεν δεσμεύονται από τις προθεσμίες που τίθενται στη διοίκηση για την διεκπεραίωση των επιμέρους σταδίων, πλην των προθεσμιών για γνωμοδότηση και δημόσια διαβούλευση. Τούτο είναι λογικά παράδοξο, καθώς οι αξιολογητές, αν ήθελε υποτεθεί ότι αποτελούν σχήμα πιο ευέλικτο σε σχέση με τη διοίκηση, θα έπρεπε όχι απλά να δεσμεύονται από τις προθεσμίες αλλά οι προθεσμίες που τους αφορούν να είναι συντομότερες!

13. Ακολουθούν ορισμένα επιμέρους σχόλια επί άρθρων του πρώτου κεφαλαίου του Σχεδίου νόμου:

14. Άρθρο 2: Προσοχή αξίζει να δοθεί στο γεγονός ότι στο άρθρο 2 παρ. 1 του υπό διαβούλευση νομοσχεδίου, το οποίο τροποποιεί τη διαδικασία της περιβαλλοντικής αδειοδότησης όσον αφορά τη διαδικασία της υποβολή ΠΠΠΑ (άρθρο 3 παρ. 2 ν. 4014/2011) ή μη (άρθρο 4 ν. 4014/2011), εισάγει την έννοια των «ουσιωδών γνωμοδοτήσεων», η οποία είναι ξένη ως προς το Διοικητικό Δίκαιο και τη διοικητική διαδικασία εν γένει, καθώς η μόνη αποδεκτή διάκριση είναι περί αρμόδιου και αναρμόδιου οργάνου να εισφέρει γνωμοδότηση, καθώς και η διάκριση απλής και σύμφωνης γνώμης. Από τη στιγμή που κατοχυρώνεται η σχετική διαδικασία, όλες οι γνωμοδοτήσεις οφείλουν να ληφθούν υπόψη. Παρομοίως ο όρος αυτός επαναλαμβάνεται στο σημείο β. (γγ) του ιδίου άρθρου, πράγμα το οποίο επιδέχεται αντίστοιχης κριτικής. Η απόπειρα του νομοθέτη να ορίσει τις «ουσιώδεις» γνωμοδοτήσεις αφήνει περιθώρια ερμηνείας τα οποία καθιστούν αμφισβητούμενη την ποιότητα της διαδικασίας δημόσιας διαβούλευσης. Έντονο προβληματισμό εγείρει ακόμα και η πρόβλεψη του άρθρου 2 του συζητούμενου νομοσχεδίου, ότι «Η Έγκριση των Περιβαλλοντικών Όρων του προηγούμενου εδαφίου δύναται να ενσωματώνεται σε μεταγενέστερη Απόφαση άλλου αρμόδιου οργάνου, το οποίο ειδικώς προβλέπεται στην κείμενη νομοθεσία.», καθώς δεν είναι σαφές τι εξυπηρετεί η πρόβλεψη αυτή και εν πάσει περιπτώσει εάν αναφέρεται σε συναρμοδιότητες ή κάποιο άλλο διοικητικό μοντέλο.

15. Άρθρο 3: Ένα σημείο το οποίο αξίζει ιδιαίτερης προσοχής είναι το γεγονός ότι το εισαγόμενο προς διαβούλευση Σχέδιο νόμου αφαιρεί την πρόβλεψη περί συμμετοχής του κοινού στη διαδικασία δημόσιας διαβούλευσης. Έτσι, ενώ με το μέχρι τώρα ισχύον άρθρο 3 παρ. 2 ν. 4014/2011 προβλέπεται η συλλογή γνωμοδοτήσεων από τις αρμόδιες υπηρεσίες και φορείς της Διοίκησης και απόψεων του κοινού και άλλων φορέων (διαδικασία διαβούλευσης), με το νέο άρθρο η διαδικασία αυτή παραλείπεται ως καταργούμενη, θίγοντας καταφανώς τα κατοχυρωμένα διαδικαστικά περιβαλλοντικά δικαιώματα έτσι όπως αυτά προβλέπονται από τη Σύμβαση του Άαρχους. Η δε μείωση της προθεσμίας διαβούλευσης από σαράντα πέντε (45) σε τριάντα (30) ημέρες, καθώς και η κατάργηση της δυνατότητας διπλασιασμού του χρόνου σε περίπτωση ιδιαιτέρως σύνθετων έργων παρουσιάζει έντονα δημοκρατικά ελλείμματα.

16. Στο άρθρο 3 του προς διαβούλευση Σχεδίου νόμου περί της διαδικασίας ανανέωσης της ΑΕΠΟ, φαίνεται να βαίνει προς κατάργηση η υποχρέωση υποβολής νέας ΜΠΕ σε περίπτωση που επέρχονται ουσιαστικές διαφοροποιήσεις ως προς τις επιπτώσεις στο περιβάλλον του συγκεκριμένου έργου η δραστηριότητας. Η κατάργηση αυτή, σε συνδυασμό με τη ρύθμιση περί αύξησης του ορίου ισχύος των ΑΕΠΟ σε δεκαπέντε (15) έτη εγείρει έντονες ανησυχίες σε σχέση με την περιβαλλοντική επικαιρότητα των Μελετών, και οφείλει να αιτιολογηθεί επαρκέστερα αν τελικά επικρατήσει. Ο νομοθέτης αναφέρεται πια σε «φάκελο τροποποίησης ΑΕΠΟ» αποφεύγοντας τεχνηέντως τον όρο «Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων».

17. Άρθρο 4: εντύπωση προκαλεί η προοπτική της τροποποίησης ΑΕΠΟ σε περίπτωση ουσιώδους μεταβολής του έργου ή της δραστηριότητας, δίχως τη γνωμοδότηση φορέων που συμμετείχαν στη διαδικασία στο πλαίσιο της έκδοσης ΑΕΠΟ, «παρά μόνο αν τις αφορά κατά αρμοδιότητα η τροποποίηση», αφήνοντας έτσι ο νομοθέτης ένα ανησυχητικό περιθώριο σχετικά με την πλημμελή επιθεώρηση της νέας κατάστασης.

ΙΙ. Επί της νέας διαδικασίας αδειοδότησης ΑΠΕ

18. Άρθρο 11: Η διάταξη του υπό διαβούλευση Σχεδίου νόμου (παρ. 4) ορίζει ότι «Εφόσον η αίτηση της παρ. 2 υποβάλλεται παραδεκτώς κατά τα ανωτέρω, περίληψη αυτής αναρτάται στην ιστοσελίδα του Φορέα Αδειοδότησης εντός πέντε (5) ημερών από την ημερομηνία ολοκλήρωσης του κύκλου υποβολής αιτήσεων. 12 Εντός προθεσμίας δεκαπέντε (15) ημερών από την ανάρτηση της περίληψης, όποιος έχει έννομο συμφέρον μπορεί να υποβάλει αιτιολογημένη αντίρρηση ενώπιον του Φορέα Αδειοδότησης σε σχέση με αίτηση που υποβλήθηκε. Οι αντιρρήσεις συνοδεύονται από έγγραφα και στοιχεία που είναι αναγκαία για την τεκμηρίωσή τους.». Ωστόσο η έννοια του «εννόμου συμφέροντος», και ποιος θα κρίνει εάν αυτό συντρέχει ή όχι, παραμένουν στοιχεία αδιευκρίνιστα.

19. Άρθρο 12: Στο συγκεκριμένο άρθρο (παρ. 2 περ. α (αα)) προβλέπεται ότι, για φωτοβολταϊκούς και χερσαίους αιολικούς σταθμούς, αν εντός προθεσμίας έξι (6) μηνών από την ημερομηνία έκδοσης της Βεβαίωσης, ο κάτοχος της Βεβαίωσης δεν έχει καταθέσει αίτηση για χορήγηση Απόφασης Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ),τότε η Βεβαίωση παύει αυτοδικαίως να ισχύει, ενώ για τους σταθμούς που εγκαθίστανται σε περιοχές NATURA η εν λόγω προθεσμία παρατείνεται κατά δώδεκα (12) μήνες. Ωστόσο, δεν είναι σαφές ούτε από το κείμενο του ν/σ ούτε από την αιτιολογική έκθεση γιατί επιχειρείται μια τέτοια διάκριση, και εάν αυτό εν τέλει λειτουργεί προς όφελος των περιοχών NATURA ως θα όφειλε, καθώς αποτελούν περιοχές επαυξημένης οικολογικής αξίας.

ΙIΙ. Επί του νέου συστήματος διαχείρισης των προστατευόμενων περιοχών

20. Στα άρθρα 26 έως 40 και 42-43 του Σχεδίου νόμου περιέχονται οι νέες ρυθμίσεις που αφορούν τη διαχείριση των προστατευόμενων περιοχών. Επί των ρυθμίσεων αυτών, οι συνυπογράφουσες Περιβαλλοντικές Οργανώσεις έχουν τα ακόλουθα σχόλια:

21. Πρώτον, εμφανής είναι η προσπάθεια κάθετου-κυβερνητικού ελέγχου του συστήματος διακυβέρνησης Προστατευόμενων Περιοχών της χώρας, ώστε να αποφευχθούν «δυσάρεστες εκπλήξεις» και να πάψει η προστασία του περιβάλλοντος να αποτελεί «εμπόδιο στην ανάπτυξη»(!): Η πλειοψηφία των μελών του διοικητικού συμβουλίου του ΟΦΥΠΕΚΑ ορίζεται από τον Υπουργό Περιβάλλοντος, ενώ οι περιφερειακές δομές του (Μονάδες Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών – ΜΔΠΠ) χάνουν ακόμα και τη σχετική αυτοτέλεια που είχαν μέχρι τώρα οι Φορείς Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών (ΦΔΠΠ) του ν. 4519/2018, στους οποίους μόνο τα δύο από τα επτά μέλη των διοικητικών τους συμβουλίων ορίζονται απευθείας από τον Υπουργό.

22. Επιπλέον, η Επιτροπή Φύση 2000, που σύμφωνα με το άρθρο 5 της ΚΥΑ 33318/3028/1998 (ΦΕΚ Β’ 1289) για τη σύστασή της, ήταν ανεξάρτητη, εθνική επιστημονική συμβουλευτική επιτροπή του κράτους σε θέματα φύσης και βιοποικιλότητας, χάνει την ανεξαρτησία της, υπαγόμενη στο ΔΣ του ΟΦΥΠΕΚΑ. Αποφεύγονται έτσι «ενοχλητικές» γνωμοδοτήσεις, όπως η πρόσφατη για τις εξορύξεις υδρογονανθράκων ή οι παλαιότερες για Π.Δ. προστατευόμενων περιοχών (η προώθηση των οποίων έχει απαράδεκτα καθυστερήσει).

23. Δεύτερον, το ν.π.ι.δ. ΟΦΥΠΕΚΑ φαίνεται να αναλαμβάνει, σε μεγάλο βαθμό τις αρμοδιότητες του ΥΠΕΝ, που έχει την ευθύνη «[…] για την προστασία και τη βιώσιμη διαχείριση του φυσικού περιβάλλοντος και της βιοποικιλότητας». Και σε αυτό το σημείο τίθεται θέμα συνταγματικότητας, καθώς απουσιάζουν συγκεκριμένοι όροι διαφύλαξης του συντονιστικού και εποπτικού ρόλου της Διοίκησης για τη διαχείριση και «προστασία του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος» όπως προβλέπει το άρθρο 24 Σ.

24. Επίσης, ο σκοπός, ο ρόλος και οι αρμοδιότητες του ΟΦΥΠΕΚΑ δεν είναι σαφώς προσδιορισμένοι και καθορισμένοι. Αναφέρεται η «διαχείριση των προστατευόμενων περιοχών στην Ελλάδα, η προώθηση και υλοποίηση δράσεων βιώσιμης ανάπτυξης και η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής». Η αναφορά στους δύο τελευταίους στόχους, τη βιώσιμη ανάπτυξη και την κλιματική αλλαγή, διευρύνει τον σκοπό και τις αρμοδιότητες του δίχως όμως να προσδιορίζονται αυτές οι αρμοδιότητες ή οι συνέργειες και συμπληρωματικότητες με άλλους οργανισμούς. Αυτή η διεύρυνση σε καμία περίπτωση δεν θα πρέπει να αποτελέσει τροχοπέδη για επαρκή εξυπηρέτηση του πρώτου στόχου, της «διαχείρισης προστατευόμενων περιοχών στην Ελλάδα».

25. Τρίτον, χαρακτηριστική για την προσπάθεια πλήρους κυβερνητικού ελέγχου του θεσμού, είναι η «παράλειψη» παροχής εγγυήσεων για την τακτική χρηματοδότηση των ΜΔΠΠ ώστε να καλύπτονται πάγιες και διαρκείς ανάγκες τους, όπως λειτουργικά έξοδα, μισθοδοσία προσωπικού, παρακολούθηση και εποπτεία των περιοχών ευθύνης τους. Οι προβλέψεις του άρθρου 31 του Σχεδίου Νόμου για τις πηγές χρηματοδότησης των ΜΔΠΠ υπολείπονται ακόμα και από αυτές που προβλέπονταν για τους ΦΔΠΠ από την ισχύουσα νομοθεσία.

