Άρθρο 98 – Συστήματα υποβολής προσφορών σε δημόσιες συμβάσεις μελετών

Όσον αφορά στις δημόσιες συμβάσεις μελετών, κατά την εφαρμογή ανοικτών και κλειστών διαδικασιών των άρθρων 27και 28 αντίστοιχα, η αναθέτουσα Αρχή επιλέγει, λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαιτερότητες της προς ανάθεση σύμβασης μελέτης, τα στοιχεία του Φακέλου Δημόσιας Σύμβασης και τα αναφερόμενα στο άρθρο 87, ένα από τα συστήματα υποβολής προσφοράς των επόμενων παραγράφων. Τα έγγραφα της Σύμβασης συντάσσονται και εγκρίνονται από την Αναθέτουσα αρχή και ακολουθούνται οι κανόνες δημοσιότητας, κατά τα προβλεπόμενα στα άρθρα 56,57,58,59,60,61,62,63,64 και 65.
1. Όταν πρόκειται για σύμβαση μελέτης που επιδέχεται εναλλακτικές λύσεις, είναι δυνατό να ανατίθεται η μελέτη για τα πρώιμα στάδια που απαιτούνται για την έκδοση της Απόφασης Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (Α.Ε.Π.Ο.), με το “Σύστημα αξιολόγησης μόνο της τεχνικής προσφοράς’’, κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 99.
Στα έγγραφα της σύμβασης είναι δυνατό να εξειδικεύονται τα πρώιμα στάδια των κύριων ή και υποστηρικτικών μελετών και να προβλέπονται επιπλέον βραβεία στους συμμετέχοντες που καταλαμβάνουν την 2η και 3η θέση στην τελική κατάταξη.
2. Εφόσον συντρέχει μία από τις παρακάτω περιπτώσεις, είναι δυνατή η ανάθεση της πλήρους μελέτης ή επί μέρους σταδίων αυτής, προσδιορίζοντας την πλέον συμφέρουσα από΄οικονομική άποψη προσφορά μόνο βάσει τιμής, με το ‘’Σύστημα αξιολόγησης μόνο της οικονομικής προσφοράς’’, κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 100.
α) Όταν δεν απαιτούνται τεχνικά στοιχεία άλλα, πέραν των ήδη περιεχομένων στο Φάκελο Δημόσιας Σύμβασης, όπως κατά κύριο λόγο στις περιπτώσεις τοπογραφικών μελετών ή γεωτεχνικών ερευνών.
β) Όταν περιέχονται στο Φάκελο Δημόσιας Σύμβασης επαρκή τεχνικά στοιχεία, ιδίως μελέτες προηγούμενων σταδίων και είναι σε ισχύ εκδοθείσα Α.Ε.Π.Ο.
γ) Όταν πρόκειται για μελέτη μικρού ή απλού έργου ή έργου χωρίς αβεβαιότητες ως προς την τεχνική λύση. Με απόφαση του Υπουργού που έχει τις αρμοδιότητες της Γενικής Γραμματείας Υποδομών προσδιορίζονται ανά κατηγορία/ες μελέτης/ών η έννοια του μικρού ή απλού έργου ή έργου χωρίς αβεβαιότητες ως προς την τεχνική λύση. Μέχρι την έκδοση της ως άνω απόφασης, η αναθέτουσα αρχή οφείλει να τεκμηριώσει κατά την έγκριση του Φακέλου Δημόσιας Σύμβασης ότι η μελέτη αφορά σε έργο μικρό ή απλό ή χωρίς αβεβαιότητες ως προς την τεχνική λύση.
