Άρθρο 8 Διευρυμένη ευθύνη του παραγωγού (Άρθρο 8 της Οδηγίας 2008/98/ΕΚ όπως έχει τροποποιηθεί με την παρ. 8 του άρθρου 1 της Οδηγίας (ΕΕ) 2018/851)

1. Με κοινή απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας και του κατά περίπτωση αρμόδιου υπουργού, προκειμένου να ενισχυθούν η επαναχρησιμοποίηση και πρόληψη, η ανακύκλωση και άλλες μορφές ανάκτησης αποβλήτων, μπορούν να λαμβάνονται μέτρα για να εξασφαλισθεί ότι τα φυσικά ή νομικά πρόσωπα, τα οποία κατ’ επάγγελμα παράγουν, αναπτύσσουν, παρασκευάζουν, μεταποιούν, επεξεργάζονται, πωλούν ή εισάγουν προϊόντα, φέρουν διευρυμένη ευθύνη παραγωγού. Τα μέτρα αυτά μπορούν να περιλαμβάνουν την αποδοχή των επιστρεφόμενων προϊόντων και των αποβλήτων που παραμένουν μετά από τη χρήση των προϊόντων αυτών, καθώς και τη συνακόλουθη διαχείριση των αποβλήτων και την οικονομική ευθύνη για τις δραστηριότητες αυτές. Στα μέτρα αυτά περιλαμβάνεται η υποχρέωση για την παροχή διαθέσιμων στο κοινό πληροφοριών σχετικά με τον βαθμό στον οποίο το προϊόν μπορεί να επαναχρησιμοποιηθεί ή να ανακυκλωθεί.
Εάν αυτά τα μέτρα περιλαμβάνουν τη θέσπιση Προγραμμάτων Διευρυμένης Ευθύνης Παραγωγού (ΠΔΕΠ), ισχύουν οι γενικές ελάχιστες απαιτήσεις που ορίζονται στο άρθρο 9 και εξειδικεύονται περαιτέρω στα άρθρα 11 έως 14, με την επιφύλαξη του ν. 4736/2020 (Α’ 200).
2. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Ανάπτυξης και Επενδύσεων και του κατά περίπτωση συναρμοδίου υπουργού μπορούν να λαμβάνονται κατάλληλα μέτρα προς τον σκοπό ενθάρρυνσης του σχεδιασμού των προϊόντων και των συστατικών μερών των προϊόντων, κατά τρόπον ώστε να μειώνονται ο αρνητικός αντίκτυπός τους στο περιβάλλον και η παραγωγή αποβλήτων κατά τη διάρκεια της παραγωγής και της συνακόλουθης χρήσης των προϊόντων και προς τον σκοπό εξασφάλισης ότι η ανάκτηση και η διάθεση των προϊόντων που έχουν καταστεί απόβλητα πραγματοποιούνται σύμφωνα με τα άρθρα 4 και 35.
Τα εν λόγω μέτρα ενθαρρύνουν, μεταξύ άλλων, την ανάπτυξη, την παραγωγή και την εμπορία προϊόντων και συστατικών μερών προϊόντων που είναι κατάλληλα για πολλαπλές χρήσεις, περιέχουν ανακυκλωμένα υλικά, είναι ανθεκτικά από τεχνική άποψη και εύκολα επισκευάσιμα και, αφού καταστούν απόβλητα, είναι κατάλληλα για προετοιμασία για επαναχρησιμοποίηση και για ανακύκλωση, προκειμένου να διευκολυνθεί η ορθή ιεράρχηση των αποβλήτων. Τα μέτρα λαμβάνουν υπόψη τον αντίκτυπο των προϊόντων σε ολόκληρη τη διάρκεια του κύκλου ζωής τους, συμπεριλαμβανομένων της ιεράρχησης των αποβλήτων και, όπου έχει εφαρμογή, της δυνατότητας πολλαπλής ανακύκλωσης.
3. Για την εφαρμογή της διευρυμένης ευθύνης παραγωγού, λαμβάνονται υπόψη το τεχνικώς εφικτό και το οικονομικώς βιώσιμο, καθώς και το σύνολο των επιπτώσεων στο περιβάλλον, την ανθρώπινη υγεία και την κοινωνία και διασφαλίζεται η εύρυθμη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς.
4. Η διευρυμένη ευθύνη του παραγωγού εφαρμόζεται με την επιφύλαξη της ευθύνης για τη διαχείριση των αποβλήτων βάσει της παρ. 1 του άρθρου 41 και με την επιφύλαξη της ειδικότερης νομοθεσίας για τις κατηγορίες αποβλήτων και τα προϊόντα.

