ΚΕΦΑΛΑΙΟ Θ’ Κυρώσεις Άρθρο 66 Επιβολή της εφαρμογής και κυρώσεις (Άρθρο 36 της Οδηγίας 2008/98/ΕΚ όπως έχει τροποποιηθεί με την παρ. 26 του άρθρου 1 της Οδηγίας (ΕΕ) 2018/851)

1. Απαγορεύονται η εγκατάλειψη, η απόρριψη ή η ανεξέλεγκτη διαχείριση των αποβλήτων, καθώς και η δημιουργία απορριμμάτων.
2. Οποιοδήποτε φυσικό ή νομικό πρόσωπο, όπως επιχείρηση ή οργανισμός, των οποίων οι δραστηριότητες αφορούν στην παραγωγή, κατοχή ή την πραγματοποίηση εργασιών διαχείρισης αποβλήτων κατά την έννοια του άρθρου 3, προκαλεί ή ενδέχεται να προκαλέσει βλάβες στο περιβάλλον με πράξη ή παράλειψη που αντιβαίνει στον παρόντα και ειδικότερα στην παρ. 1 και στα άρθρα 4 και 35, καθώς και στις κανονιστικές πράξεις που εκδίδονται κατ’ εξουσιοδότηση αυτού, τιμωρείται ποινικά με τις κυρώσεις που προβλέπονται στο άρθρο 28 του ν. 1650/1986 (Α’ 160).
3. Σε οποιοδήποτε φυσικό ή νομικό πρόσωπο, όπως επιχείρηση ή οργανισμό, των οποίων οι δραστηριότητες αφορούν στην παραγωγή, κατοχή ή τη διαχείριση αποβλήτων, κατά την έννοια του άρθρου 35 και προκαλούν βλάβες στην ανθρώπινη υγεία και στο περιβάλλον κατά παράβαση του παρόντος και ειδικότερα της παρ. 1 και των άρθρων 4 και 35, καθώς και των κανονιστικών πράξεων που εκδίδονται κατ’ εξουσιοδότηση αυτού, επιβάλλονται, ανεξάρτητα από την ποινική ευθύνη της παρ. 2, ως διοικητικές κυρώσεις, διαζευκτικά ή σωρευτικά, πρόστιμο ή προσωρινή ή οριστική διακοπή λειτουργίας της συγκεκριμένης δραστηριότητας, ανάλογα με τη σοβαρότητα της παράβασης, την υποτροπή και το όφελος του παραβάτη. Το ύψος και η διαδικασία επιβολής των προαναφερόμενων διοικητικών κυρώσεων ορίζονται σύμφωνα με το άρθρο 30 του ν. 1650/1986. Ειδικότερα για πράξεις ή παραλείψεις που τελέσθηκαν προς όφελος νομικών προσώπων, επιβάλλονται κυρώσεις, σύμφωνα με την παρ. 5 του άρθρου 28 του ν. 1650/1986.
4. Όταν οι δήμοι ή τα συνιστώμενα από τους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης (ο.τ.α.) νομικά πρόσωπα για τη διαχείριση αποβλήτων, σύμφωνα με το άρθρο 30 του ν. 3536/2007 (Α’ 42), χρησιμοποιούν Χώρους Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Απορριμμάτων (ΧΑΔΑ), επιβάλλεται, εις βάρος του οικείου δήμου ή των ανωτέρω νομικών προσώπων, χρηματικό πρόστιμο, το ύψος του οποίου προσδιορίζεται σύμφωνα με το άρθρο 30 του ν. 1650/1986 Οι ανωτέρω κυρώσεις επιβάλλονται ανεξάρτητα από την αστική ή ποινική ευθύνη του φορέα εκμετάλλευσης και ανεξάρτητα από τις διοικητικές κυρώσεις που προβλέπονται από τη νομοθεσία.
Ποσοστό 40% επί του ανωτέρω προστίμου περιέρχεται στο Δημόσιο στον κωδικό 1560989001 με την ονομασία «Λοιπά πρόστιμα και χρηματικές ποινές» της αναλυτικής οικονομικής ταξινόμησης εσόδων και εξόδων του κρατικού προϋπολογισμού, σύμφωνα με την υπό στοιχεία 2/58493/ΔΠΓΚ/2018 απόφαση του Αναπληρωτή Υπουργού Οικονομικών (Β’ 3240). Το υπόλοιπο 60% περιέρχεται στο Πράσινο Ταμείο και διατίθεται αποκλειστικά για τους σκοπούς που περιγράφονται στην παρ. 3 του άρθρου 30 του ν. 1650/1986.
5. Για τους ο.τ.α. α’ βαθμού που παραβιάζουν τις υποχρεώσεις που απορρέουν από την παρ. 1 του άρθρου 50 επιβάλλεται πρόστιμο ύψους επτάμισι (7,5) ευρώ ανά τόνο σύμμεικτων συλλεχθέντων αποβλήτων. Για τη διαδικασία επιβολής και είσπραξης των προστίμων εφαρμόζεται το άρθρο 30 του ν. 1650/1986.