δ) Όταν πρόκειται περί μελετών που, κατά τις ισχύουσες προδιαγραφές, εκπονούνται σε ένα στάδιο και των οποίων η έγκριση δεν προϋποθέτει κανενός είδους αδειοδότηση ή θεσμοθετημένη διαδικασία δημόσιας διαβούλευσης, όπως ενδεικτικά των τοπογραφικών, κυκλοφοριακών και οικονομικών.
3. Σε κάθε περίπτωση, είναι δυνατή η ανάθεση της πλήρους μελέτης ή επί μέρους σταδίων αυτής, με το ‘’Σύστημα αξιολόγησης της τεχνικής και της οικονομικής προσφοράς”, κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 101.
4. Για την έγκριση εφαρμογής των συστημάτων προσφοράς των παραγράφων 1 και 2 απαιτείται προηγούμενη γνωμοδότηση του αρμόδιου τεχνικού συμβουλίου.
5. Με απόφαση του αρμόδιου Υπουργού ή του οργάνου διοίκησης άλλης αρμόδιας αρχής, μπορεί να εγκρίνεται η εκπόνηση μελέτης ή μέρους της, ή η παροχή τεχνικών υπηρεσιών, από ενδιαφερόμενο φυσικό ή νομικό πρόσωπο, προς το σκοπό δωρεάς και χωρίς αντάλλαγμα εκ μέρους του δωρεοδόχος σε φορείς του δημόσιου και ευρύτερου δημόσιου τομέα. Με την εγκριτική απόφαση καθορίζονται οι όροι, υπό τους οποίους θα εκπονηθεί η μελέτη ή θα παρασχεθούν οι υπηρεσίες και θα διενεργηθεί η επίβλεψη εκ μέρους των οργάνων του δωρεοδόχου και η παράδοση και έγκριση της μελέτης από τις αρμόδιες υπηρεσίες του.
Εφόσον, εκ του είδους της μελέτης, δεν απαιτείται περιβαλλοντική ή άλλη αδειοδότηση κατά τη διάρκεια εκπόνησής της, επιτρέπεται η αποδοχή δωρεάς εκπονηθείσας μελέτης, χωρίς να έχει προηγηθεί έγκριση της εκπόνησής της κατά το προηγούμενο εδάφιο.
Με όμοιες αποφάσεις ορίζονται οι διαδικασίες και τα όργανα έγκρισης και υλοποίησης της μελέτης. Για την έκδοση απόφασης αποδοχής δωρεάς εκπονηθείσας μελέτης απαιτούνται: α) η δημοσίευση ανακοίνωσης για την υποβολή σχετικού αιτήματος του ενδιαφερομένου, στις ιστοσελίδες της αναθέτουσας αρχής και του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος και η πάροδος προθεσμίας ενός μήνα, μέσα στην οποία μπορεί κάθε ενδιαφερόμενος να υποβάλει παρατηρήσεις επί της μελέτης και β) η μετά την πάροδο της μηνιαίας προθεσμίας έκδοση σύμφωνης γνώμης του οικείου Τεχνικού Συμβουλίου του δωρεοδόχου, στο οποίο διαβιβάζονται από την αρμόδια αρχή οι παρατηρήσεις που υποβλήθηκαν. Οι υπηρεσίες τήρησης των ιστοσελίδων του προηγούμενου εδαφίου εκδίδουν σχετικές βεβαιώσεις για την ημερομηνία τον συνολικό χρόνο ανάρτησης της ανακοίνωσης, οι οποίες τίθενται υπόψη του Τεχνικού Συμβουλίου.