26. Τέταρτον, πλήττεται ο συμμετοχικός χαρακτήρας του θεσμού, που αποτελούσε το πιο καινοτόμο και δυναμικό στοιχείο του, εφόσον δεν προβλέπεται συμμετοχή εμπλεκόμενων φορέων και ενδιαφερόμενων μερών, ούτε στις ΜΔΠΠ ούτε στην κεντρική διοίκηση του ΟΦΥΠΕΚΑ. Η προβλεπόμενη λειτουργία «Επιτροπών Διαχείρισης» σε τοπικό επίπεδο που συνεδριάζουν «τουλάχιστον μία φορά το τρίμηνο» με ευθύνη του προϊσταμένου της ΜΔΠΠ, δεν αντισταθμίζει τη χαμένη συμμετοχικότητα των ΦΔΠΠ, καθώς οι Επιτροπές αυτές δεν έχουν κάποια αποφασιστική αρμοδιότητα.

27. Πέμπτον, με το Σχέδιο νόμου καταργείται μια βασική αρμοδιότητα των ΦΔΠΠ και, συγκεκριμένα, η παροχή αιτιολογημένων γνωμοδοτήσεων κατά τη διαδικασία περιβαλλοντικής αδειοδότησης των έργων και των δραστηριοτήτων που εμπίπτουν στις προστατευόμενες περιοχές ευθύνης τους ή των έργων και δραστηριοτήτων οι επιπτώσεις των οποίων επηρεάζουν, άμεσα ή έμμεσα, το προστατευτέο αντικείμενο (βλ. άρθρο 4, παρ. 1, περίπτωση η΄ του ν. 4519/2018). Η αρμοδιότητα αυτή ήταν καίριας σημασίας, καθώς οι ΦΔΠΠ γνώριζαν τις περιοχές της καθ’ ύλην αρμοδιότητάς τους και ήταν σε θέση να εκφέρουν τεκμηριωμένη άποψη για το αν ένα σχεδιαζόμενο έργο ήταν πιθανό να διακυβεύσει την ακεραιότητα του οικείου οικοτόπου.

28. Με το Σχέδιο νόμου, η συγκεκριμένη αρμοδιότητα έχει καταργηθεί πλήρως από το σύστημα αδειοδότησης έργων εντός των περιοχών του δικτύου Natura 2000 όσον αφορά τους ΦΔΠΠ ή τα διάδοχα σχήματά τους. Συγκεκριμένα, ουδόλως προβλέπεται στο Σχέδιο νόμου η άσκηση της αρμοδιότητας αυτής είτε εκ μέρους του ΟΦΥΠΕΚΑ είτε εκ μέρους των ΜΔΠΠ. Ούτε γίνεται παραπομπή στον ν. 4519/2018 ή σε άλλη σχετική νομοθεσία σε σχέση με την άσκηση της αρμοδιότητας αυτής. Το συγκεκριμένο στάδιο της διαδικασίας αδειοδότησης απλά εξαφανίζεται. Η αναφορά στον ν. 1650/1986 (και στην υπ’ αριθμ. Η.Π. 11764/653/2006 κοινή υπουργική απόφαση) ότι γνωμοδοτούντες φορείς είναι και νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου που έχουν αρμοδιότητες σχετικές με το περιβάλλον, μένει κενό γράμμα από τη στιγμή που οι αρμοδιότητες αυτές δεν περιγράφονται ρητώς στη σχετική νομοθεσία, δηλαδή εν προκειμένω στο Σχέδιο νόμου.

29. Αντίστοιχα, με το Σχέδιο νόμου καταργούνται και άλλες αποφασιστικές αρμοδιότητες των ΦΔΠΠ του ν. 4519/2018, όπως η παροχή γνώμης για έργα ή δραστηριότητες που δεν υπόκεινται στη διαδικασία περιβαλλοντικής αδειοδότησης αλλά εμπίπτουν στα όρια ευθύνης του οικείου ΦΔΠΠ, η διαχείριση δημόσιων εκτάσεων που παραχωρούνται προς τον ΦΔΠΠ ή μισθώνονται από αυτόν, καθώς και η παροχή στοιχείων και αιτιολογημένης γνωμοδότησης κατά τη διαδικασία κατάρτισης των σχεδίων διαχείρισης των προστατευόμενων περιοχών. Και οι αρμοδιότητες αυτές καταργούνται όσον αφορά τους ΦΔΠΠ και το διάδοχο σχήμα τους. Εξάλλου, ουδόλως περιέχεται στο Σχέδιο νόμου διάταξη για την τύχη του ν. 4519/2018, ήτοι για το αν καταργείται πλήρως ή ορισμένες διατάξεις του θα συνεχίσουν να ισχύουν (και ποιες θα είναι αυτές).

30. Κατά τις συνυπογράφουσες Περιβαλλοντικές Οργανώσεις, με το νέο σύστημα διαχείρισης των προστατευόμενων περιοχών το οποίο εγκαθιδρύει το Σχέδιο νόμου, οι προστατευόμενες περιοχές στερούνται ενός κρίσιμου εργαλείου που διασφάλιζε την ακεραιότητα των οικοτόπων. Ο ΟΦΥΠΕΚΑ και οι ΜΔΠΠ περιορίζονται σε έναν ρόλο ενημερωτικό και υποστηρικτικό, χωρίς καμία αρμοδιότητα επί των έργων και δραστηριοτήτων που σχεδιάζονται ή πραγματοποιούνται εντός των προστατευόμενων περιοχών. Πρόκειται για μια σαφή υποβάθμιση της προστασίας των περιοχών αυτών.

31. Έκτον, το ζήτημα της φύλαξης των προστατευόμενων περιοχών είναι ένα από τα πιο κομβικά σημεία προκειμένου να υπάρχει συμμόρφωση με τις απαιτήσεις των οδηγιών 92/43/ΕΟΚ και 2009/147/ΕΕ. Το Σχέδιο νόμου, πέραν του να προβλέπει τη σύναψη προγραμματικών συμβάσεων εκ μέρους του ΟΦΥΠΕΚΑ, μεταξύ άλλων και για τα ζητήματα φύλαξης, δεν αντιμετωπίζει το βασικό πρόβλημα που υπάρχει τα τελευταία χρόνια – την έλλειψη προσωπικού των αρμόδιων σωμάτων και την ελλιπή τους εκπαίδευση, ώστε να μπορούν να ανταποκριθούν στα καθήκοντα εποπτείας και φύλαξης των προστατευόμενων περιοχών. Εξάλλου, οι αρμοδιότητες των ΜΔΠΠ περιορίζονται στη «σύνταξη προτάσεων φύλαξης», και στην «επικουρία των αρμόδιων διοικητικών και δικαστικών αρχών στον έλεγχο της εφαρμογής της περιβαλλοντικής νομοθεσίας» χωρίς την αναγνώριση στο προσωπικό τους οποιασδήποτε ανακριτικής αρμοδιότητας, ενώ στο νομοσχέδιο δεν διευκρινίζεται εάν οι ΜΔΠΠ θα εξακολουθήσουν να απασχολούν και στο μέλλον φύλακες/επόπτες, οι οποίοι θα μπορούν να περιπολούν, σε τακτική και έκτακτη βάση, να εποπτεύουν το χώρο αρμοδιότητας των Φορέων, να συγκεντρώνουν δεδομένα για την επιστημονική παρακολούθηση οικοτόπων και ειδών, να παρεμβαίνουν σε περιπτώσεις αλληλεπίδρασης με την άγρια ζωή άγριας ζωής και, γενικά, να προσφέρουν την πολύτιμη δυνατότητα άμεσης επικοινωνίας των ΜΔΠΠ με κατοίκους ή άλλους χρήστες της περιοχής.

32. Έβδομον, όσον αφορά το σύστημα διάρθρωσης των ΦΔΠΠ και τη μετάβασή τους στο σύστημα των ΜΔΠΠ, λαμβάνοντας υπόψη τον πίνακα αντιστοιχίας που συνοδεύει το Σχέδιο νόμου, επισημαίνεται ότι υπάρχουν ΦΔΠΠ οι οποίοι διασπώνται σε έως τρεις ΜΔΠΠ, όπως και περιπτώσεις ΦΔΠΠ οι οποίοι συνενώνονται σε μία ΜΔΠΠ ακόμα μεγαλύτερης γεωγραφικής έκτασης από αυτή που προβλέπονταν από τον ν. 4519/2018. Η επιλογή αυτή είναι ιδιαίτερα προβληματική από οργανωτική σκοπιά και θα δυσκολέψει τη μετάβαση στο νέο σύστημα, με προφανείς επιπτώσεις στο καθεστώς διατήρησης των περιοχών αυτών. Στο ίδιο πλαίσιο, θα προκληθούν δυσχέρειες στην κατανομή του προσωπικού που υπηρετεί τώρα στους ΦΔΠΠ. Οι μεταβατικές διατάξεις που αφορούν τις αρμοδιότητες των ΦΔΠΠ και πώς αυτές μεταφέρονται στον ΟΦΥΠΕΚΑ δεν είναι σαφείς, καθώς τίθεται το ερώτημα για όσες αρμοδιότητες των καταργούμενων ΦΔΠΠ δεν αναφέρονται ρητά σε αυτόν τον νόμο, εάν θα ασκούνται εν τέλει από τον ΟΦΥΠΕΚΑ.

33. Οι συνυπογράφουσες Περιβαλλοντικές Οργανώσεις οφείλουν επίσης να επισημάνουν ότι το νέο Σχέδιο νόμου δεν αναφέρεται ρητά στον κοινωφελή, μη κερδοσκοπικό σκοπό του ΟΦΥΠΕΚΑ και των ΜΔΠΠ, και ελπίζουν ότι σε καμία περίπτωση ο νομοθέτης δεν επιθυμεί τα υπό σύσταση νέα νομικά πρόσωπα να έχουν κερδοσκοπική φύση.

34. Όγδοον, κατά την παρ. 1 του άρθρου 28 του Σχεδίου νόμου, στο διοικητικό συμβούλιο του ΟΦΥΠΕΚΑ Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος δύναται να είναι ένα και το αυτό πρόσωπο. Στην παρ. 2 προβλέπεται ότι σε περίπτωση απουσίας ή κωλύματος του Προέδρου, αναπληρώνεται από τον Διευθύνοντα Σύμβουλο. Ωστόσο, το Σχέδιο νόμου δεν επιλύει τα ζητήματα που ανακύπτουν σε περίπτωση σύμπτωσης στο ίδιο πρόσωπο των δύο ιδιοτήτων. Επίσης, αφήνεται κατά τρόπο μη ρυθμισμένο η σύνθεση – σύσταση του λοιπού διοικητικού συμβουλίου, πέραν δύο μελών τα οποία τελούν υπό των ιδιοτήτων του προέδρου της Επιτροπής ΦΥΣΗ 2000 και του/της Προϊστάμενου/ης της Διεύθυνσης Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος και Βιοποικιλότητας του ΥΠΕΝ.

35. Τέλος, σε ό,τι αφορά το προσωπικό που υπηρετεί τους μέχρι τώρα ΦΔΠΠ, παραμένει αναπάντητο το εάν θα αυξηθεί ο συνολικός αριθμός του, για να καλυφθούν και οι ανάγκες των περιοχών που περιλήφθηκαν μέσα στα όρια ευθύνης τους μετά τη διεύρυνσή τους με το ν. 4519/2018, ή εάν, αντίθετα, μειωθεί κατά τον αριθμό όσων ασχολούνταν με επόπτευση-φύλαξη. Σε κάθε περίπτωση παρατείνεται για απροσδιόριστο χρονικό διάστημα η αβεβαιότητα και εργασιακή ανασφάλεια των εργαζομένων στους ΦΔΠΠ, με αποτέλεσμα να τίθεται σε κίνδυνο η απώλεια πόρων για τη βιοποικιλότητα και τις ΠΠ από χρηματοδοτικά εργαλεία και προγράμματα που υλοποιούν την περίοδο αυτή ΦΔΠΠ, όπως το ΥΜΕΠΕΡΑΑ, το Interreg και το LIFE.

IV. Επί του Μητρώου Περιβαλλοντικών Οργανώσεων

36. Στο άρθρο 41 του Σχεδίου νόμου προβλέπεται η σύσταση Μητρώου Περιβαλλοντικών Οργανώσεων, η εγγραφή στο οποίο συνιστά προϋπόθεση για τη συμμετοχή, μεταξύ άλλων, στα Σχέδια διαχείρισης των προστατευόμενων περιοχών. Για την εγγραφή στο Μητρώο αυτό, σύμφωνα με το άρθρο 41 παρ. 3 του Σχεδίου νόμου, απαιτείται, μεταξύ άλλων, η υποχρέωσης τήρησης διπλογραφικών βιβλίων.