6. Στα φυσικά ή νομικά πρόσωπα που δεν συμμορφώνονται με την παρ. 4 του άρθρου 20, επιβάλλεται πρόστιμο ύψους χίλιων (1.000) ευρώ ανά παράβαση. Για τη διαδικασία επιβολής και είσπραξης των προστίμων εφαρμόζεται το άρθρο 30 του ν. 1650/1986.
7. Στα νομικά πρόσωπα που δεν συμμορφώνονται με την παρ. 5 του άρθρου 46, τίθεται προθεσμία συμμόρφωσης τριάντα (30) ημερών μετά την άπρακτη παρέλευση της οποίας επιβάλλεται από τον ο.τ.α. α’ βαθμού πρόστιμο ύψους πεντακοσίων (500) ευρώ ανά παράβαση.
8. Στους φορείς της παρ. 2 του άρθρου 50 που δεν συμμορφώνονται με την υποχρέωση χωριστής συλλογής των βιοαποβλήτων, τίθεται προθεσμία συμμόρφωσης τριάντα (30) ημερών, μετά την άπρακτη παρέλευση της οποίας επιβάλλεται από τον ο.τ.α. α’ βαθμού πρόστιμο ύψους χιλίων (1.000) ευρώ.
9. Στους φορείς της παρ. 4 του άρθρου 50 που δεν έχουν συνάψει σύμβαση με κατάλληλα αδειοδοτημένη επιχείρηση ανακύκλωσης ή ανάκτησης βιοαποβλήτων, τίθεται προθεσμία συμμόρφωσης τριάντα (30) ημερών, μετά την άπρακτη παρέλευση της οποίας επιβάλλεται από τον ο.τ.α. α’ βαθμού πρόστιμο ύψους δέκα χιλιάδων (10.000) ευρώ.
10. Στις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στη μεταφορά επικίνδυνων αποβλήτων που παραβαίνουν τις υποχρεώσεις της παρ. 2 του άρθρου 43, επιβάλλεται πρόστιμο ύψους χίλιων (1.000) ευρώ ανά παράβαση. Σε περίπτωση υποτροπής το πρόστιμο του ανωτέρω εδαφίου διπλασιάζεται. Για τη διαδικασία επιβολής και είσπραξης των προστίμων της παρούσας εφαρμόζεται το άρθρο 30 του ν. 1650/1986.
11. α) Για την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος από την κάθε είδους ρύπανση, τη διασφάλιση της δημόσιας υγείας, την ασφαλή διαβίωση και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών, τη βελτίωση της λειτουργικότητας των πόλεων και των οικισμών, την προστασία των κοινόχρηστων χώρων και των χώρων αρχαιολογικού και τουριστικού ενδιαφέροντος και την προστασία των πολιτών από επικίνδυνα για την υγεία απόβλητα, επιβάλλονται διοικητικές κυρώσεις στους παραγωγούς αποβλήτων και σε όσους προσβάλλουν τα ανωτέρω αγαθά για κάθε παράβαση, όπως οι παραβάσεις αυτές και οι αντίστοιχες κυρώσεις καθορίζονται στο Παράρτημα IΧ του Μέρους Β’.
β) Οι κυρώσεις της περ. α) επιβάλλονται, εφόσον οι παραβάσεις δεν τιμωρούνται βαρύτερα σύμφωνα με την νομοθεσία.
γ) Αρμόδια όργανα για τη βεβαίωση των παραβάσεων είναι η διεύθυνση καθαριότητας ή περιβάλλοντος του οικείου ο.τ.α. α΄ βαθμού, ή οποιοδήποτε άλλο διοικητικό όργανο του ο.τ.α., καθώς και η Ελληνική Αστυνομία. Αρμόδιο όργανο για την επιβολή της προβλεπόμενης για την κάθε παράβαση κύρωσης είναι ο δήμαρχος.
δ) Οι ρυθμίσεις της παρούσας κατισχύουν αντίστοιχων ρυθμίσεων κανονισμών των ο.τ.α. α΄ βαθμού και οι υφιστάμενοι κανονισμοί εφαρμόζονται για όσες παραβάσεις δεν περιλαμβάνονται στο Παράρτημα IΧ του Μέρους Β’.
ε) Οι ο.τ.α. α΄ βαθμού δύνανται με την έκδοση ή τροποποίηση του κανονισμού καθαριότητας, σύμφωνα με το άρθρο 79 του ν. 3463/2006 (Α’ 114) να αυξάνουν το ύψος των προστίμων του Παραρτήματος IΧ του Μέρους Β’ και να ορίζουν παραβάσεις πλέον των αναφερομένων σε αυτό προβλέποντας την επιβολή ανάλογων διοικητικών κυρώσεων.
9. Οι κυρώσεις του παρόντος επιβάλλονται ανεξάρτητα από την αστική ή ποινική ευθύνη των υπόχρεων προσώπων και ανεξάρτητα από τις διοικητικές κυρώσεις που προβλέπονται από την νομοθεσία.