  • ΟΡΘΗ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ

    Άρθρο 98, παρ. 5: Δωρεά μελετών: Το άρθρο αυτό πρέπει να καταργηθεί, διότι, εκτός των άλλων, υπάρχει κίνδυνος από τυχόν ανεξέλεγκτη εμπλοκή ιδιωτών στον σχεδιασμό, προγραμματισμό και εκτέλεση των δημοσίων έργων, με αποτέλεσμα την προώθηση ιδιωτικών συμφερόντων, την αλλοίωση του ανταγωνισμού κατά τη δημοπράτηση του έργου, τη μη τήρηση των τεχνικών προδιαγραφών μελετών δημοσίου κατά την εκπόνηση της μελέτης και, τέλος, την εκπόνηση της μελέτης από πρόσωπα που δεν διαθέτουν τα κατάλληλα προς τούτο προσόντα.

  • Άρθρο 98, παρ. 5: Δωρεά μελετών: Το άρθρο αυτό πρέπει να καταργηθεί, διότι, εκτός των άλλων, υπάρχει κίνδυνος από τυχόν ανεξέλεγκτη εμπλοκή ιδιωτών στον σχεδιασμό, προγραμματισμό και εκτέλεση των δημοσίων έργων, με αποτέλεσμα την προώθηση ιδιωτικών συμφερόντων, την αλλοίωση του ανταγωνισμού κατά τη δημοπράτηση του έργου, τη μη τήρηση των τεχνικών προδιαγραφών μελετών δημοσίου κατά την εκπόνηση της μελέτης και, τέλος, την εκπόνηση της μελέτης από πρόσωπα που δεν διαθέτουν τα κατάλληλα προς τούτο προσόντα. Όπως επισημαίνει σε σχετικό άρθρο του ο δικηγόρος κ. Κωνσταντίνος Βρεττός «Με τις κατάλληλες μεθοδεύσεις μία μελέτη θα μπορούσε να θέσει προδιαγραφές που θα ευνοούσαν συγκεκριμένες κατασκευαστικές μεθόδους, θα προωθούσαν συγκεκριμένες τεχνολογικές επιλογές, θα αξιοποιούσαν συγκεκριμένα περιουσιακά στοιχεία και θα υποβάθμιζαν άλλα, θα αποσιωπούσαν υφιστάμενα προβλήματα ή θα αναδείκνυαν υπέρμετρα άλλα κ.λπ.».

  • Άρθρο 98, παρ. 1 ως 4: Οπωσδήποτε τα τρία προτεινόμενα συστήματα απλουστεύουν και συντομεύουν χρονικά τις διαδικασίες ανάθεσης μελετών και υπηρεσιών συμβούλου. Ωστόσο οι αλλαγές που προτείνονται σε σχέση με το περιεχόμενο των τεχνικών προσφορών και τα κριτήρια αξιολόγησης, αν και έχουν βελτιωθεί ελάχιστα, συνεχίζουν να περιέχουν ασάφειες και να επιδέχονται ερμηνειών, με αποτέλεσμα την υποκειμενική αξιολόγηση εκ μέρους των επιτροπών διαγωνισμού.
    Να τεθούν αυστηρές προϋποθέσεις για την εφαρμογή της διαδικασίας ανάθεσης μελέτης μόνο με αξιολόγηση της οικονομικής προσφοράς (άρθρο 100), ώστε να αποφευχθεί η καταχρηστική εφαρμογή της και να διασφαλιστεί η ποιότητα των μελετών και ο υγιής ανταγωνισμός.
    Στην περίπτωση αξιολόγησης και τεχνικής προσφοράς (άρθρο 101), προτείνεται μείωση της βαρύτητας του κριτηρίου της οικονομικής προσφοράς από 30% σε 10% ως 15% της συνολικής βαθμολογίας, προκειμένου να προκρίνονται οι προσφορές που λαμβάνουν καλύτερη βαθμολογία τεχνικής προσφοράς.
    Η προβλεπόμενη κατάργηση του κριτηρίου της γνώσης των ιδιαίτερων συνθηκών του τόπου εκτέλεσης του έργου, που έδινε ένα πλεονέκτημα σε «μικρά» γραφεία, προκειμένου να έχουν πρόσβαση σε ανάληψη μελετών χαμηλής τάξης (Α ή Β), θα δυσχεράνει σαφώς τη θέση τους στον ανταγωνισμό και είναι τελείως αναιτιολόγητη. Προτείνεται να διατηρηθεί η διάταξη.

  • 28 Μαρτίου 2016, 10:46 | Μιχάλης Μπαρδάνης

    Για ένα τόσο εξειδικευμένο επιστημονικό αντικείμενο όπως η εκπόνηση γεωτεχνικών ερευνών υπαίθρου ή/και εργαστηρίου δεν μπορεί να είναι μοναδικό κριτήριο ανάθεσης της σχετικής σύμβασης η οικονομική προσφορά χωρίς να συνεκτιμάται και η τεχνική προσφορά ενός προσφέροντος.
    Η εμπειρία, η επιστημονική και τεχνική ικανότητα παραμένουν καθοριστικοί παράγοντες ορθής εκτέλεσης των γεωτεχνικών ερευνών που διαφοροποιούν εντονότατα το τελικό αποτέλεσμα που παράγεται από διαφορετικούς φορείς ακόμα και όταν τυπικά ή θεωρητικά ακολουθούνται οι ίδιες προδιαγραφές ή πρότυπα εκτέλεσης εργασιών από όλους.
    Για αυτόν τον λόγο και προς διαφύλαξη του επιστημονικού επιπέδου της εκπόνησης γεωτεχνικών ερευνών, πρέπει να απαλειφθεί η αναφορά στις γεωτεχνικές έρευνες που γίνεται στην παρ/φο 2, εδάφιο α του άρθρου 98. Μάλιστα προτείνεται να προβλεφθεί στο άρθρο 98 σαφής αναφορά ότι ειδικά λόγω της ιδιαίτερης επιστημονικής και τεχνικής ικανότητας που απαιτεί η εκπόνηση γεωτεχνικών ερευνών θα πρέπει οι αναθέσεις τέτοιων εργασιών να γίνονται με ένα σύστημα που λαμβάνει υπόψη για την ανάθεση κυρίως την επιστημονική και τεχνική ικανότητα των ενδιαφερομένων.