37. Οι συνυπογράφουσες Περιβαλλοντικές Οργανώσεις επισημαίνουν ότι η υποχρέωση αυτή συνεπάγεται αυξημένο οικονομικό και διοικητικό κόστος για τη σχετική περιβαλλοντική οργάνωση. Ως αποτέλεσμα, θα αποκλειστούν ακόμη και εθνικές περιβαλλοντικές οργανώσεις, καθώς και η συντριπτική πλειοψηφία των τοπικών περιβαλλοντικών οργανώσεων, οι οποίες θα ήταν σε θέση να συνεισφέρουν στις δράσεις που συνδέονται με τις προστατευόμενες περιοχές.

38. Επιπλέον, ενώ στο άρθρο 41 παρ. 3 αναφέρεται η εγγραφή στο Μητρώο ως υποχρέωση για τη «συμμετοχή των ΜΚΟ σε Προγραμματικές Συμβάσεις του άρθρου 37», στο άρθρο 37 αναφέρεται ότι «ο ΟΦΥΠΕΚΑ δύναται να συνάπτει Προγραμματικές Συμβάσεις μόνο με τις Περιφέρειες και τους Δήμους» .

V. Επί της τροποποίησης των χρήσεων γης στις προστατευόμενες περιοχές

39. Στα άρθρα 44-47 του Σχεδίου νόμου περιέχονται ρυθμίσεις για τις χρήσεις γης στις προστατευόμενες περιοχές. Οι συνυπογράφουσες Περιβαλλοντικές Οργανώσεις επισημαίνουν προκαταρκτικώς ότι οι συγκεκριμένες προβλέψεις του Σχεδίου νόμου σηματοδοτούν μία πρωτοφανή επιδείνωση στην περιβαλλοντική προστασία, η οποία παραβιάζει κατάφωρα τις προβλέψεις της οδηγίας 92/43/ΕΟΚ, οι οποίες είναι απόλυτα δεσμευτικές για την Ελληνική Δημοκρατία.

40. Πρώτον, με το άρθρο 44 παρ. 17 του Σχεδίου νόμου, το οποίο προσθέτει τα άρθρα 14α, 14β, 14γ και 14δ στο π.δ. 59/2018, το ΥΠΕΝ οριοθετεί τέσσερις διαφορετικές «ζώνες» και, συγκεκριμένα, τη ζώνη απόλυτης προστασίας της φύσης (άρθρο 14α), τη ζώνη προστασίας της φύσης (άρθρο 14β), της ζώνη διαχείρισης οικοτόπων και ειδών (άρθρο 14γ) και τη ζώνη βιώσιμης διαχείρισης φυσικών πόρων (άρθρο 14δ). Εντούτοις, δεν περιέχεται ορισμός των ζωνών αυτών ούτε στο Σχέδιο νόμου, ούτε στο π.δ 59/2018, ούτε στα άρθρα 18 και 19 του ν. 1650/1986. Επομένως, υπάρχει ασάφεια ως προς το ποιες είναι οι περιοχές που καταλαμβάνονται από τις ζώνες αυτές. Αν και το Σχέδιο νόμου, ως προς τις περιοχές του δικτύου Natura 2000 χρησιμοποιεί τον όρο «Περιοχές Προστασίας Οικοτόπων και Ειδών» (βλ. άρθρο 46 του Σχεδίου νόμου), ο όρος αυτός ουδόλως συνδέεται με το σύστημα ζωνών που εγκαθιδρύει το π.δ. 59/2018. Η ασάφεια αυτή είναι απαράδεκτο να υπάρχει όσον αφορά τις επιτρεπόμενες χρήσεις και δραστηριότητες εντός προστατευόμενων περιοχών. Επί της ουσίας, επιχειρείται να προκαθοριστούν οι χρήσεις που θα ισχύουν στην εκάστοτε ζώνη προστατευόμενης περιοχής, αντί αυτό να αφεθεί στην κρίση των μελετητών, ανάλογα και με το χαρακτήρα και τις απαιτήσεις του κατά περίπτωση προστατευτέου αντικειμένου.

41. Επίσης, στις ειδικές χρήσεις του π.δ. 59/2018 προστίθενται πολλές νέες «χρήσεις» που, στην πραγματικότητα, είναι δραστηριότητες, λειτουργίες ή έργα, καθώς και στοιχεία, όπως «υδάτινοι βιότοποι» (53), που είναι τελείως ασαφή χωρίς συγκεκριμένη αντιστοίχιση με «χρήση γης». Με τα νεοεισαγόμενα στοιχεία η δυσκολία διάκρισης μεταξύ συμβατικών χρήσεων γης και δραστηριοτήτων-έργων δυσχεραίνει πολύ τη χρήση των εργαλείων της περιβαλλοντικής νομοθεσίας (π.χ. σχέδια διαχείρισης προστατευόμενων περιοχών) για την επίτευξη αποτελεσματικής προστασίας.

42. Δεύτερον, ως προς τις επιτρεπόμενες χρήσεις και δραστηριότητες εντός της ζώνης απόλυτης προστασίας της φύσης (άρθρο 14α), οι συνυπογράφουσες Περιβαλλοντικές Οργανώσεις επισημαίνουν ότι θα πρέπει να αναγραφεί ρητώς ότι επιτρέπονται οι συγκεκριμένες δραστηριότητες και χρήσεις «μόνο εφόσον είναι απολύτως αναγκαίες». Υπενθυμίζεται ότι, σύμφωνα με το νυν ισχύον άρθρο 19 παρ. 1 του ν. 1650/1986, το οποίο αντικαθίσταται δυνάμει του Σχεδίου νόμου (βλ. άρθρο 46 του Σχεδίου νόμου), οι περιοχές απόλυτης προστασίας της φύσης είναι «εκτάσεις με εξαιρετικά ευαίσθητα οικοσυστήματα, ενδιαιτήματα σπάνιων ή απειλούμενων με εξαφάνιση ειδών της αυτοφυούς χλωρίδας ή άγριας πανίδας ή εκτάσεις που έχουν σημαίνουσα θέση στον κύκλο ζωής σπάνιων ή απειλούμενων με εξαφάνιση ειδών της άγριας πανίδας». Οι περιοχές αυτές, λόγω των μοναδικών οικολογικών τους χαρακτηριστικών, απαιτούν τη διασφάλιση της ευρύτερης δυνατής προστασίας. Στο πλαίσιο αυτό, δεν επιτρέπεται ενδεικτική απαρίθμηση των δραστηριοτήτων (βλ. σημεία 49 και 54). Ακόμη, είναι ασύμβατες με τις περιοχές αυτές οι ασαφώς προσδιοριζόμενες στο σημείο 56 «πλωτές υποδομές» (π.χ. θαλάσσια αιολικά πάρκα). Ακόμη, από τη στιγμή που στο σημείο 54 αναφέρεται ότι επιτρέπεται μόνο η ήπια θαλάσσια αναψυχή, κακώς προβλέπονται στο σημείο 56 «εγκαταστάσεις αναψυχής». Εντούτοις, οι περιοχές απόλυτης προστασίας της φύσης δεν δημιουργούνται για την «αναψυχή» των ανθρώπων, αλλά για την προστασία ειδών που απειλούνται με εξαφάνιση από τον άνθρωπο. Τέλος, οι φάροι, που αναφέρονται στο σημείο 57 ή οι μετεωρολογικοί σταθμοί (σημείο 48), θα πρέπει να επιτρέπονται μόνο στον βαθμό που είναι αναγκαίοι και όχι, για παράδειγμα στην περίπτωση των φάρων, για τη σηματοδότηση «πλωτών υποδομών» (π.χ. θαλάσσιων αιολικών πάρκων) ή εγκαταστάσεων αναψυχής.

43. Τρίτον, ως προς τις επιτρεπόμενες χρήσεις και δραστηριότητες εντός της ζώνης προστασίας της φύσης (άρθρο 14β), οι συνυπογράφουσες Περιβαλλοντικές Οργανώσεις επισημαίνουν ότι δεν υπάρχει ορισμός του τι περιέχουν οι ζώνες αυτές ούτε στο Σχέδιο νόμου ούτε στο π.δ 59/2018 ούτε στα άρθρα 18 και 19 του ν. 1650/1986. Επομένως, υπάρχει ασάφεια ως προς τα οικολογικά χαρακτηριστικά των ζωνών αυτών, χωρίς να είναι δυνατόν να προσδιοριστούν ποιες θα πρέπει να είναι οι επιτρεπόμενες δραστηριότητες και χρήσεις στις περιοχές αυτές.

44. Τέταρτον, ως προς τις επιτρεπόμενες χρήσεις και δραστηριότητες εντός της ζώνης διαχείρισης οικοτόπων και ειδών (άρθρο 14γ), επισημαίνεται ότι ο όρος «οικότοπος» που χρησιμοποιείται για τον προσδιορισμό της ζώνης αυτής, παραπέμπει ευθέως στον όρο «φυσικός οικότοπος» της οδηγίας 92/43/ΕΟΚ (βλ. άρθρο 1 περίπτωση β΄) ως προς τις περιοχές του δικτύου Natura 2000. Επομένως – ελλείψει ορισμού των ζωνών αυτών στο Σχέδιο νόμου – ευλόγως δημιουργείται η εντύπωση ότι οι χρήσεις γης και οι δραστηριότητες που περιέχονται στο άρθρο 14γ αφορούν περιοχές του δικτύου Natura 2000.

45. Οι συνυπογράφουσες Περιβαλλοντικές Οργανώσεις επισημαίνουν ότι στους οικοτόπους της οδηγίας 92/43/ΕΟΚ, επιτρέπονται μόνο οι δραστηριότητες για τις οποίες υπάρχει βεβαιότητα ότι δεν παραβλάπτουν την ακεραιότητα του οικείου οικοτόπου. Εάν υπάρχει ακόμη και πιθανότητα βλάβης στα οικολογικά χαρακτηριστικά του οικοτόπου, τότε η δραστηριότητα απαγορεύεται να λάβει χώρα. Υπό την έννοια αυτή, είναι απόλυτα βέβαιο ότι η συντριπτική πλειοψηφία των δραστηριοτήτων που περιγράφονται στο άρθρο 14γ του π.δ. 59/2018, όπως αναφέρεται στο Σχέδιο νόμου, θα είναι ασύμβατες με τα μοναδικά οικολογικά χαρακτηριστικά των περιοχών του δικτύου Natura 2000, οι οποίες φιλοξενούν είδη απειλούμενα με εξαφάνιση. Ιδίως, θα είναι εκ προοιμίου ασύμβατες οι δραστηριότητες των σημείων 25 (εξορυκτικές δραστηριότητες), 34 (εγκαταστάσεις ΑΠΕ), 35 (πάρκα κεραιών), 10.1 (εμπορικά καταστήματα), 6 (πολιτιστικές εγκαταστάσεις έως 1.200 τμ), 1 (κατοικίες), 3 (εκπαιδευτήρια έως 1.500 τμ), 10.3 (υπεραγορές τροφίμων έως 1.500 τμ).

46. Πέμπτον, με τα άρθρα 45 και 46 του Σχεδίου νόμου, τα οποία τροποποιούν τα άρθρα 18 και 19 του ν. 1650/1986, αναμορφώνεται – στην πραγματικότητα, αποδιοργανώνεται – πλήρως το καθεστώς προστασίας των προστατευόμενων περιοχών. Ειδικότερα, ενώ ο ν. 1650/1986 είχε διαμορφώσει ένα σαφές σύστημα διάρθρωσης και προστασίας των προστατευόμενων περιοχών (σε περιοχές απόλυτης προστασίας της φύσης, σε περιοχές προστασίας της φύσης, σε φυσικά πάρκα, σε περιοχές προστασίας οικοτόπων και ειδών και σε προστατευόμενα τοπία), η προστασία των οποίων αντιμετώπιζε ασφαλώς δυσχέρειες στην πράξη, με το Σχέδιο νόμου επιδιώκεται η πλήρης αποδιοργάνωση του καθεστώτος αυτού ήδη σε επίπεδο νομοθετικής κατοχύρωσης.

47. Ειδικότερα, το άρθρο 46 του Σχεδίου νόμου (που τροποποιεί το άρθρο 19 του ν. 1650/1986), κατ’ αρχάς, οριοθετεί τις περιοχές που είναι ενταγμένες στο δίκτυο Natura 2000, τις οποίες χαρακτηρίζει ως Περιοχές Προστασίας Οικοτόπων και Ειδών (παρ. 1), ενώ χαρακτηρίζει ως προστατευόμενες περιοχές και τα εθνικά πάρκα, τα καταφύγια άγριας ζωής και τα προστατευόμενα τοπία και φυσικούς σχηματισμούς, ακόμη και αν δεν έχουν ενταχθεί στο δίκτυο Natura 2000 (παρ. 2).

