Άρθρο 24 – Συγκρούσεις συμφερόντων (άρθρο 24 Οδηγίας 2014/24/ΕΕ)

1. Οι αναθέτουσες αρχές λαμβάνουν τα κατάλληλα μέτρα, κατά τις επόμενες παραγράφους, για:
α) την αποτελεσματική πρόληψη,
β) τον εντοπισμό και
γ) τη θεραπεία
συγκρούσεων συμφερόντων που προκύπτουν κατά τη διεξαγωγή διαδικασιών σύναψης δημοσίων συμβάσεων, συμπεριλαμβανομένου του σχεδιασμού και της προετοιμασίας της διαδικασίας, καθώς και της κατάρτισης των εγγράφων της σύμβασης, ούτως ώστε να αποφεύγονται τυχόν στρεβλώσεις του ανταγωνισμού και να διασφαλίζεται η ίση μεταχείριση όλων των οικονομικών φορέων.
2. Κατάσταση σύγκρουσης συμφερόντων συντρέχει κατ’ ελάχιστον όταν τα πρόσωπα της επόμενης παραγράφου, έχουν, άμεσα ή έμμεσα, χρηματοοικονομικό, οικονομικό ή άλλο προσωπικό συμφέρον, κατά τα ειδικότερα προβλεπόμενα στην παράγραφο 4, το οποίο θα μπορούσε να εκληφθεί ως στοιχείο που θίγει την αμεροληψία και την ανεξαρτησία τους στο πλαίσιο της διαδικασίας σύναψης της δημόσιας σύμβασης.
3. Η σύγκρουση συμφερόντων αφορά κατ’ ελάχιστον τα ακόλουθα πρόσωπα:
α) μέλη του προσωπικού της αναθέτουσας αρχής ή του παρόχου υπηρεσιών για τη σύναψη δημόσιας σύμβασης, υπό την έννοια του παρόντος Βιβλίου, ο οποίος ενεργεί εξ ονόματος της αναθέτουσας αρχής, συμπεριλαμβανομένων των μελών των αποφαινόμενων ή/και γνωμοδοτικών οργάνων, ή/και
β) τον υπό οποιαδήποτε ιδιότητα επικεφαλής και τα μέλη των οργάνων διοίκησης της αναθέτουσας αρχής, ή/και
γ) τους συζύγους και συγγενείς εξ αίματος ή εξ αγχιστείας, κατ’ ευθεία μεν γραμμή απεριορίστως, εκ πλαγίου δε έως και τέταρτου βαθμού των προσώπων των περιπτώσεων α΄ και β΄,
τα οποία:
γα) εμπλέκονται στη διεξαγωγή της διαδικασίας σύναψης δημόσιας σύμβασης, συμπεριλαμβανομένου του σχεδιασμού και της προετοιμασίας της διαδικασίας, καθώς και της κατάρτισης των εγγράφων της σύμβασης, ή/και
γβ) μπορούν να επηρεάσουν την έκβασή της.
4. Για τους σκοπούς του παρόντος άρθρου, ως «συμφέροντα» νοούνται προσωπικά, οικογενειακά, οικονομικά, πολιτικά ή άλλα κοινά συμφέροντα με τους υποψηφίους ή προσφέροντες ή με τους υπεργολάβους αυτών ή με οποιοδήποτε μέλος υποψήφιας/προσφέρουσας ένωσης οικονομικών φορέων, συμπεριλαμβανομένων και αντικρουόμενων επαγγελματικών συμφερόντων, όπως ιδίως:
α) Η συμμετοχή προσώπου της παραγράφου 3 στα όργανα διοίκησης ή διαχείρισης ενός οικονομικού φορέα, όταν ο εν λόγω οικονομικός φορέας συμμετέχει στη διαδικασία σύναψης δημόσιας σύμβασης που διενεργεί η αναθέτουσα αρχή.
