Άρθρο 56 – Πλαίσιο και άξονες αστικής πολιτικής και πολεοδομικού σχεδιασμού

1. Σε ολόκληρη την περιοχή εφαρμογής του νέου ΡΣΘ, ο σχεδιασμός, η διαχείριση και κάθε ρυθμιστική παρέμβαση που αφορά στην αστική ανάπτυξη, οφείλει να συνδέει τις περιβαλλοντικές πολιτικές με τις οικονομικές και κοινωνικές πολιτικές και με την πολιτική των μεταφορών, σε μία ολοκληρωμένη και ενεργό αντιμετώπιση της αστικής ανάπτυξης.
2. Τα Γενικά Πολεοδομικά Σχέδια (ΓΠΣ) και Σχέδια Χωρικής και Οικιστικής Οργάνωσης Ανοικτής Πόλης (Σ.Χ.Ο.Ο.Α.Π.)των πόλεων και οικισμών της περιοχής εφαρμογής, του ν. 2508/97 (Α’ 124),όπως εκάστοτε ισχύει καθώς και κάθε άλλη πολεοδομική ρύθμιση, σχέδιο ή παρέμβαση, εναρμονίζονται και ενσωματώνουν τις αρχές της αειφορίας στη διαχείριση της αστικής ανάπτυξης.
3. Η εφαρμογή της αειφόρου αστικής πολιτικής αναφέρεται: στον ίδιο τον πολεοδομικό σχεδιασμό, στις αστικές μεταφορές, στην πολιτική πρασίνου, στην πολιτική χρήσεων γης, στο σχεδιασμό και τη χρήση των πολιτιστικών πόρων, ανάλογα με τις ιδιαιτερότητες κάθε αστικού κέντρου και της περιοχής όπου αυτό εντάσσεται.
4. Ως γενικές κατευθύνσεις πολιτικής αστικής ανάπτυξης στις πόλεις και στους οικισμούς της περιοχής εφαρμογής, ορίζονται:
(α) Η επιδίωξη ανάσχεσης των τάσεων κατάληψης αγροτικής και αδόμητης γης από αστικές χρήσεις, η υιοθέτηση της αρχής της «συμπαγούς» πόλης και η αποτροπή της συνεχούς οικιστικής και αστικής εξάπλωσης.
(β) Η επιδίωξη διατήρησης επαρκών αποθεμάτων γης, κατάλληλων για κάλυψη μελλοντικών αναγκών, εντός και εκτός του οριοθετημένου, πολεοδομημένου ή προς πολεοδόμηση, αστικού χώρου.
(γ) Η απαγόρευση της κατάτμησης και ο περιορισμός της εκτός σχεδίου δόμησης, τόσο ως προς τους όρους της όσο και ως προς τις προβλεπόμενες χρήσεις της, με σκοπό την προστασία της περιαστικής γης και των ενδιαφερόντων στοιχείων του ανθρωπογενούς περιβάλλοντος, την αποφυγή μίξης ασύμβατων χρήσεων, καθώς και την αποφυγή της απαξίωσης υποδομών και δικτύων.
(δ) Η ενίσχυση της πολεοδομικής συνοχής και η βελτίωση της λειτουργικότητας των αστικών κέντρων, μέσω μέτρων αναζωογόνησης των κέντρων των πόλεων και αποφυγής της ανάπτυξης κεντρικών λειτουργιών κατά μήκος των αξόνων.
(ε) Η κατά το δυνατόν επέκταση της εφαρμογής στις οικιστικές περιοχές της γενικής κατοικίας αντί της αμοιγούς, μετά από μελέτη των περιβαλλοντικών φόρτων και οχλήσεων.