48. Κατ’ εφαρμογή της την παρ. 4 του μελλοντικού άρθρου 19 του ν. 1650/1986, «Για τις περιοχές της παρ. 1 του παρόντος [ήτοι, περιοχές του δικτύου Natura 2000] μπορούν να ορίζονται χρήσεις γης από τις παρακάτω γενικές κατηγορίες χρήσεων του π.δ. 59/2018: Ζώνη απόλυτης προστασίας της φύσης, ζώνη προστασίας της φύσης, ζώνη διαχείρισης οικοτόπων και ειδών και ζώνη βιώσιμης διαχείρισης φυσικών πόρων. Στις περιοχές της παρ. 2, στο βαθμό που δεν συμπίπτουν εδαφικά με περιοχές της παρ. 1, όπως και στις εκτάσεις της παρ. 3 του άρθρου 18 του παρόντος, ορίζονται χρήσεις γης είτε από τις παραπάνω, είτε από τις λοιπές γενικές κατηγορίες χρήσεων του π.δ. 59/2018».

49. Επομένως, σύμφωνα με το άρθρο 46 του Σχεδίου νόμου, στις περιοχές του δικτύου Natura θα επιτρέπεται το σύνολο των χρήσεων που αναφέρονται στα άρθρα 14α, 14β, 14γ και 14 δπ.δ. 59/2018. Σε αυτές περιλαμβάνεται, μεταξύ άλλων, η άσκηση εξορυκτικών δραστηριοτήτων, οι εγκαταστάσεις ΑΠΕ, πολυάριθμες εγκαταστάσεις, ακόμη και κατοικίες. Και το καθεστώς προστασίας είναι ακόμη δυσμενέστερο όσον αφορά τα εθνικά πάρκα, τα καταφύγια άγριας ζωής και τα προστατευόμενα τοπία που δεν έχουν ενταχθεί στο δίκτυο Natura 2000. Ως προς τους οικοτόπους αυτούς, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 46 του Σχεδίου νόμου επιτρέπονται όλες οι γενικές κατηγορίες χρήσεων του π.δ. 59/2018, στις οποίες περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, οι βιοτεχνικές και βιομηχανικές εγκαταστάσεις (χαμηλής, μέσης και υψηλής όχλησης), χώροι επεξεργασίας, αποθήκευσης και διάθεσης στερεών αποβλήτων, πίστες αγώνων αυτοκινήτων και μοτοποδηλάτων κ.λπ..

50. Συνεπώς, με τις ρυθμίσεις που επιφέρει το Σχέδιο νόμου, αφενός, στο π.δ. 59/2018 και, αφετέρου, στον ν. 1650/1986, αποσαρθρώνεται πλήρως η προστασία που παρεχόταν έως σήμερα στις προστατευόμενες περιοχές του δικτύου Natura 2000. Εφόσον ψηφιστεί το Σχέδιο νόμου ως έχει, οι οικότοποι του δικτύου Natura 2000 θα υποβιβαστούν σε ζώνες, όπου θα επιτρέπεται άνευ περιορισμών πληθώρα δραστηριοτήτων, οι οποίες από τη φύση τους και χωρίς καν να χρειαστεί να διενεργηθεί η «δέουσα εκτίμηση» του άρθρου 6 παρ. 3 της οδηγίας 92/43/ΕΟΚ, διακυβεύουν μετά βεβαιότητας την ακεραιότητα των οικοτόπων και των ειδών. Και το καθεστώς διατήρησης είναι ακόμη δυσμενέστερο όσον αφορά προστατευόμενες περιοχές, οι οποίες για διάφορους λόγους δεν εντάχθηκαν στο δίκτυο Natura 2000, ως προς τις οποίες επιτρέπεται το σύνολο των χρήσεων, περιλαμβανομένων των βιομηχανικών.

V. Τελικές επισημάνσεις

51. Κατά τις συνυπογράφουσες Περιβαλλοντικές Οργανώσεις, είναι όλως ειρωνικό να χρησιμοποιείται ο τίτλος «Εκσυγχρονισμός Περιβαλλοντικής Νομοθεσίας» για το συγκεκριμένο Σχέδιο νόμου. Και τούτο, διότι το Σχέδιο νόμου μόνο εκσυγχρονισμό δεν φέρνει στην περιβαλλοντική νομοθεσία, καθώς οι αναχρονιστικές διατάξεις του οδηγούν δεκαετίες πίσω την περιβαλλοντική προστασία. Και τούτο, την ίδια στιγμή που η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει αναγγείλει ότι εντός του 2020 θα εκδώσει τη νέα στρατηγική για τη βιοποικιλότητα, προκειμένου να αντιμετωπίσει την ταχεία απώλεια οικοτόπων και ειδών, η οποία συμβαίνει παγκοσμίως και ενόψει της Παγκόσμιας Συνδιάσκεψης τον Οκτώβριο του 2020 για τη Βιοποικιλότητα.

52. Εντός του ανωτέρω ευρωπαϊκού και διεθνούς περιβάλλοντος, το Ελληνικό Υπουργείο «Περιβάλλοντος», με το Σχέδιο νόμου, προτείνει ρυθμίσεις οι οποίες:

– Επιτρέπουν την άσκηση πληθώρας δραστηριοτήτων εντός περιοχών του δικτύου Natura 2000, οι οποίες από τη φύση τους και χωρίς καν να χρειαστεί να διενεργηθεί η «δέουσα εκτίμηση» του άρθρου 6 παρ. 3 της οδηγίας 92/43/ΕΟΚ, διακυβεύουν μετά βεβαιότητας την ακεραιότητα των οικοτόπων και των ειδών (βλ. εξορυκτικές δραστηριότητες, εγκαταστάσεις ΑΠΕ, πάρκα κεραιών, εμπορικά καταστήματα, πολιτιστικές εγκαταστάσεις έως 1.200 τμ, κατοικίες, υπεραγορές τροφίμων έως 1.500 τμ, κ.λπ.).

– Δημιουργούν τεκμήριο νομιμότητας των όρων που περιέχονται σε Μελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων ως προς έργα που εκτελούνται εντός περιοχών του δικτύου Natura 2000, ακόμη και αν δεν έχουν γνωμοδοτήσει επ’ αυτών οι αρμόδιες αρχές και ακόμη κι αν δεν τις έχουν αξιολογήσει, κατά παράβαση του άρθρου 6 παρ. 3 της οδηγίας 92/43/ΕΟΚ.

– Καταργούν από τους φορείς διαχείρισης των προστατευόμενων περιοχών την αρμοδιότητα να γνωμοδοτούν σε έργα που σχεδιάζονται ή εκτελούνται εντός περιοχών του δικτύου Natura 2000.

– Απομακρύνουν τις περιβαλλοντικές οργανώσεις από το σύστημα διαχείρισης των προστατευόμενων περιοχών, περιορίζοντάς αυτές στη συμμετοχή σε μια «επιτροπή συντονισμού», άνευ ουσιαστικής παρέμβασης στη διαχείριση των περιοχών του δικτύου Natura 2000.

– Καταργείται η σχετική αυτοτέλεια, η τοπικότητα και ο συμμετοχικός χαρακτήρας των υπαρχόντων Φορέων Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών, καταλύεται η ανεξαρτησία της Επιτροπής Φύση 2000 και θεσμοθετείται κάθετος-κυβερνητικός έλεγχος του συστήματος διακυβέρνησης των προστατευόμενων περιοχών της χώρας, μέσα από τον ΟΦΥΠΕΚΑ, τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου του οποίου επιλέγονται στο σύνολό τους από τον εκάστοτε Υπουργό Περιβάλλοντος.

53. Πρόκειται για ένα Σχέδιο νόμου, το οποίο παραβιάζει κατάφωρα το γράμμα και το πνεύμα της οδηγίας 92/43/ΕΟΚ, όπως έχει ερμηνευθεί από το Δικαστήριο της ΕΕ, γενικές αρχές, όπως η αρχή της πρόληψης και θεμελιώδη δικαιώματα, όπως το άρθρο 37 του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων. Η παραβίαση αυτή, η οποία έρχεται να προστεθεί στις άλλες παραβάσεις, τις οποίες οι συνυπογράφουσες Περιβαλλοντικές Οργανώσεις έχουν καταγγείλει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, καταδεικνύει την ύπαρξη μιας κουλτούρας συστηματικής απαξίωσης του ενωσιακού και διεθνούς κεκτημένου.

54. Εντέλει, αφού με τόση ευκολία το Υπουργείο Περιβάλλοντος καταπατά θεμελιώδεις αρχές και δικαιώματα, δεν προκαλεί απορία το γεγονός ότι για τη διαβούλευση επί ενός τόσο κρίσιμου Σχεδίου νόμου, το Υπουργείο Περιβάλλοντος προέβλεψε μόλις 14 ημέρες. Και τούτο, παρά το ότι ο Υπουργός Περιβάλλοντος κατά την πρόσφατη διμηνιαία συνάντηση με τις περιβαλλοντικές οργανώσεις, τον Φεβρουάριο 2020, είχε δεσμευθεί ενώπιον όλων, προαναγγέλλοντας την ψήφιση του Σχεδίου νόμου, ότι θα άφηνε επαρκή χρόνο για τη διαβούλευση. Ούτε, τέλος, προκαλεί απορία η πλήρης απαξίωση των περιβαλλοντικών οργανώσεων γενικώς, οι οποίες ζήτησαν συντονισμένα και με κοινή τους επιστολή την παράταση της προθεσμίας της διαβούλευσης, χωρίς να εισακουστούν, καταδεικνύοντας την προσχηματικότητα της διαδικασίας της διαβούλευσης.

Αθήνα, 17 Μαρτίου 2020
17 Μαρτίου 2020, 15:15 | MEDASSET

Μόνιμος Σύνδεσμος

Θεωρούμε πως η συγκεκριμένη προσέγγιση απλοποιεί και επιταχύνει τη διαδικασία έκδοσης ΑΕΠΟ. Ως εκ τούτου αντιλαμβανόμαστε πως τόσο η διαδικασία όσο και ο χρόνος που θα απαιτούνται για την έκδοσή τους, αφήνουν περιθώρια για πράξεις που αντιτίθενται στην προστασία και διατήρηση του περιβάλλοντος (πχ. Ανέγερση κτιρίων σε ΠΠ) χωρίς να έχουν οι εμπλεκόμενοι περιθώριο αντίδρασης.
17 Μαρτίου 2020, 15:39 | Ελένη Καλτσά, Χημ. Μηχανικός

Μόνιμος Σύνδεσμος

Η αύξηση της ισχύος της ΑΕΠΟ σε 15 έτη «κατευθύνει» τους φορείς των έργων και δραστηριοτήτων να την βάλουν στο ντουλάπι και να ασχοληθούν με την προστασία του περιβάλλοντος μετά από 15 χρόνια. Δεδομένων των ελλείψεων σε προσωπικό των υπηρεσιών ελέγχου των περιβαλλοντικών όρων, η αύξηση της ισχύος δεν θα εκσυγχρονίσει την περιβαλλοντική νομοθεσία αλλά κυρίως θα συμβάλει στην μη-προστασία του περιβάλλοντος.
Προκειμένου να είναι πραγματικά χρήσιμη η αύξηση της ισχύος θα πρέπει να συνδυαστεί με υποχρέωση του φορέα του έργου ή της δραστηριότητας να υποβάλει έκθεση (σε τακτά χρονικά διαστήματα π.χ. κάθε έτος ή κάθε 2 έτη) με αποδεικτικά στοιχεία τήρησης των όρων της ΑΕΠΟ (αναλύσεις καυσαερίων, στοιχεία διαχείρισης αποβλήτων, αναλύσεις υγρών αποβλήτων κλπ). Επίσης θα πρέπει στην συγκεκριμένη έκθεση να δηλώνει ΥΠΕΥΘΥΝΑ ότι δεν έχουν υλοποιηθεί τροποποιήσεις στο μέγεθος του έργου κλπ. Επειδή η πλειοψηφία των φορέων των έργων/δραστηριοτήτων δεν θεωρούν «σημαντική» οποιαδήποτε τροποποίηση, στην παρούσα φάση η διαδικασία ανανέωσης μιας 10ετούς ισχύος ΑΕΠΟ είναι μια επίπονη διαδικασία τόσο για τον μελετητή όσο και για τις υπηρεσίες οι οποίοι τρέχουν να συμμαζέψουν τα ασυμμάζευτα.
17 Μαρτίου 2020, 14:56 | ΑΣΗΜΑΚΟΠΟΥΛΟΣ ΚΥΡΙΑΚΟΣ

Μόνιμος Σύνδεσμος

1. Το νομοσχέδιο για να είναι λειτουργικό θα πρέπει να είναι «ξεκάθαρο» χωρίς υποκειμενικές ερμηνείες και να καθορίζει ρητά τους όρους εφαρμογής.
Σχετικά με τους χρόνους και τα χρονικά περιθώρια αυτά θα τηρούνται μόνο αν υπάρχει ένα συγκεκριμένο και επώνυμο άτομο π.χ ο Δντης του αρμόδιου φορέα ο οποίος θα ελέγχει την τήρηση των προθεσμιών. Δεν είναι δυνατόν ο ελέγχων να είναι και ελεγχόμενος (δεν μπορεί ο υπάλληλος που αναλαμβάνει το εργο να είναι ο ίδιος που αποφαίνεται αν το χρονικό όριο που τίθεται από τον νόμο έχει παρέλθει)
Η καλύτερη εφαρμογή και τήρηση των χρονικών ορίων ισως θα πρέπει να δίνεται από το ιδιο το σύστημα. Αν ξεπερασθεί η χρονική προθεσμία το ιδιο το σύστημα (ΗΜ) να το προωθεί στο επόμενο στάδιο. (απλοποίηση και εκσυχρονισμός)
2. Ολες οι γνωμοδοτήσεις των δοαφόρων Υπηρεσιών να αναφέρονται κατα αποκλειστικότητα στο αντικείμενο (πεδίο) της Υπηρεσίας των και θα πρέπει να είναι επαρκώς αιτιολογημένες