  • 10 Ιουνίου 2021, 15:44 | Αντιγόνη Δαλαμάγκα – Δ/ντρια Οικολογικής Εταιρείας Ανακύκλωσης/ Αντιπρόεδρος του Δικτύου RREUSE

    Τα μέτρα που περιγράφονται στην παράγραφο 2 είναι απαραίτητο να καθοριστούν και να θεσπιστούν το συντομότερο δυνατό για τους σκοπούς της πρόληψης δημιουργίας αποβλήτων και της προετοιμασίας για επαναχρησιμοποίηση.

  • 10 Ιουνίου 2021, 12:11 | PEPSICO HELLAS M.A.B.E.E.

    Αρ.8 §2
    Επικροτούμε την ενθάρρυνση της οικολογικής διαφοροποίησης για τον σχεδιασμό των προϊόντων και των συστατικών μερών των προϊόντων, μέσω μέτρων που λαμβάνονται με κοινή απόφαση των Υπουργών Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Ανάπτυξης και Επενδύσεων και του κατά περίπτωση συναρμοδίου υπουργού. Θεωρούμε ότι σχετικά μέτρα θα ενθαρρύνουν την επιχειρηματικότητα, ιδίως όσον αφορά τη διαθεσιμότητα υψηλής ποιότητας ανακυκλωμένων / πλήρως ανακυκλώσιμων υλικών και θα δώσουν στη βιομηχανία τα κατάλληλα κίνητρα για να επιταχύνει τη μετάβαση στην κυκλική οικονομία.

  • 9 Ιουνίου 2021, 22:31 | ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΣΩΤΗΡΟΠΟΥΛΟΥ

    Η εμπειρία της μέχρι σήμερα πρακτικής εφαρμογής της αρχής διευρυμένης ευθύνης του παραγωγού στη χώρα μας είναι απογοητευτική. Τα ποσοστά πραγματικής ανακύκλωσης π.χ. στην Αττική δεν ξεπερνούν το 7% όπως προκύπτει από την επεξεργασία των χρεώσεων από τον ΕΔΣΝΑ στους Δήμους των ποσοτήτων που πηγαίνουν στο ΧΥΤΑ Φυλής από το 2011. Τα ιδιωτικά ΚΔΑΥ καίγονται το ένα μετά το άλλο ιδιαίτερα από τότε που η Κίνα και άλλες τρίτες χώρες αρνούνται να αποδεχτούν ανακυκλώσιμα από την Ελλάδα.
    Επομένως πρέπει να αλλάξει ριζικά η ερμηνεία της Αρχής της Διευρυμένης ευθύνης του παραγωγού ως εξής:
    Οι παραγωγοί έχουν ευθύνη να μην χρησιμοποιούν συσκευασίες που δεν ανακυκλώνονται ή ανακυκλώνονται δύσκολα, να μην παράγουν προϊόντα με μικρή διάρκεια ζωής (να πάψει το design to dump)η προϊόντα που μετά την χρήση τους ούτε επαναχρησιμοποιούνται, ούτε ανακυκλώνονται, ούτε βιοαποδομούνται.
    Αντί να διαχειρίζονται οι ίδιοι με αδιαφάνεια και μηδενική αποτελεσματικότητα τον κοινωνικό πόρο της ανακύκλωσης που ενσωματώνεται στην τιμή του προϊόντος, θα πρέπει να τον αποδίδουν σε ένα δημόσιο φορέα ο οποίος με αυτά τα χρήματα θα στηρίζει πραγματικές δράσεις ανακύκλωσης π.χ. δημοτικές υποδομές, καθώς και εργοστάσια ανακύκλωσης χαρτιού, γυαλιού, πλαστικού και όχι τα ιδιωτικά ΚΔΑΥ τα οποία δεν έχουν κανένα αποτέλεσμα