(στ) Η προστασία, αναβάθμιση και λειτουργική αξιοποίηση των ιστορικών κέντρων των πόλεων. Για την αντιμετώπιση του φαινομένου της υποβάθμισης στην περιοχή του ιστορικού κέντρου της Θεσσαλονίκης και των παρυφών του καθώς και άλλων κέντρων του Πολεοδομικού Συγκροτήματος, καταρτίζονται Σχέδια Ολοκληρωμένων Αστικών Παρεμβάσεων (ΣΟΑΠ) σύμφωνα με το άρθρο 12 του ν. 2742/99 με στόχο:
αα) Την προώθηση της ανάδειξης του πολυδιάστατου χαρακτήρα του αστικού χώρου με έμφαση στην ενίσχυση και αναβάθμιση της κατοικίας, υποστηρίζοντας την επίτευξη της χωρικής συνοχής μέσω της κοινωνικής διαστρωμάτωσης, την ανάδειξή τους ως τουριστικού προορισμού διεθνούς εμβέλειας και την ανάκτηση του δημόσιου χώρου.
ββ) Τη διατήρηση της πολυδιάστατης λειτουργικότητας, μέσω συνδυασμένων ενεργειών ενίσχυσης των επαγγελματικών δραστηριοτήτων που φθίνουν και προσέκλυσης νέας επιχειρηματικότητας που θα υποστηρίζει το εμπόριο τον τουρισμό, την αναψυχή, την καλλιτεχνική δημιουργία και τη φιλοξενία χειροτεχνικών εργαστηρίων.
γγ) Τον καθορισμό ειδικών περιοχών-πόλων που προσφέρονται για την εφαρμογή προγραμμάτων υπερτοπικού χαρακτήρα με πολλαπλασιαστικές επιπτώσεις στην ανάπτυξη της μητροπολιτικής περιοχής.
(ζ) Ο καθορισμός των ορίων και των τρόπων προστασίας των παραδοσιακών οικισμών και των προστατευόμενων γενικότερα οικισμών και ζωνών.
(η) Η αναγνώριση, ανάδειξη και λειτουργική ενσωμάτωση στον πολεοδομικό ιστό συνόλων ή μεμονωμένων στοιχείων του τοπίου, η αναβάθμιση των υποβαθμισμένων στοιχείων του αστικού Τοπίου, και γενικότερα η εφαρμογή του ν. 3827/2010 (Α’ 30), όπως εκάστοτε ισχύει.
(θ) Η ενσωμάτωση στους όρους και περιορισμούς του πολεοδομικού σχεδιασμού συνοδευτικών όρων και κανόνων δόμησης και αρχιτεκτονικής.
5. Ως ειδικότερες κατευθύνσεις για την πολεοδομική οργάνωση των αστικών κέντρων και οικισμών άνω των 2.000 κατοίκων, ορίζονται:
(α) Η υιοθέτηση της αρχής της πολυκεντρικής δομής του αστικού χώρου.
(β) Η ενίσχυση των τοπικών κέντρων επιπέδου Πολεοδομικής Ενότητας με εξυπηρετήσεις σε υπηρεσίες και αγαθά ώστε να μειώνονται οι μετακινήσεις και να αποφεύγεται η κυκλοφοριακή φόρτιση.
(γ) Η υλοποίηση αστικών αναπλάσεων μέσω της ενεργοποίησης και χρήσης όλων των διαθέσιμων από την κείμενη νομοθεσία πολεοδομικών εργαλείων και μηχανισμών.
(δ) Η οργάνωση του εσωτερικού κυκλοφοριακού δικτύου, η διασφάλιση της απρόσκοπτης κυκλοφορίας μέσων μαζικής μεταφοράς, πεζών, ποδηλάτων και ΑμεΑ, και η δημιουργία επαρκών χώρων στάθμευσης.
6. Στο Πολεοδομικό Συγκρότημα Θεσσαλονίκης (ΠΣΘ) και την Περιαστική Ζώνη Θεσσαλονίκης (ΠΖΘ), συμπληρωματικά και κατ’ εξειδίκευση των κατευθύνσεων αυτού του άρθρου, εφαρμόζεται ολοκληρωμένη αστική – μητροπολιτική πολιτική, όπως αυτή ορίζεται στο άρθρο 60.