  • 10 Ιουνίου 2021, 14:16 | Κυρκίτσος Φίλιππος

    Οι κυρώσεις πρέπει να έχουν αποτρεπτικό και συμμορφωτικό χαρακτήρα για πιθανά παραπτώματα και όχι απλά τιμωρητικό ή εισπρακτικό χαρακτήρα. Εάν κάποιος υποπέσει σε κάποιο παράπτωμα θα πρέπει να έχει σημαντικό κίνητρο να συμμορφωθεί άμεσα. Οπότε με αυτό το σκεπτικό για όλες τις κυρώσεις των άρθρων 66, 68 και 69 προτείνεται το εξής:

    Εάν κάποιος εμπλεκόμενος στην εναλλακτική διαχείριση (ΟΤΑ, ΣΕΔ, υπόχρεος παραγωγός, διαχειριστής κ.α.) υποπέσει σε κάποιο παράπτωμα, εάν συμμορφωθεί μέσα σε εύλογο χρονικό διάστημα (π.χ. 2-3 μήνες,) τότε το πρόστιμο που προβλέπεται να μειώνεται στο 1/10. Εάν δεν συμμορφωθεί μέσα στο εύλογο χρονικό διάστημα (π.χ. 2-3 μήνες) τότε το πρόστιμο διεκδικείται ολόκληρο και ταυτόχρονα ο ΕΟΑΝ αποφασίζει εάν θα δημοσιοποιήσει το θέμα προς τα μέλη, τα άτομα ή τους οικονομικούς παράγοντες που λογοδοτεί ο εμπλεκόμενος που υπέπεσε στο παράπτωμα.