  • 26 Μαρτίου 2016, 21:02 | αργυρης πλεσιας

    Οι προυποθέσεις που τίθενται για την εφαρμογή της διαδικασίας με κριτήριο την χαμηλότερη τιμή, είναι οι αντίστοιχες με τις προβλεπόμενες στο άρθρο 7 του ν.3316, το οποίο αν και θεωρήθηκε ως κατ’ εξαίρεση διαδικασία εντούτοις έγινε στην εφαρμογή της, η κύρια διαδικασία ανάθεσης. Είναι προφανές οτι εφόσον διατηρηθεί η πρόβλεψη του νομοσχεδίου αυτή θα καταστεί η κυρίαρχη διαδικασία.
    Η κατάργηση των όποιων στοιχείων Τεχνικής Προσφοράς αποτελεί ουσιαστική κατάργηση της αξιολόγησης της ποιότητας για την ανάθεση δημοσίων συμβάσεων μελετών. Η προτεινόμενη ρύθμιση είναι εκτός της φιλοσοφίας των Οδηγιών προς τις οποίες υποτίθεται προσαρμόζεται το εθνικό δίκαιο, είναι εις βάρος του δημοσίου συμφέροντος και αποτελεί ουσιαστική οπισθοδρόμιση στον τομέα της ποιότητας αλλά και της οικονομίας.

    Προτείνεται να αναφερθεί ότι το σύστημα με αξιολόγηση της τεχνικής και της οικονομικής προσφοράς είναι το κύριο σύστημα ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων μελετών.
    Συγκεκριμένα η παράγραφος 3.
    «3. Σε κάθε περίπτωση, είναι δυνατή η ανάθεση της πλήρους μελέτης ή επί μέρους σταδίων αυτής, με το ‘’Σύστημα αξιολόγησης της τεχνικής και της οικονομικής προσφοράς”, κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 101.»
    προτείνεται να αναδιατυπωθεί ως εξής:
    3. Το σύστημα ανάθεσης της πλήρους μελέτης ή επι μέρους σταδίων αυτής, είναι το «Σύστημα αξιολόγησης της τεχνικής και της οικονομικής προσφοράς», κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 101. Κατ’ εξαίρεση είναι δυνατή η εφαρμογή του συστήματος της παραγράφου 1 , υπό τις εκάστοτε ισχύουσες προυποθέσεις.

    Προτείνεται η κατάργηση της παραγράφου 2 του παρόντος άρθρου ή εφόσον δεν καταργηθεί προτείνεται η εφαρμογή διαδικασίας δημόσιας τεκμηρίωσης ή αποδοχή της τεκμηρίωσης από την Αρχή. Θεωρείται χρήσιμη η εφαρμογή των διαδικασιών του άρθρου 63, ως της ενδεδειγμένης δημόσιας διαδικασίας τεκμηρίωσης της ισχύος της παραγράφου 2γ). Υπό την ανωτέρω έννοια θεωρείται ότι δεν έχει αξία η έκδοση Υ.Α. που καθορίζει έννοιες που δεν έχουν εφαρμογή εάν δεν αναφέρονται σε συγκεκριμένη περίπτωση και στα τα χαρακτηριστικά εκάστης.
    Προτείνεται η εφαρμογή του συστήματος να γίνεται με την σωρευτική εκπλήρωση δύο τουλάχιστον εκ των τεσσάρων κριτηρίων 2α), 2β), 2γ) και 2δ).
    Προτείνεται στην 2β) να τεθεί ο όρος ύπαρξης «εγκεκριμένων» μελετών προηγουμένων σταδίων
    Επισημαίνεται ότι θα πρέπει να αναδιατυπωθεί μέρος της παραγράφου 2δ)καθώς τα αναφερόμενα παραδείγματα είναι ατυχή. Οι κυκλοφοριακές μελέτες καθώς και οι μελέτες ΣΒΑΚ, είναι κατ’ εξοχή μελέτες που απαιτούν ισχυρές διαδικασίες δημόσιας διαβούλευσης.