ΑΡΘΡΟ 1
Είναι στη σωστή κατεύθυνση που παρατείνεται η διάρκεια σε 15 χρόνια . Η διάρκεια οα πρέπει όμως στο νόμο να αναφερεται συγκεκριμένα (όπως στο Ν 4014 αρθρο 2 ββ) «Η Διαρκεια παρατείνεται εφ όσον δεν έχει επέλθει ουσιώδη μεταβολή σε 15 χρόνια»
17 Μαρτίου 2020, 13:33 | ΚΑΛΛΙΣΤΩ

Μόνιμος Σύνδεσμος

Με κοινή επιστολή τους προς τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, από 6/3/2020, 13 Περιβαλλοντικές Οργανώσεις επεσήμαναν ότι ο χρόνος των 14 ημερολογιακών ημερών δεν ανταποκρίνεται στα διεθνή πρότυπα και βέλτιστες πρακτικές του «εύλογου χρόνου» δημόσιας διαβούλευσης (σύμβαση Aarhus, σχετικές οδηγίες ΕΕ) και ζήτησαν άμεση τροποποίηση της προθεσμίας διαβούλευσης στις 4 εβδομάδες, έως δηλαδή τις 2 Απριλίου. Μέχρι το μεσημέρι 17ης Μαρτίου δεν είχε δοθεί παράταση, πράγμα που δεδομένων των αντίξοων συνθηκών διαλόγου μεταξύ ενδιαφερόμενων μερών, λόγω πανδημίας, ισοδυναμεί με αποκλεισμό πολλών σχολίων.
17 Μαρτίου 2020, 12:53 | Κυνηγετική Ομοσπονδία Μακεδονίας – Θράκης

Μόνιμος Σύνδεσμος

Ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Χατζηδάκης, στις 4 Μαρτίου 2020, έθεσε σε δημόσια διαβούλευση νομοσχέδιο με το φιλόδοξο τίτλο «Εκσυγχρονισμός της περιβαλλοντικής νομοθεσίας». Ως προθεσμία για σχολιασμό του νομοσχεδίου ορίστηκε η Τετάρτη 18 Μαρτίου 2020.
Το νομοσχέδιο αυτό περιλαμβάνει οκτώ κεφάλαια τα οποία αναπτύσσονται σε εξήντα έξι άρθρα.
Πιο συγκεκριμένα το νομοσχέδιο αποτελείται από:
Κεφάλαιο Α: Απλοποίηση περιβαλλοντικής αδειοδότησης (9 Άρθρα)
Κεφάλαιο Β: Διαδικασία αδειοδότησης Α.Π.Ε. – Α΄Φάση (16 Άρθρα)
Κεφάλαιο Γ: Διαχείριση προστατευόμενων περιοχών (18 Άρθρα)
Κεφάλαιο Δ: Ζώνες εντός των προστατευόμενων περιοχών (4 Άρθρα)
Κεφάλαιο Ε: Ρυθμίσεις για Δασικούς χάρτες ( 2 Άρθρα)
Κεφάλαιο ΣΤ: Ρυθμίσεις για οικιστικές πυκνώσεις (6 Άρθρα)
Κεφάλαιο Ζ: Διαχείριση Αποβλήτων (8 Άρθρα)
Κεφάλαιο Η: Συνδέσεις αποχετευτικών δικτύων (3 Άρθρα)
Είναι προφανές πως κάθε ένα από τα παραπάνω κεφάλαια ή έστω ανά ομάδες των δύο σε ορισμένες περιπτώσεις, θα μπορούσαν να αποτελούν το αντικείμενο ενός νομοσχεδίου χωριστά, λόγω της εξαιρετικής σημασίας των διατάξεων που περιλαμβάνουν και των ζητημάτων που πραγματεύονται.
Είναι επίσης προφανές το γεγονός πως τα κεφάλαια του νομοσχεδίου επιχειρούν να λύσουν πολυεπίπεδα και σύνθετα προβλήματα ετών, τα οποία μόνο με την επίτευξη ευρείας κοινωνικής, πολιτικής και επιστημονικής συναίνεσης θα μπορούσαν να λυθούν.
Με βάση τα παραπάνω, οι δεκατέσσερις μέρες που ορίστηκαν ως διάρκεια στη συγκεκριμένη διαβούλευση, δε θα αρκούσαν ούτε υπό κανονικές συνθήκες για να εξασφαλίσουν την απαιτούμενη συμμετοχή πολιτών, φορέων και υπηρεσιών, στη διαβούλευση αυτού του εξαιρετικά σημαντικού νομοσχεδίου για το φυσικό περιβάλλον και τη βιώσιμη ανάπτυξη της χώρας.
Πόσο μάλλον όταν η χώρα τέθηκε στην ουσία από τις 10 Μαρτίου 2020 σε καραντίνα λόγω του ιού covid 19, με αποτέλεσμα την πλήρη ανατροπή και αναστάτωση στην καθημερινότητα πολιτών, φορέων και υπηρεσιών, που θα μπορούσαν υπό άλλες συνθήκες να συνεισφέρουν σημαντικά στο διάλογο επί του νομοσχεδίου.
Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω, εκτιμούμε πως η αναβολή της διαβούλευσης του νομοσχεδίου μέχρι να επανέλθει η χώρα σε κανονικούς ρυθμούς είναι επιτακτική, στο βαθμό που ο σκοπός της νομοθετικής αυτής πρωτοβουλίας είναι πραγματικά ο εκσυγχρονισμός της περιβαλλοντικής νομοθεσίας και δεν εξυπηρετεί άλλους σκοπούς.
Ζητούμε επομένως την άμεση απόσυρση του νομοσχεδίου με παράλληλη μέριμνα ώστε να αποθηκευτούν τα μέχρι σήμερα κατατεθειμένα σχόλια, μέχρι τουλάχιστον να σταθεροποιηθούν οι κοινωνικοπολιτικές συνθήκες στη χώρα μας, που θα επιτρέψουν στους πολίτες, τους φορείς και τις υπηρεσίες που μπορούν και επιθυμούν, να σχολιάσουν τις διατάξεις του.
Ζητούμε επίσης εφόσον το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας σταθεί στο ύψος των περιστάσεων και αναστείλει τη σχετική δημόσια διαβούλευση, όταν επαναφέρει το νομοσχέδιο σε διαβούλευση, να δώσει προθεσμία τουλάχιστον τριάντα ημερών για το σχολιασμό του.
16 Μαρτίου 2020, 20:27 | Εταιρία Προστασίας Πρεσπών

Μόνιμος Σύνδεσμος

Γενικά σχόλια.
Ο στόχος της επιτάχυνσης της διαδικασίας περιβαλλοντικής αδειοδότησης έργων και δραστηριοτήτων στην χώρα είναι απολύτως θεμιτός αρκεί να μην μειώνεται το επίπεδο προστασίας του περιβάλλοντος που επιτυγχάνεται μέσω αυτής της διαδικασίας, το οποίο δεν είναι ιδιαίτερα υψηλό στην Ελλάδα και δεν υπάρχει περιθώριο να μειωθεί. Βλέπε και σχετικές επισημάνσεις ΟΟΣΑ στο πλαίσιο της δεκαετούς αξιολόγησης των περιβαλλοντικών επιδόσεων της Ελλάδας (26 Φεβρουαρίου 2020 https://www.kathimerini.gr/1067474/article/epikairothta/ellada/stamathste-tis-nomimopoihseis)
Στο κεφάλαιο Α του υπό διαβούλευση νομοσχεδίου εισάγεται μια σειρά αλλαγών στο ισχύον πλαίσιο της περιβαλλοντικής αδειοδότησης που δημιουργούν έντονο προβληματισμό, καθώς η διαδικασία αυτή αντιμετωπίζεται ως ένα χρονοβόρο και ανασταλτικό βήμα προσέλκυσης επενδύσεων, το οποίο καταβάλλεται ιδιαίτερη προσπάθεια να περικοπεί, αντί να αντιμετωπίζεται ως ένα απαραίτητο στάδιο για την υγιή ανταγωνιστικότητα των επενδύσεων και την αειφόρο ανάπτυξη , όπως απαιτεί η πολιτική και το δίκαιο της ΕΕ. Οι κυριότερες αρνητικές αλλαγές αφορούν στην κατάργηση της υποχρεωτικής γνωμοδότησης υπηρεσιών και στη μεγάλη διακριτική ευχέρεια που δίδεται στην αδειοδοτούσα αρχή για να κρίνει ως ουσιώδη ή μη τη γνωμοδότηση φορέων και υπηρεσιών, η ελεύθερη χρήση, με πρωτοβουλία των επενδυτών, των αποκαλούμενων Πιστοποιημένων Αξιολογητών με τρόπο που υποκαθιστά την αδειοδοτούσα αρχή σε όλα τα στάδια έως την έκδοση της ΑΕΠΟ, καθώς και η απαλοιφή σειράς κρίσιμων περιβαλλοντικών στοιχείων των φακέλων που οφείλει να υποβάλει ο επενδυτής όταν ζητά περιβαλλοντική αδειοδότηση. Προτείνεται να εξεταστεί προσεκτικότερα η πιθανή σύγκρουση των σχεδιαζόμενων αλλαγών με το πνεύμα και το γράμμα της Οδηγίας 2014/52/ΕΕ που τροποποιεί παλιότερες ενωσιακές οδηγίες σχετικά με την εκτίμηση των επιπτώσεων ορισμένων σχεδίων δημοσίων και ιδιωτικών έργων στο περιβάλλον.
Ιδιαίτερα όσον αφορά τις προστατευόμενες περιοχές οι αλλαγές αυτές, αν ειδωθούν σε συνδυασμό με την κατάργηση των ΦΔ και την κατάργηση της αρμοδιότητας γνωμοδότησης στο πλαίσιο της διαδικασίας περιβαλλοντικής αδειοδότησης των νέων δομών που προβλέπεται να τους διαδεχτούν (Κεφ.Γ), επιδεινώνουν σημαντικά την δημόσια διαδικασία πρόληψης της περιβαλλοντικής ζημιάς από εν δυνάμει καταστροφικά έργα και δραστηριότητες και εκθέτουν αυτές τις περιοχές σε σημαντικό κίνδυνο υποβάθμισης.
Αναλυτικότερα σχόλια παρατίθενται παρακάτω ανά άρθρο.
16 Μαρτίου 2020, 20:28 | Αλεξάνδρα Μουτσέλη

Μόνιμος Σύνδεσμος

Η χρονική διάρκεια ισχύος της ΑΕΠΟ δεν πρέπει να αυξηθεί πέραν των 10 ετών. Τα 10έτη ήδη αποτελούν μεγάλο διάστημα μέσα στο οποίο πραγματοποιούνται αλλαγές της ισχυούσης εθνικής και ευρωπαϊκής νομοθεσίας και των κανόνων λειτουργίας των έργων και δραστηριοτήτων. Κύριος σκοπός είναι η προστασία του περιβάλλοντος και της υγείας, ως εκ τούτου οι ΑΕΠΟ θα πρέπει να αναθεωρούνται σε εύλογο χρονικό διάστημα.
16 Μαρτίου 2020, 16:39 | Κοσμάς Κανονίδης

Μόνιμος Σύνδεσμος

Η 5ετής ισχύς των ΑΕΠΟ παρείχε μια σχετική ασφάλεια (ως προς την περιβαλλοντική διάσταση), με την έννοια ότι οι επιχειρήσεις ήταν «υποχρεωμένες» ανά τακτό και σύντομο χρονικό διάστημα να εναρμονίζονται με τα νέα δεδομένα της περιβαλλοντικής νομοθεσίας.

Με το Ν. 4014/2011, άρθρο 2, παρ. 8α, η ισχύς διπλασιάστηκε (έγινε 10ετής), με αποτέλεσμα η όποια ανωτέρω εναρμόνιση με τα νέα δεδομένα της περιβαλλοντικής νομοθεσίας να οδηγείτε επί της ουσίας στις καλένδες, δηλ. «δεν πρόκειται να ρυθμιστεί ποτέ».

«Με λίγα λόγια και απλά, όταν αφήνεις κάτι πολύ καιρό στην τύχη του, όταν έρθει η στιγμή δεν μπορείς να το συμμαζέψεις». Αυτό αντιμετωπίζουν όλοι οι νέοι μελετητές, όταν καλούνται να ανανεώσουν παλιές ΑΕΠΟ.

Άρα, η περεταίρω αύξηση της ισχύς των ΑΕΠΟ σε 15 έτη θα επιτείνει την ανωτέρω «τάση», με αποτέλεσμα όταν θα έρθει η στιγμή η εκάστοτε διαμορφωμένη κατάσταση να είναι επί της ουσίας μη αναστρέψιμη.