  • Πρέπει να καθοριστεί η μεθολογία με την οποία επιβεβαιώνεται η παράβαση.

  • 10 Ιουνίου 2021, 11:06 | ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ Α.Β.Ε.Τ.Ε.

    Η τελευταία παρ. 9 να αριθμηθεί σε 12, αλλά κυρίως να εξεταστεί η συμβατότητά της με το 11(β) καθώς προκύπτει αντίφαση σχετικά με το αν επιβάλλονται πρόσθετες ποινές, ειδάλλως αν εννοείται κάτι διαφορετικό να αναδιατυπωθεί.

  • 10 Ιουνίου 2021, 10:31 | ΔΙΚΤΥΟ ΦΟΔΣΑ

    Άρθρο 66, παρ. 4. Υπάρχει αναφορά στα νομικά πρόσωπα που συστήνονται βάσει του απαρχαιωμένου άρθρου 30 του ν. 3536/2007. Να διαγραφεί. Να αναφερθούν ρητά οι ΦοΔΣΑ.

  • 9 Ιουνίου 2021, 19:57 | Ευστράτιος Δαβάκης

    H παρ. 5 όπως είναι διατυπωμένη παραπέμπει στην τήρηση του άρθρου 50 αλλά κάνει αναφορά στους ΟΤΑ. Όμως το άρθρο 50, που αφορά τα βιολογικά απόβλητα και όχι σύμμεικτα και δεν αναφέρεται άμεσα σε κάποιες υποχρεώσεις των ΟΤΑ.

    Σημειώνεται επίσης ότι η αναφορά σε κόστος 7.5€/tn γίνεται στο άρθρο 83 του Γ μέρους του σχεδίου που αφορά Δήμους και θέματα χωριστής συλλογής συσκευασιών και αφορά πρόστιμα που επιβάλει ο ΕΟΑΝ κατά τη διαδικασία του άρθρου 69 του σχεδίου νόμου και όχι κατά τη διαδικασία του άρθρου 30 του Ν. 1650/86.

  • 9 Ιουνίου 2021, 19:00 | Ευστράτιος Δαβάκης

    H παρ. 3 όπως είναι διατυπωμένη έρχεται σε αντίθεση με το άρθρο 30 του Ν. 1650/86 όπως ισχύει, ενώ ενδέχεται να περιέχει κάποιες, εκ παραδρομής, λάθος αναφορές.
    Συγκεκριμένα:
    Ι. Για την επιβολή διοικητικών κυρώσεων (προστίμου, προσωρινής ή οριστικής διακοπής λειτουργίας έργου ή δραστηριότητας) το άρθρο 30 του Ν. 1650/86 δεν απαιτεί να διαπιστώνεται μόνο πρόκληση βλάβης στην ανθρώπινη υγεία ή στο περιβάλλον. Ο Ν. 1650/86, όπως ισχύει προβλέπει στο άρθρο 30:
    • για την επιβολή προστίμου: «Σε φυσικά ή νομικά πρόσωπα που προκαλούν οποιαδήποτε ρύπανση ή άλλη υποβάθμιση του περιβάλλοντος ή παραβαίνουν τις διατάξεις του παρόντος ή των κατ` εξουσιοδότηση του εκδιδόμενων διαταγμάτων ή υπουργικών αποφάσεων ή αποφάσεων της Αποκεντρωμένης Διοίκησης ή της Περιφέρειας, ανεξάρτητα από την αστική ή ποινική ευθύνη, επιβάλλεται ως διοικητική κύρωση πρόστιμο από πεντακόσια (500) μέχρι δύο εκατομμύρια (2.000.000) ευρώ.» (παρ. 1).

