ΜΕΡΟΣ Δ’ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗΣ Άρθρο 90 Επωνυμία, σκοπός και αρμοδιότητες

1. Όπου αναφέρεται η επωνυμία «Εθνικός Οργανισμός Εναλλακτικής Διαχείρισης Συσκευασιών και Άλλων Προϊόντων» ή «Ε.Ο.Ε.Δ.Σ.Α.Π.» ή «Ε.Ο.ΑΝ.» νοείται η επωνυμία «Ελληνικός Οργανισμός Ανακύκλωσης» ή ο διακριτικός τίτλος «Ε.Ο.ΑΝ.». Για τις σχέσεις του Ε.Ο.ΑΝ. με το εξωτερικό χρησιμοποιούνται η επωνυμία στην αγγλική γλώσσα «Hellenic Recycling Agency» και ο διακριτικός τίτλος «Ε.Ο.ΑΝ.». Ο Ε.Ο.ΑΝ. διαθέτει σφραγίδα και έμβλημα. Η επωνυμία «Ελληνικός Οργανισμός Ανακύκλωσης» και ο διακριτικός τίτλος «Ε.Ο.ΑΝ.» ανήκουν αποκλειστικά στο νομικό πρόσωπο του παρόντος, απαγορευμένης της χρησιμοποίησης αυτών ως εταιρικής επωνυμίας ή σήματος ή διακριτικού τίτλου οποιασδήποτε επιχείρησης ή οποιουδήποτε τρίτου.
2. Ο Ε.Ο.ΑΝ. έχει διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια και υπάγεται στην εποπτεία του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
3. Σκοπός του Ε.Ο.ΑΝ. είναι ο σχεδιασμός και η εφαρμογή της πολιτικής για την πρόληψη και την εναλλακτική διαχείριση προϊόντων και αποβλήτων για τα οποία εφαρμόζονται μέτρα πρόληψης ή και προγράμματα εναλλακτικής διαχείρισης, καθώς και η εισήγηση στον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας των μέτρων και προγραμμάτων αυτών.
4. Ο Ε.Ο.ΑΝ. έχει τις ακόλουθες αρμοδιότητες:
α) Εισηγείται στον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας μέτρα πρόληψης και προγράμματα εναλλακτικής διαχείρισης προϊόντων και αποβλήτων και μεριμνά για την εφαρμογή τους.
β) Γνωμοδοτεί για οποιοδήποτε θέμα αρμοδιότητάς του παραπέμπεται σε αυτόν από τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
γ) Παρακολουθεί και ενημερώνει τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας για την πορεία υλοποίησης των ποσοτικών στόχων που τίθενται στα προγράμματα εναλλακτικής διαχείρισης και, σε περίπτωση παρεκκλίσεων, εισηγείται μέτρα επίτευξης.
δ) Χορηγεί, ανανεώνει, τροποποιεί ή ανακαλεί τις εγκρίσεις των φορέων των Συστημάτων Εναλλακτικής Διαχείρισης (ΣΕΔ).
ε) Απευθύνει προς τους φορείς ΣΕΔ και τους παραγωγούς οδηγίες ή συστάσεις για την εφαρμογή των διατάξεων του παρόντος.
στ) Επιβάλλει διοικητικές κυρώσεις και βεβαιώνει τα διοικητικά πρόστιμα.
ζ) Εποπτεύει τη λειτουργία και την επίδοση των ΣΕΔ.
η) Μεριμνά για τη δημιουργία και την τήρηση βάσεων δεδομένων για προϊόντα που υπάγονται στην αρχή της διευρυμένης ευθύνης του παραγωγού, καθώς και για τα απόβλητα αυτών.
θ) Εκτελεί και εφαρμόζει εθνικά ή ενωσιακά προγράμματα που του ανατίθενται από τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας για την υλοποίηση των στόχων του παρόντος, με παράλληλη ανάληψη, απορρόφηση και διαχείριση των σχετικών κονδυλίων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ).
ι) Εκπονεί, αναθέτει ή και χρηματοδοτεί έρευνες και μελέτες που εξυπηρετούν τον σκοπό.
ια) Οργανώνει συνέδρια, ημερίδες, δράσεις ενημέρωσης και εκπαιδευτικά προγράμματα.
ιβ) Διενεργεί επιθεωρήσεις και ελέγχους.
ιγ) Συντονίζει τη δραστηριότητα των Περιφερειών, των Δήμων, της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδος (ΕΝ.Π.Ε.) της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδος (Κ.Ε.Δ.Ε.) και άλλων αρμόδιων φορέων του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα για τον σχεδιασμό και την εφαρμογή μέτρων πρόληψης και προγραμμάτων εναλλακτικής διαχείρισης και παρέχει τη συνδρομή του, όταν απαιτείται.