    Παράγραφος 5.
    Προτείνεται η κατάργηση του εδαφίου 2 που προβλέπει την αποδοχή της δωρεάς χωρίς την προηγούμενη έγκριση της εκπονησής της. Δεν γίνεται κατανοητή η συνάρτηση των ανωτέρω με την περιβαλλοντική αδειοδότηση ή την οποιαδήποτε άλλη αδειοδότηση και κατά συνέπεια θεωρείται ορθή η τήρηση της διαδικασίας έγκρισης υπό οποιεσδήποτε συνθήκες

  • 24 Μαρτίου 2016, 16:44 | Μιχάλης Μπαρδάνης

    Για ένα τόσο εξειδικευμένο επιστημονικό αντικείμενο όπως η εκπόνηση γεωτεχνικών ερευνών υπαίθρου ή/και εργαστηρίου ΔΕΝ μπορεί να είναι μοναδικό κριτήριο ανάθεσης της σχετικής σύμβασης η οικονομική προσφορά χωρίς να συνεκτιμάται με κάποιο τρόπο και η επιστημονική /τεχνική ικανότητα ενός προσφέροντος (σαν να ήταν οι γεωτεχνικές έρευνες χαρτί Α4 80gr/m2, οπότε εντάξει δεν πειράζει, ίδιο είναι από όπου και να το πάρεις, μετράει μόνο η τιμή…).
    Το συγκεκριμένο επιστημονικό αντικείμενο παραμένει εξελισσόμενο και έντονα επηρεαζόμενο από τεχνολογικές εξελίξεις στον εξοπλισμό εκτέλεσης των σχετικών εργασιών. Η εμπειρία, η επιστημονική και τεχνική ικανότητα παραμένουν καθοριστικοί παράγοντες ορθής εκτέλεσης των γεωτεχνικών ερευνών που διαφοροποιούν το τελικό αποτέλεσμα που παράγεται από διαφορετικούς φορείς, ακόμα και όταν θεωρητικά ακολουθούνται οι ίδιες προδιαγραφές ή πρότυπα εκτέλεσης εργασιών από όλους.
    Μια διαδικασία λοιπόν βασιζόμενη μόνο στην οικονομική προσφορά δεν μπορεί να αξιολογήσει και να συνεκτιμήσει διαφορές μεταξύ προσφέροντων στα πλαίσια μιας διαδικασίας ανάθεσης, οι οποίες οφείλονται στην επιστημονική ικανότητα ή/και στην παρακολούθηση από έναν προσφέροντα των σχετικών τεχνολογικών εξελίξεων και στην ανυπαρξία αυτών των χαρακτηριστικών από έναν άλλον.
    Με βάση αυτά και προς διαφύλαξη του επιστημονικού επιπέδου της εκπόνησης γεωτεχνικών ερευνών (στα αποτελέσματα των οποίων βασίζονται οι γεωτεχνικές μελέτες και κατ’ επέκταση στη συνέχεια και πολλά άλλα είδη μελετών), θα πρέπει να απαλειφθεί η αναφορά περί γεωτεχνικών ερευνών στην παρ/φο 2, εδάφιο α.
    Μάλιστα, για τους λόγους που ανέφερα, θα έπρεπε να γίνει στο άρθρο 98 σαφής αναφορά ότι ειδικά λόγω της ιδιαίτερης επιστημονικής και τεχνικής ικανότητας που απαιτεί η εκπόνηση γεωτεχνικών ερευνών, θα πρέπει οι αναθέσεις τέτοιων εργασιών να γίνονται με ένα σύστημα που λαμβάνει υπόψη για την ανάθεση κυρίως την επιστημονική και τεχνική ικανότητα των ενδιαφερομένων να συμμετάσχουν στον σχετικό διαγωνισμό δίνοντας την αντίστοιχη βαρύτητα στην τεχνική προσφορά.