  • Οι απόψεις που καταθέτω είναι από την γνώση και εμπειρία μου των 40 χρόνων στον χώρο των Πλαστικών όσο και την θέση μου ως πρώην Προέδρου και Α/δρου του Συνδέσμου Βιομηχανιών Πλαστικών Ελλάδας (Σ.Β.Π.Ε.) τα τελευταία χρόνια.
    Κατά το διάστημα 2016-19 έγιναν πολλές διαπραγματεύσεις με το Υπ. Περ. τον ΕΟΑΝ και την αρμόδια Διεύθυνση Περιβάλλοντος της Ευρ. Επιτροπής.
    Το βασικό συμπέρασμα ήταν η υπερβολική βιασύνη της Επιτροπής και του Υπ.Περ. να αποφασίσει μέτρα χωρίς να έχει γίνει μία συνολική μελέτη για την χρήση και ανακύκλωση των Πλαστικών και ειδικά της σακούλας και των υλικών συσκευασίας.
    Κωδικοποιημένα:
    1. Δεν υπάρχει μελέτη προδιαγραφών πρώτων υλών για παραγωγή και ανακύκλωση. Οι πρώτες υλες σχεδιάζονταν στα εργαστήρια για να γίνεται σύνθετη χρήση τους προς επίτευξη ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος αλλά και συνθηκών υγιεινής του περιεχομένου. Συνήθως αυτά τα σύνθετα υλικά συσκευασίας δεν μπορούσαν να Ανακυκλωθούν με συνθήκες λογικού εμπορικού κόστους επειδή δεν είχαν αποφασιστεί ή εγκριθεί οι σχετικές μέθοδοι (μηχανική, χημική ή θερμική ανακύκλωση). Επίσης να αποφασιστεί να σταματήσει η παραγωγή και χρήση υλικών, τα οποία ΔΕΝ διαχωρίζονται και δεν ανακυκλώνονται συνδυαστικά με τα απλά πλαστικά υλικά (βιοδιασπώμενα, PLA κλπ)
    2. Δεν υπάρχουν εναλλακτικά υλικά (σε Παγκόσμιο επίπεδο), κατάλληλα για την εύκολη συλλογή, διαλογή και Ανακύκλωση.
    3. Δεν υπάρχει καταγραφή των απαραίτητων ρευμάτων για διαλογή όσο το δυνατόν καθαρών υλικών προς Ανακύκλωση απο τα ΚΔΑΥ.
    4. Δεν υπάρχει σαφής διαδικασία για την συλλογή και διαλογή στην πηγή (οικιακά, σχολικά, υπηρεσιών, πολυκαταστημάτων, καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος)
    Τι πρέπει να γίνει:
    1. Να λειτουργήσει ως αφετηρία πρωτοβουλιών της Ανακύκλωσης ο Ε.Ο.ΑΝ., ως οφείλει απο την σύσταση του, η οποία δεν είναι κατά βάση Ελεγκτική αλλά Προδιαγραφών και συντονισμού. Σε συνεργασία με τους Ευρωπαικούς αντίστοιχους Οργανισμούς και την Ευρ. Επιτροπή να δημιουργήσουν ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ πρώτων υλών, κατάλληλων για εύκολη Ανακύκλωση. Κατάργηση σύνθετων υλικών και απλοποίηση διαδικασιών, οι οποίες θα περάσουν στην παραγωγική διαδικασία. Συνεργασία με Plastics Europe, EuPC και Σ.Β.Π.Ε.
    2. Ο σχεδιασμός των υλικών συσκευασίας να είναι απλός και εύκολος στην Ανακύκλωση, αντίθετα απο την μέχρι σήμερα πρακτική, σε συνεργασία με τις αντίστοιχες Πολυτεχνικές Σχολές, Ινστιτούτα και Οργανισμούς. Συνεργασία με Υπ. Υγείας, Γ.Χ.Κ., Ινστιτούτα και Οργανισμούς ώστε να διασφαλίζεται η Υγιεινή και Ασφάλεια των συσκευασμένων τροφίμων και ποτών.
    3. Να σχεδιαστούν Δράσεις Συλλογής και Διαλογής υλικών συσκευασίας στην ΠΗΓΗ. Δημόσιες Υπηρεσίες, Υπουργεία, Σχολεία, Πολυκαταστήματα, χώροι συγκέντρωσης καταστημάτων Υγειονομικού Ενδιαφέροντος και Πολυκατοικίες είναι στην 1η γραμμή ενδιαφέροντος για ΆΜΕΣΗ εφαρμογή επιλεκτικής διαλογής υλικών.
    4. Συνεργασία του Υπουργείου, του ΕΟΑΝ και των ΟΤΑ – Περιφερειών για ένα συντονισμένο πρόγραμμα Δράσης στην συλλογή των ανωτέρω υλικών για σχετικά υψηλή καθαρότητα και άμεση μεταφορά σε εξειδικευμένα ΚΔΑΥ ή τις Βιομηχανίες που μπορούν να έχουν εσωτερική διαδικασία Ανακύκλωσης και επαναχρησιμοποίησης.
    5. Συνεργασία της Κυβέρνησης με Ε.Ε. και του Υπ. Περιβάλλοντος με τα αντίστοιχα στην Ε.Ε. για συντονισμένη Δράση αντίστοιχου περιορισμού στα Κράτη της πρώην Σοβιετικής Ένωσης, της Τουρκίας, Μέσης Ανατολής και Βόρειας Αφρικής, χωρών των οποίων τα στερεά απορρίμματα καταλήγουν στην Αν. Μεσόγειο και οι σχετικές μελέτες τα ανεβάζουν στο 70-75% του συνόλου των Απορριμμάτων των θαλασσών.