    • και για την προσωρινή ή οριστική διακοπή λειτουργίας αλλά και προστίμου: «Αν μια επιχείρηση ή δραστηριότητα προκαλεί ρύπανση ή άλλη υποβάθμιση του περιβάλλοντος, επιβάλλεται προσωρινή απαγόρευση της λειτουργίας της μέχρις ότου ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα ώστε να αποτρέπεται η ρύπανση ή η υποβάθμιση. Μπορεί επίσης να επιβληθεί η οριστική διακοπή της λειτουργίας της, αν η επιχείρηση ή η δραστηριότητα παραλείπει να συμμορφωθεί προς τα υποδεικνυόμενα μέτρα ή αν η λήψη αποτελεσματικών μέτρων είναι ανέφικτη. Η διακοπή επιβάλλεται με απόφαση του οικείου νομάρχη. Αν συντρέχουν εξαιρετικοί λόγοι, και ιδίως σε περίπτωση που από το είδος ή την ποσότητα των ρύπων ή από την έκταση και τη σημασία της υποβάθμισης του περιβάλλοντος υπάρχει κίνδυνος θανάτου ή βαριάς σωματικής βλάβης ή ευρείας οικολογικής διατάραξης ή καταστροφής, ενόψει και της σπουδαιότητας της επιχείρησης ή δραστηριότητας, ο Υπουργός Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων από κοινού με τον τυχόν συναρμόδιο υπουργό δικαιούται να επιβάλλει τις παραπάνω κυρώσεις. Με την πράξη επιβολής της απαγόρευσης λειτουργίας μπορεί να προβλέπεται και πρόστιμο από είκοσι εννέα (29) έως δύο χιλιάδες εννιακόσια (2.900) Ευρώ για κάθε ημέρα παράβασης της απαγόρευσης.» (παρ. 2).

    Επομένως είναι σαφές ότι ο 1650/86 δεν προβλέπει ως προϋπόθεση επιβολής διοικητικών κυρώσεων μόνο να υπάρχει βλάβη στο περιβάλλον ή βλάβη στην ανθρώπινη υγεία (ρύπανση ή άλλη υποβάθμιση περιβάλλοντος κατά τους ορισμούς του άρθρου 2 το Ν. 1650/86). Ο Ν. 1650/86 προβλέπει ότι μπορεί να επιβληθεί πρόστιμο και για παραβάσεις στις οποίες δεν διαπιστώνονται τα ανωτέρω αλλά, παραβιάζονται διατάξεις του ίδιου του 1650/86 ή των κατ` εξουσιοδότηση του εκδιδόμενων διαταγμάτων ή υπουργικών αποφάσεων ή αποφάσεων της Αποκεντρωμένης Διοίκησης ή της Περιφέρειας (π.χ. διοικητικές παραβάσεις ή άλλες παραβάσεις π.χ. περιβαλλοντικών όρων κ.λπ.). Οι διοικητικές κυρώσεις μπορεί να κλιμακώνονται ανάλογα σοβαρότητας της παράβασης με επιπλέον διοικητικά μέτρα (προσωρινή ή οριστική διακοπή λειτουργίας και πρόστιμα ανά ημέρα).
    ΙΙ. Στο σχέδιο νόμου παρ. 3 αναγράφεται «Σε οποιοδήποτε φυσικό ή νομικό πρόσωπο, όπως επιχείρηση ή οργανισμό, των οποίων οι δραστηριότητες αφορούν στην παραγωγή, κατοχή ή τη διαχείριση αποβλήτων, κατά την έννοια του άρθρου 35…». Το άρθρο 35 όμως δεν αναφέρεται στην έννοια της διαχείρισης αλλά στις προστασία του περιβάλλοντος από αυτή. Εκτιμάται ότι έχει γίνει εκ παραδρομής αναφορά σε αυτό. Πιθανόν θα εννοεί το άρθρο 4 του υπό διαβούλευση σχεδίου νόμου όπου ορίζεται η έννοια της διαχείρισης αποβλήτων.
    ΙΙΙ. Στην παρ. 3 γίνεται αναφορά στο άρθρο 4 του σχεδίου νόμου. Το άρθρο 4 αφορά την ιεράρχηση της προτεραιότητας όσον αφορά τη διαχείριση των αποβλήτων [α) πρόληψη, β) προετοιμασία για επαναχρησιμοποίηση, γ) ανακύκλωση, δ) άλλου είδους ανάκτηση, όπως ανάκτηση ενέργειας, και ε) διάθεση] και δεν γίνεται άμεσα αντιληπτό σε τι αφορά την επιβολή διοικητικών κυρώσεων.
    IV. Στην παρ. 3 αναγράφεται “…Ειδικότερα για πράξεις ή παραλείψεις που τελέσθηκαν προς όφελος νομικών προσώπων, επιβάλλονται κυρώσεις, σύμφωνα με την παρ. 5 του άρθρου 28 του ν. 1650/1986.». Όμως το άρθρο 28 του Ν. 1650/86 αναφέρεται στις ποινικές κυρώσεις που αναφέρονται στην παρ. 2 του άρθρου 66 του σχεδίου νόμου. Λογικά θα πρέπει η συγκεκριμένη πρόβλεψη να μεταφερθεί στην παρ. 2 του άρθρου 66.