β) Η κατοχή από πρόσωπο των περιπτώσεων (α) ή/και (β) της παραγράφου 3, ποσοστού άνω του 0,5% των μετοχών, εταιρικών μεριδίων ή άλλης φύσης δικαιωμάτων επί του κεφαλαίου ενός οικονομικού φορέα, που επιτρέπουν στο μέλος αυτό να συμμετέχει στη διαχείριση των υποθέσεων του εν λόγω οικονομικού φορέα, όταν ο εν λόγω οικονομικός φορέας συμμετέχει στη διαδικασία σύναψης δημόσιας σύμβασης που διενεργεί η αναθέτουσα αρχή.
γ) Η ύπαρξη, κατά τη χρονική περίοδο που έχει ως αφετηρία δώδεκα (12) μήνες πριν την έναρξη της διαδικασίας σύναψης της σύμβασης και λήξη την ημέρα σύναψης αυτής, συμβατικού δεσμού που αφορά είτε στην παροχή εξηρτημένης εργασίας είτε στην εκτέλεση έργου ή παροχή υπηρεσιών ή προμήθεια αγαθών μεταξύ ενός προσώπου των περιπτώσεων (α) ή/και (β) της παραγράφου 3, με έναν οικονομικό φορέα, όταν ο εν λόγω οικονομικός φορέας συμμετέχει στη διαδικασία σύναψης δημόσιας σύμβασης που διενεργεί η αναθέτουσα αρχή.
5. Τα πρόσωπα που αναφέρονται στις περιπτώσεις (α) και (β) της παραγράφου 3, υποχρεούνται να γνωστοποιήσουν εγγράφως τυχόν σύγκρουση συμφερόντων των ιδίων ή των συγγενικών τους προσώπων, υπό την έννοια της περίπτωσης (γ) της παραγράφου 3, σε σχέση με οποιονδήποτε υποψήφιο ή προσφέροντα, από τη στιγμή που καθίστανται ενήμεροι για την εν λόγω σύγκρουση, προκειμένου η αναθέτουσα αρχή να είναι σε θέση να προβεί σε διορθωτικές ενέργειες, κατά τα οριζόμενα στην παράγραφο 6. Παράλληλα, οφείλουν να απέχουν από κάθε ενέργεια σχετική με τη διενέργεια της διαδικασίας σύναψης. Η παράβαση των διατάξεων των προηγούμενων εδαφίων αποτελεί λόγο ακύρωσης κάθε σχετικής διοικητικής πράξης.
6. Η αναθέτουσα αρχή αποφαίνεται αιτιολογημένα επί της συνδρομής ή μη κατάστασης σύγκρουσης συμφερόντων. Σε περίπτωση συνδρομής κατάστασης σύγκρουσης συμφερόντων, η αναθέτουσα αρχή ενημερώνει αμέσως την Αρχή και λαμβάνει αμελλητί τα κατάλληλα μέτρα ούτως ώστε να αποφεύγονται τυχόν στρεβλώσεις του ανταγωνισμού και να διασφαλίζεται η ίση μεταχείριση όλων των οικονομικών φορέων. Τα εν λόγω μέτρα μπορούν να περιλαμβάνουν την εξαίρεση του συγκεκριμένου προσώπου από οποιαδήποτε συμμετοχή στη σχετική διαδικασία σύναψης δημόσιας σύμβασης. Για την εξαίρεση του προηγουμένου εδαφίου εφαρμόζονται συμπληρωματικά προς τις διατάξεις του άρθρου αυτού, οι παράγραφοι 4 και 5 του άρθρου 7 του ν. 2690/1999 (Α΄ 45).
7. Εάν μια σύγκρουση συμφερόντων είναι αδύνατον να θεραπευθεί με άλλον τρόπο, ο σχετικός υποψήφιος ή προσφέρων αποκλείεται από τη διαδικασία, κατά τα ειδικότερα προβλεπόμενα στην περίπτωση (δ) της παραγράφου 4.του άρθρου 68.
8. Η αναθέτουσα αρχή συντάσσει γραπτή έκθεση, η οποία περιλαμβάνει τις περιπτώσεις σύγκρουσης συμφερόντων που εντοπίστηκαν καθώς και όλα τα επακόλουθα μέτρα που ελήφθησαν σύμφωνα με το παρόν άρθρο, κατά τα ειδικότερα προβλεπόμενα στο άρθρο 358.