Θεωρώ ότι η ισχύς των ΑΕΠΟ θα πρέπει να καθοριστεί στα 7 έτη, νούμερο το οποίο είναι διαχειρίσιμο τόσο ως προς την έννοια του «τακτού και σύντομου», όσο και προς την έννοια της «εφαρμογής» αλλά και «εναρμόνισης» των ισχυόντων και νέων δεδομένων (περιβαλλοντικών) αντίστοιχα.

Τέλος, στην αιτιολογική έκθεση επί του άρθρου 1, ο νομοθέτης δεν αιτιολογεί την προτεινόμενη αλλαγή, διότι προφανώς δεν υπάρχει επιχείρημα…

Με τιμή,
Κοσμάς Β. Κανονίδης
Διπλ. Μηχανικός Περιβάλλοντος, MSc
16 Μαρτίου 2020, 12:21 | Νέστορας Κολοβός

Μόνιμος Σύνδεσμος

Η διάρκεια ισχύος των ΑΕΠΟ πρέπει να μειωθεί, όχι να αυξηθεί, επειδή διαρκώς προστίθενται νέα επιστημονικά δεδομένα για τις επιπτώσεις των «Α»ΠΕ, ιδίως για τις επιπτώσεις των υπόηχων των αιολικών σε ανθρώπους και ζώα. Η ανάπτυξη αιολικών & φωτοβολταϊκών έγινε και συνεχίζει να γίνεται εντελώς άναρχα και οι ΑΕΠΟ δεν λαμβάνουν υπόψη τα νεότερα επιστημονικά δεδομένα για τις επιπτώσεις στην υγεία ανθρώπων και ζώων, τις επιπτώσεις στα οικοσυστήματα, στο μικροκλίμα, στους υδροφόρους ορίζοντες, κλπ. Επιπλέον, στις ΑΕΠΟ δεν υπάρχει πρόβλεψη για διασφάλιση της αρχής της αειφορίας του άρθ. 24 του Συντάγματος ή και την Εθνική Στρατηγική για την Κυκλική Οικονομία και το νομοσχέδιο δεν αναφέρει το παραμικρό σχετικά.
Η παράταση λόγω ύπαρξης ISO 14001 είναι εντελώς εσφαλμένη και πρέπει να καταργηθεί εντελώς. Απαιτείται η θεσμοθέτηση ελεγκτικού φορέα, που θα διασφαλίζει την τήρηση των περιβαλλοντικών όρων και μόνο μετά από επιτυχή επιθεώρηση να μπορεί να παρατείνεται η ΑΕΠΟ.
16 Μαρτίου 2020, 11:31 | ΑΝΝΑ ΣΤΑΡΡΑ

Μόνιμος Σύνδεσμος

Στο Άρθρο 01 «Διάρκεια ισχύος ΑΕΠΟ» να προστεθεί: η διάρκεια ισχύος παρατείνεται από την Αρμόδια Υπηρεσία με την υποβολή του σχετικού πιστοποιητικού από τον φορέα.
15 Μαρτίου 2020, 18:08 | Ε. Ευθυμιάδης

Μόνιμος Σύνδεσμος

Οταν η τεχνολογία εξελίσσεται με ρυθμούς που ούτε να προβλέψουμε μπορούμε, η ευρωπαϊκή και εθνική νομοθεσία για την προστασία του περιβάλλοντος αλλάζει συνέχεια προκειμένου να εναρμονιστεί με τις σύγχρονες πολιτικές στην προσπάθεια να ανασχεθεί η καθ’ όλους ομολογημένη κλιματική αλλαγή, η εν λόγω διάταξη θεωρεί εύλογη χρονική διάρκεια των ΑΕΠΟ τα 15 (+6 ή +4) χρόνια. Για να μπορέσει κάποιος να αντιληφθεί τι σημαίνει αυτό αρκεί να ανατρέξει σε μια ΑΕΠΟ εκδοθείσα πριν 15 χρόνια. Συνεπώς, επειδή ήδη τα 10 χρόνια είναι υπέρ του δέοντος αρκετά, θα πρέπει να μην αλλάξει η ισχύουσα χρονική διάρκεια των ΑΕΠΟ.
15 Μαρτίου 2020, 13:33 | Ιστολόγιο «Λιγνίτης, ο δικός μας μαύρος χρυσός»

Μόνιμος Σύνδεσμος

Γενικά για το νομοσχέδιο:

Καταρχήν, για την «απλοποίηση» χρειάζονται 32 σελίδες Αιτιολογική Έκθεση και 73 σελίδες Νομοσχέδιο, συνεπώς μόνο για «απλοποίηση» δεν πρόκειται και ο νομοθέτης προσφέρει κακή υπηρεσία στη χώρα. Προκειμένου η Ελλάδα να γίνει κάποτε ευνομούμενο κράτος θα πρέπει να μειωθεί δραστικά ο συνολικός όγκος της νομοθεσίας, είναι απολύτως αδύνατο για τον πολίτη, ακόμα και για τους νομικούς, να παρακολουθήσουμε τη χαώδη νομοθεσία.

Εδώ δεν βλέπουμε «εκσυγχρονισμό», βλέπουμε μόνο πρόθεση δημιουργίας μιας κατάστασης του τύπου «μπάτε σκύλοι αλέστε κι αλεστικά μη δίνετε», που δεν αρμόζει σε οργανωμένες κοινωνίες που σέβονται τους πολίτες τους.

Συνεπώς το ιστολόγιο συμφωνεί καταρχήν με όλους όσους ζητούν παράταση της διαβούλευσης, ωστόσο, λόγω και των ειδικών συνθηκών που έχει διαμορφώσει η πανδημία κορονοϊού, προτείνει τη συνολική απόσυρση του εντελώς προβληματικού νομοσχέδιου.

Ειδικά για το Άρθρο 1:
Η διάρκεια ισχύος των ΑΕΠΟ πρέπει να μειωθεί, όχι να αυξηθεί, επειδή διαρκώς προστίθενται νέα επιστημονικά δεδομένα για τις επιπτώσεις των «Α»ΠΕ, ιδίως για τις επιπτώσεις των υπόηχων των αιολικών σε ανθρώπους και ζώα. Η ανάπτυξη αιολικών & φωτοβολταϊκών έγινε και συνεχίζει να γίνεται εντελώς άναρχα και οι ΑΕΠΟ δεν λαμβάνουν υπόψη τα νεότερα επιστημονικά δεδομένα για τις επιπτώσεις στην υγεία ανθρώπων και ζώων, τις επιπτώσεις στα οικοσυστήματα, στο μικροκλίμα, στους υδροφόρους ορίζοντες, κλπ. Επιπλέον, στις ΑΕΠΟ δεν υπάρχει πρόβλεψη για διασφάλιση της αρχής της αειφορίας του άρθ. 24 του Συντάγματος ή και την Εθνική Στρατηγική για την Κυκλική Οικονομία και το νομοσχέδιο δεν αναφέρει το παραμικρό σχετικά.

Η παράταση λόγω ύπαρξης ISO 14001 είναι εντελώς εσφαλμένη και πρέπει να καταργηθεί εντελώς. Απαιτείται η θεσμοθέτηση ελεγκτικού φορέα, που θα διασφαλίζει την τήρηση των περιβαλλοντικών όρων και μόνο μετά από επιτυχή επιθεώρηση να μπορεί να παρατείνεται η ΑΕΠΟ.
15 Μαρτίου 2020, 13:17 | Βενετης Λαμπρος

Μόνιμος Σύνδεσμος

Δεν αναφέρεται στο νομοσχέδιο τι θα γίνει με την χρονική διάρκεια των
ισχυουσών ΑΕΠΟ, που ειναι 10 έτη.
Κανονικά θα πρέπει να επεκταθεί μέχρι την νέα διάρκεια ισχύος των ΑΕΠΟ,
όπως προβλεπόταν και στον ν4014/2011 (άρθρο 2 παρ.8γ).
15 Μαρτίου 2020, 00:38 | Βενετης Λαμπρος

Μόνιμος Σύνδεσμος

Δεν προβλέπεται τι θα γίνει με την χρονική διάρκεια των ισχυουσών ΑΕΠΟ
που ειναι 10 χρόνια.Κανονικά θα πρέπει να επεκταθεί μέχρι την νέα χρονική ισχύ, οπως προέβλεπε και ο ν4014/2011 (άρθρο2,παρ,8γ)
13 Μαρτίου 2020, 15:41 | The Green Tank

Μόνιμος Σύνδεσμος

Το Green Tank συμμετέχει στη δημόσια διαβούλευση καταθέτοντας σχόλια, γενικά ή ειδικότερα, καθώς και συγκεκριμένες προτάσεις.

Γενικά σχόλια
Το παρόν νομοσχέδιο του ΥΠΕΝ προτείνεται ίσως στην πλέον κρίσιμη χρονιά για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας της νέας δεκαετίας. Φέτος, στην 15η Συνδιάσκεψη της Σύμβασης του ΟΗΕ για τη Βιοποικιλότητα, θα αξιολογηθούν οι στόχοι που είχε θέσει η παγκόσμια κοινότητα για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας το 2010 και θα καθοριστεί το νέο επίπεδο φιλοδοξίας της για το 2030. Στο πλαίσιο αυτό και η Ελλάδα θα πρέπει να αξιολογήσει τη δική της πορεία, αλλά και να θέσει το νέο πλαίσιο για την επόμενη δεκαετία. Η ανάγκη αυτή είναι ακόμα πιο επιτακτική καθώς πρέπει να αξιολογήσει την εφαρμογή του πρώτου πενταετούς σχεδίου δράσης για τη βιοποικιλότητας (2014-2019) και να καταρτίσει το επόμενο. Εξάλλου, η Διακυβερνητική Επιτροπή για τη Βιοποικιλότητα και τις Υπηρεσίες των Οικοσυστημάτων στην εμβληματική έκθεση που παρουσίασε τον Μάιο του 2019 επεσήμανε την ανάγκη να ξεπεραστούν τα εμπόδια και οι αντιστάσεις στον μετασχηματισμό οικονομίας και κοινωνίας που είναι απαραίτητος για την αντιμετώπιση της δραματικά εξελισσόμενης κρίσης στη φύση. Όλες οι προτεινόμενες ρυθμίσεις του νομοσχεδίου, συνεπώς, πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τη σημαντική αυτή συγκυρία.

Κεφάλαιο Α – Απλοποίηση Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης

Γενικά σχόλια
Το νομοσχέδιο επιχειρεί να επισπεύσει τις διαδικασίες περιβαλλοντικής αδειοδότησης. Η προσπάθεια είναι θεμιτή. Ωστόσο, σημειώνεται ότι η διαδικασία της περιβαλλοντικής αδειοδότησης απορρέει από την αρχής της πρόληψης. Συνεπώς δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται ως ένα χρονοβόρο και ανασταλτικό βήμα προσέλκυσης επενδύσεων, όπως αφήνει να εννοηθεί η αιτιολογική έκθεση, αλλά ως το απαραίτητο εργαλείο για τη βέλτιστη δυνατή προστασία του περιβάλλοντος, της υγιούς ανταγωνιστικότητας και της βιώσιμης ανάπτυξης. Στο πλαίσιο αυτό παραθέτουμε τα ακόλουθα τρία γενικά σχόλια:
1. Η γνωμοδότηση των αρμόδιων υπηρεσιών δεν πρέπει να αποθαρρύνεται, όπως και δεν πρέπει να αμφισβητείται κατά πόσο είναι ουσιώδης ή να καταργείται όπως γίνεται στην περίπτωση των ΜΔΠΠ, στο άρθ. 34 του νομοσχεδίου. Αντίθετα πρέπει να ενθαρρύνονται τεκμηριωμένες γνωμοδοτήσεις, ώστε η αδειοδοτούσα αρχή να έχει την πληρέστερη δυνατή εικόνα σχετικά με τις επιπτώσεις του εκάστοτε προς αδειοδότηση έργου. Επιπλέον, δεν θα πρέπει η μη απάντηση μίας υπηρεσίας, να θεωρείται ως θετική γνωμοδότηση, χωρίς, την ίδια στιγμή, η όποια μη απάντηση να εμποδίζει την ολοκλήρωση της διαδικασίας. Ειδικά για τις περιοχές Natura 2000 η ανάγκη γνωμοδότησης από τις αρμόδιες υπηρεσίες και τις ΜΔΠΠ πρέπει να αποτελεί προϋπόθεση, ώστε να μπορεί να εφαρμοστεί η δέουσα εκτίμηση που προβλέπει το άρθ. 6(3) της οδηγίας 92/43/ΕΟΚ για τους οικοτόπους, δηλαδή η εκ των προτέρων αξιολόγηση ότι το εκάστοτε έργο ή δραστηριότητα δεν δύναται να έχει σημαντικές αρνητικές συνέπειες σε μία περιοχή Natura 2000.
2. Η προτεινόμενη παράκαμψη (αρνητικών ή/και μη ουσιωδών) γνωμοδοτήσεων ή παραπομπή σε επίπεδο ΓΓ ΥΠΕΝ αποδυναμώνει και αποθαρρύνει τις αρμόδιες υπηρεσίες να επιτελέσουν το έργο τους. Στον αντίποδα, για να μπορέσει να επιτευχθεί ο στόχος της περιβαλλοντικής αδειοδότησης, απαιτείται σημαντική ενίσχυση και ενδυνάμωση των γνωμοδοτικών ή αδειοδοτικών αρχών ώστε να μπορούν να διατυπώνουν, εφόσον έτσι κρίνεται, αρνητική ή υπό όρους εισήγηση. Με αυτόν τον τρόπο θα ενισχυθεί το επιτελικό κράτος, θα διασφαλίζεται το περιβάλλον και θα προωθούνται οι επενδύσεις. Στο πλαίσιο αυτό κρίνεται σημαντική η συμμετοχή των αρμόδιων Γενικών Διευθυντών του ΥΠΕΝ και των αποκεντρωμένων ή περιφερειακών διευθύνσεων στο ΚΕΣΠΑ και στα ΠΕΣΠΑ.
3. Ενώ η πρόβλεψη για πιστοποιημένους αξιολογητές είναι θεμιτή, ανησυχητική κρίνεται η πρόβλεψη ανάθεσης της διεκπεραίωσης ορισμένων ή όλων των σταδίων της διαδικασίας έγκρισης περιβαλλοντικών όρων είτε από τον εκάστοτε φορέα είτε από την αρμόδια αδειοδοτούσα αρχή, καθώς και η έμμεση εξίσωση της αξιολόγησης τους με την εισήγηση της διοίκησης. Η ρύθμιση αυτή θα πρέπει να επανεξεταστεί και η δυνατότητα ανάθεσης να δίνεται μόνο στην αδειοδοτούσα αρχή. Παράλληλα, θα πρέπει να αναθεωρηθούν οι σχετικές διοικητικές διαδικασίες ώστε η ανάθεση από την αρμόδια αρχή να είναι το ίδιο απλή και ταχεία με αυτή ενός ιδιώτη.
13 Μαρτίου 2020, 15:26 | Ι. ΜΑΧΑΙΡΑΣ