ιδ) Συνεργάζεται με όργανα ή οργανισμούς άλλων χωρών, καθώς και με διεθνείς οργανισμούς για ανταλλαγή πληροφοριών και κατάρτιση κοινών προγραμμάτων.
ιε) Διαμορφώνει προγράμματα για τη χρηματοδότηση μέτρων και δράσεων προστασίας από το περιβαλλοντικό τέλος των άρθρων 76 και 77, καθώς και την εισφορά της περ. ε) της παρ. 3 του άρθρου 4 του ν. 4736/2020 (Α’ 200), που στοχεύουν στη μείωση των επιπτώσεων πλαστικών προϊόντων στο περιβάλλον και στην προώθηση δράσεων περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης, πρόληψης, ανακύκλωσης και κυκλικής οικονομίας. Τα προγράμματα καταρτίζονται με απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου (Δ.Σ.) του Ε.Ο.ΑΝ. και η χρηματοδότηση των δράσεων λαμβάνει χώρα κατόπιν αιτήσεων και έγκρισης ένταξης αυτών στα προγράμματα.
ιστ) Αξιολογεί και επιλέγει προτάσεις και τα προς χρηματοδότηση προγράμματα, παρακολουθεί και διασφαλίζει την υλοποίησή τους.
ιζ) Διενεργεί τις απαραίτητες διαδικασίες για την επιλογή των επί μέρους φορέων υλοποίησης των παραπάνω δράσεων και η συμφωνία με αυτούς για τους όρους και τις προϋποθέσεις χρηματοδότησης των δράσεων αυτών από το περιβαλλοντικό τέλος των άρθρων 76 και 77, καθώς και την εισφορά της περ. ε) της παρ. 3 του άρθρου 4 του ν. 4736/2020.
ιη) Οργανώνει και παρακολουθεί τα προγράμματα και τις δράσεις της περ. ιε), μεριμνά για τη δημοσιότητά τους, καθώς και τη σύνταξη ετήσιων εκθέσεων για την εκτέλεσή τους.
κ) Συνεργάζεται με το Πράσινο Ταμείο, προκειμένου να διασφαλιστούν η συμμόρφωση των ειδικών χρηματοδοτικών προγραμμάτων της παρ. 3 του άρθρου 38 με την ιεράρχηση των αποβλήτων του άρθρου 4 και η συμβατότητά τους με το Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων (ΕΣΔΑ), τα οικεία Περιφερειακά Σχέδια Διαχείρισης Αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ) και τα εγκεκριμένα επιχειρησιακά προγράμματα των Συλλογικών Συστημάτων Εναλλακτικής Διαχείρισης (ΣΣΕΔ).
κα) Καταρτίζει και δημοσιεύει ετήσιο οικονομικό απολογισμό του περιβαλλοντικού τέλους των άρθρων 76 και 77, καθώς και της εισφοράς της περ. ε) της παρ. 3 του άρθρου 4 του ν. 4736/2020.
κβ) Επιδοτεί, επιχορηγεί και χρηματοδοτεί Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ), νομικά πρόσωπα δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου, οργανισμούς κοινής ωφέλειας ή άλλους οργανισμούς ή υπηρεσίες του δημόσιου και του ευρύτερου δημόσιου τομέα, όπως αυτός οριοθετείται στην περ. α) του άρθρου 15 του ν. 4270/2014 (Α’ 143), για την εφαρμογή των δράσεων και των προγραμμάτων από το περιβαλλοντικό τέλος των άρθρων 76 και 77, καθώς και την εισφορά της περ. ε) της παρ. 3 του άρθρου 4 του ν. 4736/2020.
κγ) Εξειδικεύει τη δομή και τις προδιαγραφές σχεδιασμού των χρηματοδοτικών προγραμμάτων, των κριτηρίων αξιολόγησης και επιλογής, καθώς και των διαδικασιών διαχείρισης, παρακολούθησης, αξιολόγησης και ελέγχου της εφαρμογής τους.
κδ) Εποπτεύει τους Φορείς Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (Φο.Δ.Σ.Α.) και ειδικότερα παρακολουθεί την εφαρμογή των διατάξεων για τη διαμόρφωση της κοστολόγησης και τιμολόγησης των ΦοΔΣΑ, την πρόοδο των έργων κατασκευής και λειτουργίας εγκαταστάσεων διαχείρισης αποβλήτων που υπάγονται στην αρμοδιότητά τους, την οικονομική αποδοτικότητα και τη συμβατότητα με τις ισχύουσες περιβαλλοντικές διατάξεις των αποφάσεων και δράσεων των ΦοΔΣΑ και την εν γένει λειτουργία τους με σκοπό τη διασφάλιση επίτευξης των στόχων του ΕΣΔΑ και του οικείου ΠΕΣΔΑ.
κε) Ελέγχει την ορθή και έγκαιρη καταβολή του τέλους ταφής από τους υπόχρεους της παρ. 1 του άρθρου 38.