  • 28 Μαρτίου 2016, 12:40 | ΣΕΣΜΑ

    Κρίνεται υπερβολικής αυστηρότητας η πρόβλεψη για ύπαρξη σύγκρουσης συμφερόντων για τις συζύγους και συγγενείς εξ αίματος, ή εξ αγχιστείας, των προσώπων που σχετίζονται με την Αναθέτουσα Αρχή. Επίσης, αναμένεται να δημιουργήσει μεγάλο διαχειριστικό βάρος.

  • 28 Μαρτίου 2016, 12:49 | TEE/TAK

    ¨Συγκρούσεις συμφερόντων¨ έχει προστεθεί, σκοπίμως ???, στα αναφερόμενα στις οδηγίες «συμφέροντα» και τα πολιτικά !!!!! συμφέροντα

  • 28 Μαρτίου 2016, 11:51 | ΣΔ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ

    • α) Στην απαρίθμηση των κατηγοριών των προσώπων της αναθέτουσας αρχής που εμπλέκονται στην διαδικασία της σύναψης της Σύμβασης και μπορούν να επηρεάσουν την έκβαση της, να διαγραφεί η περίπτωση των συζύγων και συγγενών εκ του πλαγίου έως και τέταρτου βαθμού, που διευρύνει ανεπίτρεπτα τον κύκλο των προσώπων που έχουν πραγματική δυνατότητα ανάμειξης στον σχεδιασμό /προετοιμασία/διεξαγωγή της διαγωνιστικής διαδικασίας (παρ. 3 περ. γ)
    • (β) Στην ανάλυση της έννοιας «συμφέροντα», τα οποία κατά το άρθρο 35 της Οδηγίας θα μπορούσαν να θεωρηθούν ότι θέτουν σε κίνδυνο την αμεροληψία και την ανεξαρτησία στο πλαίσιο της διαδικασίας ανάθεσης της σύμβασης παραχώρησης, να διαγραφούν τα «οικογενειακά» «πολιτικά» και «άλλα κοινά συμφέροντα» και να παρατεθούν μόνον τα αναφερόμενα στο ανωτέρω άρθρο της Οδηγίας δηλ. τα «χρηματοπιστωτικά, οικονομικά ή άλλα προσωπικά συμφέροντα» (παρ. 4).
    • (γ) Στην περ. γ΄ της παρ. 4 όπου παρατίθεται ως παράδειγμα σύγκρουσης συμφερόντων η ύπαρξη συμβατικού δεσμού (εξηρτημένη εργασία, εκτέλεση έργου κλπ) ενός προσώπου της αναθέτουσας αρχής (των κατηγοριών που απαριθμούνται στην παρ. 3 του ιδίου άρθρου) με τον Οικονομικό φορέα, σε χρονικό σημείο που ξεκινά 12 μήνες πριν την έναρξη της διαδικασίας σύναψης της ΣΠ και λήγει στον χρόνο σύναψης αυτής αφενός μεν να μειωθεί το παραπάνω χρονικό διάστημα στο εύλογο διάστημα των εξ (6) μηνών αφετέρου δε να προσδιορισθεί σαφώς η έννοια της έναρξης της διαδικασίας σύναψης της Σύμβασης (πχ δημοσίευση της Προκήρυξης της διαγωνιστικής διαδικασίας)

  • 26 Μαρτίου 2016, 11:01 | Πανελλήνιος Σύνδεσμος Επιχειρήσεων Προστασίας Περιβάλλοντος