  • 23 Μαρτίου 2016, 19:15 | Έφη Παπαδοπούλου

    Οι μελέτες εκπονούμενες από μηχανικούς (τοπογράφους, γεωτέχνες κλπ.)
    απαιτούν διανόηση επιπέδου αντίστοιχο των σπουδών τους και της εμπειρίας τους. Σε έναν διαγωνισμό δημοσίων ή και ιδιωτικών έργων αυτό θα πρέπει να αποδεικνύεται με τεχνικο-οικονομική προσφορά και όχι ΜΟΝΟ βάσει της οικονομικής προσφοράς. Κάτι τέτοιο μπορεί μόνο να ισχύσει για συμβάσεις σχετικές με προμήθεια υλικών, εξοπλισμού κλπ. Η ανάθεση μελετών θα πρέπει να γίνεται σε αυτόν (-ούς)που συνδυάζουν εμπειρία, στελέχωση επιστημονικού προσωπικού, κατάλληλο εξοπλισμό, οικονομική αξιοπιστία και συμφέρουσα οικονομική προσφορά. Ο συνδυασμός αυτών, και όχι μόνο η οικονομική προσφορά, θα οδηγήσει το Δημόσιο στην ορθή και ασφαλή επιλογή του κατάλληλου μελετητή, προκειμένου το αποτέλεσμα να είναι αντάξιο μεγάλων απαιτήσεων.

  • 23 Μαρτίου 2016, 12:32 | Σπυρος Καβουνιδης

    α)Ειδικα για τις γεωτεχνικες ερευνες τοσο υπαιθρου οσο και εργαστηριου, αυτες αποτελουν αναποσπαστο μερος της μελετητικης διαδικασιας. Δεν ειναι εργολαβια. Ο τροπος εκτελεσης,παρακολουθησης,αντιληψης των αποτελεσματων σε σχεση με την αξιοπιστια τους και τους περιορισμους τους και τελικα η αξιολογηση τους,εναποκειται στην ικανοτητα και επιστημοσυνη του γεωτεχνικου/μελετητη.Αρα, επ’ουδενι δεν πρεπει να ανατιθενται απλως με οικονομικη προσφορα χωρις αξιολογηση η/και προεπιλογη.
    β)Γενικωτερα η αναθεση μελετων μονον επι τη βασει της οικονομικης προσφορας θα οδηγησει στην επικρατηση των χειροτερων και πλεον απειρων.Η αναθεση βασει μονον οικονομικης προσφορας εχει νοημα εφ’οσον εχει γινει προεπιλογη βασει καταλληλης εμπειριας,επιστημονικου προσωπικου, μεσων και οικονομικης φερεγγυοτητας.Αυτο γινεται και διεθνως (και εχουμε μετασχει σε τετοιες διαδικασιες διεθνως).Ο αριθμος των προεπιλεγομενων πρεπει ναχει νομοθετημενο ανω οριο,π.χ. πεντε(5), αλλιως ειναι μαθηματικα βεβαιο οτι θα «ξεχειλωνει». Για την αποφυγη προσυνεννοησης θα μπορουσε η οικονομικη προσφορα να κατατιθεται εξ αρχης, πριν την προεπιλογη.

  • 18 Μαρτίου 2016, 19:35 | Κάντζος Θεόδωρος

    Στην παράγραφο 5 επαναλαμβάνεται αυτούσιο το άρθρο 2Α «περί δωρεάς μελετών» του ν.3316 όπως προστέθηκε με το ν.4014 του 2011.
    Η πολύ κακή διατύπωση του άρθρου, δεν επιτρέπει σαφή διάκριση περιπτώσεων μεταξύ: μελετών που θα εκπονηθούν ή που έχουν ήδη εκπονηθεί, αποφάσεων που πρέπει να ληφθούν ή μπορεί να ληφθούν, αρμοδίων ή όχι οργάνων, διαδικασιών που διασφαλίζουν το συμφέρον του δημοσίου κλπ.
    Αποτέλεσμα της παραπάνω διατύπωσης είναι να χρησιμοποιείται αυτή η κατ’ εξαίρεση διαδικασία (από το 2011, αυτή τη στιγμή και σε όλη τη χώρα) με σχεδόν μοναδικό σκοπό την καταστρατήγηση των ορθών διαδικασιών περί αναθέσεως μελετών δημοσίων έργων.
    Αν η διατύπωση του άρθρου παραμείνει ως έχει, μπορούν κάλλιστα να καταργηθούν όλα τα άλλα άρθρα και να κατατεθούν όλα τα μελετητικά πτυχία … το ίδιο αποτέλεσμα θα έχουμε.