5. Ο Ε.Ο.ΑΝ. έχει τα δικονομικά προνόμια του Δημοσίου. Τα προνόμια του Δημοσίου έχει και στην αναγκαστική εκτέλεση και ιδίως εκείνα που αφορούν κατάταξη σε πλειστηριασμό ή πτώχευση.

  • Άρθρο 90. Κάποιες από τις αρμοδιότητες που δίνονται στον ΕΟΑΝ φαίνεται να ξεφεύγουν από το σκοπό ίδρυσης και το αντικείμενό του. Όπως για παράδειγμα η άσκηση εποπτείας σε φορείς που δεν συνδέονται με τους σκοπούς του και η ανάθεση ενός ευρέως φάσματος αρμοδιοτήτων, ελεγκτικών και επιβολής κυρώσεων που συνήθως αποδίδονται στους ελεγκτικούς μηχανισμούς του κράτους (περιφέρειες – ΚΕΠΠΕ – επιθεωρητές περιβάλλοντος) και στις ανακριτικές αρχές (παράδειγμα ο ορισμός ως ποινικού αδικήματος της μη υποβολής στοιχείων στον ΕΟΑΝ, τιμωρούμενου με ποινή φυλάκισης – άρθρα 67 και 68).
    Παράγραφος 4 εδάφιο στ). Να αφαιρεθεί από τον ΕΟΑΝ η αρμοδιότητα αυτή, καθώς δεν πρόκειται για δημόσια ελεγκτική αρχή.
    Παράγραφος 4 εδάφιο ιβ). Να τροποποιηθεί και να γίνει πιο συγκεκριμένη η αρμοδιότητα να «Διενεργεί επιθεωρήσεις και ελέγχους στα ΣΕΔ των οποίων την λειτουργία και την επίδοση εποπτεύει».
    Παράγραφος 4 εδάφιο κδ). Το εδάφιο αυτό πρέπει να αφαιρεθεί εξ’ ολοκλήρου. Οι ΦοΔΣΑ ανήκουν στο Μητρώο της Γενικής Κυβέρνησης στον Υποτομέα S1313-OTA και συνεπώς ως φορείς των ΟΤΑ Α’ Βαθμού εποπτεύονται από το Υπουργείο Εσωτερικών και τις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις. Επιπρόσθετα και λόγω των αρμοδιοτήτων του, βάσει του Ν. 4555/2018, εποπτεύονται και από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και τη Γενική Γραμματεία Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων, ενώ η έγκριση των ΠΕΣΔΑ γίνεται από τα Περιφερειακά Συμβούλια. Συνεπώς η εκχώρηση της αρμοδιότητας εποπτείας των ΦΟΔΣΑ στον ΕΟΑΝ, δεν συνάδει με το υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο, πόσο μάλλον όταν πρόκειται ένα ΝΠΙΔ, με σκοπό λειτουργίας την εφαρμογή της πολιτικής για την πρόληψη και την εναλλακτική διαχείριση προϊόντων και αποβλήτων και όχι της διαχείρισης των Αστικών Στερεών Αποβλήτων (ΑΣΑ)! Επιπλέον βάσει του παρόντος Σχεδίου Νόμου καταρρίπτεται ο δημόσιος χαρακτήρας του ελέγχου των φορέων των ΟΤΑ Α Βαθμού, όπως οι ΦΟΔΣΑ και εκχωρείται σε ιδιώτες και φυσικά πρόσωπα, καθώς με βάση την παρ 3. του άρθρου 67 ο Ε.Ο.ΑΝ. επιτρέπεται να συμβάλλεται με νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου ή φυσικά πρόσωπα για τη διενέργεια μέρους ή του συνόλου των ελέγχων, που διενεργεί. Τέτοιες ρυθμίσεις διακυβεύουν την διαφάνεια και την αξιοπιστία των ελεγκτικών μηχανισμών δημιουργώντας σημαντικά και εν δυνάμει ανυπέρβλητα προβλήματα στη λειτουργία των ΦοΔΣΑ. Η διαχείριση των Αστικών Στερεών Αποβλήτων δεν είναι και δεν μπορεί να αποτελέσει τμήμα των αρμοδιοτήτων του ΕΟΑΝ.
    Παράγραφος 4 εδάφιο κε). Να αφαιρεθεί από τον ΕΟΑΝ η αρμοδιότητα αυτή. Η καταβολή του τέλους ταφής, αποδίδεται στο Πράσινο Ταμείο. Μόνο το Πράσινο Ταμείο δύναται να ελέγχει τα περί ορθούς και έγκαιρης καταβολής. Οι ποσότητες που οδηγούνται στους ΧΥΤ δεν αποτελούν αρμοδιότητα του ΕΟΑΝ. Αρμοδιότητα του ΕΟΑΝ είναι ο σχεδιασμός και η εφαρμογή της πολιτικής για την εναλλακτική διαχείριση αποβλήτων συσκευασιών και άλλων προϊόντων.