    Πρόταση: Αναδιατύπωση της παρ. 2 & 3
    Πρόταση διατύπωσης:
    «2. Οποιοδήποτε φυσικό ή νομικό πρόσωπο, όπως επιχείρηση ή οργανισμός, των οποίων οι δραστηριότητες αφορούν στην παραγωγή, κατοχή ή την πραγματοποίηση εργασιών διαχείρισης αποβλήτων κατά την έννοια του άρθρου 3, προκαλεί ή ενδέχεται να προκαλέσει βλάβες στο περιβάλλον με πράξη ή παράλειψη που αντιβαίνει στον παρόντα και ειδικότερα στην παρ. 1 και στα άρθρα 4 και 35, καθώς και στις κανονιστικές πράξεις που εκδίδονται κατ’ εξουσιοδότηση αυτού, τιμωρείται ποινικά με τις κυρώσεις που προβλέπονται στο άρθρο 28 του ν. 1650/1986 (Α’ 160). Ειδικότερα για πράξεις ή παραλείψεις που τελέσθηκαν προς όφελος νομικών προσώπων, επιβάλλονται κυρώσεις, σύμφωνα με την παρ. 5 του άρθρου 28 του ν. 1650/1986.».
    «3. Σε οποιοδήποτε φυσικό ή νομικό πρόσωπο, όπως επιχείρηση ή οργανισμό, των οποίων οι δραστηριότητες αφορούν στην παραγωγή, κατοχή ή τη διαχείριση αποβλήτων, κατά την έννοια του άρθρου 4 και προκαλούν βλάβες στην ανθρώπινη υγεία, ρύπανση ή άλλη υποβάθμιση του περιβάλλοντος κατά παράβαση του παρόντος και ειδικότερα της παρ. 1 και άρθρων 4 και 35 ή παραβαίνουν τις διατάξεις του παρόντος ή των κανονιστικών πράξεων που εκδίδονται κατ’ εξουσιοδότηση αυτού, επιβάλλονται, ανεξάρτητα από την αστική ή την ποινική ευθύνη της παρ. 2, ως διοικητικές κυρώσεις, διαζευκτικά ή σωρευτικά οι κυρώσεις του άρθρου 30 του Ν. 1650/86 όπως ισχύει, ανάλογα με τη σοβαρότητα της παράβασης, την υποτροπή και το όφελος του παραβάτη. Το ύψος και η διαδικασία επιβολής των προαναφερόμενων διοικητικών κυρώσεων ορίζονται σύμφωνα με το άρθρο 30 του ν. 1650/1986.».