    Οι διαπιστώσεις και τα σχόλια μας ιδίως στα Άρθρα 71 και 196, οδηγούν στο συμπέρασμα ότι το ισχύον και διατηρούμενο θεσμικό πλαίσιο «Περί Μητρώων», προκαλεί συγκρούσεις συμφερόντων σε αντίθεση με τις διατάξεις της παρ. 1 του Άρθρου. Η διατήρηση στο Σ/Ν των «Μητρώων» ως έχουν, αντιφάσκει με το άρθρο και δεν αποτελεί προσαρμογή στην Οδηγία.

  • 26 Μαρτίου 2016, 01:06 | αργυρης πλεσιας

    Στο άρθρο 24 της Οδηγίας 2014/23/ΕΕ αναφέρονται τα εξής:

    «Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι οι αναθέτουσες αρχές λαμβάνουν τα κατάλληλα μέτρα για την αποτελεσματική πρόληψη , τον εντοπισμό και την επανόρθωση συγκρούσεων συμφερόντων που προκύπτουν κατά τη διεξαγωγή διαδικασιών προμήθειας, ούτως ώστε να αποφεύγονται τυχόν στρεβλώσεις του ανταγωνισμού και να διασφαλίζεται η ίση μεταχείριση όλων των οικονομικών φορέων.
    Η έννοια της σύγκρουσης συμφερόντων καλύπτει τουλάχιστον οποιαδήποτε κατάσταση κατά την οποία μέλη του προσωπικού της αναθέτουσας αρχής ή παρόχου υπηρεσιών προμηθειών ενεργούντος εξ ονόματος της αναθέτουσας αρχής τα οποία συμμετέχουν στη διεξαγωγή της διαδικασίας προμήθειας ή μπορούν να επηρεάσουν την έκβασή της έχουν, άμεσα ή έμμεσα, χρηματοοικονομικό, οικονομικό ή άλλο προσωπικό συμφέρον που θα μπορούσε να εκληφθεί ως στοιχείο που θίγει την αμεροληψία και την ανεξαρτησία τους στο πλαίσιο της διαδικασίας προμήθειας».

    Στο προτεινόμενο νομοσχέδιο με το παρόν άρθρο τίθενται μία σειρά επεξηγήσεων, προυποθέσεων και άλλων απαιτήσεων, πιστεύοντας ότι υπάρχει πλήρης διασφαλιση για την ανάθεση της σύμβασης έναντι διαφθοράς και έναντι συγκρούσεως συμφερόντων. Προς τούτο εισάγει τις έννοιες των συμφερόντων «προσωπικών, οικογενειακών, οικονομικών, πολιτικών ή άλλων κοινών συμφερόντων».
    Θεωρείται με πολύ ισχυρή πιθανολόγηση ότι η εισαγωγή όρων, όπως οι παραπάνω, που δεν ποσοτικοποιούνται ή δεν έχουν αντικειμενικό έρεισμα, θα οδηγήσει σε εμπλοκή πολλές διαδικασίες σύναψης συμβάσεων. Ως παράδειγμα αναφέρεται η ιδιότητα της υπάρξεως «πολιτικών συμφερόντων» που ενδεχομένως να οδηγήσει σε δικαστική διαμάχη την πολιτική ένταξη του οποιουδήποτε μέλους της Αναθέτουσας Αρχής ή του οποιουδήποτε Παραχωρησιούχου. Πρακτικά ο έχων συμφέρον απορριφθείς υποψήφιος, θα έχει δυνατότητα προσφυγής ακύρωσεως απόφασης με λόγο την πολιτική – ιδεολογική συγγένεια δύο προσώπων.
    Προτείνεται να διατηρηθούν οι όροι «χρηματοπιστωτικά, οικονομικά ή άλλα προσωπικά συμφέροντα», όπως αναφέρονται στο άρθρο 24 της Οδηγίας.