Μόνιμος Σύνδεσμος

Στο παρόν άρθρο γίνεται προσπάθεια να θεσμοθετηθεί η επ’ αόριστον ισχύς των Περιβαλλοντικών Όρων όλων των Έργων και Δραστηριοτήτων οριζόντια με το πρόσχημα της ύπαρξης EMAS ή ISO 14001 αφού αναφέρεται ‘’και για όσο χρόνο το Σύστημα αυτό βρίσκεται σε ισχύ’’.
Κατά την άποψή μου όλο το άρθρο 1 είναι σε λάθος κατεύθυνση για τους παρακάτω λόγους :
1. Είναι γνωστό ότι κάθε 10 χρόνια περίπου αλλάζουν (βελτιώνονται ή τροποποιούνται ) οι Οδηγίες, οι κανονισμοί και οι αποφάσεις της ΕΕ και σε συνέχεια αυτών είμαστε υποχρεωμένοι να αλλάζουμε και να τροποποιούμε την Εθνική μας Νομοθεσία.
2. Η αύξηση της διάρκεια ισχύος των Περιβαλλοντικών Όρων σε 15 έτη + 6 έτη από (EMAS) ή 4 από ISO 14001 σημαίνει ότι μια Δραστηριότητα ή ένα έργο θα μπορούν να λειτουργούν με τους ίδιους Περιβαλλοντικούς Όρους για περίπου 20 χρόνια και αν γίνει χρήση και της αναφοράς ‘’και για όσο χρόνο το Σύστημα αυτό βρίσκεται σε ισχύ’’ αυτό στην πραγματικότητα είναι ανεφάρμοστο γιατί :
• όλες οι δραστηριότητες βελτιώνονται, επεκτείνονται ή και τροποποιούνται εντός της εικοσαετίας πολλές φορές και δεν θα γίνει χρήση αυτής της διάταξης.
• τα μέσα παραγωγής και λειτουργίας των εγκαταστάσεων απαξιώνονται περίπου στα 10- 12 χρόνια λειτουργίας και μοιραία το έργο ή η δραστηριότητα θα προβεί σε τροποποίηση Π.Ο.
• η βελτίωση, ο εκσυγχρονισμός ή και η τροποποίηση ενός έργου ή μιας δραστηριότητας είναι υποχρεωτική γιατί συνεχώς βελτιώνεται η νομοθεσία (Κοινοτική και Εθνική) και αλλάζουν τα ποιοτικά και ποσοτικά όρια εκπομπών των αποβλήτων (υγρών , στερεών και αερίων).
• μια δραστηριότητα ή ένα έργο αν δεν βελτιωθεί, εκσυγχρονιστεί, τροποποιηθεί και δεν επεκταθεί μοιραία θα κλείσει εντός της εικοσαετίας γιατί δεν θα είναι ανταγωνιστική.
3. με την αύξηση της διάρκεια ισχύος των Περιβαλλοντικών Όρων όπως προαναφέρθηκε δεν θα μπορεί να συντελεστεί κανένας περιβαλλοντικός έλεγχος γιατί με άλλη νομοθεσία θα έχουν εκδοθεί οι Π.Ο. του έργου ή της δραστηριότητας και με άλλη νομοθεσία θα γίνεται ο έλεγχος.
13 Μαρτίου 2020, 13:06 | ΔΙΠΕΧΩΣ ΑΜΘ- ΑΔΜΘ

Μόνιμος Σύνδεσμος

Η περιβαλλοντική νομοθεσία αναθεωρείται σε πολύ τακτά χρονικά διαστήματα, προσαρμοζόμενη είτε σε ευρωπαϊκές οδηγίες είτε λόγω της επιστημονικής προόδου. Ως εκ τούτου η επιμήκυνση καθ’ αυτή της διάρκειας των ΑΕΠΟ σε δεκαπέντε χρόνια δεν διασφαλίζει την προστασία του περιβάλλοντος και τη συμμόρφωση των υπόχρεων φορέων στην ισχύουσα κάθε φορά περιβαλλοντική νομοθεσία (όρια εκπομπών στην ατμόσφαιρα και στα ύδατα κλπ.).
13 Μαρτίου 2020, 11:09 | ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΒΕΓΟΡΙΤΙΔΑΣ

Μόνιμος Σύνδεσμος

Συντασσόμαστε με την άποψη της WWF αλλά και της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρίας καθώς Δεδομένης της έκτασης του νομοσχεδίου, της πληθώρας από διατάξεις που χρήζουν σοβαρής ανάλυσης, του εντοπισμού σειράς από πολύ προβληματικές διατάξεις, και των τομέων που αγγίζει το νομοσχέδιο, θεωρούμε απαραίτητη την παράταση της διαβούλευσης τουλάχιστον μέχρι το τέλος του Μαρτίου.
12 Μαρτίου 2020, 13:46 | Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία

Μόνιμος Σύνδεσμος

Δεδομένης της έκτασης του νομοσχεδίου, της πληθώρας από διατάξεις που χρήζουν σοβαρής ανάλυσης, του εντοπισμού σειράς από πολύ προβληματικές διατάξεις, και των τομέων που αγγίζει το νομοσχέδιο, θεωρούμε απαραίτητη την παράταση της διαβούλευσης τουλάχιστον μέχρι το τέλος του Μαρτίου.
11 Μαρτίου 2020, 13:51 | Μηνάς Μήνογλου

Μόνιμος Σύνδεσμος

Συμφωνώ με αρκετούς προλαλήσαντες ότι η περιβαλλοντική νομοθεσία και η επιστημονική γνώση αλλάζουν πολύ γρήγορα στις ημέρες μας. Επομένως, θα πρότεινα να παραμείνει η χρονική διάρκεια ισχύος της ΑΕΠΟ στα δέκα (10) έτη και να μην αυξηθεί στα δεκαπέντε (15) έτη. Η κατάθεση μιας μελέτης ανανέωσης ΑΕΠΟ σε πιο τακτά χρονικά διαστήματα δεν πάει πίσω την ανάπτυξη γιατί ούτως η άλλως η μελέτη κατατίθεται πριν λήξει η ισχύς της προηγούμενης ΑΕΠΟ και το έργο ή η δραστηριότητα συνεχίζει να υφίσταται και να λειτουργεί.

Μηνάς Μήνογλου
Διπλ. Μηχανικός Περιβάλλοντος, M.Sc.
10 Μαρτίου 2020, 21:24 | Γεώργιος Χριστόπουλος Βιολόγος – Περιβαλλοντολόγος

Μόνιμος Σύνδεσμος

Το νομοσχέδιο κινείται προς τη σωστή βάση ως προς τη μείωση της γραφειοκρατίας σε ότι έχει σχέση με την Περιβαλλοντική Αδειοδότηση. Και το λέω, παρόλο που θεωρητικά ως μελετητής πλήττομαι από αυτό λόγω της αύξησης της διάρκειας ισχύος των ΑΕΠΟ και της κατάργησης των αδειών συλλογής μεταφοράς μη επικινδύνων αποβλήτων. Παραμένει όμως άτολμο και θα το εξηγήσω στη συνέχεια.

Βλέπω πολλά σχόλια που εκφράζουν την ανησυχία για την αύξηση της διάρκειας ισχύος της ΑΕΠΟ και το πως θα προστατεύεται σε αυτή την περίπτωση το περιβάλλον. Σε αυτές τις περιπτώσεις έχω να πω ότι και ένα έτος ισχύ να είχαν οι ΑΕΠΟ, δεν θα υπήρχε καμία διαφορά όσο δεν υπάρχουν έλεγχοι.

Έχουμε φτάσει στο σημείο να «βγάζουμε το λάδι» σε μελετητές & επενδυτές ζητώντας αχρείαστα χαρτιά και εκδίδοντας ΑΕΠΟ με 100 και βάλε σχετικές αναφορές στη νομοθεσία και 40 σελίδες απόφαση αλλά μετά την έκδοση της ΑΕΠΟ ζήτημα είναι να γίνει ένας έλεγχος στα 10 χρόνια λειτουργίας. Το περιβάλλον δεν προστατεύεται με την χαρτούρα μέχρι να βγει η ΑΕΠΟ, αλλά με τους ελέγχους μετά.

Περιμένω λοιπόν το επόμενο νομοθετικό βήμα στο οποίο:
1) Οι ΑΕΠΟ να ορίζονται σε 4 σελίδες max. Δεν χρειάζεται όλη η νομοθεσία. Αρκεί μια αναφορά περί τήρησης της περιβαλλοντικής νομοθεσίας όπως εκάστοτε ισχύει.
2) Να ορίζεται ότι μία δραστηριότητα, μπορεί να κυμαίνεται εντός των ορίων της κατηγορίας της (Α1, Α2, Β) και των βαθμών όχλησης (μέχρι την κατάργησή τους) χωρίς να απαιτείται τροποποίηση της ΑΕΠΟ, παρά μόνο Γνωστοποίηση.
3) Επειδή όπως έγραψα και παραπάνω, το να καταθέτεις μια μελέτη copy paste και 500 σελίδες να είναι και να εγκρίνεται δεν παίζει κανένα ουσιαστικό ρόλο στην προστασία του περιβάλλοντος, να υποχρεώνονται οι εταιρείες σε συνεργασία με εξωτερικό συνεργάτη μελετητή-Περιβαλλοντολόγο. Ο συνεργάτης αυτός (κατά αντιστοιχία του τεχνικού ασφαλείας) θα αποτελεί τον πρώτο ελεγκτή εκάστης επιχείρησης για την ουσιαστική προστασία του περιβάλλοντος (με τις κατάλληλες ασφαλιστικές δικλείδες ακόμα και δικής του ποινικής ευθύνης) σε συνδυασμό με τους ελέγχους από τις υπηρεσίες.

Πρέπει να ξεφύγουμε από την έννοια της χαρτούρας και να περάσουμε στο νόημα της ουσιαστικής και εν τοις πράγμασι προστασίας του Περιβάλλοντος, αλλά και στον ουσιαστικό μας ρόλο ως Σύμβουλοι Περιβάλλοντος.

Για τις άδειες συλλογής μεταφοράς μη επικινδύνων εννοείται και συμφωνώ. Είναι κάτι το οποίο το έχω πει σε υπαλλήλους Αποκεντρωμένων Διοικήσεων εδώ και 2-3 χρόνια ότι πρέπει να γίνει. Και αυτές δεν είχαν κανένα νόημα πέραν της χαρτούρας. Ποιο το νόημα της άδειας όταν ο κάτοχός της κάνει «κοπάνες» στα ρέματα τα ΑΕΚΚ, η μεταφέρει τα απόβλητα «μαύρα». Και εδώ ίσως είχε νόημα ένα πρώτο στάδιο ελέγχου μέσω εξωτερικού συνεργάτη.

Τελειώνω με ένα σκεπτικό που θα πρέπει να υιοθετηθεί από εδώ και πέρα:
Η οποιαδήποτε άδεια (ΑΕΠΟ, Λειτουργίας κτλ) είναι εύκολο να εκδοθεί, αλλά δύσκολο να διατηρηθεί. Μόνο με αυτό το σκεπτικό θα μπορεί να προστατευθεί το περιβάλλον.
10 Μαρτίου 2020, 12:01 | ΚΟΥΤΣΙΔΟΥ ΕΥΓΕΝΙΑ Δ/ΝΣΗ ΠΕΧΩΣΧ. Β. ΑΙΓΑΙΟΥ

Μόνιμος Σύνδεσμος

Να προβλεφθεί η ΑΕΠΟ να υπογράφεται από το Συντονιστή της οικείας Α.Δ.Α. όταν υπάρχει ενσωμάτωση της έγκρισης επέμβασης και όταν γίνεται παραπομπή στο ΠΕΣΠΑ σύμφωνα με το άρθρο 9 του Ν. 4014/2011 σε διόρθωση της αστοχίας που υπήρξε με τον Ν. 4635/2019 (ΦΕΚ 167Α). Δηλαδή η ΑΕΠΟ να υπογράφεται από τον Συντονιστή σε κάθε περίπτωση που υπάρχει η γνωμοδότηση του ΠΕΣΠΑ.
10 Μαρτίου 2020, 11:40 | Μιχάλης Γκαραγκάνης

Μόνιμος Σύνδεσμος

Υπερβολική η παράταση ισχύος των ΑΕΠΟ για 15 χρόνια. Θετικές οι παρατάσεις ισχύος για όσες εταιρείες διαθέτουν Συστήματα Περιβαλλοντικής διαχείρισης [EMAS ,ISO Κλπ] αλλά το χρονικό όριο εκκίνησης να είναι τα 10 [δέκα] έτη και η μέγιστη παράταση να μην υπερβαίνει τα δέκα πέντε [15] έτη. Η μακρά λειτουργία χωρίς εκ νέου θεώρηση των ΑΕΠΟ λειτουργεί αρνητικά και δεν αποτελεί σε καμία περίπτωση εκσυγχρονισμό της νομοθεσίας.
Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι τα μεγαλύτερα πρόσφατα περιβαλλοντικά ατυχήματα [Κόλπος Μεξικού, Φουκουσίμα κλπ] έγιναν σε εταιρείες που λειτουργούσαν με περιβαλλοντικούς όρους που είχαν να ανανεωθούν και να ελεγχθούν πάνω από 20 έτη.
9 Μαρτίου 2020, 09:39 | Κ. Πεχλιβάνογλου

Μόνιμος Σύνδεσμος

Εφόσον με το Άρθρο 05, «Περιεχόμενο Φακέλων Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης» ουσιαστικά καταργείται η αποτίμηση των επιπτώσεων από ήδη λειτουργούντα έργα, πως θα αξιολογηθεί η όποια μεταβολή των δεδομένων βάσει των οποίων εκδόθηκε η ΑΕΠΟ.
Αυτά τα δύο άρθρα ουσιαστικά είναι αντικρουόμενα και το μόνο που θα καταφέρουν θα είναι η ανεξέλεγκτη ανανέωση των ΑΕΠΟ δίχως αξιολόγηση της όποιθας περιβαλλοντικής ζημιάς έχει ήδη επιφέρει ένα έργο.
6 Μαρτίου 2020, 15:06 | WWF Ελλάς

Μόνιμος Σύνδεσμος

Δεδομένης της έκτασης του νομοσχεδίου, της πληθώρας από διατάξεις που χρήζουν σοβαρής ανάλυσης, του εντοπισμού σειράς από πολύ προβληματικές διατάξεις, και των τομέων που αγγίζει το νομοσχέδιο, θεωρούμε απαραίτητη την παράταση της διαβούλευσης τουλάχιστον μέχρι το τέλος του Μαρτίου.
6 Μαρτίου 2020, 13:38 | Σωσσιδου Ιωαννα

Μόνιμος Σύνδεσμος

ΠΡΟΤΑΣΗ
Για την ενεργειακή αξιοποίηση των ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΩΝ και
άλλων συστημάτων φιλικών προς το περιβάλλον

Απο τις ανάγκες σε ενέργεια και την κλιματική αλλαγή επιβάλλεται να προωθηθούν και να επεκταθούν προγράμματα όπως το net metering και άλλα προγράμματα συναφή με τα φωτοβολταϊκά στις στέγες για παραγωγή ρεύματος προς πώληση ή αυτοκατανάλωση.
Ομως, στις κοινόκτητες στέγες των υφισταμένων οικοδομών δεν τοποθετούνται φωτοβολταϊκά και παραμένουν αναξιοποίητες, διότι είναι ανέφικτη η προϋπόθεση να συναινούν όλοι συνιδιοκτήτες, δηλαδή αποκλείεται να συναινούν οι έχοντες 100 % της οικοδομής.
Για τον λογο αυτό τα εν λόγω προγράμματα δεν έχουν εφαρμογή σε οικοδομές με πολλές οριζόντιες ιδιοκτησίες.
Με σκοπό την κατά το δυνατόν καλύτερη αξιοποίηση κάθε ανανεώσιμης ενέργειας και ειδικά της ηλιακής
Προτείνουμε – Αιτούμεθα
Να προστεθούν στο Άρθρο 127 του Νόμου 4495 / 2017 ή σε άλλο Νόμο, τα εξης:

«Οταν οι οριζόντιες ιδιοκτησίες της οικοδομής έχουν αυτόνομη θέρμανση, τότε οι συνιδιοκτήτες, που επιθυμούν να τοποθετήσουν φωτοβολταϊκά συστήματα, εφόσον συγκεντρώνουν την απόλυτη πλειοψηφία (51%), έχουν το δικαίωμα να τοποθετήσουν φωτοβολταϊκά πάνελ ή άλλα ανάλογα συστήματα στην στέγη (κεραμοσκεπή) της οικοδομής, στο δώμα, στα στέγαστρα αυτής και πάνω απο την απόληξη του κλιμακοστασίου και του ανελκυστήρα της οικοδομής, καταλαμβάνοντας τόση επιφάνεια όση αντιστοιχεί στο ποσοστό συνιδιοκτησίας τους, χωρις να απαιτείται σύσταση δικαιώματος αποκλειστικής χρήσης. Συνιδιοκτήτες που συγκεντρώνουν ποσοστό 51% τουλάχιστον της οικοδομής, εκπροσωπούν την οικοδομή ενώπιον της ΔΕΗ, της ΔΕΔΔΗΕ, της ΡΑΕ, χωρις την συναίνεση των λοιπών συνιδιοκτητών, για την τοποθέτηση φωτοβολταϊκών σε οποιονδήποτε κοινόχρηστο χώρο της οικοδομής, δύνανται να υπογράφουν συμβάσεις με οποιουσδηποτε όρους για φωτοβολταϊκά στην στέγη, σκέπαστρα, δώμα, απόληξη ανελκυστήρα και κλιμακοστασίου, τοίχους κλπ είτε με το πρόγραμμα φωτοβολταϊκά στις στέγες για παραγωγή ρεύματος προς πώληση ή αυτοκατανάλωση ειτε με net metering, με ενεργειακό ή λογιστικό συμψηφισμό ή με οποιοδήποτε άλλο πρόγραμμα που ισχύει ή θα ισχύσει στο μέλλον. Οι συγκεντρώνοντες το 51% τουλάχιστον δύνανται να ορίζουν πόσα φωτοβολταϊκά θα τοποθετηθούν, σε ποιούς χώρους επιφανείας αναλόγου με το ποσοστό συνιδιοκτησιας τους και ποιος θα έχει την ωφέλεια δηλαδή υπερ ποιου διαμερισματος ή υπερ ποιου χώρου θα είναι η παραγόμενη ενέργεια και με ποιο “ρολόϊ”, μετρητή κλπ θα γινουν οι συνδέσεις. Επίσης ιδιοκτήτης που δικαιούται να έχει ηλιακο θερμοσύφωνα, μπορεί να τοποθετήσει φωτοβολταϊκά πανελ αντί για ηλιακό θερμοσύφωνα κατά την κρίση του».

Π.χ. Αν η στεγη ειναι 200 τμ, οι συνιδιοκτήτες που έχουν 51%, δικαιούνται να τοποθετήσουν φωτοβολταϊκά σε 102 τμ της οικοδομής (200 τμ Χ 51% = 102 τμ) και οι συνιδιοκτήτες αυτοί δύνανται να οριζουν υπερ ποίου διαμερίσματος ή ποιών διαμερισμάτων θα είναι η παραγόμενη ηλεκτρική ενέργεια.
6 Μαρτίου 2020, 10:20 | Μ. Ψαλτικίδου

Μόνιμος Σύνδεσμος

Η διάρκεια ισχύος της ΑΕΠΟ θα πρέπει να συνδέεται με το χρόνο αναπροσαρμογής της περιβαλλοντικής νομοθεσίας, εθνικής και ευρωπαϊκής, καθώς και με την ανάγκη διορθωτικών παρεμβάσεων στα περιβαλλοντικά μέτρα για τη συμμόρφωση με την ισχύουσα περιβαλλοντική νομοθεσία, κατά το στάδιο της Ανανέωσης ΑΕΠΟ. Η διάρκεια των δέκα ετών για τις ΑΕΠΟ, όπως ισχύει σήμερα, είναι ήδη αρκετά μεγάλη για να καλύψει τις τρέχουσες εξελίξεις ως προς τις νέες περιβαλλοντικές απαιτήσεις. Η αύξηση της δεκαετίας σε δεκαπενταετία δεν εξυπηρετεί την ανάγκη για έγκαιρη αναθεώρηση των περιβαλλοντικών όρων, ούτε διασφαλίζει το περιβάλλον, ιδίως στην τρέχουσα περίοδο κατά την οποία η κλιματική αλλαγή ενδέχεται να έχει σημαντική επίδραση στον τρόπο αντιμετώπισης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων, ιδιαιτέρως των ρυπογόνων δραστηριοτήτων. Επομένως, η διατήρηση σε ισχύ μιας ΑΕΠΟ η οποία έχει εκδοθεί με βάση την προ δεκαπενταετίας περιβαλλοντική νομοθεσία, ενδέχεται να προκαλέσει σημαντική ζημία στο περιβάλλον και συνέπειες που δεν είναι δυνατόν να εκτιμηθούν.
6 Μαρτίου 2020, 09:51 | Δ. Γεωργίου

Μόνιμος Σύνδεσμος

Η αύξηση διάρκειας ισχύος πέρα των 10 ετών δεν αποτελεί εκσυγχρονισμό υπό καμία έννοια. Ήδη η ταχύτητα με την οποία αλλάζει το ευρύτερο νομικό πλαίσιο αλλά και η επιστημονική γνώση καθιστούν τα 10 έτη μεγάλο διάστημα με αποτέλεσμα πολλοί Περιβαλλοντικοί Όροι να καθίστανται ξεπερασμένοι όταν φτάνει η στιγμή ανανέωσης τους.
4 Μαρτίου 2020, 21:26 | Α. Καραλή

Μόνιμος Σύνδεσμος

Τριανταπέντε χρόνια μετά τον νόμο 1650/86 ως εκσυγχρονισμός της περιβαλλοντικής αδειοδότησης νοείται η αύξηση της χρονικής διάρκειας ισχύος των ΑΕΠΟ, η επιβολή ασφικτικών αποκλειστικών προθεσμιών για τον έλεγχο τον μελετών και την ολοκλήρωση της διαδικασίας περιβαλλοντικής αδειοδότησης (η οποία ειναι ανακύκλωση των διαδικασιών όπως είχαν θεσπιστεί με το ν.3010/2002 και τον ν. 4014/2011). Αντιθέτως ως εκσυγχρονισμό θα περιμέναμε να επιλύονταν χρόνια ζητήματα όπως καθορισμός χρήσεων γης, πολυνομίας, κωδικοποίησης νομοθεσίας, στελέχωσης υπηρεσιών κ.ο.κ.
Ίσως απότερος σκοπός του νομοσχεδίου να είναι όλες οι ΑΕΠΟ να κρίνονται στα δικαστήρια αφού θα εκδίδονται υποχρεωτικά λόγω παρέλευσης των αποκλειστικών προθεσμιών.
Μια καλή σκέψη από πλευράς των συντακτών του νομοσχεδίου θα ήταν η επικοινωνια με τις αδειοδοτούσες υπηρεσίες και η αξιοποίηση της συσσωρευμένης εμπειρίας και γνώσης στο αντικειμένο της περιβαλλοντικής αδειοδότησης, ώστε να εντοπιστούν τα προβλήματα και τα αίτια των καθυστερήσεων στην διαδικασία και να αντιμετωπιστούν στεχευμένα.
Προθεσμίες άλλωστε επιβάλλονταν και από τους προηγούμενους νόμους, στην πράξη όμως δεν επίλυσαν τα ζητήματα της γραφειοκρατίας, της πολυνομίας και των καθυστερήσεων.

Σχόλια 1 2 »

Yπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας

Δικτυακός Τόπος Διαβουλεύσεων